________________
ve
ધૂળગામ ધોલેરા ને બંદર ગામ બારા, કાઠા ઘઉંની રોટલી ને પાણી પીવાં ખારાં, તોય ધોલેરા સારા ભાઈ સારા !
ભાલનું ધોલેરા બંદર, ધૂળની ડમરીઓથી આખું ગામ છવાઈ જાય. જમવા બેસે ત્યારે ભાણામાં છાપરાની ધૂળ ખરે. પાણી સાવ ખારાં, છતાં કહે છે કે, ધોલેરા સારું જ છે. કારણ ! ભાલના દાઉદખાની કાઠા ઘઉં અને વાગડનો રૂનો ધીખતો ધંધો તે વખતે ચાલતો. વલસાડી ઈમારતી લાકડું પણ મોટા પ્રમાણમાં વહાણો મારફત આ બંદરે આવતું. રૂપિયે એક પાઈ પ્રમાણે તે વખતે વેપારી લાગો લેવાતો. તેની લાખ્ખો રૂપિયાની આવક થતી.
એવી જ બીજી ઉક્તિ છે :
સાંગાસર ગામ ને સાંઢીડા પાણી, ઊઠને રાણી મૂંજને ધાણી ફાક્તો ફાક્તો જાઉં હું પાણી.
સાંગાસર અને સાંઢીડા બે ગામ વચ્ચે ખાસ્સું ત્રણ માઈલનું અંતર છે. સાંગાસરમાં મીઠું પાણી મુદ્દલ ન મળે, સાંઢીડાના તળાવમાં થોડું ઝમાનું પાણી ખરું. સાંગાસરના લોકો પાણી ભરવા સાંઢીડા જાય, જવા-આવવામાં સમય ધણો જાય ભૂખ લાગે એટલે પતિ, પત્નીને કહે છે, થોડી ઘણી ધાણી શેકી આપ, જેથી ભૂખ લાગેથી ફાક્વા કામ લાગે.
આવા નપાણિયા મુલકમાં ગામડાંઓમાં મુનિશ્રી સંતબાલજી વિહાર કરતા હતા. જેનું વર્ણન આગળ આપણે જોયું.
ખાડે ખાડે ખાટલા ઊંધા ઢાળીને
લોકો છાલિયે ઉલેચી પાણી ભરતા રે... અમરત ચોરાય ના મારું મોંધેરા મૂલનું
એ ચિંતા ચિત્તમાં કરતા રે...
ગામ લોકોએ મુનિશ્રીને સમજાવ્યું કે તળ ખારાં છે, મીઠા પાણીનો કૂવો નથી. તળાવમાં ઝમાનું પાણી આ ખાડામાં રાત્રે થોડું જમા થાય, તે બીજો કોઈ વહેલો આવીને ભરી ન જાય તે માટે ખાટલા ઊંધા નાખીને તેના પર લોકો સૂએ છે. કેટલાક ખાડા ઉપરનાં પતરાનાં ઢાંકણ મૂકીને તાળાં મારે છે.
સંત સમાગમનાં સંભારણાં
