________________
૨૨
માર્ગદ્વાચિંશિકાશ્લોક-૭ સમીપે બાંધવામાં આવે છે, એ પ્રકારની ઝોળીની ભિક્ષા, ઔપગ્રહિક, કટાહક તુંબડું મુખદાન દવારકાદિ.” (ધર્મરત્નપ્રકરણ ગાથા-૮૨) ઈત્યાદિ સંવિગ્ન-ગીતાર્થતી આચરણા છે.
હવે અસંવિગ્નની આચરણા બતાવે છે -- વિપર્યસ્તં અસંવિગ્નનું આચરણ વળી શ્રાદ્ધમમત્વ પ્રભૂતિ જાણવું. તેને કહે છે અસંવિગ્નના આચરણને કહે છે –
“શ્રાવકોમાં મમત્વ, શરીરની શોભાની કામનાથી અશુદ્ધ=દોષિત, ઉપાધિ અને ભોજનાદિ, નિર્દિષ્ટ વસતી સાધુને સદા માટે આપેલી વસતી, શય્યા, તકિયા વગેરેનો પરિભોગ.” (ધર્મરત્નપ્રકરણ, ગાથા-૮૭) liા ભાવાર્થ :સંગ્નિ અને અસંવિગ્નની આચરણા -
સંવિગ્નનું આચરણ શાસ્ત્રના વચનથી કંઈક પરાવર્તનવાળું કયું છે ? તે સ્પષ્ટ કરે છે –
પૂર્વમાં સાધુઓ કલ્પસાધુનું વસ્ત્રવિશેષ, ગોચરી વખતે અંધ ઉપર નાખીને જતા હતા. હવે તે કલ્પ=વસ્ત્ર, ગોચરીએ જતાં ઓઢવાનો સ્વીકાર સંવિગ્નોએ કર્યો, તેથી આ પ્રવૃત્તિ સંવિગ્નોની આચરણા છે. તેમાં “ધર્મરત્નપ્રકરણ'ની સાક્ષી આપતાં કહ્યું કે - “શ્રુતમાં અન્યથા કહેલું કંઈક કાલાદિ કારણની અપેક્ષાએ સંવિગ્ન-ગીતાર્થો વડે અન્યથા જ આચરિત દેખાય છે.”
આનાથી એ ફલિત થાય કે આગમમાં તે આચરણાઓ અન્ય પ્રકારે કરવાની કહેલ છે, તે આચરણાઓ કાલાદિના કારણે ગીતાર્થો અન્યથારૂપે સ્વીકારે છે. તેથી કાલાદિના સંયોગ પ્રમાણે તે આચરણા સુસાધુ માટે સમ્યક્ આચરણા છે.
વળી અસંવિગ્ન સાધુઓની આચરણા કઈ છે ? તે બતાવતાં કહ્યું કે – શ્રાવકોનું મમત્વ વગેરે અસંવિગ્નની આચરણા છે.'
તેથી એ ફલિત થાય કે મોહધારાની વૃદ્ધિનું કારણ હોય તેવું શ્રાવકો સાથેનું મમત્વ તે અસંવિગ્નોની આચરણા છે. સુસાધુઓ તો સમુદાયના સાધુઓ પ્રત્યે પણ પરસ્પર પ્રતિબંધ વગરના હોય છે, અને સમુદાયમાં હોવા છતાં એકત્વ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
