Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 16

શ્રી જૈન ભવે. કં. હેરેલ્ડ.
ARRA
(૧૫) પાંચ જાતનાં અંતરાય નામે દાનાંતરાય, લાંભાતરાય, વીતરાય, ભગતરાય અને ઉપભેગાંતરાય. આ પાંચ અંતરાય એટલે દાનાદિમાં અંતરાય ન હોય અને એવો અર્થ નથી કે ઇશ્વર દાન દે છે, લાભ પ્રાપ્ત કરે છે, શક્તિ બતાવે છે, ભોગપભોગ કરે છે–એનો એ અર્થ છે કે એ પાંચ જવાથી દાન, લાભાદિની શક્તિઓ પ્રગટે છે. એ શક્તિને ઉપભોગ કરે કે ન કરે એ જુદી વાત છે, પણ તેનામાં શક્તિઓ છે. (૬) હાસ્ય (૭) રતિ (આસક્તિ-વસ્તુની લાલસા) (૮) અરતિ (અપ્રીતિ), ૮ ભીતિ- ભય (૧૦) જુગુપ્સા–છીંટ, (૧૧] શેક (૧૨) કામ-વિષયસેવન, (૧૩) મિહાવ-દર્શનમોહ (૧૪) * અજ્ઞાન (૧૫) નિદ્રા (૧૫ અવિરતિ–અપ્રત્યાખ્યાન (તૃષ્ણા વગરનાને વ્રત પ્રત્યાખ્યાન હેયજ નહિ), (૧૭) રાગ (૧૮) વ*
અહંતના જુદા જુદાં નામ આ છે–અર્વન, જિન, પારગત, ત્રિકાલવિત ક્ષીણાટ કર્યા, પરમેકી, અધીશ્વર, શંભુ, સ્વયંભૂ, ભગવાન, જગત્મભુ, તીર્થકર, તીર્થકર, જિનેશ્વર વગેરે.
આ ઉપરથી પ્રતીત થાય તેમ છે કે જે સ્ત્રીને પાસે રાખે શસ્ત્ર રાખે, વિષય સેવે, કોધાદિ સેવે તે દેવનાં ઉપરોક્ત લક્ષણથી વિરૂદ્ધ વર્તન રાખે છે તેથી તેને જેને “કુદેવ’ કહે છે; આમ ઈશ્વરને માનનારા જેન છે અને તેથી તેને તે દષ્ટિએ નાસ્તિક ગણી શકાય તેમ નથી. આત્માને, પરમાત્માને, પરલોકને, પુનર્જન્મને અને કર્મવાદને સ્વીકાર કરનારા જૈન નાસ્તિક નથી કે તેમ ન કદિપણુ ગણી શકાય તેમ નથી–ફક્ત એટલો જ ભેદ છે કે કેટલાક બીજા ઈશ્વરને જગતકર્તા માને છે જ્યારે જૈન સાંખ્યઆદિની પેઠે ઈશ્વરને જગકર્તા સ્વાકારતા નથી.
જેનમાં એવો સિદ્ધાંત (dogmay છે કે કાલચક્રના બે ભાગ નામે ઉત્સર્પિણ અને અવસર્પિણી દરેક એવામાં આવા ઇશ્વર તીર્થકર ૨૪ [૨૪થી ઓછો નહિ કે વધુ નહિ) થાય છે. હાલ અવસર્પિણી ચાલે છે. તેમાં થઈ ગયેલા ૨૪ તીર્થકરને વર્તમાન ચોવીસ જિન કહેવામાં આવે છે. તેની પહેલાના ઉત્સર્પિણી કાલમાં થયેલા ૨૪ તીર્થકરને ભૂત ૨૪ જિન કહે. વામાં આવે છે કે જેનાં નામ આ પ્રમાણે છે-કેવલજ્ઞાની, નિર્વાણી, સાગર, મહાયશ, વિમલનાથ, સર્વાનુભૂતિ, શ્રીધર, દત, દામોદર, સુતેજ, સ્વામી, મુનિસુવ્રત, સુમતિ, શીવગતિ, અસ્તાગ, નેમીધર, અનિલ, યશધર, કૃતાર્થ, જિનેશ્વર, શુદ્ધમતિ, શિવકર આનંદન અને સંપ્રતિ,
વર્તમાન જિન વીશીનાં નામ, ૧ ઋષભનાથ ૨ અછતનાથ, ૩ સંભવ નાથ ૪ અભિનંદન, ૫ સુમતિનાથ ૬ પદ્મપ્રભુ ૭ સુપાર્શ્વનાથ ૮ ચંદ્રપ્રભુ, ૯ સુવિધિનાથ અથવા પુષ્પદંત, ૧૦ શીતલનાથ. ૧૧ શ્રેયાંસનાથ ૧૨ વાસુપૂજય ૧૩ વિમલનાથ, ૧૪ અનંતનાથ, ૧૫ ધર્મનાથ, ૧૬ શંતિનાથ, ૧૭ કુંથુનાથ. ૧૮ અરનાથ, ૧૮ મલિનાથ, ૨૦ મુનિસુવ્રત, ૨૧ નમિનાથ ૨૨ નેમનાથ ૨૩ પાર્શ્વનાથ અને ૨૪ મહાવીરને
આમાંના છેલ્લા મહાવીર અને પાર્શ્વનાથ આસન્ન ઉપકારી તરીકે સ્વીકારી તેઓ પ્રત્યે જેમાં મહાત્મય વધુ દેખાય છે. તે બંને ઐતિહાસિક વ્યકિતઓ હતી એ પુષ્કળ પ્રમા
* પાંતજલમાં દર્શનમાં જણાવ્યું છે કે – જરા જર્મ વિક્રમ મg geવિશ્વર-જે પુરૂવિશેષ કલેશ, કર્મ, વિપાક અને આશયના સંબંધ વિનાને છે