________________
૪ વિરોધ નહોતો. એટલે આવી બાબત લવાદીમાં આવી શકતી નથી એમ સમજીને અમે લવાદીની ના પાડી. કાનજીભઈની વાડી તો લેવાઈ ગઈ હતી તેને બીજું રોટલાનું સાધન મળી ગયું પરંતુ ધરમશીભાઈની વાડી ન જ બચી છેવટે જમીનની સામે જમીનની વાત સ્વીકારવામાં આવી અને બદલામાં ધરમશીભાઈ આખા કચ્છમાં પસંદ કરે તેવી વાડી તેમને આપવી. તેની પૂરી રકમ ભૂકંપ રાહત સમિતિના ફંડમાંથી ચૂકવવી અને વાડીની પસંદગી ધરમશીભાઈને સાથે રાખી શ્રી છગનબાપા, શ્રી મગનભાઈ સોની અને શ્રી ફૂલજીભાઈ ડાભી એ ત્રણની સમિતિ કરે એમ મુંબઈમાં મુનિશ્રીની ઉપસ્થિતિમાં મળેલી એક બેઠકમાં નક્કી થયું. જોકે આમ નક્કી થતાં પહેલાં બેઠકમાં હાજર રહેલા શ્રી ભવાનજીભાઈ અને શ્રી પ્રેમજીભાઈ ઠક્કરને મુનિશ્રીએ ભારે સંવેદના સાથે કહેવું પડ્યું હતું કે, “જો રોટલાનું સાધન આમ ઝૂંટવાઈ જાય અને ખેડૂતને રઝળવું પડે તો મારા જેવા સાધુએ વધુ તપ કરવું પડશે.”
ધરમશીભાઈ મુનિશ્રીના આ મતલબના શબ્દો ટાંકીને કહેતા હોય છે કે “મુનિશ્રીને તપ કરવું પડે તે સ્થિતિ ભવાનજીભાઈ કે પ્રેમજીભાઈ ન જ ઈચ્છે. અને મુંબઈની બેઠકમાં જ વાડીના બદલામાં તેવી જ ઊપજ આપતી વાડી આપવાની વાત સ્વીકારી લીધી.’’
ધરમશીભાઈની પસંદગી સાથે કંમટીએ મુંદ્રાની વાડી પસંદ કરી અને તે વાડી ધરમશીભાઈએ ખરીદી લીધી. રકમ ભૂકંપ રાહત સમિતિએ આપી.
આ આખી ઘટના લાંબો વખત ચાલી અનેક ચડાવ ઉતાર, ભરતી ઓટ આવ્યાં. આશા નિરાશાના તબક્કા વટાવીને છેવટે ખૂબ જ સુખદ ઉકેલથી પ્રકરણનો અંત આવ્યો. જાણવા મુજબ આ પ્રકરણની માહિતી ઘટના ચાલુ હતી ત્યારે જ વિનોબાજીએ તેમની કચ્છયાત્રા દરમ્યાન જાણી લીધી હતી. જોકે તેમના પ્રતિભાવો કંઈ જાણવા મળ્યા નહોતા.
ખેડૂત પત્ની હરકુંવરબહેનની નિર્ભયતા અને હિંમત સાથેની મક્કમતા, પત્નીના પ્રેર્યા મક્કમ બનેલા અને ટકી રહેતા ખેડૂત ધરમશીભાઈનું મુનિશ્રી અને પ્રાયોગિક સંઘ ઉપરનું શ્રદ્ધાબળ લોકમતની જાગૃતિ, સંસ્થાગત સાવધતા અને કુનેહ સાથેનાં પગલાં, રાજ્યશાસક સંસ્થા અને શાસનકર્તા વર્ગની શુભેચ્છાઓનું સંકલન થવાથી અને અનુબંધ જોડવાથી અતિ વિકટ અને ગુંચવાયેલ પ્રશ્ન હતો છતાં નવાં મૂલ્યનો સ્વીકાર થયો અને શુભતત્ત્વોનો વિજય થયો. જેણે જેમણે આ ઘટનામાં ભાગ લીધો તે સહુનું સુંદર ઘડતર થયું.
સંત સમાગમનાં સંભારણાં