Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 1 AcArAMga sUra. mULa niryukti ane TIkAne AdhAre bhASAMtara (bhAga ra je.) lekhaka- munirAja zrI mANeka muni - - - - - prasiddha kartAzeTha gIradharalAla DuMgarazI, e. sekreTarI. zrImAna mehanalAlajI jaina che. jJAna bhaMDAra gepIparA-ramurata. - - - - - prita 700 AvRtti 1 lI ] vIra saM. 2448 bajAja jaina vijaya" prinTIMga kApaDiyAe da - ane mUlya
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ArAcAMga sUtra bIjA bhAganI prastAvanA. prathama bhAgamAM zastra parINA nAmanuM paheluM adhyayana TIkAnA bhASAMtara sAthe chapAI gayela che. temAM nava adhyayananuM varNana pAMtrIsame kRSNa Apela che. A bIjA bhAgamAM lokaviya, nAmanuM adhyayana Avela che. tenA cha udeza che te dareka udAmAM zuM adhikAra che te niyukti kAre batAvela che te anukramaNikAmAM jovAze. mukhyatve loka eTale sArI jIva je kAraNethI azubha karma bAMdhI cAra gatimAM bhramaNa kare che. tevuM mithyAta aviratI kaSAya vagere azama kRtya sAdhu na kare te A adhyayanane sara che. TIkA kAra mahAra je amArA jevA bALa buddhinA vistArathI lakhANa karyuM che. ane te vAMcatAM AtmAne kevI adhyAtma zAMti thAya che. ane te ekeka pada vAMcatAM Apa Apa sajaze. sUtrano artha na samajAya, tyAM temaNe bhAvArtha paNa mukela che te chatAM vartamAna kALanA cho. vadhAre saraLa thavA kAuMsamAM paNa khulAso karela che. daNAM paNa kAuMsamAM mukela che. eTaluM chatAM jIvone vadhAre sugama thAya tevuM vadhAre vidvAna hoya te karI zake tema che. samajavuM ane samajAvavuM emAM ghaNe bheda paDe che. mATe TIkA sAthe rAkhIne vecanAra baMdhuone jyAM khAmI mAlama paDe tyAM TIpaNa karI amane jaNAvavuM. ke trIjA bhAgamAM sudhAro thAya.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5-6 viSaya anukramaNikA : viSaya-: ; pahelA adhyayanamAM jIvanuM astitva batAvI sAMsArI che je azubhakRtya che kAyanA vadhathI karIne kema bAMdhe che, tenuM jJAna prathama munine ApeluM teno traNa pAnA sudhI sAra ahI Ape che. bIjA adhyayanamAM te baMdha munie na kara, ane te baMdhathI kema chuTavuM te A lokavijayamAM batAvela che te lokavijayanA cAra anugAranuM varNana che. tathA cha udezAmAM zuM viSaya che, te niktikAra 163 gAthamAM batAve che. (1) sAdhue dIkSA lIdhA pachI saMsArI sagAMne prema - choDavo joIe. (2) saMyamamAM aDhapaNuM na karavuM; paNa viSayanI upekSA karavI. (3) mAna e artha sAra (upayogI) nathI; paNa pati A vigerenA AThe madane buddhithI vicArIne choDavA joie(4) bhAgamAM prema na kare, strI vigerethI duHkha paDaze: te tathA hitane paDatA duHkho batAvaze(5) saMsArathI chuTelA munie saMyasa-nirvAha mATe gRhasthane Azraya le. (1) te gRhasthane parica thatAM mamarA thAya , te dI joIe. kamaLa pANa-kAdavamAM uche
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4). viyaya. 7 thayA chatAM UMcuM (taratuM ) rahe che, tema sadhue nilepa rahevuM.. 7-10 loka vijaya tathA sUtramAM Avela guNa mULa tA. sthAnanA nikSepA ni. gA. 164-67mAM che. 11-49 168thI 180 sudhI tenuM varNana che. kaSAyanA nikSepaNa ni. 181mAM che. saMsArane ni. 182 nikSepe che. 48-112 karmanA nikSepa tathA tenI vargaNAnuM tathA baMdhanuM varNana ni. gA. 183-84 tathA bahAranI gAthAomAM che. bhInA azubha vepArI suva 63 sudhI batAve che. tathA ni. 185-86mAM upadeza apAya che ke IkriyenI zakti na haNAya tyAM sudhI dharma sAdhI lo. 11-121 sU. 60-70 mAM zarIrano meha mukavA kahe che ane kSaNanI amUlyatA batAve che. 127 prathama udeza samApta thaye. 128-146 bhInAM dukha vItarAgInAM sukho batAve che. 148 bIjo udeze samApta thaye, 14-158 uMca nIca netrane athavA koI paNa jAtane ahaMkAra ke dInatA na karavI.. 