________________
ચપળ,ચારિત્રાચાર
૪૮
જૈન ધાર્મિક પારિભાષિક શબ્દકોશ
ચપળ ઃ જેનું શરીર તરત ફરી શકે તદ્દભવ મોક્ષગામી, જેને હવે
છે તે, હોશિયાર, ચાલાકી- | . જન્મમરણ નથી તે.
વાળો, તરત સરકી જાય તેવો. ચરમાવર્તી ઃ જેને હવે ફક્ત એક ચબરાક : ચાલાક, હોશિયાર, પુદ્ગલપરાવર્ત જ સંસાર બાકી થોડામાં ઘણું સમજે તે.
છે એવા જીવો, છેલ્લા પુ.પ.માં ચમત્કારિક પ્રયોગ: બુદ્ધિમાં ન બેસે પ્રવેશેલા. તેવો દૈવિક પ્રયોગ.
ચર્મચક્ષુ ચામડીની બનેલી આંખ, ચમરી ગાય : વિશિષ્ટ ગાય, જેના
શરીરસંબંધી જે પૌગલિક શરીરના વાળની ચામર બને
આંખ. છે તે.
ચર્યાપરિષહ સાધુસંતોએ નવકલ્પી ચમરેન્દ્ર ઃ ભવનપતિ નિકાયના વિહાર કરવો, પરંતુ ખાસ અસુરકુમારનો દક્ષિણેન્દ્ર.
અનિવાર્ય કારણ વિના એક ચમરેન્દ્રનો ઉત્પાત ઃ દશ અચ્છેરાં
સ્થાને સ્થિર ન રહેવું. માંનું એક અચ્છેરું, સૌધર્મેન્દ્રને
ચર્ગોચર : આંખે દેખી શકાય પોતાની ઉપર બેઠેલો જોઈ તેવું, દૃષ્ટિગોચરને યોગ્ય. ઉઠાવવા ચમરેન્દ્રનું ઊર્ધ્વલોકમાં ચાતુર્માસ : ચોમાસું, ચાર મહિના, જવું, જે ન બનવું જોઈએ પણ ચાર મહિનાનો કાળ.
ચાતુર્માસિક પ્રતિક્રમણ : ચોમાસી ચરણકમલ : અતિશય કોમળ પ્રતિક્રમણ, કારતક, ફાગણ
હોવાથી પગ એ જ જાણે કમળ અને અષાડ સુદમાં આવતું હોય.
પ્રતિક્રમણ. ચરણકમલસેવાઃ હે પ્રભુ! તમારાં ! ચાતુર્ય : ચતુરાઈ, હોશિયારી,
ચરણોરૂપી કમલોની સેવા. - બુદ્ધિમત્તા. ચરણદેહઃ તે જ ભવે મોક્ષે જનારા, | ચામર પ્રભુજીની બન્ને બાજુ વીંઝાતું
છેલ્લા શરીરવાળા, તદ્ભવ એક સાધનવિશેષ. મોક્ષગામી, જેને હવે જન્મ- ચારણશ્રમણમુનિ : આકાશગામી મરણ નથી તે.
વિદ્યાવાળા, લબ્ધિવાળા મહાચરમશરીરી ઃ તે જ ભવે મોક્ષે મુનિઓ.
જનારા, છેલ્લા શરીરવાળા, | ચારિત્રાચારઃ ઇન્દ્રિયો, વિષયો અને
બન્યું.
5
|
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
