________________
દીવેટનો દીપક કરવો. પાંચ વર્ણના ધાન્ય, પાંચ પ્રકારના પકવાન અને પાંચ જાતિના ફળો મૂકીને પ૧ સાથિયા કરવા. પુષ્પ અને વાસક્ષેપથી પૂજા કરવી. ૫૧ ખમાસમણ આપવા. ૫૧ લોગસ્સનો કાઉસ્સગ્ગ કરવો. જ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન કરવું. ગુરુવંદન કરીને વ્યાખ્યાન (મ.સા.હોય તો) સાંભળવું. બે વખત પ્રતિક્રમણ અને ત્રણ વખત દેવવંદન કરવું. ‘ૐૐ હ્રીં નમો નાણસ્સ' મંત્રની ૨૦ માળા ગણવી. આ રીતે પાંચ વર્ષ-પાંચ મહિને આ તપ પૂર્ણ થતાં યથાશક્તિ પાંચ જ્ઞાનનું ઉજમણું (ઉદ્યાપન) કરવું.
પદ્મપુર નગરમાં અજિતસેન રાજા રાજય કરતો હતો. તેને યશોમતી નામે રાણીથી વરદત્ત નામનો પુત્ર થયો હતો. રાજાના આંખની કીકી સમાન આ વરદત્તકુમાર જ્યારે આઠ વર્ષનો થયો ત્યારે પિતાએ શુભમુહૂર્ત જોઈને તેને ભણવા માટે પંડિત પાસે મૂક્યો. પણ આશ્ચર્ય ! પંડિતજી ધીર અને ખંતથી ભણાવવા માટે પુષ્કળ પરિશ્રમ કરે તો ય વરદત્તને એક અક્ષર પણ આવડતો નથી. પૂર્વના ભવમાં બાંધેલું જ્ઞાનાવરણીયકર્મ તેને મૂર્ખ શિરોમણિ બનાવવા માંગે છે ! જોતજોતામાં વરસોના વહાણાં વાઈ ગયાં. કુમાર હવે યુવાન બન્યો છતાંય કાંઈ ન ભણી શક્યો. અધૂરામાં પૂરું તેના શરીરે કોઢ રોગ ઘેરી વળ્યો. કોઢિયો અને મૂર્ખ શિરોમણિ તે વરદત્ત દુ:ખમાં દિવસો પસાર કરી રહ્યો છે.
બીજી બાજુ તે જ નગરમાં સિંહદાસ શેઠની પુત્રી ગુણમંજરી જન્મથી જ રોગી અને મૂંગી પેદા થઈ છે. અનેક ઉપચારો કરવા છતાંય ફેર ન પડતાં તે પણ દુ:ખમાં
દિવસો પસાર કરી રહી છે.
એક વાર તે નગરમાં વિજયસેનસૂરીશ્વરજી નામના આચાર્ય ભગવંત પધાર્યા. સપરિવાર રાજા, શેઠ તથા અન્ય પ્રજા પણ ગુરુભગવંતનું પ્રવચન સાંભળવા આવ્યા છે.
ગુરુભગવંતે જ્ઞાનની મહત્તા ઉપર દેશના ફરમાવી ઃ મન-વચન કે કાયાથી કોઈએ કદી પણ જ્ઞાન કે જ્ઞાનીની નિંદા, ટીકા કે આશાતના ન કરવી જોઈએ. જેઓ કાયાથી જ્ઞાનની આશાતના કરે છે તેઓ ભવાન્તરમાં રોગી બને છે. વચનથી આશાતના કરે છે તેઓ મૂંગા-બોબડા કે તોતડા થાય છે. મનથી વિરાધના કરનાર જડ બુદ્ધિવાળા થાય છે, માટે જ્ઞાનની અજાણતા પણ વિરાધના ન થાય તેની દરેક જણે સતત કાળજી રાખવી જોઈએ. વગેરે...
ગુરુભગવંતના પ્રવચનને સાંભળીને, સિંહદાસ શેઠે ગુરુભગવંતને પૂછ્યું કે, ‘હે મહાત્મન્ ! આપની વાત સાંભળીને મને મનમાં સંદેહ થાય છે કે, શું મારી પુત્રી ગુણમંજરીએ પૂર્વભવમાં જ્ઞાનની કોઈ આશાતના કરી છે ? કે જેના કારણે તે આ ભવમાં જન્મથી જ મૂંગી અને રોગી બની છે ?'
ગુરુ ભગવંતે કહ્યું કે, ‘પૂર્વ ભવમાં કરેલી જ્ઞાનની વિરાધનાના કારણે તેણે
જ્ઞાનાવરણીયકર્મ
૫૧
