________________
જૈન ધાર્મિક પારિભાષિક શબ્દકોશ ૧૧૯
વાચ્યવાચકભાવ/વિકારવાસના
જેવું હોય તે, જેમ કે ગંગા | વારાંગના : વેશ્યા, વારાફરતી એટલે ગંગા નદી, નૃપ એટલે પુરુષોની સાથે સંયોગ કરનારી રાજા, સુવર્ણ એટલે સોનું.
સ્ત્રી. વાચ્યવાચકભાવ : શબ્દ એ વાચક વારિષણ : એક વિશિષ્ટ મુનિ.
છે અને તેનો અર્થ એ વાચ્ય વાલુકાપ્રભા : સાત નારકીમાંની છે. તે બન્નેની વચ્ચેનો જે સંબંધ ત્રીજી નારકી. તે વાચ્યવાચકભાવ.
વાસક્ષેપ ઃ ચંદનનો મંત્રિત કરેલો વાત્સલ્યભાવ : પ્રેમભાવ, નિર્દોષ ભુક્કો, મંત્રિત ચૂર્ણ, જાણે
પ્રેમ, સ્વાર્થ વિના નાના ઉપર તેનાથી ગુણોનો આત્મામાં
કરાયેલી હાર્દિક લાગણી છે. ! વસવાટ થતો હોય તે. વાદવિવાદ : ચર્ચા, ખંડન મંડન. | વાસુદેવ રાજા : વસુદેવના પુત્ર, કોઈ પણ પક્ષની વાત રજૂ
કૃષ્ણમહારાજ, અથવા કરવી તે વાદ, તેનો વિરોધ
ભરતાદિ ક્ષેત્રોમાં થતા ૯ કરી સામે પ્રતિસ્પર્ધી વાત રજૂ
વાસુદેવો, અર્ધભરતખંડના કરવી તે વિવાદ, ધર્મચર્ચા.
સ્વામી.
વિકલાંગ : ઓછા અંગવાળો વાદી પ્રતિવાદી ઃ વાત રજૂ કરનાર
આત્મા, ખોડખાંપણવાળો તે વાદી, તેનો વિરોધ કરનાર
આત્મા. તે પ્રતિવાદી.
વિકલાદેશ: બીજા નયોનો અપલાપ વામન સંસ્થાન : જે શરીરમાં હાથ, કર્યા વિના કોઈ પણ વિવક્ષિત
પગ, માથું અને પેટ આ ચાર એક નયથી વાત કરવી તે. મુખ્ય અંગો પ્રમાણસર હોય,
વિકલેન્દ્રિય ઃ બેઈન્દ્રિય, તેઈન્દ્રિય પરંતુ શેષ અંગો પ્રમાણસર ન
અને ચઉરિન્દ્રિય આ ત્રણ, હોય તેવી શરીરની રચના.
અથવા ઓછી ઇન્દ્રિયોવાળા વાયણા (વારણા) : અહિત કાર્યમાં
જીવો. પ્રવર્તતા શિષ્યોને ગુરુજીએ ! વિકારવાસના : શરીરમાં ઉત્પન્ન સમજાવીને રોકવા તે, ચાર થયેલી ભોગોની અભિલાષા, પ્રકારની સાધુસમાચારીમાંની કામની ઉત્તેજના, વિષયઆ બીજી સમાચાર જાણવી. | ભોગની અતિશય ઇચ્છા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
