Page Text
________________
નથી. માટે જ સહેલો ઉપાય છે કે નિમિત્તોથી દૂર રહીને બ્રહ્મચર્ય પાળવું. જેનામાં ક્ષમતા નથી આવી તેવા જો પેલા વિકલ્પોમાં જાય તો ઘણું જોખમ છે. માટે વ્યવહારનો સંયોગો, નિમિત્તોથી જીવનનું ઘડતર થાય છે; કલ્યાણ-અકલ્યાણ, સુખ-દુઃખ બધું તેના આધારે થાય છે.
મહાપુરુષો પણ સારા નિમિત્તના પ્રભાવે જ ચડ્યા છે અને મહાપુરુષો પડ્યા તો પણ ખરાબ નિમિત્તોથી પડ્યા છે. શાલિભદ્ર પાસે શું પહેલેથી કાંઈ વૈરાગ્યની લાયકાત નહોતી? શ્રેણિક ઘરે આવ્યા ત્યારે જ લાયકાત પેદા થઈ? ના, તેવું નથી. પરંતુ આટલા દિવસ સુધી તેમને નિમિત્ત હોતું મળ્યું, માટે જ સંસારના ભોગવિલાસમાં ખૂંપેલા હતા. તેમ રામચન્દ્રજી પણ લાયક હતા, છતાં લક્ષ્મણજીનું મૃત્યુ થયું ને જે અસર થઈ તેવી અસર પહેલાં ન્હોતી. તેવી જ રીતે અનાથીમુનિ પણ ઘરમાં હતા ત્યારે પણ તેઓ લાયક તો હતા જ, છતાં માંદા પડ્યા અને આ નિમિત્ત મળતાં ચોટ લાગી અને જે અસર થઈ તેમાં કારણ આ નિમિત્ત છે. જો રોગ ન આવ્યો હોત તો રાજપાટ ભોગવતા રહ્યા હોત. આવા આવા આત્માઓને પણ અસર નિમિત્તોએ જ કરી, માટે ખાલી ઉપાદાન પકડીને બેસી રહો તો શું કહેવાય?
સ્યાદ્વાદનો દૃષ્ટિકોણ જાણ્યો પણ તેને એપ્લાય ન કરો તો શું થાય? આત્માની શુદ્ધિઅશુદ્ધિ શેને આભારી છે? એકલા નિમિત્ત કે એકલા ઉપાદાનનું પૂંછડું ન પકડાય. સ્યાદ્વાદ વગર જીવ સાધના કરવા નીકળે તો પણ ભૂલો જ પડે. માટે સ્યાદ્વાદ આત્મકલ્યાણના માર્ગમાં અનિવાર્ય છે. આરાધનામાં આગળ વધવું હોય તો ખાલી ઉપાદાનથી ચાલે? ખાલી નિમિત્તથી ચાલે? કે બેઉનો સમન્વય કરવો પડશે? જીવનમાં બેઉ દષ્ટિકોણ સ્થિર કરવા પડશે. * હવે તમે કહેશો કે કોઈ ગમે તેવાં કપડાં પહેરે પણ મનમાં જો વિકાર નથી તો શું થવાનું? તમારું મન વિકારી છે માટે જ તમારી ત્યાં નજર જાય છે.
સભા:- આમાં રજનીશ શું કહે છે કે, મર્યાદા રાખી છે માટે જ વિકારો વધ્યા છે. તેના પર તેમણે પુસ્તકો પણ લખ્યાં છે.
સાહેબજી:- તમારા જેવા વાંચવાવાળા હોય તો શું થાય? તેમણે લખવામાં તો શું બાકી રાખ્યું છે? કોઈ માણસ સિદ્ધાંત શું સ્થાપે છે તે જોવાનું, તેનું મૂલ્યાંકન કરવાનું; તે ધર્મના પ્રણેતા કેવા હતા તે પછી વાત, પણ તેમણે સિદ્ધાંત શું સ્થાપ્યો તે જોવાનું.
સભા:- ભોગમાંથી યોગમાં અવાય?
સાહેબજી:- આખો સંસાર અનંતકાળથી ભોગ ભોગવે છે, તો પછી આમનો સિદ્ધાંત ત્યાં લગાડીએ તો બધા ક્યારના યોગી થઈ ગયા હોત. પરંતુ તેવું નથી. સમજુ અને જ્ઞાની હોય * # # # # # # # # # # # ક ક ક ક ક ક . જ જ જ ૧૦૮
અનેકાંતવાદ
| SR No. | 005869 |
| Book Title | Anekantvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yughbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 160 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |