________________
“ઘરનું ઘર' કરી આપવાની વાત જે તેમના મનમાં ઘર કરીને પડી હતી, તેણે છેવટે વહેવારુ રસ્તો અમને સમજાવ્યો.
ફંડફાળાથી નહિ, પણ લોન લઈને તો ઘર કરવામાં વાંધો નથી ને ?”
અમને વાંધો તો નહોતો જ, પણ એ લોન વસૂલ ક્યારે, કેમ? એનું વ્યાજ શું ? હપતો કેટલાનો ? એમ અનેક પ્રશ્નોની મૂંઝવણ અમારા મનમાં હતી જ.
સાથી મિત્રો સાથે એમણે આ બાબતે ચર્ચા કરી સમજી લીધું હશે. ત્યાર પછી પ્રાયોગિક સંઘની કારોબારીમાં આ પ્રશ્નનાં બધાં પાસાંની છણાવટ કરવામાં આવી. અને એકાદ મિટીંગ પછી સંઘે આ અંગે ઠરાવ કર્યો.
અમદાવાદમાં પોતાને પસંદ પડે ત્યાં ઘર માટે પ્રયત્ન કરવો. હાઉસિંગ બોર્ડ કે હાઉસિંગ કો-ઓ. સોસાયટીમાં શરૂમાં થોડી રકમ ભરી નામ નોંધાવવું. મકાનનો કબજો મળે ત્યારે બાકીની અમુક રકમ આપવાની થતી હતી. હાઉસિંગ સોસાયટીમાં બેંક લોન પણ તે ઉપરાંત મળતી હતી. ૨૦ વર્ષ જેવા લાંબા વર્ષ સુધી માસિક હપતાથી લોન ભરવાની રહે.
શરૂમાં જે કંઈ રકમ ભરવાની થાય તે સંઘ ભરે, તે રકમ વિના વ્યાજુકી. લોન સંઘ મને આપે. તેના માસિક હપતા ૨૦ વર્ષના મુદતના અમારે ભરવાના. આટલી બધી સરળ વ્યવસ્થા સહજપણે અને સામે ચાલીને સર્વાનુમતિથી સંસ્થાએ આપી. પરિણામે શરૂમાં પ્રગતિનગરના હાઉસિંગ બોર્ડમાં બે ફલેટ કોમાં મળ્યા. પણ એકની જ જરૂર હતી. એટલે એક જ રાખ્યો. પ્રગતિનગરના કરતાં વધુ સારી સગવડવાળું અને સારા બાંધકામના લેટ પછી નવા વાડજની દેવપથ કોઓ. સોસાયટીમાં મળવાથી પ્રગતિનગરનું મકાન સંઘના હિસાબનીશ શ્રી મગનભાઈને આપી દીધું.
રૂ. ૨૪, ૨00- સંઘે મકાનની અને રૂ. ૩OOOી. ફર્નિચર માટે મળી કુલ રૂ. ૨૭,૦૦૦-ની લોન વિના વ્યાજે આપી. અને જિલ્લા સહકારી બેંકે રૂ. ૨૦,૦૦૦/- ની વ્યાજુકી લોન આપી. બંને લોનો ૨૦ વર્ષના માસિક હપતાથી ભરપાઈ થઈ ગઈ છે. પ્રાયોગિક સંઘ સાર્વજનિક ટ્રસ્ટ હોવાથી આમ વિના વ્યાજે આપેલી લોન બાબત સંઘ પાસે કારણો અને ખુલાસા ચેરિટિ કમિશ્નરે માંગ્યા હતા. જે ઠરાવિક સ્વરૂપે સંતોષકારક અને યોગ્ય રીતે લોન અપાઈ છે અને ખાતરી થવાથી ત્યારબાદ ચેરિટિ કમિશ્નરે વાંધો લીધો ન હતો.
આમ “ઘરનું ઘર' તો થયું જ, પણ વ્યક્તિ, સંસ્થા અને સમાજનો સંબંધ કેમ બંધાયો અને વિકસ્યો તેનો જીવંત અનુભવ પણ થયો.
સંત સમાગમનાં સંભારણાં