Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
View full book text
________________
શ્રી જેન વે. કે. હેલ્ડ.
કોન્ફરન્સ અને જૈન સમાજ,
ભવિષ્યનું માર્ગ સૂચન.
મંદગતિનાં કારણે અને ઈલાજે,
ત્યારે જેન બંધુઓ ! આપણું ધીમી પ્રગતિનાં કારણો કયાં છે? બાર પંદર વર્ષ સુધીમાં આપણે કોઈ નકકર (Solid ) ઉન્નતિ ન કરી શક્યા તેનાં ખરાં કારણ છે? અમે ધારીએ છીએ કે (૧) સમાજમાં વ્યાપી રહેલી અજ્ઞાનતા, (૨) સહેૉગ ( Cooperation ) એટલે સાથે જોડાઇને કામ કરવાની લાગણી-ને અભાવ, અને (૩) ખરા અર્થમાં આગેવાની ન્યૂનતા. આ ત્રણ કારણે ઉડો વિચાર કરતાં અમને મુખ્ય લાગે છે, માટે એ ત્રણેના સ્વરૂપને વિચાર આપણે અત્રે કરવો ઘટે છે, કે જેથી તેને ઇલાજ પણ કરવાનું બની શકે. અજ્ઞાનતા,
એક જેન તરીકે સર્વને યાદ હશે-કરોડો વર્ષો ઉપર–આ યુગની શરૂઆતમાં મને નુષ્ય વધારે પ્રાથમિક સ્થિતિમાં હતું ત્યારે તેને કુદરતનાં મૂળતની પિછાન કરાવવાનો પ્રથમ ઉપકાર આપણા આદિ તીર્થકર શ્રી ઋષભદેવ ભગવાનથી જ થયો હતો. અસિ, મસિ, અને કૃષિ આદિથી સમાજરચના, વિદ્યાકલા વગેરે સર્વ બાબતના જ્ઞાનને પ્રકાર કરવા સાથે જ તે પરમ પુરૂષે સૂક્ષ્મવિદ્યાનું-બુદ્ધિની પેલી વારનું અર્થાત આત્માને લગતું જ્ઞાન પણ આપ્યું હતું, દુનિયાને સ્થૂલ અને સૂક્ષ્મ બંને પ્રકારનાં જ્ઞાનમાં પ્રવેશ કરાવનાર અને આગળ વધારનાર મહાન પુરૂષના આજનાં સંતાને-આપણે-કઈ દિશામાં છીએ ? અધ્યાત્મજ્ઞાનને સમજી શકે એવા જેને આજે કેટલા થોડા હશે ? યોગના ચમકારો જેને વર્યા હોય એવા કેટલા હશે? શાસ્ત્ર ગ્રંથનું રહસ્ય વિચારી શકે એવાની વાત જ શી કરવી પણ શાસ્ત્ર ગ્રંથોને સંગ્રહ કરવાની અને વાંચવાની પણ દરકાર કે ફુરસદ ધરાવતા જેને આજે કેટલા થોડા છે? સાયન્સ અથવા પદાર્થ વિજ્ઞાન શાસ્ત્રના અભ્યાસીઓ જૈનમાં કેટલા થોડા છે? અરે એ બધી મોટી વાત તો બાજુએ રહી, પણ માત્ર લખી-વાંચી જાણવા જેટલું જ્ઞાન પણ જેમાંના સેંકડે થોડા ટકા પુરૂષોમાં અને સેંકડે તેથી ઓછા ટકા સ્ત્રીઓમાં જ જોવામાં આવતું હોય તે આપણે સમાજની ઉન્નતિની આશા કેવી રીતે રખાય? જ્યાં સુધી આવું ગાઢ અજ્ઞાન તિમિર કાયમ છે ત્યાં સુધી આપણો કેઈપણ પ્રયાસ યથાર્થ સિદ્ધિને પામી શકે જ નહિ. બાર પંદર તે શું પણ સો વર્ષ સુધી આપણે કોન્ફરન્સના મેળાવડા કરીએ અને ભાષણો કર્યા કરીએ તે છતાં– સફળ પ્રયન નિવડે છે. આવી રીતે મહાવીર વિદ્યાલય, તથા બીજી ડિગે તેમજ જેન શિક્ષણ સંસ્થાઓ આને કે આવી સ્તુતિને ઉપયોગ કરશે તે ઘણું ઉચિત થશે. વાજિંત્રના સૂર સાથે ગવરાવવાનું અમલમાં મૂકી શકાય તે અતિ ઉત્તમ. કૌંસમાં મુકેલ ચર
નાં ખડે સાથે સાથે વાપરી પણ શકાય યા જેમ અનુરૂપ લાગે તેમ એક એકને બદલે પણજી શકાય એમ છે,