159-160 samitinuM varNana. 16-176 beDavalA aMgenI durdazA batAve che te jANIne zarIrane paNa moha uttama munio mukI saMsAra tare che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha viSaya. 177-183 saMsArane taravA mATe guru bhaga tyAgavA munine upadeza Ape che.. 148 the udeze samApta thayo 195-ra00 munibe gRhastha pAse gecarI vigere levA javuM paNa deSita vastu na le. 201-207 42 denuM varNana 208 sAdhue pratijJA na karavI. 208-214 Utsarga apavAdanuM varNana ekAMta na kheMcavuM. 215-218 munie parigraha mUcha na rAkhavI tenuM kA samAdhAna ra20-238 kAmanuM varNana ane tenAM dukhe tathA munine baMdha 238 pAMcamo udeze puro thayo 238 gRhastha sAthe mamarAna rAkhavuM 240 eka pApathI bIjA pApa paNa lAge mATe muni vIra banIne rAgaSa choDavA yogya munieja kathA karavI 255 cAra prakAranI kathAnuM varNana 25- 67 muni badhAmAM samAna bhAva rAkhI upadeza kare tethI pita kathAmAM na baMdhAya cho udeza samApta thaye kAta 254
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhipatra. pRSTha lITI azuddha vItarAya AcArya vItarA AcAra 8 9 kasa rakSAnAM gama anA rakSA gama te batA ka >> ka ra nArA paryApa nArI paryAya ra svAdanAda tyAvAda >> ra adA sattA jAya na jAya pari che . zubha bhASa bhAve bhAva maLa traNa prakAre che. Arthika upadeza ane Adi maLe che. temAM prathamanuM kahe che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ pR __v 39 41 47 re 57 58 71 73 73 75. 78 1 *** lITI 21 23 15 3 11 17 15 13 14 ka Ta 14 18 20 16 10 (19) azuddha badhA sA vIriA jema yAya, che nAgama levA kriya yAtra vAsI vAsIthI FA sukhanuM alpa mULamAM tethI guru prApti nakhe R zuddha. dhAna sthA vorio sure thAya che, nagama levA, kriya cAritra vAsIthI vAsI mI jIryAM e kahevuM che ke te. sukha che thINa e mULanuM tA guNa maLa aprApti nAkhe kara
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ - lITI azuddha zuddha. kRtya kRtya) carvi che. kALamAM kALamAM nahIM na rega kAnathI le ane ee satata te ghaNuM prathamodeza. azakta karNa khulI Ave oe satata teM ghaNuM 115 118 127 azaktacita batAvyuM ' kAraNake te AtmA sAthe kAMIka aMze ekapaNe che. joDalAM je. jeTalAne zatru saMyama che, temAM arati kare. upazama udaya 174 8
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha 135 136 137 137 139 141 142 144 149 1para 155 15 172 176 12 183 184 11 lITI 14 e 12 19 18 ~ ~ ~ ~ 0 0 0 13 16 13 10 15 10 20 14 20 (9) amrud yuddha. vibhaktinA te. pariNAmathI atha laIe. te samayamAM paNa muNiNAM muNiNo hatA na dhAre paNa na pALe bhuktaM hatA pALavAM joie. muktaM 74 pAra hi kare che. gAmamAM vase che ceArA sAthe jAya cekaThuM AMga bhao A pAThe . caTTa Daku NAM sAra 74 sUtra che tethI kAlA ei athavA cAranA athavA bhAga levA che. ceAkaDu bhAMgA mao uMbha soiuM A pazu pADe je cakra rogairaMku NAM sAMjara
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha 183 194 196 199 201 204 206 211 21 217 218 21 331 24 49 lITI 21 che 17 13 13 14 Ta . 11 18 (10) zuddha. javu, e bhikSA lAva, bhAta luNu mAphka khAtA nathI paNu anna lAva; ema uddhatachAtra---- mAka na melavuM. te gaMdha aha vu, kAMi theADu' lAve tA thayA che ame jarA azuddha pa citta lothA # # # PS gRha vi # # # = 06 tena gaMdha vizuddha u sacitta loyA bhavabha turagamAphaka FRrts &
