Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 143

શ્રીમદ્ રત્નશેખરસૂરિ.
१७७ श्री सोमसुंदर गुरु प्रवरास्तुर्या अहार्यमहिमानः
येभ्यः संततिरुच्यै रभूविधा सुधर्मेभ्यः ॥ –ચોથા શિષ્ય શ્રી સોમસુંદર ગુરૂવર્ય ઉત્કૃષ્ટ મહિમાવાળા થયા. તેઓ દ્રવ્યથી , તથા ભાવથી એમ બે રીતે સુધર્મવાળા હોઈ તેમાંથી ઘણી શિષ્ય સંતતિ વૃદ્ધિ પામી.
સેમ સુંદર–ન્મ સં. ૧૪૩૦ ભાવ વદિ ૧૪ શુક, વ્રત ૧૪૩૭ વાચક પદ ૧૪૫૦, સૂરિ પદ ૧૪૫૭, સ્વર્ગવાસ ૧૪૮૯. તેમને સાધુ પરિવાર ૧૮૦૦ હતો. તેમણે રચેલા ગ્રંથનાં નામ આ છે –ચેય વંદન ભાષ્ય પર અવચૂરિ, કલ્પાંત વચ્ચે ?, અષ્ટાદશ સ્તોત્ર, જિન ભવ સ્તોત્ર, યુગાદિ દેવ સ્તુતિ, યુષ્પદ સ્મદ્ સ્તવ. આ સિવાય યોગ શાસ્ત્ર, ઉપદેશ માલા, પડાવશ્યક, નવ તત્વ ઇત્યાદિ પર બાલાવબોધ કર્યા છે. આમને સર્વ ઇતિહાસ “ સોમ સૈભાગ્ય કાવ્ય ' માંથી મળી શકે છે. -
यतिजीतकल्प वित्तश्च पंचमा साधुरत्न सुरिवराः।
यादृशोऽप्यकृष्यत करप्रयोगेण भवकूपात् ॥ ६ ॥ --પાંચમા શિષ્ય શ્રી સાધુ રત્ન રિવર થયા કે જેમણે યતિજીત ૯૫ પર વૃત્તિ [ સં. ૧૪૫ર | લખી છે, અને ભવ રૂપી કુવામાંથી મારા જેવા ઉદ્ધાર કર્યો છે.
સાધુ રન -ઉક્ત ગ્રંથ સિવાય નવ તત્વ પર અવચૂરિ લખી છે. આ પાંચે શિષ્યમાંથી દેવ સુંદર સૂરિની પાટે સોમસુંદર બેઠા તે કહે છે –
श्री देवसुंदर गुरोः पट्टे श्री सोमसुंदरगणेंद्राः।
युगवरपदवी प्राप्तास्तेषां शिष्याश्च पंचैते ॥ ७ ॥ –શ્રી દેવ સુંદર ગુરૂની પાટે શ્રી સેમ સુંદર ગુરૂ થયા. તે સેમ સુંદર સૂરિના યુગ પ્રધાન એવા પાંચ શિષ્યો થયા. [ નામે મુનિસુંદર, જયચંદ્ર, ભુવન સુંદર, જિન સુંદર, અને જિન કીતિ. ] તે અનુક્રમે કહે છે.
मारीत्यवमनिराकृति सहस्त्रनामस्मृति प्रभृति कृत्यः ।
श्री मुनिसुंदरगुरव चिरंतनाचार्य महिममृतः ॥ ८॥ -પહેલા શ્રી મુનિ સુંદર ગુર = મારિ ઇત્યાદિ પ્રમુખ ઉપદ્રવનું નિવારણ, તથા જિન સહસ્ત્ર નામ સ્મરણ ઈત્યાદિ વડે ચિરંતન આચાર્યના મહિમા ધારણ કરનારા થયા. - મુનિ સુંદર–જન્મ સં. ૧૪૩૬, વ્રત ૧૪૪૩, વાચક પદ ૧૪૬૬, સૂરિપદ ૧૪૭૮,. વર્ગવાસ ૧૫૦૩, કાર્તિક શુદિ ૧તેઓ સહસ્ત્રાવધાની હતા. દક્ષિણ દેશના કવિયો તરફથી, કાલિ સરસ્વતિ એ બિરૂદ અને મુઝફરખાન બાદશાહ તરફથી “વાદિ ગોકુળવંઢ” નામનું બિરૂદ તેમણે મેળવ્યું હતું. તેમના ગ્રંથો-નૈવેધ ગોષ્ઠી સં. ૧૪૫૫ [ન્યાય અને સા હિત્ય બંનેને લાગુ પડતો ], અધ્યાત્મ કહ૫ દમ, ઉપદેશ નાકર, ગુર્નાવલી ! બીજું નામ ત્રિદશ તરંગિણુને ત્રીજો ભાગ. ] સં. ૧૪૬૬, જયાનંદ ચરિત્ર, નર વર્મ ચરિત્ર (?), મિત્ર ચતુષ્ક કથા સં. ૧૪૮૪, ચતુર્વિશતિ જિન સ્તોત્ર, રત્ન કોશ [ એમાં અનેક સતે
= “રોહિણી નગરમાં મરકી ટાળવાથી તેના રાજાએ શિકારને ત્યાગ કર્યો હતો અને દેવકુલ પદક નગરમાં “શાંતિકર સ્તોત્રથી મહા મારીના ઉપદ્રવને નાશ કર્યો હતે.