________________
કર્મોનું સ્વરૂપ
અનંતજ્ઞાની, અનંતદર્શની, અનંત પરાક્રમી, અનંત શક્તિમાન આ આત્મા જ્યારે તેનાથી સાવ જ વિપરીત પરિસ્થિતિમાં જોવા મળે, ત્યારે કોને આશ્ચર્ય ન થાય ?
અનંત જ્ઞાનનો સ્વામી બિચારો બાળમંદિરમાં જઈને એકડો ઘૂંટવા બેસે!
વિશ્વના સર્વ પદાર્થોને નીરખવાની શક્તિવાળો આત્મા પોતાની પાછળ રહેલી વસ્તુને પણ ન જોઈ શકે !
અનંત પરાક્રમનો સ્વામી આ આત્મા લક્વાગ્રસ્ત અવસ્થામાં નાનકડી ચમચીને પણ ન ઊંચકી શકે!
અનંતા સુખમાં સદા માટે આળોટવાનું છે જેને, તે આત્મા ખાવા માટે હાથમાં ચપ્પણિયું લઈને ઘેર ઘેર ભીખ માંગતો હોય !
સદા માટે સદાબહારમાં રહેવાની પાત્રતા છે જેનામાં, તે આત્માને જન્મ, જીવન, મરણની ઘટમાળમાં ઘસડાવું પડે !
રૂપ-રસ-ગંધસ્પર્શ વિનાના આ અરૂપી આત્માએ ક્યારેક કૂતરાના તો ક્યારેક નારકના રૂપો લેવા પડે !
સદાજે મહાન છે, તેણે ક્યારેક કર્ણની જેમ નીચ તરીકે તિરસ્કાર અને ધિક્કારને પાત્ર બનવું પડે !
સદાના ક્ષમાવાન, નિર્વિકારી આત્મા ક્રોધના ફંફાડા મારતો કે કામાવેગમાં ઢસડાતો ઘણી વાર જોવા મળે !
કોણે સજર્યા છે બધા આશ્ચર્યો? એ સવાલનો જવાબ હવે તમારાથી જરાય અજાયો નથી. તે બધા આશ્ચર્યોનું સર્જન કરનાર છે કર્મો. પણ તે કર્મો ઉપરોક્ત જુદાં જુદાં આશ્ચર્યો શી રીતે કરે છે? તે છે હવે આપણો સવાલ. ચાલો.... તેના જવાબ જાણીએ.
આ કર્મો મિથ્યાત્વ અવિરતિ-કષાય અને યોગ નામના ચાર બાકોરા વડે આત્મામાં પ્રવેશેલી કામણ રજકણોમાંથી તૈયાર થાય છે.
જ્યારે આ કામણ રજકણો આત્મામાં પ્રવેશીને કર્મ બને છે ત્યારે કર્મમાં ચાર વસ્તુઓ નક્કી થાય છે. જીવાત્માને જયારે રજકણો ચોંટી, ત્યારે બની ગયેલા તે
૪૪ d કર્મનું કમ્યુટર