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) prathamanA grAhake. bAlAbhAI kakalabhAi te amadAvAda zrAvikAzALA "taraphathI dareka jAtanAM daza pustako kharIda karavA patra Avela che. te ja pramANe kApaDIyA gIradharabhAI ANaMdajI bhAvanagara taraphathI pratyekanI ekeka kApIne patra che. jhaverI bAlubhAI taraphathI rinI be kopI tathA magana bena malajI ane phakIracaMda khImacaMda ,, , 1 kepI muni lakSmIcaMdajInA upadezathI kaccha patrIvALA zA. devajI pAsavIra kaccha mudrA sivAya prathama bhAgamAM pustaka taiyAra thayA pachI keTalAka muni tathA gRhasthoe yathA yogya pustaka maMgAvI sahAyatA karI che temane dhanyavAda ApIe chIe. temAM mukhyatve AcArya zrI jaya sUrijI che. nANAMnI vyavasthA. prathama bhAgamAM batAvelI zilIka daza vekAlika bIjo bhAga chapAvavAmAM rokAyela che. ane AcArAMga tathA daza vaikAlikanA vecANamAM tathA bAkI rahela rakamamAM trIje ce bhAga chapAvavA tajavIja che. paNa AcArAMga bIjA bhAgamAM jemaNe madada karI che. tenuM lisTa nIce Apela che. 40) sAkaracaMdabhAI madarAsI surata kAca mohalo 20) leDhA acaLadAsajI bIyAvara tIvarIvAlA 100) eka bAI taraphathI cunIlAla dALIyA surata
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) 50) jhaverI gulAbacaMda devacaMdabhAI surata 101) jhaverI nagInadAsa ghelAbhAI surata 100) jhadherI surajalabhAi lalubhAI pAlaNapuravALA, muMbaI vAlolanA zrAvaka metI rAjAjI tathA 15) lakSmIcaMda bhagAjI 25) kRNAjI jodhAjI surata. 5) za. lalu devAjI sagarAmapurA 12aaaa chaganalAla cekazI jhAMpA surata. 6 talakacaMdabhAI 5) hIrAcaMda AzAjI sagarAmapurA 2) jhavaNu kamAjI "10 zA. bhImAjI bhANajI valasADa. 25) suracaMda khetAjI buhArIvALA 10) maganabhAI ujamabhAI koThArI pAlaNapura, 25) phadhinA eka zrAvaka taraphathI jJAna suMdarajI mahArAjanAM upadezathI. * 5750 kora khAtethI kahelI madada. 10) zA. bhImAjI bhagavAna 15) , phakIracaMda kapuracaMda 2) e vIracaMda khumAjI 1 , mohanalAla lakhamIcaMda
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ za za " 11 za .. 23 .. .. 29 nAthAjI kapurAjI ra) nAthAjI tenAjI " " (13) teca'da khImacaMda DAhyAbhAi kapuracaMda bhagubhAI vIracaM TekA DuMgAjI uttamacaMdna gIradharalAla gulAbacaMdra DuMgAjI kAhArI nyAlaca jecaMda vaDAla--junAgaDha relave. dazavaikAlika 2-3-4 AcArAMga 1-2 te badala Azare nIcalu kharca thaze. 396) 18 krmAMnA 22nA hisAbe tathA lakhAi 75) tathA mAjIsanA kharca lagabhaga 75 25) jAhera khabara henDakhIla tathA kArDa 140) puThAnAM AcArAMga khIjA bhAganuM kha 636) pahelA bhAganI kApI sA rIrIte vaheMcyA chatAM paisA jekhaNe mAkalyA tenA upakAra mAnIe chIe paraMtu khaMbhAta mIkhAmAma burAnapura amadAvAda muMbAi vigere dhaNusthaLe nAmI 2GasthAne Azraya mATe tathA munine bheTa mAkalavA chatAM pahoMca ke abhiprAya ApavA paNa keTalAke tasdI lIdhI nathI temane prAnA che ke. cchAnusAra uttara lakhe ke trIjA bhAgamAM tenA hinnAma jAhera thAya. jemaNe
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) nAsA mokalyAM hoya ane pustaka taiyAra na maLyAM hoya te tuta lakhI maMgAvI levAM. gaMbhIra sUtra vizALa artha hevAthI bhUle dekhAtI hoya, te, tevA gItArthone prArthanA che ke, teo lakhelI kepI ke phamI jevAM pazcima che. nIcalA gRhasthoe nIcalI rakama ApavA icchA jaNAvI che. temane upakAra mAnIe chIe. 100) kacada maganabhAI nAsIka pAlaNapuravAlA 50) hIrAcaMda chavaNajI nAnapurA surata 11 pAnAcaMda koThArI pa0) ratanacaMdabhAI sukhaDIbA 11 mANekacaMda , 100) jhaverI nagInacaMda kapUracaMdanA smaraNArthe temanA suputro taraphathI 100) jhaverI raNachoDabhAI rAyacaMda mIcaMda taraphathI zA. nemacaMda - nAthAbhAI cekasI tethI ema jaNAya che ke badhI rakama vasula thatA dAvakAlika - saMpUta chapAI jaze. paraMtu AcArAMga trIjo bhAga lakhAyA chatAM bIjA - bhAganA graha