Page Text
________________
તો આની સામે વિરોધ કરનારા કહે છે કે “આ મૂર્તિ તો જડ છે. પરમાત્મા ચેતન છે, નિરંજન-નિરાકાર છે. તો પછી ઉપાસના જડની હોય? પરમાત્માનો આત્મા સાથે અભેદ કરવાનો છે, અને તેના દ્વારા સ્વયં પરમાત્મા બનવાનું છે, માટે આત્મામાં જ પ્રભુનું ધ્યાન કરો તો પરમાત્મદશા પમાય; પરંતુ ખાલી બહાર મૂર્તિની પૂજા કરવાથી શું વળશે?” આવી દલીલો તેઓ કરે છે.
હવે આની સામે અમારી દલીલ છે કે, જેને જડની અસર છે તેને માટે જડએવી પ્રતિમા નિયમા હિતકારી છે. હા, મૂર્તિપૂજા એકાન્ત જરૂરી છે તેવું શાસ્ત્ર નથી કહેતું, એટલે કે જેઓ જડના નિમિત્તથી મુક્ત છે, તેવા આત્માને જડ મૂર્તિની ભક્તિ-ઉપાસના-પૂજા-વંદનની જરૂર નથી; પરંતુ જડની અસર થતી હોય ત્યાં સુધી આ મૂર્તિની ઉપાસના જરૂરી છે. તમે ટી.વી.માં દશ્ય-ચિત્ર જુઓ છો તો તેની તમને અસર થાય છે કે નહીં? તમે જડના નિમિત્તની અસરથી મુક્ત છો ખરા? તમને ચોવીસે કલાક જડની અસર ચાલુ જ છે. જેમ મીઠાઈ જડ છે છતાં તેને જોવા માત્રથી મોંમાં પાણી છૂટે છે.ને? ટી.વી. પણ જડ છે, છતાં તેની માનસ ઉપર કેટલી અસર થાય છે! પાંચે ઈન્દ્રિયોના બાહ્ય ભોગો જડ છે, છતાં તમને નિમિત્ત મળ્યું નથી ને તમારા ભાવો બદલાય છે. તમે આખેઆખા જડની અસર નીચે જ છો. જેના મન ઉપર વિકૃત નિમિત્તોની અસર થાય તેને નિર્વિકારી એવા આકારની મૂર્તિની) અસર થશે જ. તેથી તેને નિર્વિકારી એવા આકારની મૂર્તિની) ભક્તિ, ઉપાસના, વંદન નિયમા હિતકારી છે. પરંતુ ઊંચી ભૂમિકાએ પહોંચેલા મહાત્માઓને જડની અસર નથી, તેમને દર્શન-વંદન કરવાની જરૂર નથી: બાહુબલીજી બાર મહિના કાઉસ્સગ્ગ ધ્યાનમાં રહ્યા ત્યારે શું દર્શન કરવા ગયા હતા? તેઓ ચોવીસ કલાક ધ્યાનમાં હતા. તેમ શ્રીકૃષ્ણના ભાઈ બળદેવ જંગલમાં રહેતા. ગોચરી માટે જ ગામમાં આવે. શું તેઓ રોજ દર્શન-ચૈત્યવંદન કરતા હતા? જંગલમાં દહેરાસર હોય તેવો નિયમ નથી. પરંતુ એમને કશાની જરૂર નથી. દીક્ષા લીધા પછી ઊંચી ભૂમિકામાં હોવાથી દર્શન-પૂજન-વંદન કરવાની જરૂર નથી. જે આત્માઓ બાહ્ય નિમિત્તોથી પર છે તેઓને અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ દૃશ્યોથી કાંઈ થવાનું નથી. જો તમે પણ આ ભૂમિકામાં આવી ગયા હો, અને સર્વ વાતાવરણથી અનાસક્ત થઈ ગયા હો, તો તમારે પણ આ બધું કશું જ કરવાની જરૂર નથી. પરંતુ જ્યાં સુધી આ સ્તર નથી આવ્યું ત્યાં સુધી તો મૂર્તિનાં દર્શન, વંદન, પૂજન, ભક્તિ, ઉપાસના બધું જ કરવાની જરૂર છે. ભગવાન નિરાકાર છે પણ બુદ્ધિ સ્વયં નિરાકારને પકડી ન શકે ત્યાં સુધી તો, શુદ્ધ આકાર દ્વારા જ નિરાકાર એવા આત્મસ્વરૂપનું દર્શન કરવાનું છે. નિરાલંબન ધ્યાનમાં ગયેલા મહામુનિઓ દર્શન-પૂજન કરવા આવતા નથી. તમે પણ આ ધ્યાનમાં જતા હો તો તમારે પણ મૂર્તિનાં દર્શન-પૂજન-ભક્તિ-ઉપાસનાની આવશ્યકતા નથી.
+ જ = * * * * * * * * * * * અનેકાંતવાદ
* * * * * * * * * * * * * *
૮૫
| SR No. | 005869 |
| Book Title | Anekantvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yughbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 160 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |