________________
સાવ જુદો જ રહ્યો છું, અને હકીકતમાં સાવ જુદો જ છું.
દંભની કળા મેં એટલી બધી આત્મસાત્ કરી લીધી છે કે હજી આજ સુધી પણ મને કોઈ પકડી શક્યું નથી.
જો ક્યારેક પણ ઉઘાડાં પડી જાય મારાં પાપ, તો એક જ પળમાં આ સમાજમાંથી હું સાફ થઈ જાઉં.
એ તો મહતી કૃપા છે પાપકર્મની; કે પાપકર્મો ઉદયમાં આવે તોય ઝટ-પાપ કરતાંની સાથે જ ઉદયમાં આવતાં નથી; અને જ્યારે પણ ઉદયમાં આવે ત્યારે લલાટ ઉપર એની ભૂતકાલીન એ પાપકથા લખાતી નથી. જો તેમ થતું હોત તો આખું જગત એકબીજાને ફિટકારતું હોત, થૂંકતું હોત, ધિક્કારતું હોત.
ઓ અવિનાશી દેવ ! મને પેલી કાવ્યપંક્તિ મારા જ માટે કવિએ ન બનાવી હોય તેમ લાગે છે, ‘‘મો સમ કૌન કુટિલ ખલ કામી, જીસને યહીં તનુ દીઓ, તાહી બિસરાયો; એસો નિમકહરામી....મો સમ–’
ઓ, જગદંબા ! મારા જીવનમાં હંમેશ ખેલાતી હોળીએ મારા તન-મનની તાકાતો ઉપર ચારે બાજુથી ભરડો લીધો અને તમામ શારીરિક શક્તિઓ નષ્ટ કરી નાંખી. પૌષ્ટિક તત્ત્વો, કાયાકલ્પ વગેરે ઔષધની જાહેરાતોનાં પ્રલોભનોના કાવાદાવામાં તો હું પૂરેપૂરો ખૂંપી ગયો. સેંકડો રૂપિયાથી નિચોવાયો. અને તો ય...મારું આરોગ્ય હું કદી પાછું મેળવી શક્યો નથી. ઉલટું એ દિન-પ્રતિદિન ઘસાતું ચાલ્યું છે. અકાળે ઘડપણ મને જણાય છે, થોડુંક ચાલુ ત્યારે હું હાંફી જાઉં છું; શરીરમાં લોહી સાફ થઈ ગયું છે. ઓજ અને તેજની તો મારા મોં ઉપર શક્યતા જ હસી નાખવા જેવી છે. બુદ્ધિ-શક્તિ નષ્ટપ્રાયઃ થઈછે, વિચારશક્તિ રહી નથી. યાદશક્તિ સંપૂર્ણપણે ખતમ થઈ છે.
માનસિક સત્ત્વો નષ્ટ થયાં છે. ‘જેના જીવનમાં અબ્રહ્મની આંધી જાગે તેની રાણી સહુને અપ્રિય બને, એનું ઇચ્છિત કદી ફળે નહિ’ - એવી અગમવાણીને મારા જીવનમાં સંપૂર્ણપણે યથાર્થ થતી મેં અનુભવી છે.
હા, મારા પાપે મારી સાથે ઘરનાં બધાં માણસો જંગે ચડ્યાં છે. મારી સાચી પણ વાતો ક્લેશ અને કંકાસનું કારણ બની જાય છે. હા; મારે હવે કોઈ બચાવ કરવા નથી. કેમકે આ મારા જ ભૂતકાળનાં પાપોનું ફળ છે. મારા જ દુરાચારી જીવનની એ સજાઓ છે. એને તો મારે વેઠવી જ રહી. પણ ક્યારેક હિંમત હારી જાઉં છું. બા, બાપુજી, નાનકડો ભાઈ, બધાય મારી સામે એક થઈને લડે છે ત્યારે એમ થઈ જાય છે કે આ ‘ધીકતી ધરા’ની સ્થિતિ ક્યાં સુધી બરદાસ્ત કરવી ? સહનશક્તિની પણ મર્યાદા તો હોય જ ને ?
કર્મોનું બીજુ પ્રવેશદ્વાર અવિરતિ ઘે ૧