keTalA thAya che te upara chapAvavA AdhAra rahe che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna pracAranI yojanA. sUtra TIkAnA saraLa bhASAMtara. jinezvara deve bhavya jInA upakAranA arthe sama vasaraNamAM birAjamAna thaIne deva manuSyanI sabhAmAM saMsAra samudramAMthI taravA upadeza Apyo. te pravacana che. temAM mukhya AcArAMga che. temAM 4 na darzana cAritra tapa ane vIrya e pAMca AcAranuM varNana hovAthI caturvidha saMghane upayogI jANe gaNadhara bhagavaMte e sUtronI racanA karI. tenA upara bhadrabAhu svAmI nI niyukita che. ane keTalAka sUtro upara pU cAnA bhASya che. (dazavaikAlika mAM mULa sUva nikti ane bhAgya traNe che.) te dareka upara jinezvara kahelA artha rU5 TakA che. eTale mULa bhASya ane niyukta darekanI TIkA che. A sutrAnI paMcAMgI pramANa hovAthI zrImAna sagarAnaka sUrijae parama karUnI buddhithI vAMcanA ane tenI sAthe zuddha saraLa upadeza ApI A sUtro chapAvavA meMjanA karAvI. temane moTo bhAga zremAna devacaMda lAlabhAi pustakoddhAra phaMDa tathA Agamedaya samiti taraphathI bahAra paDela che. paraMtu saMskRta nahi jANanArA mATe A upayogI na thaI zake. tema dhArI ne A jJAna bhaMDAra taraphathI bane tyAM sudhI pUrNa bhASAMtara chapAvI bahAra pADavA yAjanA thaI che. temAMne dazavaikAlika. prathama bhAga chapAI javAthI vahecAI gayA. parata nIcalA bhAga 2-3-4- chapAtAM sUra saMpUrNa taiyAra thavA AvyuM che. tathA AcArAMga nA prAya 7 bhAga thavAnA che. temAM pahele bIjo bhAga taiyAra thayA che. bAkInA pAMca anukrame chapAro
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhu sAdhvIne bhaNavA gya sagavaDa. jyAM sAdhu sAdhvIne rAkhI bhaNAvavAnI tajavIja hoya tevA dareka zaheramAM eka athavA vadhAre sthaLe pAMca pAMca kepI dareka pustakanI bhaNavA mATe ApavAnI che. eTale tevA gAma zahera athavA parAvALe A bhaMDAranA sekreTarIne patra lakhI bheTanAM pustaka pitAnA kharce maMgAvI levA. AnA mATe evI yejanA che ke je dharmAtmA zrAvako 100 rUpiA A jJAna bhaMDArane jJAna pracAraka khAte Ape tenA nAmathI tenI icchA nusAra tenA gAmamAM athavA bIje sthaLe tenA nAmathI 5-5 pustaka ApavA hAla nIcalAM gAmo pasaMda karavAmAM AvyAM che. - (1) jhaverI nagInadAsa ghelAbhAI taraphathI pAlItaNAne pasaMda karakaravAmAM AvyuM che, eTale metIzAha zeThanI dharmazALAne munIma mohanalAlabhAI maphate sukavo. (2) bhAvanagara-kuMvajIbhAI tathA gIradharabhAI kApaDIyAnI salAhanusAra, (3) amadAvAda-bAlAbhAI kakkalabhAI tathA jaina vidyAzALAnA adhikArIo (4) pATaNa-jAmanagara-vaDhavANa-lImaDI. (5) pAlaNapura (6) mesANA | (7) pAlI . (8) vaDedarA-vigeremAM tyAMnAM AgevAna zrAvakonI mAraphate mukavA che tethI dareka zrImatane prArthanA karavAnI ke-AcAraganA bIjA pAMca bhAga chApavA traNa hajAranI jarUra che, mATe 30 dharmAmA purUSo pitAnAM nAma amara karavA tAkIde lakhI jaNAvaze. vecAtAM maMgAvanAre bhaMDAranA sekreTarIne lakhavuM. ane agAuthI nANAM mekalanAra jhaverI phakIracaMda nagInacaMda surata gepIpurA karI lakhavuM. : : ' zA. nAnacaMda karaturacaMda lIMbaDIvAlA.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ svargavAsI jhaverI - zeTha nagInabhAI ghelAbhAI jhaverI-surata. jana 'vijaya' presa-surata,
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM namo viitraaygaay| AcArAMga sUra. maLa niryukti ane TIkAne AdhAre bhASAMtara (bhAga rajo.) na: zrI vardhamAnA mAnAra che uttAvAra pragnAi, nicusAvatA zrI vardhamAna svAmIne namaskAra thAe. jeo paryAya (AtmAnA uttama guNe) vaDe niraMtara vadhelA che. tathA AcArane vistAra jemaNe kahyuM che tathA saMsArI prapaMca (rAgadveSa) thI sarvathA mukta che ane sarva ivenA rakSaka che. zastraparijJA vivaraNamati gahanamitI vakila vRtaM zrInaSada rtAimaLimitatAnA ziSTa zA pariNA nAmanuM paheluM adhyayana je ghaNuM gaMbhIra che, tenuM vivaraNa gaMdha hasti nAmanA zreSTha AcAe kaheluM che temAMthI huM kaMIka vizeSa khulAse karuM chuM. te paheluM
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) adhyayana pUrve kahI gayA. have bIjuM adhyayana kahevAya che. tenA AvI rItanA sabadha che. A sa'sAramAM mithyAtva-upazama-kSaya-kSaya upAma e traNamAMthI kAi paNa samyaktva-prApta thaelA jJAnI sAdhu purUSane atyaMta ekAnta mAdhA rahita paramAnaMdarUpa svatatvanuM sukha je AvaraNa rahita jJAna darzana ( kevaLajJAna (kevaLadana ) prApta thaelAne mekSanuja kAraNa che. ane Azravane nirodha ane nirjarAnI prApti che. tathA mULa-uttara evA e bhinna guNo che evu* cAritra che ane bIjA badhA vratAnI vRtti (nirvAha) ne kalpa utpanna karela che, tathA nivi te badhA prANIne saghaTTana paritApa apadrAvaNa vigerethI du:kha na devArUpa je sarvottama cAritra che. te caritranI siddhinA mATe A adhyayana che. maraNanA bhAvanA prasaMgathI pAMcabhUta rahita (cetana rUpa) AtmAnA dharma kevaLajJAnanI prApti che, jethI evA yAritranI tathA AtmAnI tathA AtmAnA guNajJAnanI tathA maikSanI prApti mATe A sUtranu` adhyayana che te batAvyuM che-- " uparanA vAkyathI jJAna prApti " tethI thraDuspatinA nAstika matanuM khaMDana karyuM, kAraNa ke te pAMca bhUta mAne che te bhUtA jaDa che. ane AtmA cetana che. tenA gujJAna che te khatAvyu che. A pramANe sAmAnyathI jIvanu' asti
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3). tva svIkArI vizeSapaNAthI jIvane mekSa batAvavAthI baddha vigere matanuM khaMDana thayuM. kAraNa ke jIva traNe kALamAM hoya te tenA mekSane saMbhava thAya. ekendriya pRthvI, pANuM, agni, pavana, vanaspati vigere bheTavALA jIvone batAvI anukame samAna jAtIyavAla pagharanI zIlA vigerenI utpatti harasa masA je mAMsanA aMkurA che, tenI mAphaka pRthvIkAyanI utpatti che. avikAravALI (paDatara) jamIna davAthI deDakAnI mAphaka pANInI utpatti che, tathA vizeSa uttama AhArathI vadhavuM ane viparIta AhArathI hAni thavI. teja pramANe arbhaka (bALaka) nA zarIranI mAphaka agninI tulanA che. bIjAne prerele aTakyA vinA aniyata (eka sarakhI nahI) evI tirachI gativALo gAya gheDAnI mAphaka pavana batAvyuM. aLatA (strIonA zaNagAramAM vaparAte lAla raMga) thiI, tathA jhAMjharathI zaNagArelI juvAna strInI lAtathI vikAra pAmatA kAmIpuruSanI mAphaka vanaspati khIle che. e pramANe aneka prayoga che, tathA UMcA abhiprAyathI mAthuM ughADIne (khulAsAthI) sUphamabAdara-ekendriya be traNa cAra IndriyavALA, tathA pAMca indriyavALA saMjJI tathA asaMzI tathA paryApta tathA aparyAptA vigere nA bheda batAvI tathA temanAM zastra sva ane parakAyavALAM batAvI tenA vadhamAM baMdha,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane karmathI chuTavA virati batAvI, teneja cAritra batAvyuM eTale jIvanI rakSA karavI; teja cAritra che, ane jIvarakSA karanAraja cAritrane anubhave che, tevuM pahelA adhyayanamAM batAvyuM che. ane A bIjA adhyayanamAM batAvyuM che ke - - zAparijJA nAmanA adhyayanane sUtraarthathI bhaNelA sAdhune adhyayanamAM batAvelA pRthvIya vigere jIvenA bhedane mAnate tenI rakSAnAM pariNAmavALe sarva upAdhithI zuddha, ane tenA uttama guNathI raMjIta thaI gurue vadIkSArUpapaMcamahAvrata jene arpaNa karyA che, tevA sAdhune jema jema rAgAdikaSAyavALA leka, athavA zabdAdi viSayaka (rAgazreSamAM, athavA indriyanA viSayamAM raMjIta thayelA che)ne vijaya thAya che. arthAt je sAdhu rAgadveSa, tathA IndriyanI ramaNatAmAM rAgI na thAya. teNe leka cha kahevAya; te A adhyayanamAM batAvyuM che. TIkAkAra kahe che ke -jevuM huM kahuM chuM, teja pramANe niyaMtikAre paNa adhyayanane arvAdhikAra zastra parissAmAM pUrve kahe che, te sUtra A che. "loojaha bajjhai jaha ya taM vijahiyavaM" A padavaDe sUcavyuM che ke, "leka (saMsArI-cha) jema baMdhAya che, tema sAdhue na baMdhAtAM te baMdhanA kArazune choDavA joIe;" tethI pUrve pahelA adhyayanamAM baka
