Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
View full book text
________________
૨૦૦
શ્રી જેન વે. કે. હૉડ.
બાર વાર્ષિક બહાર પડતો નથી તેથી કંઈ બહાર આવતું નથી, પણ એટલું સમજાય છે કે તેણે પિતાનું બંધારણ ઘડયું છે ને જૂને ચીલે જે કામ કરતી આવી છે તે પ્રમાણે કરતી જાય છે. થોડા થોડા સુધારા હમણું થવા લાગ્યા છે. પુસ્તક પ્રચારક મંડળને નામે જૈન ધર્મ પ્રચારક સભા, આત્માનંદ સભા, શેઠ દેવચંદ લાલભાઈ પુસ્તકોદ્ધાર ફંડ વગેરે સંબંધી તેમનાં પુસ્તકોનું અવલોકન લેતાં અમારા તરફથી કંઈક લખાય છે. કેળવણીને લગતી સંસ્થામાં આપણી બોર્ડિંગે ખાસ અગ્રસ્થાન ભોગવે છે અને જેમાં કેળવણીના પ્રશ્ન સંબંધી વિચાર કરતાં બે ડિગોની ગણના કર્યા વગર કદી પણ ચાલે તેમ નથી.
હાલમાં સિદ્ધક્ષેત્રની યાત્રાએ જવાનું થતાં ત્યાંની સિદ્ધક્ષેત્ર બાલાશ્રમની સંસ્થા જેવાનું બની - આવ્યું તેથી તે સંબંધી અત્ર જે ત્યાં જણાવવામાં આવ્યું હતું તે અત્ર નીચે નિવેદન
કરીએ છીએ. સિદ્ધક્ષેત્ર બાલાશ્રમ( તા. ૩૧-૫-૧૭ ને રોજ આ સંસ્થાના દર્શન કરવાની તક પ્રાપ્ત થઈ હતી. સાધન વિનાનાં અને સામાન્ય સ્થિતિમાં ન્હાનાં બાળકને શરીર પિષણ અને મનની કેળવણી મેળવી આપવા માટે જુદી જુદી સમાજમાં ખાસ સંસ્થાઓની આવશ્યકતા સ્વીકારાઈ છે અને તેથી તેવી એક સંસ્થા જૈન સમાજમાં બાલાશ્રમ” ના સુંદર નામથી જોવામાં આવે એ વાત આનંદ ઉત્પન્ન કરે છે. આવી સંસ્થાઓ એક સ્થળેજ એકની સંખ્યામાં જ નહિ, પણ અનેક સ્થળે અનેક ઉભી થવી જોઈએ છે, છતાં જ્યાં મૂળમાં એક પણ સંસ્થા ન મળે ત્યાં દશેક વર્ષથી આ એક સંસ્થા ઉત્પન્ન થઈ પગ ભર થઈ ઉદાર શ્રીમતાના આશ્રય તળે ઉપયોગી કાર્ય વ્યવસ્થિત રીતે બજાવ્યે જાય છે એટલું પણ જેને સમાજને માટે માન ઉત્પન્ન કરે તેમ છે.
ખતીલા, હેશીલા અને કાર્યદક્ષ શ્રીમંતોએ આ સંસ્થાની બાંઘ પકડી છે તેથી આ સંસ્થાના ઉજવળ ભવિષ્યની આશા રહે છે. પાલીતાણનું ક્ષેત્ર પસંદ કરવામાં યાત્રાળુની ઉદારતાનો લાભ મેળવવાની સારી આશા–એજ કારણ હોઈ શકે છે. કાઠિયાવાડમાં કેળવણી માટે બીજા અનેક ઉત્તમ ક્ષેત્રો જેવાં કે ભાવનગર અને રાજકોટ છે. રાજકોટ કાઠિયાવાડનું કેન્દ્રસ્થાન ગણી શકાય તેમ છે અને ત્યાં અનેક જ્ઞાતિઓએ બેડિંગ-અનાથાશ્રમ આદિ કરેલ છે ત્યાં આવી સંસ્થા હોય તે ઘણું સંગીન કેળવણી પ્રાપ્ત થઈ શકે તેમ છે ને અત્ર સૂચન તરીકે જણાવું છું કારણકે આ સંસ્થાનું જાશુકનું અને મજબુત ફંડ થઈ જાય તો આ સૂચના પ્રત્યે દષ્ટિ ફેંકી શકાય તેમ છે. - વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા પચાશ નજીક છે અને હાલના ફંડની સ્થિતિ પર લક્ષ રાખતાં - તેટલી સંખ્યા સારી ગણાય. વિશેષ સંખ્યા રાખી શકાય તેમજ અનેક સુધારા કરી શકાય
તે માટે એ આવશ્યક છે કે હાલના તેના આશ્રયદાતાઓ મન પર વાત લઈને એક કાયમ ભંડોળ મેળવવા માટે બધા પ્રયત્ન કામે લગાડે.
કેળવણીમાં વિદ્યાર્થીઓનો ગુજરાતી અંગ્રેજી અભ્યાસ પાલીતાણા ગામની શાળાઓમાં મોકલાવી કરાવવામાં આવે છે, તેથી તે કેળવણીને આધાર તે તે સાળાઓમાં જોવા આ પ્રકારનું શિક્ષણ અપાય તેના પર રહે છે. ધાર્મિક અભ્યાસમાં મોટી સંખ્યા બે પ્રતિક્રમણ શિખવામાં રોકાયેલ છે. ગોખલું તેથી થાય છે, અને તે આવશ્યક પણ છે, પણ તે અર્થ
