________________
૦૯
“તમે કહો તો માથે સગડીઓ મૂકીને મુંબઈ સરકારને કહેવા મુંબઈ આવીએ, પણ હવે આ કાળુ પટેલને કહીને અમારો પ્રશ્ન પતે એવું કાંક કરો. અમે બધું જ કરી છૂટ્યા છીએ. પણ કશું થયું નથી. હવે તો કાં મરીએ ને કાં મારીએ એ જ રસ્તો છે.”
એમના કહેવામાં ક્રોધ, અને ભારે જોશ હતું. ધોળીમાં જમીનનો કંઈક પ્રશ્ન હતો. એમને સાંભળ્યા પછી અમારી પાસે તો એનો કંઈ ઉકેલ નથી, એમ અમને લાગ્યું એટલે છેવટે કહ્યું :
એમ કરો, તા. ૧૯ મીએ આશ્રમમાં મિટિંગ છે એમાં કાળુ પટેલ આવશે. મુનિશ્રી તો આવવાના જ છે. તમે તે દિવસે આવજો. અને વાત કહેજો. કંઈક રસ્તો નીકળશે. આમાં મારવા મરવાની ક્યાં જરૂર છે !”
આમ કહ્યું. તે ગયા. ૧૯મી ફેબ્રુઆરી ૧૯૫૦ આવી અમે ગૂંદી ગામમાંથી ગૂંદી આશ્રમમાં ગયા. મિટિંગો ચાલી મુનિશ્રી અને કાળુ પટેલ પણ આવ્યા જ હતા. ત્રણેક વાગ્યા હશે જલસહાયક સમિતિનું કામ થયું. તે સમિતિના કાળુ પટેલ સભ્ય હતા. તે ઊઠ્યા કહે,
- “બાપજી, (મુનિશ્રીને તે બાપજી કહેતા) હું જાઉં છું. ગાડીનો ટાઈમ થવા આવ્યો છે.'
મુનિશ્રીએ કહ્યું તો ખરું કે, “રોકાઈ જાઓને ?” પણ “ખળાં લેવાય છે કામનો પાર નથી જવું જ છે.”
ચતુરભાઈ કે ભીખાભાઈ તો આશ્રમમાં આવ્યા નહોતા. પણ મુનિશ્રીને અગાઉ મળેલા અને તે દિવસે પણ સવારે ગૂંદી ગામના બંગલે મળેલા અને કાળુ પટેલ હેરાન કરે છે તે મતલબની વાત કરી હશે એટલે મુનિશ્રીએ પણ તે બંનેને કહ્યું હતું કે આજે બપોરે મિટિંગ છે તેમાં કાળુ પટેલ આવશે. ત્યાં તમે આવજો અને તેમની રૂબરૂમાં વાત સમજ્યા પછી કંઈક રસ્તો કાઢવા પ્રયાસ કરીશું.
કાળુ પટેલ જવાના હતા અને આ બે જણ આવ્યા નહિ એટલે મુનિશ્રીએ કાળુ પટેલને આ બે જણનો શું પ્રશ્ન છે તે પૂછીને જાણી લીધું. પછી કાળુ પટેલ ગૂંદી ગામ નજીક આવેલા ભૂરખી સ્ટેશને જવા રવાના થયા અને અમારું મિટિંગોનું કામ ચાલુ રાખ્યું.
કાળુ પટેલને જવાને થોડી જ વાર થઈ અને બૂમ સંભળાઈ : ધોડજો, ધોડજો, કાળુ પટેલને મારે છે.”
સંત સમાગમનાં સંભારણાં
