________________
થશે, કેમકે અપેક્ષાઓ મિથ્યા જોડી.
એટલે ભૌતિક ક્ષેત્રમાં બધે પુરુષાર્થ ગૌણ છે અને ભાગ્ય મુખ્ય છે, જયારે ધર્મના ક્ષેત્રે ભાગ્ય ગૌણ છે અને પુરુષાર્થ મુખ્ય છે. આનો અર્થ એમ થશે કે પ્રધાનતાની અપેક્ષાએ ભૌતિક જગતમાં ભાગ્ય મુખ્ય છે અને પ્રધાનતાની અપેક્ષાએ ધાર્મિક જગતમાં પુરુષાર્થ મુખ્ય છે; આ વિધાનોમાં સમ્યગુ અનેકાન્તવાદ આવે છે. જ્યારે એમ બોલો કે ભૌતિક ક્ષેત્રમાં એકલું ભાગ્ય જ અને ધાર્મિક ક્ષેત્રમાં પણ એકલું ભાગ્ય જ કામ લાગે છે; અથવા ભૌતિક ક્ષેત્રમાં એકલો પુરુષાર્થ જ અને ધાર્મિક ક્ષેત્રમાં પણ એકલો પુરુષાર્થ જ કામ આવે છે; આ પ્રમાણે જો આગ્રહથી વિધાન કરશો તો મિથ્યા એકાન્તવાદ થશે. જયારે ભૌતિક જગતમાં પ્રધાનતાએ ભાગ્યથી જ સફળ થવાય અને ધાર્મિક જગતમાં પ્રધાનતાએ પુરુષાર્થથી જ સફળ થવાય, આમ દઢતા સાથે વિધાન કરશો તો સભ્ય એકાન્તવાદ કહેવાશે.
o
·
અનેકાંતવાદ
