Page Text
________________
તા. ૧૪-૦૮-૯૪, રવિવાર.
અનંત ઉપકારી અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા જગતના જીવમાત્રને પૂર્ણ સત્ય પામવાના ઉપાય તરીકે અનેકાન્તદષ્ટિમય એવા આ ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે.
જ્ઞાનીઓની દષ્ટિએ જેને પણ સત્યને પામવું છે, તે જો સત્યને અધૂરું પામશે તો તે પૂર્ણ વિકાસને પામી શકશે નહીં. પૂર્ણ સત્યને સમજવાનો, પામવાનો ઉપાય એક જ અનેકાન્તવાદ છે અને આ જ આખો મોક્ષમાર્ગ છે. મોક્ષની સાધના એ સત્ય પામવાની જ સાધના છે. પરમ તત્ત્વ અને આત્માના ગુણોને પામવા તેનું નામ જ મોક્ષ છે અને તેને અનુરૂપ તત્ત્વ સમજી શકાય તેવી જો કોઈ શૈલી હોય તો તે સ્યાદ્વાદ છે. જેમ જેમ સ્યાદ્વાદ સમજી શકશો તેમ તેમ કદાગ્રહ-અસંગ્રહ-રાગ-દ્વેષ-અજ્ઞાનથી તમે મુક્ત થશો. આ બધા દોષો આત્મકલ્યાણમાં બાધક છે. પૂર્ણજ્ઞાની તથા વીતરાગ બનવામાં રાગ-દ્વેષ-અજ્ઞાન આ જ બધાં બાધક તત્ત્વો છે. રાગદ્વેષ કદી સત્યની પૂર્ણતાને પામવા દેતા નથી. અજ્ઞાન એ જ સમજણનો વિરોધી છે. સત્યને પામવા માટે સમજણ અને તટસ્થતાની વધારે જરૂર છે અને રાગદ્વેષના કારણે તટસ્થતા ચાલી જાય છે. જેટલી સમજણ-તટસ્થતા વધારેતેટલો ગુણોનો વિકાસ વધારે અને આ પામવાને માટે અનેકાન્તદૃષ્ટિ જબરદસ્ત સાધન છે. અનેકાન્તદષ્ટિ બને એટલે કદાગ્રહ, પૂર્વગ્રહ, અભિનિવેશ ચાલ્યા જાય અને સદાગ્રહ, મધ્યસ્થતા આદિ ગુણ પ્રગટે, સાથે સર્વાગી દષ્ટિ પણ પ્રાપ્ત થાય છે.
અનેકાન્તમાં અનેકાન્ત દૃષ્ટિ છે. જેને પણ સાચી આરાધના કરવી છે તેને માટે આ દષ્ટિ બહુ જરૂરી છે. અત્યારે થોડા તપ-ત્યાગ-સદનુષ્ઠાન, આવી બીજી થોડી આરાધના કરી લઈએ, એટલે જાણે ધર્મ પામી ગયા; માટે આ બધી દષ્ટિઓની આપણને જરૂર લાગતી નથી. પરંતુ મહાપુરુષોએ કહ્યું છે કે વ્યવહારથી પણ સમકિત પામવું હોય તો સ્યાદ્વાદ અનિવાર્ય છે. જયાં સુધી સ્યાદ્વાદની રુચિ નથી, ત્યાં સુધી વ્યવહારથી પણ સમકિત પામી શકાતું નથી; જયારે નિશ્ચયનય એમ કહે છે કે સ્યાદ્વાદના પરિપૂર્ણ પારગામી બનો પછી જ સમકિત આવે. વ્યવહારનય સ્યાદ્વાદની રુચિરૂપે સમકિત માને છે, નિશ્ચયનય સ્યાદ્વાદની પૂર્ણ સમજણરૂપે સમકિત માને છે. એટલે જ સમતા માટે તો સ્યાદ્વાદનું સાંગોપાંગ જ્ઞાન અનિવાર્ય છે.
તો
તે
જ 2
2
( સૈર
ક
ક
સ
લ
ક
ક
ક
ક
તો
ઢોર નો
ક ક
ક ક
ક ક
ટ
ક ક
ક
અનેકાંતવાદ
| SR No. | 005869 |
| Book Title | Anekantvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yughbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 160 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |