________________
૪૬
અને કંઈક રસ્તો નીકળે તો કાઢવો જોઈએ એ મતના હતાં. તેના અનુસંધાનમાં મુનિશ્રી ગુંદી આશ્રમમાં હતા ત્યારે શ્રી રસિકભાઈ અને મુંબઈ રાજ્ય મહેસૂલ સચીવ શ્રી દલાલ સાહેબ ગૂંદી મુનિશ્રીને મળવા આવ્યા. ભાલ નળકાંઠા ખેડૂતમંડળના આગેવાનો, મુનિશ્રી અને શ્રી રસિકભાઈ તથા શ્રી દલાલ સાહેબે બેએક કલાકની વાટાઘાટો પછી સર્વ સંમતિથી કાયમી ગણોતિયા છે તે કાયમી ગણોતિયા બની શકે, તેવો કાયદો મુંબઈ સરકાર કરશે તેવું નક્કી થયું.
આ નાની સરખી સભામાં મંચ પર શ્રી રસિકભાઈની સાથે જિલ્લા અને પ્રદેશના કૉંગ્રેસી મોવડીઓ બેઠા હતા. મુનિશ્રીની બેઠક તો એક ખુરશીમાં અલગ હતી જ. સામે નીચે સભામાં પ્રાયોગિક સંઘના મોવડીઓ, ખેડૂતમંડળના આગેવાનો, આશ્રમના કાર્યકરો અને ઈતર ગ્રામજનો બેઠા હતા. સભાને અંતે સહુ વિદાય થયા. રાત્રે આશ્રમમાં સમૂહપ્રાર્થના પછી મુનિશ્રીનું પ્રાસંગિક સંબોધન થયું. તેમાં મુનિશ્રીએ અમારા સહુનું ધ્યાન દોરીને સભાના આયોજનની બેઠક વગેરેમાં રાખવા જોઈતા વિવેકનો અમને બોધ આપ્યો.
મુનિશ્રીના કહેવાની મતલબ એ હતી કે –
મંચ પર રસિકભાઈ બેઠા તે તો બરાબર જ હતું કારણ કે તે મુખ્ય અને એક જ વક્તા હતા. પરંતુ પછી બીજા પણ કોંગ્રેસી આગેવાનો રસિકભાઈ સાથે જ બાજુમાં મંચ પર જ બેઠા હતા, અને સંઘના પ્રમુખ શ્રી કુરેશભાઈ, મંત્રી છોટુભાઈ, આજીવન સેવાના ભેખધારી નવલભાઈ, ખેડૂતમંડળના પ્રમુખ ફુલજીભાઈ, મંત્રી અંબુભાઈ વગેરે નીચે સભામાં બેઠા હતા. સભાનું આયોજન આશ્રમનું હતું. કોંગ્રેસનું નહોતું. લોકોનું માનસ તો સત્તાપૂજક છે, ધનપૂજા અને સત્તાપૂજાનો તો આપણે વિરોધ કરીએ છીએ. લોકો બહુ ચતુર અને ચાલાક હોય છે. મંચ પર રાજ્યસત્તાના પ્રતિનિધિ એવા એક શાસનકર્તા પ્રધાનની સાથે, શાસનકર્તા પક્ષના અન્ય મોવડીઓને બેઠેલા જુએ એટલે લોકોના મન પર રાજ્યસત્તાનો પ્રભાવ છે તે જ વધુ જોર પકડે. રાજસત્તાને ઊંચું સ્થાન અને સેવાનું ગૌણ સ્થાન. આ ઊલટો ક્રમ સુલટાવવાનો આપણો પ્રયોગ છે, તે આપણે ભૂલવું ન જોઈએ. એને સતત યાદ રાખીને જ સભા સંચાલન આશ્રમમાં કરવાનું હોય ત્યારે તો આ વિવેક ભૂલવો નહિ જોઈએ ને ? કોંગ્રેસની સભાનું આયોજન કૉંગ્રેસના કાર્યકરો કરતા હોય ત્યાં પણ મોખરાનું સ્થાન તો સેવકોનું જે હોય, પણ હજુ એ સ્થિતિ આવી નથી. તો કમમાં કમ સેવાવ્રતધારીઓ વસે છે તે આશ્રમમાં તો આ જાતની આચારસંહિતાનું પાલન થાય એ જોવું જોઈએ.”
સંત સમાગમનાં સંભારણાં
