________________
ફૂટવા દ્વારા કેટલા કર્મોનો અનુભવ કરી શકે ? તેના કરતાં અનેકગણા વધારે કર્માણુઓ તે આત્માને તે ભવમાં નવા બંધાઈ જાય. તે નવા બંધાયેલા કર્માણુઓને ફૂટવા દ્વારા ખલાસ થવા અનેક ભવો લેવા પડે. પણ તે અનેક ભવોમાં બીજા અનેકાનેકગણા કર્માણુઓ નવા બંધાય. પરિણામે આત્માનો સર્વ કર્માણુઓથી કદી પણ છુટકારો જ ન થઈ શકે. તો મોક્ષ શી રીતે થાય ?
પણ કર્મો જેમ ફૂટવા રૂપે અનુભવાઈને ખલાસ થાય છે તેમ ફૂસ થવા રૂપે અનુભવાઈને પણ ખલાસ થાય છે !
તેથી એવા પણ ભવો આપણને મળે છે કે જેમાં ફૂટવા દ્વારા અનુભવાઈને ભલે ઓછા કર્માણુઓ ખલાસ થાય પણ તેના કરતાં અનેક ગણા કર્માણુઓ (બંધાયેલા + નવા બંધાતા) ફૂસ થવા રૂપે અનુભવાઈને ખલાસ થઈ જાય છે. પરિણામે બધા કર્માણુઓ દૂર થતાં, તે આત્માનો મોક્ષ થઈ શકે છે.
આ વાત જાણ્યા પછી આપણે પાપ કર્મોના શાંતિકાળમાં તેના બળને તોડવાનો પુષ્કળ પુરુષાર્થ કરવો જોઈએ કે જેથી તેનો ઉદય ફૂટવા રૂપે નહિ, પણ ફૂસ થવા રૂપે થાય. અર્થાત્ વગર પીડા અનુભવે તે કર્માણુઓ આપણા આત્માથી છૂટા પડી જાય તેવી પરિસ્થિતિનું નિર્માણ થાય. આ શાંતિકાળ એ આપણા માટે પુરુષાર્થના પ્રચંડ જંગનો કાળ છે તે ન ભૂલવું.
કર્મ સંબંધિત અત્યાર સુધીની વાતો જો આપણને બરોબર સમજાઈ જશે તો જૈન દર્શનનું નિગૂઢ તત્ત્વજ્ઞાન આપણા હાથમાં આવી જશે. આપણામાં અને આપણી આજુબાજુમાં બનતી ઘટનાઓ પાછળ કામ કરતું કર્મનું ગણિત સમજાઈ જશે. અને જો કર્મના ગણિતને ઉકેલવાની સૂઝ આપણને પ્રાપ્ત થઈ તો જીવનમાં જબરું પરિવર્તન આવ્યા વિના નહિ રહે ! સદ્વિચાર, સદુચ્ચાર અને સદાચાર દ્વારા જીવન સંતપુરુષનું બન્યા વિના નહિ રહે. પછી તો મોક્ષ પણ નજીક આવી ગયો સમજવો.
મેતારજ મુનિ, બંધકમુનિ, અર્ણિકાપુત્ર આચાર્ય, ઢંઢણમુનિ, સીતાસતી, કલાવતી, સુભદ્રાસતી વગેરેની વાતો સાંભળીએ તો ખબર પડે કે તેઓએ આ કર્મના તત્ત્વજ્ઞાનને કેટલું બધું આત્મસાત્ કર્યું હતું કે જેથી આવેલાં ભયંકર આક્રમણોમાં પણ તેઓ અતિશય સમતાને ધારણ કરી શક્યાં હતાં.
આપણે પણ કર્મવિજ્ઞાનને સમજીને જીવનમાં સમતાને આત્મસાત્ કરવાનો પ્રયત્ન આદરીએ.
ગોલ્ડન પીરીયડ D ht
