________________
કામરાજે શરસંધાન કર્યુ ! ધનુષટંકાર થયો. ભાથામાંથી એક પછી એક બાણ ફેંકાવા લાગ્યાં.
અનંગે અંગના દ્વારા બધું જ કરી લીધું. પણ એ અનંગ પરાજય પામ્યો. મુનિ તો ક્યારના ય યોગનિદ્રામાં પોઢી ગયા હતા.
સમાધિસ્થ મુનિને દેહનું ય ભાન રહ્યું ન હતું.
ચાર વાગ્યાનો સમય થયો. વેશ્યા સાવ જ થાકી ગઈ, હતાશ થઈ ગઈ !
મુનિવર સમાધિભાવથી મુક્ત થયા. એમણે આંખો ખોલી. વેશ્યાએ ભાવભરી વંદના કરીને કહ્યું, ‘‘આજે જ : જિંદગીમાં પ્રથમવાર જ : હું એક પુરુષથી પરાજય પામી છું’ મારું તો એ ગુમાન હતું કે અમારી નજાકત કાયાના સૌન્દર્યના ભડાકામાં ગમે તેવો પુરુષ હોમાઈને ખાખ જ થાય. પુરુષ એટલે ગમે તેમ તો ય પતંગિયું ! સ્ત્રીનાં લાવણ્યનો ભપકો એટલે દૈદીપ્યમાન ભડકો !
પણ...મુનિરાજ, તમે મારા ગુમાનની પ્રતિમાના આજે ટુકડેટુકડા કરી નાંખ્યા છે. મેં આજે જ કાવિજેતા નરવીરનું દર્શન કર્યું ! એ દર્શને મારું જીવન ધન્ય બન્યું ! કહો, મને શી આજ્ઞા છે ?’’
આખી રાત્રિના રાગ-વિરાગની સાક્ષી પૂરતો ત્યાં હતો એક માત્ર ટમટમતો દીપ ! હજી ય તે અડીખમ ઊભો રહીને પ્રકાશ પાથરી જ રહ્યો હતો. મુનિવરે કહ્યું, ‘વારાંગના ! હું ઇચ્છું છું, તું વીરાંગના બન. ભગવાન વીરની શ્રાવિકા બન. તારા જનમ-જનમના પાપોનું પ્રક્ષાલન કર. અભિજાત જીવનને પામ, મોક્ષનું ધામ પ્રાપ્ત
કર.''
હવે મને એક વાત કર કે તેં આ બધું ય તોફાન શાથી કર્યું ? શું એ સ્વપ્રેરિત હતું ? તારા આત્માના જ અવાજે આ નાટકનું સર્જન થયું હતું ?'
ધર્મસન્મુખ બનેલી વેશ્યાએ કહ્યું, ‘નહિ, મુનિરાજ ! મહારાજા શ્રેણિકનો મને આદેશ હતો કે મારે તમારું પતન કરવું. પણ પતન તો મારા પાપજીવનનું જ થઈ ગયું ! પતિતાના પતનભાવનું પતન કરીને આપ તો પતિતપાવન બન્યા !’ મુનિરાજની નજરમાં સઘળી પરિસ્થિતિનું ચિત્ર આવી ગયું.
હવે શું કરવું ? કટ્ટર શૈવધર્મી રાજા શ્રેણિક સવારના પહોરમાં મંદિરનાં દ્વાર ઉધડાવીને જગતની સમક્ષ મારી આ સાધુ વેષની અને શ્રમણસંઘની ફજેતી કરશે ? વેશ્યાની સાથે હું મંદિરમાંથી બહાર નીકળીશ અને રાજા શ્રેણિકના આમંત્રિત નગરજનો અમને જોશે ! મારા સત્યવ્રતની સાક્ષી બનેલો આ દીવો કાંઈ મારો પક્ષકાર બનવાનો છે ?તો કરવું શું ? સ્થૂલદ્રષ્ટિ-બ્લોક કેટલો અધર્મ પામશે ? જગતને ધર્મ કે
૩૨
p કર્મનું કમ્પ્યુટર