________________
માર્ગદ્વાચિંશિકા/બ્લોક-૧૫-૧૬
૩૫ વાચનાદિ દ્વારા જે પ્રકારના સંવંગની વૃદ્ધિ થાય છે તે પ્રકારના સંવેગની વૃદ્ધિથી તેઓ વંચિત રહે છે.
વળી અગીતાર્થ હોવાને કારણે બાહ્યથી સુંદર આચરણા કરનારા હોવા છતાં ગુરુલાઘવનું આલોચન કરવા અસમર્થ હોવાથી ઘણા સ્થાને ભગવાનના શાસનનું માલિન્ય કરનારા પણ બને છે. તેઓ “અગીતાર્થોએ ગીતાર્થને પરતંત્ર રહીને સર્વ પ્રવૃત્તિ કરવી' એવી ભગવાનની આજ્ઞાનો લોપ કરીને સ્વમતિ અનુસાર વિહરે છે. તેથી બાહ્ય સુંદર આચરણામાત્રથી તેઓ કલ્યાણને પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. વસ્તુતઃ સમુદાયમાં કલહાદિ કે ભિક્ષાદિના જે દોષો છે તેના કરતાં પણ સંવંગની વૃદ્ધિ દ્વારા અને અન્ય ઉચિત સ્થાને ઉચિત પ્રવૃત્તિ કરવા દ્વારા જે નિર્જરા પ્રાપ્ત થાય છે, તે નિર્જરા સ્વચ્છંદવિહારીને પ્રાપ્ત થતી નથી. તેથી તેઓની પ્રવૃત્તિ અવિવેકમૂલક છે. ૧પ અવતરણિકા :
પૂર્વશ્લોક-૧પમાં સ્થાપન કર્યું કે બાહ્યાચાર સારા પાળનારા એવા અગીતાર્થ સંવિગ્નો પણ અસંવિગ્ન જેવા છે. તેઓ કેમ અસંગ્નિ જેવા છે ? તેને સ્પષ્ટ કરવા અર્થે ગ્રંથકારશ્રી કહે છે – શ્લોક :
वदन्ति गृहिणां मध्ये पार्श्वस्थानामवन्द्यताम् ।
यथाच्छन्दतयात्मानमवन्द्यं जानते न ते ।।१६।। અન્વયાર્થ :
કૃદિvi મધ્યે ગૃહસ્થો મધ્યે ગૃહસ્થોમાં પાર્શ્વસ્થાનાવિન્યતા—પાર્શ્વસ્થોની અવંઘતાને વન્તિ તેઓ કહે છે યથાજીનતા=યથાછંદપણાને કારણે માત્માન—પોતાને કવચં અવંદ્ય તે તેઓ નાનતે=જાણતા નથી. II૧૬l શ્લોકાર્ચ -
ગૃહસ્થોમાં પાર્થસ્થોની અવંધતાને તેઓ કહે છે, પરંતુ યથાછંદપણાના કારણે પોતાને અવંધ તેઓ જાણતા નથી. II૧૬ll
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