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ batAvyuM tema A bIjA adhyayanamAM baMdhane choDavAnuM sUcavyuM; eTale zastraparikSAmAM baMdha, ane lekavijayamAM baMdhathI chuTavAnuM batAvyuM che te saMbaMdha che. tenA cAra anugadvAra che. temAM sUtra ane arthanuM kahevuM, te anuga che, tenAM cAra dvAra (upAya, vyAkhyAMga) kahevAM. te upakama, nikSepa, anugama, naya che. upakama be prakAre che. zAstra saMbaMdhI, zAstrIya ane leka saMbaMdhI te laikika che. nikSepA traNa prakAranA che. ogha, nAma ane sUtrAlApaka niSpanikSepa ema traNa bheda che. anugamasUtra, ane niiikta ema be prakAre che, nagama vigere che. zAstrIya upakrama, A upakamamAM artha adhikAra be prakAre che. adhyayana ane uddezAne artha adhikAra che, temAM avyayanane artha adhikArazastra parikSAnA pAne 35 meM kahyuM che, ane dareka udezAne adhikAra niryuktikAra pite kahe che. sayaNe ya adaDhattaM, bIyagaMmimANo a attha saaraa| bhogesu loga nissAi, loge amamijjayA ceva ji. jA. mArA pahelA udezanA artha adhikAra (viSaya)mAM mAtApitA vigere saMsArI-sagAmAM sAdhue prema na kare. (na kara, e mULa sUtramAM nathI, te uparathI lIdhuM che,) te
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANe AgaLa sUtra Avaze ke, mArI mAtA, mArA pitA. ItyAdi sAdhune na joIe. bIjA uddezAmAM saMyamamAM adaDhapaNuM (DhIlApaNuM) na karavuM; paNa viSaya ane kaSAya vigeremAM sAdhue adaDhapaNuM karavuM ane teja sUtra kahe che ke, aratimAM buddhimAna puruSa Asakti na kare. - trIjA udezAmAM mAna e arthasAra nathI, kAraNake, jAti vigerethI uttama sAdhue karmavazathI saMsAranI vicitratA jANIne badhA madanAM ThekANAmAM paNa mAna na karavuM. (pitAne UMce gaNe bIjAnuM apamAna na karavuM. kahyuM che ke keNa gotrane vAda karanArA ? keNa mAnane vAda karanAra che? cethA uddezAmAM kahe che ke bhegamAM prema na dhAre kAraNa ke sUtramAM kaheze, strIothI lokamAM duHkha pAmaze. ane tene moha nahi cheDe te tethI temAM bhegIone bhaviSyamAM thatAM duHkho batAvaze pAMcamAM uddezAmAM sAdhue pitAnAM sagAM dhana mAna ane bhega tyAgyA chatAM saMyama dhAraka sAdhue zarIranI pratipAlanA mATe gRhasthAe pitAnA mATe karelA AraMbhathI banelI vastu levAnI nizrAe vicaravuM. teja sUtra kaheze ke samusthita aNagAra heya vigere jyAM sudhI nirvAha kare vigere che. chaThThA uddezAmAM leka nizrAmAM vicaratA sAdhue te leke sAthe pahelAM ke pachI parIcaya thaye heya athavA parI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) caya na thaye hoya te paNa mamata na kare eTale kamaLa pANImAM utpanna thayA chatAM nilepa rahe che, tema sAdhue te gRhasthathI gocarI vigerene saMbaMdha chatAM paNa tenAthI lepavALA thavuM nahIM. te sUtra kaheze A mAre che te mArApaNuM mUke teja sAdhu che vigere tAtparya vAluM sUtra AgaLa kaheze. A adhyayananuM nAma leka vijaya che. have leka ane vijaya evA be padanA nikSepa karavA joIe. temAM sUtro AlApaka niSpanna nipAmAM nikSepane je sUtrapada che temanA nikSepa karavA, ane sUtrapadamAM banAvela mULazabda (ka) ne artha kaSAya nAmane kahyuM che tethI lekane badale kaSAyanA nikSepa kahevA, joIe te pramANe nAma niSpanna bhaviSyanAM sUtra AlApaka nizvana nikSepomAM batAvelA sAmarthyathI AvelA nikSepAmAM je batAvavAnuM che te niyatikAra gAthAne ekaThI karIne kahe che- logassa ya vijayassa ya, guNassa mUlassa taha ya arrNA niro , japa, 1 bhUrA raMpAra . ni. nA. kA. lekene vijayane, guNane, mULane, sthAnane, e pramANe pAMca zabdane nikSepa kare joIe. ane je mULa che te saMsAra che tethI tene nikSepe kara joIe, te saMsAranuM
