________________
૫
નહિ મળે તો બીજું તો કોઈ બી કામ નહીં લાગે, બી વિના શું કરીશું? આગલી સાલ તો દુષ્કાળ હતો. પણ આ સારા વરસે પણ બી વિના ઢોરને તો ચારોલા વિના જ રહેવું પડશે કે શું ? એવી મૂંઝવણ ખેડૂતોને થઈ.
ભાલ-નળકાંઠા ખેડૂતમંડળની કારોબારી તરત મળી. સોલાપુર જુવારના બીનો પ્રશ્ન ચર્ચાયો. કારોબારીએ આગ્રહ રાખ્યો : ગમે તે ભાવ આપવા પડે પણ સોલાપુરી જુવાર જ જોઈએ. સરકારને લખવામાં આવ્યું. ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસના આગેવાનોને પણ લખ્યું. પરંતુ સોલાપુરમાં નિકાસબંધી છે એ મુદ્દા પર ન આવી. એમાં છૂટછાટ મૂકવા-મુકાવવાની કોઈની તૈયારી ન હતી.
મુનિશ્રી સંતબાલજીના ચાતુર્માસ તે વખતે ગૂંદી ગામમાં ચાલતા હતા. તેઓશ્રીએ એક નવો વિચાર ખેડૂત આગેવાનો પાસે મૂક્યો. સોલાપુરમાં દુષ્કાળ હોઈ અનાજની અછત હોય એ સ્વાભાવિક છે. ત્યાંના કલેકટરે આ કારણે નિકાસબંધી કરી હોય તો તમે ભાલના ખેડૂતો એમ કરો : “જુવારના બદલામાં ઘઉં આપો.' જેટલી જોઈએ તેટલા જ ઘઉં આપો ત્યાં અનાજની અછત નહીં પડે, અને અહીં જરૂરિયાત મુજબ જ સહુ લેશે. અને ગેરલાભ નહિ લેવાય.”
કારોબારી મળી. જુવારના બદલામાં ઘઉં આપવાની દરખાસ્ત મુંબઈ સરકારને મોકલી આપી, થોડા દિવસોમાં જાણવા મળ્યું કે એ દરખાસ્ત સ્વીકારવી શક્ય નથી. કારણ એવું આપવામાં આવ્યું કે સોલાપુર વિસ્તારના લોકોનો ખોરાક જુવાર છે, ઘઉં નથી. ફરી મંડળ તરફથી લખવામાં આવ્યું, કે મહારાષ્ટ્રમાં મોટાં શહેરોમાં જુવારના કોટામાં કાપ મૂકી ઘઉંનો કોટા વધારી આપે તો તેમાંથી બચાવેલો જુવારનો જથ્થો ભાલને આપી શકાય. અને ભાલનો ઘઉંના જથ્થાની સામે જુવારના જથ્થા બદલાની માગણી કરી.
ઠીકઠીક લખાપટ્ટી અને મહેનત પછી છેલ્લે મુંબઈ સરકાર સંમત થઈ. તેમાં ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિના તે વખતના બુઝર્ગ આગેવાન મુ. શ્રી ભોગીલાલ લાલા (લાલાકાકા)એ સારી મદદ કરી.
ખેડૂત મંડળે ભાલના ૬૦ થી ૭૦ ગામોમાં ફરી સાચી જરૂરિયાત જાણીને એકેએક ખેડૂતને જમીનના પ્રમાણમાં બીનો કેટલો જથ્થો જોઈએ તેની નોંધ કરી પત્રકો બનાવ્યા. કુલ જરૂરિયાત ૩૦ થી ૩પ હજારમણની પ૦૦ થી ૬૦૦ ટનની હતી. માગણી મુજબનો કુલ ૬૦૦ ટન-તે વખતના ૩૩,૦૦૦ હજાર મણ જુવારનો જથ્થો મંડળના નામે સરકારે મંજૂર કર્યો. સમયસર સોલાપુરથી
સંત સમાગમનાં સંભારણાં
