________________
૩૧
હિતમાં ગામ આડું આવતું હોય તો ગામને તજવું, પણ આત્માર્થે કે સિદ્ધાંતની આડે આખી પૃથ્વીનું હિત આવતું હોય તો પૃથ્વી સમગ્રનું હિત છોડવું, પણ સિદ્ધાંત છોડવો નહિ.).
અને આપના જ શિષ્ય છે એટલે આપ એમને અમારા કરતાં વધુ ઓળખો છો. એ સંમત થાય એમ મને તો આશા નથી જ. તેમ છતાં આપનો સંદેશો એમને કહીશ.” આવકારો આપ્યા પછી જાકારો ન અપાયા
મૂંઝાતા મનની મથામણમાં મણિભાઈએ મુનિશ્રીને નાનચંદ્રજી મહારાજનો સંદેશો કહ્યો.
મુનિશ્રીએ મણિભાઈને કહ્યું : “વર્ષો સુધીની વિચારણા અને કસોટીએ કમ્યા પછી મેં મીરાંબહેનને આવકાર્યા છે. મારી સાધનામાં માતૃજાતિનાં પ્રતીક તરીકે તે ઘણાં ઉપયોગી બન્યાં છે. એમની સચ્ચાઈ, નિર્મળતા, નિર્ભયતા અને દૃઢતા જોઈને એમના પ્રત્યે સહુનો આદર વધ્યો છે. ગમે તેવી ટીકાઓ અને આક્ષેપો વચ્ચે એ ટકી રહ્યાં છે. હવે કોઈ પણ જાતના કારણ વિના મારાથી એમને ભલે થોડા સમય માટે પણ સાથે રહેવાની ના કેમ પાડી શકાય ? એ તો જાકારો આપવા જેવું જ થાય અને એવો જાકારો મારાથી ન જ અપાય. આ સામાજિક મૂલ્યની રક્ષાનો સવાલ છે અલબત્ત, મીરાંબહેન પોતે ઇચ્છે અને પ્રવાસમાં સાથે ન રહે તો મારો આગ્રહ નથી કે તે સાથે રહેવા જ જોઈએ.”
મણિભાઈને માટે આ કંઈ નવી વાત નહોતી. પંદર પંદર વર્ષના સહવાસથી મીરાંબહેનની શક્તિની ખૂબીઓ અને ખામીઓનો સારી પેઠે અભ્યાસ એમને હતો જ એટલે મુનિશ્રીના કહેવાનો મર્મ સમજતાં એમને વાર ન લાગી.
અને મીરાંબહેનને તો મીરાંબાઈની ભજનની કડી “ભાઈ છોડ્યા બંધુ છોડ્યાં, છોડ્યાં સગાંસોઈ” ની જેમ “સંતબાલ સંગ બૈઠ બૈઠ લોકલાજ ખોઈ” જેવું જ દૃઢ મનોબળ કેળવી રહ્યાં હતાં.
મણિભાઈએ દલીલ કરવાપણું રહ્યું નહિ. મુનિશ્રીની સાથે જ મીરાંબહેન પણ સૌરાષ્ટ્ર ગયાં જ. ઉખાથી નાનચંદ્રજી મહારાજે આવકાર્યા, મીરાંબહેનને મીરુભાઈ નું બિરુદ પણ આપ્યું. અને થોડા દિવસ નાનચંદ્રજી મહારાજ સાથે. પ્રવાસમાં પણ રહ્યાં.
સંત સમાગમનાં સંભારણાં