Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 88

૧૨૨
શ્રી જૈન છે. કો. હરેન્ડ.
વાચનથી કાંઈક નવા સંસ્કાર વાચકના મનમાં જાગૃત થશે એ આશાથી તેનું નામ નવ (વન એ છાપાની ભૂલ છે ) જીવન આપ્યું છે.” વિષયોને ઉર્દૂ અને ગુજરાતી કાવ્યના ઉલ્લેખ કરી પોષવામાં આવ્યા છે અને નવીન જમાનાની ભભક અહીં તહીં ઉડે છે. ગંભીરતા, સૂક્ષ્મદર્શિતા અને પક્વતા આ વિષયોમાં હેવાની વાચક ઈચ્છા રાખે–લેખક ઉછરતા અને યુવાન છે તેથી તેમના આલેખનમાં કલ્પના, શબ્દસંભાર, અને વિચારવમળ હોય તે સ્વાભાવિક છે. લેખકને પ્રયાસ સ્તુત્ય છે, અને પરિશ્રમ અને અધ્યયને તેઓ એક સારી આશા આપનાર લેખક નિવડશે.
પાટા બાંધવા વિષેનાં મળત-તથા જખમની સારવાર–(ભાષાંતરકર્તા ધનજીશા નસરવાનજી ભરૂઆ. L. M. & S. આવૃત્તિ બારમી. ટાઈમ્સ ઓફ ઈંડિયા પ્રેસ, પૃ. ૨૭૮ કિંમત જણાવી નથી.) મૂળગ્રંથ અંગ્રેજીમાં પાઇસ સાહેબે રચે છે અને તેનું ભાષાંતર ગુજરાતીમાં મુંબઈ ઇલાકાની નસિંગ એસેસીએશને કરાવી પ્રકટ કરાવ્યું છે તે માટે તેને ધન્યવાદ ઘટે છે.
રા. લલિતના શબ્દોમાં “દુખ હરવવા ત્રાસ જીતવા એકલી શરી રહડનારી ! જય કીર્તિ કે લાભ અર્થે તે યુદ્ધ કદી ન ભચવનારી !, પણ દિલ, રહેમ, દયા ને દાન ને દાન તણું શોને ધરનારી...આરાધન સેવા નરવરનાં સ્વીકારતી સંચરનારી !' એવી પ્રકૃતિથી બનેલી સ્ત્રીઓ નર્સો અને તે જગતનાં રોગ અને દુઃખો મટાડવા અને દૂર કરવા માટે કેટલી બધી સહાયભૂત બની શકે એ સહેજે કલ્પી શકાય તેમ છે. “ના” ની સંસ્થા ચૂંપાદિ દેશમાં એટલી બધી ખીલી છે કે દરેક ઇસ્પિતાલમાં તેઓનું એક જૂથ કાયમ હાજર રહે છે, રોગી અને ઘાયલની સારવાર કરે છે એટલું જ નહિ પરંતુ તેઓનાં માનસિક દુઃખમાં સહાનુભૂતિ દર્શાવી દિલાસો આપે છે-રણક્ષેત્રમાં “રેડક્રોસ સોસાયટી” નામની સંસ્થા નીકળી છે તેમાં ઘાયલ-જખમીને ઇસ્પિતાલમાં લઈ આવી તેમની સુશ્રુષા કરે છે.
આ ગ્રંથમાં જ અમને કેવી રીતે મલમપાટા બાંધવા, મલમપાટાના પ્રકાર, દરેકની ક્યાં ક્યાં ઉપગિતા રહેલી છે, તેનાથી રોગ અને જખમ સુધારવા-સાજો કરવા માટેના ઇલાજે, અકસ્માત વેળાની તાત્કાળિક માવજત, ભાંગેલાં હાડકાં, લોહીનું વહી જવું, ચકરી આવતાં શરીરના અંગે ને થતું નુકશાન, ઝેરના કેસો, ડૂબી જવાથી યા બીજા કારણથી થત ગુંગળાટ, વગેરેના સંબંધમાં શું શું કરવું-સારવાર કેવી રીતે કરી લંબાવવી, વગેરે ઉપયોગી સુચના કરી એટલું જ નહિ પણ તેને આકૃતિઓથી બતાવી બરાબર સમજ પાડી છે, વળી દરદીના કેસની નિત્યની ધણી કેવી રીતે કરવી તે પણ બતાવ્યું છે. આ સર્વ જોતાં અમને ખાત્રી છે કે નર્સ તરીકેના અભ્યાસ માટે આ ગ્રંથ ખરેખર અગત્યને અને માર્ગ સૂચક થઈ પડશે. - જૈન કોમમાં અનેક વિધવાઓ ગરીબ અને દુઃખી હાલતમાં પિતાને નિર્વાહ કરે છે, અને તેમાંની કેટલીક શિક્ષિત પણ કૌટુંબિક યાતનામાં રહેલી હોય છે તેઓ પૈકી “નર્સ” ને વ્યવસાય લેવા તેને અભ્યાસ કરી તે તરીકે જીવન ગુજારે તે ઘણી પીડા ઓછી થાય તેમ છે.