________________
સનતકુમાર ચક્રવર્તી !
પૂર્વભવોની આરાધનાના પ્રતાપે વિશિષ્ટ પુણ્ય બંધાયેલું, જેના કારણે પુષ્કળ રૂપને તેઓ પામ્યા હતા.
દેવલોકની સભામાં એક વાર ઇન્દ્રમહારાજએ સનતકુમારના દેદીપ્યમાન રૂપની જોરદાર પ્રશંસા કરી.
પણ બે દેવોથી આ પ્રશંસા સહન ન થઈ. “દેવલોકના દેવો કે ઈન્દ્ર કરતાંય ચડિયાતું રૂપ કહેવાતા માનવમગતરાનું કદીય હોઈ શકે ખરું?”
છતાં જ્યારે ઈન્દ્રમહારાજા પ્રશંસા કરે છે, તો જઈને મનુષ્યલોકમાં, જાતે જ નીરખીએ અને ખાતરી કરી લઈએ ઈન્દ્રની વાતની !”
અને તે બે દેવો, બ્રાહ્મણનું રૂપ લઈને આવ્યા આ ધરતી ઉપર. સનતકુમારના ભવન તરફ આગળ વધ્યા. સ્નાન કરીને સનતકુમાર હજુ હમણાં બહાર નીકળી રહ્યા હતા. દૂરથી અભુત અને આકર્ષક રૂપ નિહાળીને બંને બ્રાહ્મણો મોંઢામાં આંગળાં નાંખી ગયા! આંખો વિસ્ફારિત થઈ ગઈ. હાથના હાવભાવ પલટાઈ ગયા.
વિકસ્વર નજરે પોતાની સામે ટીકી ટીકીને જોતાં તે બ્રાહ્મણોને જોઈને સનતકુમારને નવાઈ લાગી. કારણ પૂછ્યું. બ્રાહ્મણોએ રૂપ જોઈને તાજુબ થયાની વાત જણાવી અને રૂપના અહંકારના નશામાં ભાન ભૂલેલા સનતકુમારે કહ્યું, “ “આ રૂપ તો કાંઈ જ નથી. હજુ તો મેં સ્નાન જ કર્યું છે. જયારે આભૂષણોથી સજ્જ થઈને રાજસભામાં રાજયસિંહાસન ઉપર હું આરૂઢ થયો હોઉં ત્યારે મારું રૂપ, સૌંદર્ય જે ખીલી ઊઠશે, તે જોવા જેવું હશે. આ તો કાંઈ જ નથી !
અને ઇન્દ્રમહારાજાએ વર્ણવેલા રૂપ-સૌંદર્ય કરતાંય અધિક રૂપ સૌદર્ય જોઈને, મનમાં આશ્ચર્યથી હરખ પામતાં તે દેવો રાજસભાના સમયે, ખીલી ઊઠનારા વિશિષ્ટ રૂપને નિહાળવા ફરી પહોંચ્યા.
પણ અફસોસ ! રાજસભામાં બ્રાહ્મણ રૂપે આવેલા તે દેવોએ પોતાના જ્ઞાનના બળે સનતકુમારના શરીરમાં સોળ સોળ મહારોગોને પેદા થયેલા નિહાળ્યા. જાણે કે રૂપના કરેલા અહંકારનો સાક્ષાત્ પરચો નિહાળ્યો. અહંકાર કેટલો ભયંકર છે; તેનું આબેહૂબ દર્શન થયું.
અને જે રૂપને નિરખવા આતુરતાથી આવ્યા હતા તે રૂપને રોગથી મિશ્રિત થતું નિહાળી તેઓ યૂયૂ કરવા લાગ્યા.
પોતાના રૂપના અહંકારના નશામાં મસ્ત થઈને રાજસિંહાસન ઉપર આરૂઢ થયેલા તે સનતકુમારે પેલા બ્રાહ્મણોને જોવા નજર જયારે રાજસભામાં ફેરવી ત્યારે
અંતરાયકર્મ D ૧૨૩
