________________
માર્ગદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૩ ટીકા :___ अनुमायेति-उक्ताचारेण संविग्नाशठगीतार्थाचारेण, आगममूलतामनुमाय, सतां-मार्गानुसारिणां, पथि-महाजनानुयातमार्गे, प्रवर्तमानानामन्धपरम्परा न शङ्कनीया इत्थं चात्रागमबोधितेष्टोपायताकत्वमेवानुमेयम्, आगमग्रहणं चान्धपरम्पराशङ्काव्युदासायेति नागमकल्पनोत्तरं विध्यर्थबोधकल्पनाद्वारव्यवधानेन प्रवर्तकतायाः शब्दसाधारण्यक्षतिः, अप्रत्यक्षेणागमेन प्रकृतार्थस्य बोधयितुमशक्यत्वात्, व्यवस्थितस्य चानुपस्थितेः सामान्यत एव तदनुमानात्, तदिदमुक्तं -
“आयरणा वि हु आणत्ति” । वस्तुत उपपत्तिकेन शिष्टाचारेणैव विध्यर्थसिद्धावागमानुमानं भगवद्बहुमानद्वारा समापत्तिसिद्धये इति द्रष्टव्यम् ।।३।। ટીકાર્ય :
૩૪તાવારે, ..... રૂતિ દ્રવ્યમ્ II ઉક્ત આચાર દ્વારા=સંવિગ્ન-અશઠ ગીતાર્થતા આચાર દ્વારા, સજ્જનોતી-માર્ગાનુસારીઓની, આગમમૂલતાનું અનુમાન કરીને માર્ગાનુસારી એવા સાધુઓની પ્રવૃત્તિમાં આગમમૂલતાનું અનુમાન કરીને, પથમાં=મહાપુરુષોથી અનુસરાયેલા માર્ગમાં પ્રવર્તમાન એવા સાધુઓની “અંધપરંપરા છે' એમ શંકા ન કરવી.
ઘં .... અને આ રીતે પૂર્વમાં કહ્યું કે માર્થાનુસારી એવા ગીતાર્થોની આચરણામાં આગમમૂલતાનું અનુમાન કરીને પ્રવર્તમાન સાધુઓ અંધપરંપરાનું આશ્રયણ કરનારા નથી એ રીતે, અહીં=સંગ્નિ -અશઠ ગીતાર્થની આચરણામાં, આગમબોધિત ઈષ્ટ ઉપાયતાકત્વ જ અનુમેય છે શિષ્ટોની આચરણામાં ‘આ આચરણા મારા ઈષ્ટનો ઉપાય છે એવું અનુમાન થાય છે, અને આ ઈષ્ટઉપાયતા આગમબોધિત છે, એ પ્રમાણે અનુમેય છે=અનુમાન કરવા યોગ્ય છે, અને આ પ્રકારના અનુમેયમાં આગમનું ગ્રહણ અંધપરંપરાની શંકાના વ્યાસ માટે છે અર્થાત્ રૂપાયતીત્વ' અનુમેય છે, અને તેમાં ‘સામેવોfધત’ વિશેષણ મૂક્યું તે વ્યાવર્તક વિશેષણ નથી, પરંતુ અંધપરંપરાની શંકાના ભુદાસ અર્થે સ્વરૂપ ઉપસંજક વિશેષણ છે. એથી આગમ કલ્પનાના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
