________________
આ શાલિભદ્રને પોતાને માથે પ્રભુ વીર સિવાય પણ અન્ય સ્વામી છે; તેવું જાણીને વૈરાગ્ય જાગ્યો. અસાર સંસારને છોડીને તે સાધુ બન્યા. આત્મસાધનામાં લીન બનીને માનવજીવનને સફળ બનાવ્યું.
જેમ ધર્મારાધના કર્યા પછી તેની વારંવાર અનુમોદના કે પ્રશંસા કરવામાં આવે તો પુણ્ય વધી જાય છે એટલે કે વધુ સમય માટેનું તથા વધુ તીવ્ર પરિણામ આપનારું બને છે, તેમ પાપ કર્યા પછી, તેના શાન્તિકાળ દરમ્યાન તે પાપની પણ પ્રશંસા કરવામાં આવે તો પાપ પણ વધી જાય છે; એટલે કે વધારે સમય સુધી ભોગવવું પડે અને તીવ્રતાપૂર્વક ભોગવવું પડે તેવું બને છે.
કોઈકને છેતર્યા પછી, ‘તે તો એ જ લાગનો હતો, તેની સાથે તો આમ જ કરવું જોઈએ” વગેરે રીતે પોતાના પાપનો બચાવ કરવાપૂર્વક પ્રશંસા કરવામાં આવે તો તે પાપ વધી જાય છે.
માટે જ દરેક ધર્મકાર્ય કર્યા પછી, પોતે કરેલા તે સુંદર સુકૃતની વારંવાર હાર્દિક અનુમોદના કરવી જોઈએ, તે પણ અહંકાર ન આવી જાય તેની કાળજીપૂર્વક. “મેં આ કેવું સુંદર કાર્ય કર્યું !” તેવા વિચારો અહંભાવને લાવનારા છે. તેના બદલે “મને આ કેવો સુંદર લાભ મળ્યો ! આવો સુંદર લાભ વારંવાર મળ્યા કરે તો સારું.” વગેરે નમ્રતાભરેલી રીતે-કરેલાં તે કાર્યોની-અનુમોદના કરવી જોઈએ.
તે જ રીતે જીવનમાં કોઈપણ પાપ લેવાઈ જાય તો તેની પ્રશંસા - અનુમોદના ભૂલમાં પણ ન થઈ જાય, તેની કાળજી રાખવી જોઈએ. કેમ કે તેમ કરવાથી તે પાપ વધુ તીવ્ર બની જાય છે.
જેમ પાપ અને પુણ્યના સમય અને તીવ્રતામાં વધારો તેમની પ્રશંસા કરવાથી થાય છે, તેમ જો તેમની નિંદા કરવામાં આવે, તેનો પશ્ચાત્તાપ કરવામાં આવે તો તેના સમય-તીવ્રતા વગેરેમાં ઘટાડો પણ થઈ શકે છે.
પરમાત્માની બે કલાક ભાવવિભોર બનીને પૂજા કરી, પણ ત્યારબાદ ઘરે જતાં ખબર પડી કે રાહ જોઈને ઘરાક ચાલ્યા ગયા છે. તેથી સોદો થતો રહી ગયો છે. તે જાણી જલદી આવી ગયો હોત તો સારું. આજે પૂજામાં ઘણો સમય ક્યાં લગાડ્યો ! તેવો અફસોસ કરીએ તો પૂજા કરતી વખતે બંધાયેલા તે પુણ્યકર્મની તીવ્રતા અને સમયમાં ઘટાડો થઈ શકે છે....
તે જ રીતે તપ વગેરે કર્યા પછી વિશિષ્ટ પ્રભાવના ન મળી અને તેથી તે તપ કર્યાનો પશ્ચાત્તાપ કરીએ તો પુણ્યમાં શું ઘટાડો ન થાય?
વળી જો પાપ કર્યા પછી તે પાપનો તીવ્ર પશ્ચાત્તાપ કરીએ તો તે પણ નાશ
આઠ કરણ ૧૪૯
