Anekantvad

SR No.: 005869
Original Sutra Author: N/A
Author: Yughbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2001
Total Pages: 160
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 41

સંપત્તિનું સ્વરક્ષણ કેવળ શુભ ભાવથી કરે, તેને હિંસા છતાં પાપ લાગતું નથી. અમે તમને મોજ-શોખ માટે સંપત્તિનું રક્ષણ કરો તો નાલાયક નથી કહેતા, પણ એટલું તો ચોક્કસ કહીશું કે અશુભ ભાવ હોવાને કારણે પાપ તો લાગશે જ.તમારા જીવનના આનંદ ખાતર બીજાનું જીવન લૂંટી લેવાનો તમને કોઈ અધિકાર નથી. તમારા જીવનના આનંદ ખાતર બીજા જીવોને મારો અને કહો કે “અમને પાપ ન લાગે તે કેમ બને?
સભા:- તો પછી બધુ લૂંટાવી દઈએ?
સાહેબજીઃ-લૂંટવા આવે ત્યારે રક્ષણ કરો, પણ શુભ ભાવથી કરો અને શુભ ભાવથી કરવું હોય તો તમારે તમારા જીવનમાં પવિત્ર ધ્યેય ઊભાં કરવાં પડશે. “સંપત્તિ દ્વારા હું સત્કાર્ય કરીશ.” જો આ ભાવ હોય તો પાપ ન લાગે.
ગાંધીજીના જીવનનો દાખલો વિચારીએ. ગાંધીજીને જૈન ધર્મનો પરિચય ન હતો. સ્યાદ્વાદને તેઓ સમજી શક્યા નહોતા, છતાં તેમને અહિંસાની વાતોમાં ઊંડો રસ હતો. એક વખત શ્રીમદ્ રાજચંદ્રને તેઓ પ્રશ્ન પૂછે છે. જો કે તેમનો જવાબ બરાબર ન હતો, ગડબડ હતી. પણ તેમાં શાસ્ત્રીય તથ્ય શું છે? તે હું તમને કહું છું. ગાંધીજી પૂછે છે કે ધારો કે “હું રૂમમાં બેઠો છું, બારીબારણાં લગભગ બંધ જેવાં છે, એવામાં એક ઝેરી નાગ ધસમસતો મારી સામે આવે છે. તેનું લક્ષ્ય હું જ છું, મારી ગૃહસ્થની ભૂમિકા છે, વળી સાપ છે તે કાતિલ ઝેરવાળો છે. અહીયાંથી છટકીને ભાગી શકાય તેટલો સમય કે અવકાશ નથી. આ સમયે મારા હાથમાં લાકડી છે તો તે વખતે અહિંસાના સિદ્ધાંતને પકડીને મારે મરી જવું કે પ્રતિકાર કરવો? શું કરવું?” તમારા જીવન ખાતર તેનું બલિદાન લેવું? કે તમારા જીવનના બલિદાન પેટે એનું જીવ બચાવવું? કોનું જીવન વ્હાલું ગણવું? જો તમારું, તો શું કામ?
સભા:- પણ સાહેબ, એ તો બીજાને પણ મારશે ને?
'સાહેબજીઃ- તમે બચીને બીજાને નહિ મારો? તમારા કરતાં શું સાપ વધારે હિંસક છે? તમે ટ્રેનમાં બેસશો અને માણસ આદિ તેની હડફેટમાં આવી જાય તો શું મરી નહિ જાય?
આ સભા - “પણ અમે જીવીશું તો અહિંસા પાળીશું અને એ જીવશે તો હિંસા કરશે”
સાહેબજી :- તેવો એકાન્ત નથી. અત્યારે તમારું જીવન પણ અનેક હિંસાઓથી ખદબદે છે. જયારે સાપ, ભલે તે આક્રમક છે છતાં તે અણસમજુ છે, ઓછો વિકસિત છે;
તે
* * * *
* *
* * * * * * * *
* * *
* * *
મ અનેૉંતવાદ
* * *
૩૫