________________
૫૨
તેમને લાડુ ભાવતા નથી એવું માનવાની જરૂર નથી. બંને બાજુના અભિપ્રાયોમાં વાજબીપણું અને પ્રામાણિકતા હોય. તેમ આપણે સહુ હજુ અહંતા-મમતાર્થી મુક્ત નથી થયા તેથી આપણા બંધાયેલા અભિપ્રાય કે માન્યતા આપણા અહંથી કે ‘મમત્વ’થી મુક્ત જ છે એવું યે માનવાની જરૂર નથી.
જે હોય તે, છેવટે તમે સહુ આ પ્રશ્નનો અંતિમ નિર્ણય કરવા સંબંધમાં આટલા પૂરતા પણ આગ્રહ-અહં કે મોહ મમત્વ બાજુ પર રાખીને સર્વાનુમતિ પર આવી શક્યા તેથી હું ખૂબ રાજી થયો છું. પણ હવે એમ કરો. ‘નિર્ણય તમે જ કરો. અને તે માટે બે ચિઠ્ઠીઓ લખો. એકમાં “સાદું ભોજન” અને બીજામાં “મિષ્ટાન્ન” એમ લખીને શિબિરાર્થી ન હોય તેવા કોઈ બહારની વ્યક્તિ પાસે એક ચિઠ્ઠી ઉપડાવો. એમાં જે લખ્યું હોય તે પ્રમાણે રસોઈ થાય અને સહુ શિબિરાર્થી જમવા જાય. શાન્તિભાઈની સંમતિ પણ લઈ લેવી. માનું છું કે તે પણ સંમત થઈ જશે.
અહીં શિબિરાર્થીમાંથી કોઈકે દલીલ તો કરી કે, “આ તો જાણે બુદ્ધિનું દેવાળું કાઢવા જેવું છે. શું આપણામાં આટલીયે બુદ્ધિ નથી ? કાગળની ચબરખી પર છોડીએ છીએ ?
મહારાજશ્રીએ જ આનો નિર્ણય કરવો જોઈએ.'
મહારાજશ્રી (મુનિશ્રી)એ સુંદર રીતે આ વાત અમને શિબિરના સભ્યોને સમજાવી. એની મતલબ આવી હતી.
“સમુદાયને સ્પર્શતા પ્રશ્નનો નિર્ણય મતભેદ હોય તોયે કરવો તો પડે જ. નિર્ણય બહુમતીથી થાય. કોઈ એક વ્યક્તિ ઉપર પણ છોડાય. (જેમ તમે આ બાબતમાં છોડ્યું છે) અને સર્વાનુમતિથી પણ થાય. આમાં સર્વાનુમતિથી નિર્ણય થાય તે રીત શ્રેષ્ઠ ગણાય. તમે સર્વાનુમતે જ નિર્ણય કર્યો. પણ તે એવો કર્યો કે, નિર્ણય કરવાનું એક વ્યક્તિ પર છોડ્યું. હું ગમે તેમ પણ વ્યક્તિ છુ. એટલે તમે કુદરત પર છોડો. કુદરતે ધાર્યું હશે તે પ્રમાણે ચિઠ્ઠીમાં નીકળશે એમ સમજીને સમાધાન મેળવજો. અને એમાં તમને સમાધાન મળશે પણ ખરું એમ માનું છું. બાકી સર્વાનુમતિ ન થાય તો અને બહુમતી-લઘુમતીથી કાયમ નિર્ણય થાય કે બહારની કોઇ એક વ્યક્તિ નિર્ણય કરે એમાં સહુને સમાધાન નહિ મળી શકે. જૂથબાજી જેવું ઊભું થશે. જે સરવાળે નુક્સાન કરે. આ ભલે શિબિર છે, પણ હવે આઝાદી વહેલી-મોડી મળશે જ. અને ત્યારે રાજ્યની ધુરા દેશન
સંત સમાગમનાં સંભારણાં
