Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 40

૪
શ્રી જૈન સ્પે. ક. હેરઠ.
આવીશું. અમારા મત પ્રમાણે શ્રીમાન હરિભદ્રસૂરિને પ્રથમ પદ આપવા યોગ્ય છે. તેમનાં શાસ્ત્ર વાર્તા સમુચ્ચય, અનેકાન્ત જયપતાકા, વરૂદર્શન સમુચ્ચય, ધર્મ સંગ્રહિણી ખાસ ભાષાંતર કરવા લાયક છે. ત્યારપછી સિદ્ધસેન દિવાકરનું સમ્મતિત ભૂલવાનું નથી. તે સિવાય સૌથી પ્રથમ પદ જેને આપવું યોગ્ય છે તે ઉમાસ્વાતિનું તત્વાર્થ સૂત્ર છે, કારણકે તે જૈનદર્શનને કષ છે. તેનું જર્મન ભાષામાં ભાષાંતર થયું છે પણ અંગ્રેજીમાં થયું નથી. તેનું ભાષાંતર નેસ વિવેચન, સમજૂતિ અને સર્વ પ્રકારની માહિતી સાથે થાય તે જૈનદર્શનને ખાસ વ્યાપક ખ્યાલ આવી શકે તેમ છે. આ સાથે પ્રાચીન અને નિત્ય છે કર્મગ્રંથ, અનેકાન્ત વાદ પ્રવેશ દ્રવ્યાનુયોગતર્કણાની ભલામણ કરીએ છીએ. દિગંબર ભાઇઓએ કુંદકુંદાચાર્યનાં ગ્રંથ ત્રયનાં ભાષાંતર કરવા માટે બધું લક્ષ આપવાનું છે.
ઈ. સ. પૂર્વે ચોથા સૈકામાં મૂર્તિપૂજા–હતી તેની અચૂક અને અસંદિપ ખાત્રી શિલાલેખના અભ્યાસથી મળી આવે છે. હમણું આપણું ગૂર્જર સાક્ષર રન શ્રીયુત કેશવલાલ હર્ષદરાય ધ્રુવે “સાચું સ્વપ્ન એ નામનું ભાસ કવિકૃત “સ્વપ્નવાસવદત્ત'નું ગૂજરાતી ભાષાંતર રચી બહાર પાડયું છે તેમાં એક પ્રતિભાશાલી ઉપોદઘાત કર્યો છે. તેનું મથાળું આદિશંગ પુષ્ય મિત્ર છે તેમાં જૈન મહારાજા ખારવેલને ઉલેખ છે તે અમે જાન્યુઆરીના અંકમાં આપી ગયા છીએ તેમાં જણાવેલું છે કે “આદિ તીર્થકર ઋષભદેવની મૂર્તિ નંદરાજા ઉપાડી ગયું હતું, તે આ સવારીમાં પાટલીપુત્રધી રાજગૃહ પાછી આણી જૈન વિજે. તાએ (ખારવેલે) નવા ભવ્ય પ્રાસાદમાં ભારે ઉત્સવ સમારંભથી તેની સ્થાપના કરી ખારવેલ યુદ્ધ વીરની સાથે દાનવીર અને ધર્મવીર પણ હતો. તેણે અપૂર્વ હસ્તિદાનથી રાજગૃહમાં અષભદેવ ભગવાનની પ્રતિષ્ઠાનો ઉત્સવ ઉજવ્યો હતો,” આના સમર્થનમાં ફુટનોટમાં ઉદયગિરિની હસ્તિ ગુફાના શિલા લેખમાંનો એક ભાગ આ પ્રમાણે મૂ છે – વારતમાં વસંવર્ત વિતાસાંતે ઉતરપરા જ્ઞાનો.માધાનૈ ચ વિધુરું મળે जनेंतो हथिसथं गंगायं पाययति । मगधं च राजानं बहु पटि सासिता पादे वंदापयति । नंदराजनितस अगजिनस..... राजगहे रतनपडि हारेहि अ. मगधे वसितु नयरि......विजाधरु लेखि अवरानि सिहरानि निवेसयति । सतवस दान परिहारेन મમતા ને દાનષિા ....માદાપતિ ! ફુવ .૩૪rgaણનો વા વતિ અહીં ડે. ભગવાનલાલના પાઠ ને તો, થિ, માથું, ઘર પતિ, પઢાર હિં, વણવું, વિશાળ વિસંવાનિ અને બાપત છે.
આ લેખ મેળવી ઉકેલવાનું પ્રથમ ભાન ગુજરાતી પંડિત સ્વ. ભગવાનલાલ ઇંદ્રજીને ધટે છે. તે લેખ યુરોપના એક જર્નલમાં છપાયે હતું, ને પછી તે મેળવી તેનું ગુજરાતી ભાષાંતર બહાર પાડવાનું માન સાક્ષર મુનિ મહારાજ શ્રીજિનવિજયજીને ઘટે છે. (જુઓ આત્માનંદપ્રકાશના આ એક વર્ષના અંકો) -
આ રીતે પૂરવાર થાય છે કે ભગધની નંદરાજાએ અગ્ર જિન-ઋષભદેવની મૂર્તિ એક સ્થળેથી બીજે સ્થળે પ્રતિષ્ઠીત કરી, તે નંદરાજા કે જે ઇસ. પૂર્વે ચોથા સૈકામાં થઈ ગયા તેના સમયમાં જેનોમાં મૂર્તિપૂજા હતી એટલું જ નહિ પરંતુ તે પૂર્વે ઘણી વખત થયાં યાહત આવી હેવી જોઈએ. ખારવેલે તે મૂર્તિ પાછી લઇ આવી પ્રતિષ્ઠિત કરી તે