Page Text
________________
સભા :- આ દેશ્ચંત બરાબર છે.
સાહેબજી:- આ તો તમારી ઘરની બાબતમાં છે, પણ ધર્મના ક્ષેત્રમાં પણ વ્યવહારનયને ગોઠવવો પડે. અત્યારે ઘણા બોલે છે કે ગાડરિયા પ્રવાહની માફક ધર્મ કરાય છે, તો શું ફળ મળે? પણ આવું બોલનારને વ્યવહારનયની દલીલો ખબર છે ખરી? વ્યવહારનય તો કહેશે કે જ્ઞાન તો ભાડૂતી પણ મળી શકે છે, જેનાથી કામ થઈ શકે છે; જ્યારે આચરણ તો જાતે જ કરવું પડે છે, માટે ફળ મેળવવા ક્રિયા કરવી જ પડે છે.
સભા:- તો પછી આત્મકલ્યાણ કરવું હોય તો તેમાં ક્રિયાનું જ મહત્ત્વ છે?ક્રિયા એ જ ખરો ધર્મ છે ?
સાહેબજી - વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ એમ જરૂર કહી શકાય છે. આમાં તમારો વ્યવહારનય શબ્દ ઊડી ગયો છે. તમે એવા નિશ્ચયવાદી તૈયાર થઈ ગયા છો કે બધે તમે અનેકાન્તના બદલે એકાન્તવાદમાં ઘૂસી ગયા છો. સમ્યક ક્રિયાનું કેટલું સચોટ ફળ મળે છે! જેમ ભૂખ્યો માણસ તેને જો ખોરાકની જાણકારી હશે, પણ પછી ખાશે તો જ તેને તૃપ્તિ અને પોષણ મળશે ને? કેમ, તમારા હિસાબે તો આં બરાબર ને? પણ ઊલટાનું જ્ઞાન ગમે તેટલું હશે છતાં ખાવાની ક્રિયા નહિ કરે તો તૃપ્તિ અને પોષણ મળશે ખરાં? તેથી વ્યવહારનયે ક્રિયા એ જ ખરો ધર્મ છે.
અત્યારે ઘણા બોલે છે કે મોક્ષ શું છે? મોક્ષમાં સુખ શું છે? તે બધાની જાણકારી નથી તો પછી ક્રિયા કરવાથી શું ફળ મળે?
સભા - પણ લક્ષ્મ જોઈએ ને?
સાહેબજી -દિલ્હી જવાનું લક્ષ્ય બાંધીને ઘરે બેઠો રહેતો શું તે દિલ્હી પહોંચશે ખરો? હકીકતમાં ચાલે તો પહોંચે કે લક્ષ્ય રાખે તો પહોંચે?
સભા - પણ લક્ષ્ય તો જોઈએ જ ને?
સાહેબજી:- લક્ષ્ય બાંધો તો હું ક્યાં ના પાડું છું. પણ જો લક્ષ્ય ન બાંધ્યું હોય છતાં સીધા રસ્તે ચાલે તો પહોંચે ને? પણ લક્ષ્ય બાંધીને બેઠો રહે તો પહોંચે ખરો? તમે ખરા જ્ઞાનવાદી થઈ ગયા છો, પણ પાછું ભણવું તો નથી. વ્યવહારનયની એકપણ દલીલ ખોટી નથી. જ્ઞાનને
માં
જ
જન
જ
& શક ક ક જ ક #
# # #
જ ૧૩૦
# # # # ૧ ' અનેકાંતવા
| SR No. | 005869 |
| Book Title | Anekantvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yughbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 160 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |