________________
૨૮
૬ મૂળીમાંથી મીરાં
મુનિશ્રી સંતબાલજીનું સન ૧૯૪૧નું ચાતુર્માસ બાવળાના સંતઆશ્રમમાં હતું. મુંબઈનાં શ્રી કસ્તૂરીબેન અજમેરા અને તેમના પતિ શ્રી જગજીવનદાસ અજમેરા મુનિશ્રી પ્રત્યે શ્રદ્ધા-ભક્તિનાં પ્રેર્યાં પ્રાયઃ દરેક ચાતુર્માસમાં મુનિશ્રી પાસે રહેવા જાય. સંતઆશ્રમની સામેના મહોલ્લામાં મૂળીબહેન નામે એક વિધવા કપોળવણિક બહેન રહે. તેમના મકાનમાં આ અજમેરા દંપતી ભાડેથી રહેવા આવ્યાં. મુનિશ્રી કોઈક વખત ભિક્ષા માટે ત્યાં આવે. તે વખતે મૂળીબહેન ૨૩-૨૪ વર્ષની વયનાં હતાં. પિયર વડોદરા પાસે પાદરા. નાનપણમાં જ લગન થઈ ગયેલાં. અને નવેક વર્ષની વયે લગ્ન પછી એક મહિનામાં જ વિધવા બન્યાં. કપોળવણિકમાં પુનર્લગ્ન થઈ શકે નહિ. સસરાના પરિવારમાં માત્ર વિધવા સાસુ જ હતાં. મૂળીબેન સંતઆશ્રમમાં મુનિશ્રીની પ્રાર્થનાસભામાં કોઈ કોઈ વખત જાય. મૂળીબેને મુનિશ્રીની શીખ સાંભળીને સાસુની સંમતિ મેળવી ચા નહિ પીવાની બાધા લીધેલી. જગજીવનદાસ અજમે૨ાએ મૂળીબેનનો પરિચય મુનિશ્રીને આપતાં કહ્યું : ‘એમનો કંઠ મધુર છે. ભજનો સરસ ગાય છે. મને એમનું મૂળી નામ ગમતું નથી. ‘મીરાં’ રાખવું છે.'
મુનિશ્રીએ પણ એમાં સંમતિ આપી અને ‘મૂળીબહેન’માંથી તે ‘મીરાંબહેન' થયાં. આ મીરાંબહેન એટલે હાલનાં મહાવીરનગર ચિંચણીનાં કેન્દ્રમાતા મીરાંબહેન. મીરાંબહેન સાવ અભણ. છોટુભાઈ મહેતા. નંદલાલભાઈ અજમેરા (ગિરધરનગર), જયંતીલાલ ખુશાલદાસ શાહ હિરજન આશ્રમ અમદાવાદ વગેરેના ગાઢ પરિચયમાં આવ્યાં. સાસુ ગુજરી ગયાં. મુનિશ્રી સાથેનો સંપર્ક ચાલુ રહ્યો. સાવ અભણ હતાં. એટલે કોબામાં કસ્તૂરબા કેન્દ્રમાં ભણવા ગયાં. થોડું લખતાંવાંચતાં શીખ્યાં. મુનિશ્રી અને મુનિશ્રીનાં પરિચિત વર્તુળ સાથેનો સંબંધ-પરિચય વધવા લાગ્યો. એમાંથી મીરાંબહેનની ઇચ્છા મુનિશ્રીની સાથે વિહારમાં સહપ્રવાસી થવાની થઈ. મુનિશ્રીને વાત કરી.
મુનિશ્રીએ કહ્યું : “તમારી તૈયારી હશે, પણ મારી તૈયારી નથી.” મીરાબહેનની પૃચ્છાથી વિશેષ સ્પષ્ટતા કરતાં મુનિશ્રીએ આ મતલબનું કહ્યું, પ્રાર્થનામાં રોજ ‘સકળ જગતની બની જનેતા, વત્સલતા સહુમાં રે... બોલાય છે તે મુજબ માતૃવત્ ભાવોથી મન વચન અને કાયા વડે સ્ત્રી જાતિને જોતો થાઉં
સંત સમાગમનાં સંભારણાં