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) * mULa kaSAya che. kAraNa ke narakanA jIveA tiya canA jIvA tathA manuSya ane devatA e cAra gatirUpa saMsAra vRkSanuM ja skaMdha (thaDa) che, tathA garbha niSeka kalala agda(vIya ane lohIthI khaMdhAtu zarIra ) mAMsanI pezI vigere tathA janma jarA ( buDhApA ) ane maraNu A sa`sArajhADanI zAkhA ( DALIo) che, ane drAridra vigere aneka duHkhAthI utpanna thayelA pAMDAMnA samUha che. vaLI vahAlAMnA vicega, apriyanA samadha, paisAnA nAza, aneka vyAdhi vize rUpa se kaDA phulAno samRddha che, tathA zarIra ane mana saMbadhI atyaMta pIDAjanaka duHkhane samUharUpa-phaLa che. A badhuM sa'sArarUpa-jhADanuM varNana karyuM; te sa'sAra-jhADanuM mULa kaSAyeA che. kAraNake, kaSa eTale sa'sAra. ane Aca eTale lAbha. jenAthI sasAranA lAbha thAya che, te kaSAya che. A pramANe jyAM jayAM nAma niSpanna nikSepAmAM tathA sUtra AlApaka nikSepAmAM je je padane saMbhava thaze ( jarUra paDaze ) tyAM tyAM te te padma niryuktikAra sAcA mitra anIne vivekathI kaheze. logotti ya vijaatti ya, ajjhayaNe lakkhaNaM tu niSkaNNaM / guNa mUlaM ThANaMtiya, suttAlAveya niSkaNNaM // ni. mA~. // 6 // .
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) lokavijaya, adhyayana, lakSaNu, niSpanna, guNu, mULa, sthAna, tathA sUtrAlApakamAM niSpanna vagere Tu'kamAM je kahyuM; tenuM vivecana kare che. uddeza pramANe nirdezane nyAya che, te pramANe leAka, ane vijayanA nikSepa kahe che. logassa ya nikkhevo, aTuvido chAMgahou vija vina cakA bhAve kasAya logo ahigAro tassa vijaeNaM // mi. ga. 888 lAkanA nikSepe ATha prakAre tathA vijayanA cha prakAre che. bhAvamAM kaSAya leAkanA adhikAra che, ane tene vijaya karavAnA che te kahe che. je dekhAya te loka ( pA. 3-3-19 ) sUtra pramANe yud dhAtunA lAka zabda thayA che. lokanuM varNana. dharmAstikAya adharmAstikAyathI vyApta thayalu tamAma dravyanA AdhArabhUta, vaizAkhasthAna eTale, kamaranI be bAjue anne hAtha daIne paga paheALA karI UbhA rahelA puruSanI mAphaka je AkAza, khaMDa rAkAya che, te leve; athavA dharma, adharma, ATAza, jIva, pudgaLa e pAMca astikAya. ( pradezanA samUha ) che, te levA. te lekanA ATha prakAre nikSepe che. nAma, sthApanA, dravya kSetra, kALa, bha, bhAva, pava.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ - (10) ema ATha bheda che, ane vijaya, abhibhava parAbhava, parAjaya ema paryA che. tene nikSepa cha prakAre che. ahiMyA lekanA ATha prakAranA nikSepa chatAM bhAva nikSepamAM bhAva lekane adhikAra che. te cha prakArane AdAyika bhAva vigere che. te dayika bhAvavALA kaSAya lekavaDe adhikAra che; ane te saMsAranuM mULa che. ziSyane prazna-A badhuM zA mATe kahyuM.? * uttara-tene eTale dayika bhAva kaSAya lekane parA jya kare. (kepa vigere thAya che tene dAbI devA) lekanA nikSepa pachI vijyanA cha prakAre nikSepa che te kahe che- logo bhaNiodavvaM, khitaM kAloabhAvavijaoa bhava loga bhAvavijao, pagayaM jaha bajjhaI logo leka dravya kSetra, kALa, ane bhAva, vigerenuM varNana kare che. cartuviMzati stava-(vIsa bhagavAnanuM