________________
૧પ
માર્ગદ્વાäિશિકા/બ્લોક-૪-૫ ટીકાર્ય :
સૂત્રે....... પ્રમાપતા ? | સૂત્રમાં આગમમાં, ઉત્કૃષ્ટ પણsઉત્સર્ગનો વિષય કરાયેલું પણ, સહેતુથી પુષ્ટાલંબનથી, ક્યારેક અપવાદનો વિષય કરાય છે. વળી, અનિષિદ્ધ સૂત્રથી અવારિત એવા, હિતને કરનાર પણ ઈષ્ટના સાધનમાં પણ, આની=શિષ્ટાચારની, માનતા=પ્રમાણતા કેમ ન થાય ? liા.
ભાવાર્થ :
શિષ્ટાચારની પ્રમાણતાની પુષ્ટિ -
શાસ્ત્રમાં કેટલીક પ્રવૃત્તિઓ સાધુને ઉત્સર્ગથી નિષિદ્ધ છે, તોપણ પુષ્ટાલંબન હોય ત્યારે તે પ્રવૃત્તિઓ અપવાદનો વિષય કરાય છે અર્થાત્ ઉત્સર્ગથી નિષિદ્ધ પણ તે આચરણા સેવાય છે, અને તે આચરણા સંયમની વૃદ્ધિનો હેતુ હોવાથી ભગવાનને સંમત છે; તો સૂત્રમાં જેનો નિષેધ કરાયેલો નથી, એવી અને સંયમની વૃદ્ધિરૂપ હિતને કરનારી શિષ્ટાચારની પ્રવૃત્તિ કેમ પ્રમાણ ન થાય ? અર્થાત્ સુતરામુ પ્રમાણ થાય; કેમ કે ઉત્સર્ગ માર્ગે નિષિદ્ધ એવી પ્રવૃત્તિ પણ હિતને કરનારી હોય તો અપવાદ પ્રમાણ થાય, તો શાસ્ત્રમાં અનિષિદ્ધ એવી શિષ્ટોની આચરણા હિતને કરનાર હોવાથી સુતરા પ્રમાણ છે. III અવતરણિકા :
उदासीनेऽर्थे भवत्वस्य मानता, वारितं तु कारणसहस्रेणापि परावर्तयितुमशक्यमित्यत आह - અવતરણિકાર્ય :
ઉદાસીન અર્થમાં=શાસ્ત્રથી અનિષિદ્ધ અર્થમાં, આની શિષ્ટાચારની, માનતા=પ્રમાણતા થાય. વળી વારિત અર્થશાસ્ત્રથી વારિત અર્થ, હજાર કારણથી પણ પરાવર્તન કરવો શક્ય નથી. એથી કહે છે –
IRUસદg' - અહીં ‘ત્તિથી એ કહેવું છે કે એક-બે કારણ હોય તો તો વારિત અર્થ પરાવર્તન કરવો શક્ય નથી, પરંતુ હજાર કારણ હોય તોપણ વારિત અર્થ પરાવર્તન કરવો શક્ય નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
