________________
૮૫
મહાદ્વિભાષીનું સમર્થન તોફાનો વિરોધ અને લોકશાહીની સુરક્ષા વિષે સભા સંમેલનોમાં સમજ આપી ઠરાવો થયા.
પરંતુ અમદાવાદ અને બીજા કસ્બા-શહેરોમાં તો તોફાનો ચાલુ જ રહ્યાં. ૧લી નવેમ્બર ૧૯૫૬ના રોજ મુંબઈના મહાદ્વિભાષી રાજ્યની રચના થવાની હતી.
મુનિશ્રીનું ચિંતન મંથન વધતું ગયું. એમ અવાર-નવાર ધોળકા જતા એમનું માર્ગદર્શન મેળવતા એમનું કહેવું હતું કે, ભિન્ન અભિપ્રાય તો હોઈ શકે. પરંતુ લોકશાહી નિર્ણયને તોફાનોથી ફેરવવાનું જો એક વખત પણ ચાલુ થશે તો તે લોકશાહીને જ ખતમ કરશે આ વાત અમદાવાદ અને ગુજરાતને કહેવી જોઈએ. ભાલ-નળકાંઠાનાં ગામડાં અમદાવાદની નજીક છે, અમદાવાદમાં જઈને ગામડાઓએ આ સમજાવવું જોઈએ.
અમે સાંભળતા ખરા, પણ મૂંગા રહેતા. એક દિવસ મુનિશ્રીએ આ જ વાત ભારપૂર્વક કહી. અમે કહ્યું :
“મહારાજશ્રી અમદાવાદ ભડકે બળે છે. બળતી આગમાં હોમાવા ગામડાંના ખેડૂતો જાય જ નહિ.”
| મુનિશ્રીએ વેદનાભર્યા અવાજમાં અમને સમજાવતાં કહ્યું : “તમે તમારી માન્યતાને આધારે આમ કહો છો. સંભવ છે કે તમે માનો છો તેમાં ડર હોય, પણ તમે ગામડે જેમ ઠરાવ કરાવ્યા તેમ અમદાવાદ જવાની વાત પણ કરો તો ખરા, તમારી નબળાઈ તમે ખેડૂતોને ખાતે ખતવો નહિ. પ્રયાસ તો કરો. પુરુષાર્થ કર્યા પછી પરિણામ ન આવે તો કુદરતની મરજી સમજી સમાધાન મેળવવું.”
છોટુભાઈ, ફૂલજીભાઈ, કદાચ નાનચંદભાઈ (હાલ સાણંદ રહેતા જ્ઞાનચંદ્રજી) હું, વગેરે મુનિશ્રીની વેદનાભરી આ વાણીથી ખૂબ શરમાયા. વિચાર કર્યો અને મુનિશ્રીને ખાતરી આપી કે અમે આવતી કાલથી જ આ કામ (પ્રચારનું શરૂ કરી દઈશું.
આમ કહીને અમે ધોળકાથી નીકળી ગયા, બીજે જ દિવસે સવારના છાપામાં ગૂંદીમાં સમાચાર વાંચ્યા કે, ભાલ નળકાંઠાના ખેડૂતોની ટુકડીઓ આવતી કાલથી અમદાવાદમાં આવશે.
આમ સમાચાર કઈ રીતે આવ્યા તે કંઈ ખબર પડી નહિ. સંભવ છે ધમકવાડીમાં ચાલેલી વાત વખતે કોઈ છાપાવાળો ત્યાં આવી ચડ્યો હોય અને અમારી વાત સાંભળીને પોતાની સમજ મુજબ સમાચાર આપી દીધા હોય.
સંત સમાગમનાં સંભારણાં
