________________
૪૭
માર્ગદ્વાચિંશિકા/બ્લોક-૨૦-૨૧
સમુદાયને છોડીને ભિક્ષા આદિના દોષોનો પરિહાર તમે કરી શકશો, પરંતુ ગીતાર્થના બળથી શાસ્ત્રના પદાર્થોનો સૂક્ષ્મબોધ અને સંવેગની વૃદ્ધિ સ્વયં પ્રાપ્ત કરી શકશો નહીં.” આ પ્રકારના શિક્ષાપરાયણ મધ્યસ્થ સાધુઓ પ્રત્યે તે સાધુઓ પરુષ વચનને કહે છે અર્થાત્ તેઓ શિક્ષાપરાયણ મધ્યસ્થ સાધુઓને કહે છે ‘તમે તો સમુદાયમાં રહીને સમ્યક ક્રિયાઓ કરતા નથી, તો અમને આ શું ઉપદેશ આપો છો ?' એ પ્રકારે પરુષ વચન કહે છે; અને વળી અજ્ઞાનના આવેશને કારણે તેઓ આ પ્રકારના પરુષ આશયવાળા છે અર્થાત્ “મોક્ષનું પ્રબળ કારણ સંવેગની વૃદ્ધિ અને ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન છે' તેવો બોધ તેમને નથી, પરંતુ માત્ર સ્કૂલ આચારો મોક્ષનું કારણ છે, એ પ્રકારના વિપરીત જ્ઞાનરૂપ અજ્ઞાન તેઓમાં વર્તે છે; અને તે અજ્ઞાનના આવેશથી મધ્યસ્થ સાધુઓ પ્રત્યે તેઓ પરુષ આશયવાળા છે, અને પોતાની કઠોર આચરણા અને સાધુના વેશના બળથી મહાપાપનું ભાજન બને છે; કેમ કે તેમની બાહ્યઆચરણાઓ જોઈને મુગ્ધ જીવો તેમનાથી પ્રભાવિત થઈને તેમના માર્ગનું અનુસરણ કરે છે, તેથી તે મુગ્ધ જીવો પણ વિપરીત માર્ગ પ્રાપ્ત કરીને વિનાશને પામે છે; અને તેમાં તેઓનું બાહ્ય આચારનું પાલન પ્રબળ કારણ છે. તેથી તેઓની બાહ્ય આચરણા મહાપાપનું કારણ બને છે. ૨૦ અવતરણિકા :
પૂર્વમાં બે પ્રકારનો માર્ગ બતાવ્યો, અને તે માર્ગ ઉપર ચાલનારા સુસાધુઓ છે; અને જેઓ અસંવિગ્સ છે, તેઓ તે માર્ગ ઉપર ચાલનારા નથી, તેમ બતાવ્યું. વળી કેટલાક સંવિગ્નાભાસ બાહ્ય કઠોર આચરણા કરનારા હોવા છતાં પણ માર્ગ ઉપર ચાલનારા નથી તેમ બતાવ્યું. હવે સંગ્નિપાક્ષિક સાધુઓ બે પ્રકારના બતાવાયેલા માર્ગ ઉપર ચાલવામાં સમર્થ નથી, છતાં તે માર્ગને અનુસરનારા છે, તે બતાવવા અર્થે કહે છે - શ્લોક :
ये तु स्वकर्मदोषेण प्रमाद्यन्तोऽपि धार्मिकाः । संविग्नपाक्षिकास्तेऽपि मार्गान्वाचयशालिनः ।।२१।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
