Page Text
________________
પણ મહેલ બંધાવ્યો હતો, પણ પરમાત્માનાં મંદિરો જ ઉત્કૃષ્ટ બંધાવ્યાં હતાં. વસ્તુપાળે અબજો સુવર્ણમુદ્રાઓનું દાન આપ્યું હતું.તમે તો કહી દેશો કે તેમની પાસે અઢળક સંપત્તિ હશે માટે આટલું દાન આપ્યું હશે. તેમને વરધવલના પુત્રે પૂછ્યું “તમારી સંપત્તિ કેટલી?” તો તેઓ કહે છે કે “મને ખબર નથી. કાલે કહીશ” ઘરે જઈને તેઓએ હિસાબ કર્યો તો પાંચ લાખ સુવર્ણમુદ્રા હતી. દાન કેટલાનું? અને મિલકત કેટલી? જરા વિચાર કરજો. જેટલું આવતું જાય તેટલું તેઓ દાન આપતા જાય. કદી સંગ્રહનો વિચાર નહીં કરેલો. તેમણે જે રીતે ધર્મ કર્યો છે, તેમાં અખૂટ ધર્મશ્રદ્ધા એ જ તેમની તાકાત છે ! માટે તમે દર્શન કરતાં વિચારજો કે તેમની ભક્તિ કેવી હશે ! તેમાં કેવા પ્રાણ તેમણે રેડ્યા હશે ! ત્યાંની કલાનું આકર્ષણ ચિત્તના ભાવો વધારવા માટે છે. સંગીત તથા શિલ્પકલાને પરમાત્માની ભક્તિમાં વાપરવાની છૂટ છે. પરમાત્મામાં એકતાન બનવા માટેનાં તે સાધનો છે. માત્ર તમારી ઇન્દ્રિયોની તૃપ્તિ માટે ત્યાં જાઓ તો પાપ છે. વીતરાગતામાં એકતાન બનવા માટે સંગીત-નૃત્ય બધું કરવાની છૂટ છે. તમે તો આખું જાઓ તો ભગવાન પાસે પાંચ મિનિટ બેસો અને કલાકૃતિ જોવા પાંચ કલાક કાઢો, તેવા છો.
વ્યવહારનય - નિશ્ચયનય : સભા - પાલીતાણાના પહાડ ઉપર ચંપલ પહેરીને જઈએ તો આશાતના થાય?
- સાહેબજી:- હા, આશાતના થાય. ધર્મસ્થાનકો યોગ્ય વ્યવહારથી ધર્મનાં સ્થાનકો . બને છે. પવિત્ર તીર્થ ઉપર અપવિત્ર વર્તન તે આશાતના જ છે. વ્યવહારનય ધર્મતીર્થોને ધર્મસ્થાનક જ કહેશે. જયારે નિશ્ચયનય કહેશે લાયક જીવની અપેક્ષાએ ધર્મસ્થાનક અને ગેરલાયક જીવની અપેક્ષાએ અધર્મસ્થાનક છે. ઘણા યોગ્ય જીવોને આ ધર્મ પામવાનું સાધન છે. તેથી વ્યવહારનય તેને ધર્મસ્થાનક જ કહે છે. જ્યારે નિશ્ચયનય કહે છે, “ધર્મસ્થાનક જ છે, તેવો નિયમ નથી.” માટે સાપેક્ષતા આવી.
કર્મનો સિદ્ધાંતો, આત્માના સિદ્ધાંતો, ધર્મના સિદ્ધાંતોમાં બધે જ અનેકાન્તવાદ લાગુ પડવાનો. અમુક જગાએ જ આ વાદ લાગુ પડે તેવો નિયમ નથી. માટે બધે અનેકાંતવાદ છે. નિશ્ચયનયથી જેટલાં પુણ્યબંધનાં સાધન છે, તે બધાં પાપબંધનાં સાધન પણ છે, જે નિર્જરાનાં સાધન છે, તે આશ્રવનાં પણ સાધન છે. નિશ્ચયનય કહેશે લગ્ન કરતાં કેવળજ્ઞાન થાય, તેમાં લગ્ન પણ નિર્જરાનું સાધન થયું. જયારે વ્યવહારનય કહેશે લગ્ન કરતાં કેટલા કેવળજ્ઞાન પામ્યા? અને તેમાં પાપ બાંધનારા કેટલા જીવો? લગ્ન કરતાં કાંઈ ધર્મના ભાવ હોય? તો
* * * *
* * *
* *
*
*
* * *
* *
* *
*
* *
* *
* * * * * * * અનેકાંતવાદ
* * ૭૭
| SR No. | 005869 |
| Book Title | Anekantvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yughbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 160 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |