________________
૫
યોજના મુનિશ્રીના કામને કારણે ભાલ નળકાંઠા પ્રાયોગિક સંધને આપવાનું સ૨કારે નક્કી કર્યું. દર વર્ષે એક લાખ રૂપિયાની ગ્રાન્ટ મળવાની હતી. મિત્રોમાં ચર્ચા ચાલી કે યોજના લેવી કે ના પાડવી ?
એક અભિપ્રાય એવો હતો કે, ગમે તેમ પણ પૈસા આપનારનો હાથ ઉપર જ રહેતો હોય છે. સંઘનું તેજ જળવાશે નહિ. સરકાર અને તંત્રના અહેસાન નીચે આવી જઈશું. દબાઈ જવાશે, વગેરે વગેરે.
માટે યોજના ન લેવી.
બીજો અભિપ્રાય એવો હતો કે, સરકાર પાસે આવતાં નાણાં પ્રજાનાં જ છે. સરકાર લોકશાહીથી બની છે. પ્રજાના હિતમાં એ નાણાં વાપરવાં. સરકાર આપે તો તે લેવામાં ના ન પાડવી.
ખૂબ ચર્ચાને અંતે મુનિશ્રીએ આ મતલબનું માર્ગદર્શન આપ્યું કે, “સરકાર સામે ચાલીને નાણાં આપે છે. સંઘનો સહકાર માગે છે. સંઘની સ્વાયત્તતા જળવાય અને પોતાના તંત્રથી જ યોજનાનો અમલ કરી શકે તેવી સ્વતંત્રતા હોય તો યોજના લેવી. અનુભવે એમ લાગે કે, સ્વાયત્તતા સચવાતી નથી કે સ્વાતંત્ર્યનો ભોગવટો થઈ શકતો નથી તો યોજના છોડી દેવી.’
અને સર્વોદય યોજના સંઘે સ્વીકારી. કહેવું જોઈએ કે સંઘની સ્વાયત્તતા અને સ્વાતંત્ર્ય પૂરેપૂરાં સાચવીને વર્ષો સુધી સંઘે સર્વોદય યોજનાનું સંચાલન કર્યું છે.
આત્મવિશ્વાસ આપણામાં હોવો જોઈએ
સને ૧૯૮૦-૮૧માં સામે ચાલીને સી.સી.એફ. યોજના લેવાની દરખાસ્ત ગુજરાતમાં પ્રથમ પહેલી વખત ભાલ નળકાંઠા પ્રાયોગિક સંઘ પાસે આવી. વાર્ષિક ચારેક લાખ રૂપિયાની સો ટકા ગ્રાન્ટ મળવાની વાત હતી. યોજનાનો અમલ માત્ર પાંચ-છ ગામ પૂરતા જ નાના કાર્યક્ષેત્રમાં કરવાનો હતો. યોજના પણ સારી હતી. તેમ છતાં યોજના લેવી કે ન લેવી તેનો નિર્ણય તરત કરી શકાયો નહિ. કારણ એ હતું કે, યોજનાનું નામ હતું “ક્રિશ્ચિયન ચિલ્ડ્રન ફંડ’’. (સી.સી.એફ.) અમેરિકાની આ સંસ્થાનો સંઘને કશો જ પરિચય-અનુભવ નહિ. કદાચ પ્રચ્છન્નપણે વટાળવૃત્તિનો હેતુ હોય તો ? એમ નામ ઉપરથી જ શંકા કે અનુમાન બાંધીને ચર્ચા ચાલી. એક અભિપ્રાય એવો હતો કે વટાળવૃત્તિ
સંત સમાગમનાં સંભારણાં
