________________
માર્ગદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૨૮
એ પ્રકારના શાસ્ત્રવચનથી સાધુવચનમાં જ અવિકલ્પથી તથાકારનું શ્રવણ છે. એ પ્રમાણે પૂર્વપક્ષી કહે તો ગ્રંથકારશ્રી કહે છે –
ન તારી વાત બરાબર નથી; કેમ કે આ વચનના બળથી="કલ્પાકલ્પ પરિતિષ્ઠિત' એ પ્રકારના શાસ્ત્રવચનના બળથી, અન્યત્ર લભ્યમાન એવા વિકલ્પનું સુસાધુ સિવાય અન્યત્ર પ્રાપ્ત થતા એવા વિકલ્પનું, વ્યવસ્થિતપણા વડે વ્યાખ્યાન છે, અને આ વ્યવસ્થા છે – સંવિગ્સપાક્ષિકના વચનમાં અવિકલ્પથી જતથાકાર છે. વળી અન્યના સુસાધુ અને સંવિગ્સપાક્ષિકથી અન્ય એવા પાસત્યાદિના વચનમાં, વિકલ્પથી જ તથાકાર છે. તિ' શબ્દ પૂર્વપક્ષીની શંકાના નિરાકરણની સમાપ્તિમાં છે; અને આ=સંવિગ્સપાક્ષિકમાં અવિકલ્પથી તથાકાર છે એ, અમારા વડે ‘સામાચારી પ્રકરણમાં વિવેચન કરાયું છે. ૨૮
‘વસન્વિતવૃજ્યમત્ત્વનીધ્યાત્મવિપ્રવૃવીધાત્' - અહીં ઐઐત્તિમાં ‘મારીથી પ્રમોદભાવના, કરુણાભાવના અને માધ્યશ્મભાવનાનું ગ્રહણ કરવું. ‘વૃત્તમિત્તેન માં ‘'થી શુદ્ધ પ્રરૂપણાનું ગ્રહણ કરવું અને અધ્યાત્મવિ'માં ‘મદિથી ભાવનાનું ગ્રહણ કરવું.
ભાવાર્થ :
સંવિગ્નપાક્ષિકરૂપ તૃતીયમાર્ગ :
(૧) નિજ મતિથી કરાયેલી માર્ગભેદ સુંદર નથી, તેમ બતાવીને, શુદ્ધ પ્રરૂપણા નહીં કરનારા સાધુઓ સર્વથા મોક્ષમાર્ગથી બહિર્ભત છે, તેમ શ્લોક૨૬માં બતાવ્યું; અને (૨) કેટલાક સાધુઓ શ્લોક-૧માં બતાવેલ બે પ્રકારના માર્ગથી નિવર્તમાન છેઃશિથિલ છે, તોપણ શુદ્ધ પ્રરૂપણા કરનાર છે, એ પ્રમાણે શાસ્ત્રવચન છે, તેમ શ્લોક-૨૭માં બતાવ્યું; અને (૩) પોતે સંયમની આચરણા બરાબર કરતા ન હોય છતાં પોતે સંયત છે, તેમ જેઓ માને છે તેઓ પાપશ્રમણ છે, તેમ શ્લોક-૨૮ના પૂર્વાર્ધમાં બતાવ્યું. તેથી નક્કી થાય કે જેઓ માર્ગભેદ કરતા નથી અને પોતાના અસંયમને અસંયમ માને છે અને શુદ્ધ પ્રરૂપણા કરે છે, તેઓ ત્રીજા માર્ગમાં રહેલા છે અર્થાત્ પ્રથમ શ્લોકમાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
