________________
૯૩
શ્રી છગનબાપા (કચ્છના અગ્રણી વયોવૃદ્ધ ગર્ભશ્રીમંત અને જાહેર જીવનના પ્રતિષ્ઠિત મોવડી)ને અવારનવાર મળતા રહ્યા. નિષ્ઠાવાન સેવાવ્રતધારી શ્રી મગનલાલ સોની, ચુનીલાલ મહારાજ તેમજ કચ્છના બીજા કાર્યકરોનો સાથ સહકાર મળે તેવા ભરપૂર પ્રયાસો ચાલુ રાખ્યા.
શ્રી ફૂલજીભાઈ અને શ્રી અંબુભાઈ આ નિમિત્તે કચ્છના અને ખાસ કરીને અંજારના ખેડૂતોના સંપર્કમાં સારી પેઠે રહ્યા હતા. સરકારે શ્રી ભવાનજી અરજણ ખીમજીના પ્રમુખસ્થાને ભૂકંપ રાહત સમિતિની રચના કરી જ હતી. કચ્છના એક રાજપુરુષ અને આગેવાન શ્રી પ્રેમજીભાઈ ઠક્કર પણ આ સમિતિમાં મોવડી હતા. અમે એમને પણ મળતા રહ્યા સમજાવટ, વાટાઘાટો ચાલ્યા જ કરી. સરકારની, આ મોવડીઓની ભૂકંપ રાહત સમિતિની થતી દલીલોમાં તથ્ય પણ જણાતું. વાડી બચતી હોય તો બચાવીને નયાઅંજારના આયોજન પ્લાનને આગળ લઈ જવામાં ખાસ હરકત ન આવે તેમ રસ્તો કાઢવાની આશા પણ સૌને રહેતી.
એક તબક્કે તો નક્કી પણ થયું કે ભલે થોડી તો થોડી વાડીની જમીન બચાવવી. લોન-ગ્રાન્ટ અપાયેલી છે તેવા પ્લોટ હોલ્ડરો પૈકી થોડાક બીજી જમીનમાં મકાન કરવામાં સંમત પણ થયા. અને પુનાના કન્સલટીંગ એન્જિનિયરની મંજૂરીની સહી મળી જશે એવી ગણત્રીથી સહુએ રાહતનો શ્વાસ લીધો.
આમ છતાં કંઈ પરિણામ ન આવ્યું. એટલે લોકમતની જાગૃતિના હેતુથી કચ્છ પ્રાયોગિક સંઘના ઉપક્રમે ૨૧ દિવસનો શુદ્ધિપ્રયોગ તપોમય પ્રાર્થનાનો કરવામાં આવ્યો. તે વખતના નાનચંદભાઈ (હાલના જ્ઞાનચંદ્રજી - સાણંદ) અંજાર આવીને આ દિવસોમાં રહ્યા. કચ્છ પ્રા. સંઘના મંત્રી શ્રી મગનભાઈ સોનીના પ્રથમ ત્રણ ઉપવાસ (અઠમ) અને પ્રમુખ શ્રી ગુલાબશંકર ધોળકીયાના છેલ્લા અઠમના ત્રણ ઉપવાસ થયા. ઉપરાંત ૨૫૦૦ જેટલા ઉપવાસ એકાસણા સહાયક તપશ્ચર્યામાં થયા. વ્યસન પણ કેટલાંકે છોડ્યાં. છાપાં, પત્રિકાઓ, સભા, સૂત્રો વગેરે દ્વારા લોકમત જાગૃત કરવાના પ્રયત્નો થયા.
ખેડૂત અને એક કાર્યકર ધનબાદ ઝરીયા જઈને વાડીના માલિકને પણ મળી આવ્યા. પણ તેમને મન આ કાયદેસરનો સીધો સાદો કિસ્સો છે તેમાં આમ શુદ્ધિપ્રયોગને શું સ્થાન ? એમને કંઈ ગડ જ ન બેઠી.
શ્રી જયપ્રકાશજીની લવાદી પર આ પ્રશ્ન છોડવાની વાત વાડીના માલિક કહે છે તેવી વાત પણ અમારી પાસે આવી. પણ આ પ્રશ્નમાં સ્પષ્ટતા અમારા મનમાં હતી જ કે કોઈ પણ સંજોગોમાં વાડી ન પચે તો, એવું જ રોટલાનું સાધન ખેતીની જમીન મળવી જોઈએ. વાટાધાટો માં આ વાત સામે કોઈનો
સંત સમાગમનાં સંભારણાં