stavana jenuM bIjuM nAma legassa) che, te bIje Avazyaka che. tenuM Avazyaka sUtranI niryuktimAM vistArathI varNana kareluM che. * ziSyanI zaMkA-A vAcAnI kaI jAtanI yukti che? ke lekanuM tyAM varNana kareluM che. ane ahIM tene zuM saMbaMdha che? uttara-ahI apUrvakaraNa (AThamuM guNasthAna) thI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) anukrame caDhI kSapakazreNi (kevaLajJAna pAmavAnuM dhyAna jemAM mahine sarvathA nAza thAya che.) e caDhanArA purUSa jema agni lAkaDAne bALe tema pite karmarUpI lAkaDAne dhyAna rUpI agnivaDe bALI mUkyAthI AvaraNa rUpa karma nAza thatAM nirmaLa (kevaLa) jJAna prApta thatAM devatAonuM Asana kaMpatAM teonA AvavAthI kevaLa jJAnI pUjya purUSa tarIke pUjAya che. ane teja purUSa jJAna vaDe sarve jIvenuM hIta thavA upadeza Ape te tIrtha che. tene karavAthI tIrthaMkara nAmakarma udayamAM Ave ane temane sAmAnya lekathI vizeSa evA cetrIsa ati prApta thayA evA aMtima tIrthaMkara vaddhamAna svAmIe (lagabhaga pacIsa varSa upara) tyAgavA gya ane grahaNa karavA gya padArthane khulAse karavA deva ane manuSyanI sabhAmAM AcArAMga sUtrane viSaya kahe. ane te sAMbhaLI temanA mahAna buddhivAlA gaNadhare. jeo aciMtya zaktinA prabhAvavALA hatA. tevA gatama iMdrabhUti vigeree te pravacana (mahAna upadezanA vAkane samUha) ne sarve jInA upakAra mATe tenI sUtra racanA karI tenuM nAma AcArAMga tarIke prasiddha thayuM. ane AvazyakanI aMdara raheluM. caturvizati stavanI niyukti te tyAra pachI hamaNAMnA kALamAM thaelA bhakabAha svAmIe kahyuM che tethI te ayukta che kAraNa ke pUrva kALamAM baneluM AcArAMganuM vyAkhyAna karatAM pAchaLathI thaela caturvizati stavane
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) adhikAra javAnuM athavA kahevAnuM kyAMthI Ave ! AvuM ke kemaLa buddhivALA ziSyane zaMkAnuM sthAna thAya tenuM AcArya samAdhAna kare che ke AmAM kaMI deSa nathI kAraNa ke A niryuktine viSaya che. ane bhadrabAha svAmIe prathama AvazyakanI niryukti karI. tyArapachI AcArAMganI niryukti karI tethI tema thAya. temaja kahyuM chesUtra. "Avassayassa dAkAli yasya taha uttara jjhamAyAre" . Avazyaka-daza vaikAlika-uttarAdhyayana tathA AcArAMganI - niryukti che vigere jANavuM-- vijayanA nikSepa nAma sthApanA chevane dravyamAM jJa zarIra vigere sivAya vyatirikatamAM dravyavaDe dravyathI athavA dravyamAM vijya te che, ke kaDo tIkhe kasAela vigere oSadhathI salekhama vigere rogane vijaya thAya, athavA rAjA ke mane vijya thAya te dravya vijaya che. kSetra vijya te cha khaMDane bharata vigere cakravartie jIte che, athavA je kSetramAM vijaya thAya te kSetra vijaya che kALavaDe je vijaya thAya che. te jemake bharate sAMTha hajAra varSe Akhe bharatakhaMDa jI. te kALa vijya che kAraNa ke temAM kALanuM pradhAnapaNuM che.. athavA bhUtaka (bharavAnA kAmamAM eNe mAsa che athavA je kALamAM vijaya thaye te paNa kALa vijya che. bhAva vijaya te Adayika vigere eka bhAvanuM bIjA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) bhAvamAM badalAvavA vaDe eTale Apazamika vigerethI thatA vijayanuM svarUpa batAvIne cAlu vAtamAM je upayogI che ahIM bhava leka mULasUtramAM lIdhela che tethI bhava lekaja kahyuM che (chaMdamAM mAtrA vadhavAthI bhAvane badale bhava lIdhe che) te pramANe kahyuM che. niryukti gAthA 168 nA chellA be padamAM kahyuM che ke bhAvamAM kaSAya lekane adhikAra che vigere jANavuM) te AdayikabhAva kaSAya lekane Apazamika vigere bhAva leka vaDe vijaya kare (kaSAye mehanIya karmanA udayathI che, tene zAMta karavA athavA kSaya karavA te kahe che.) cAla viSayamAM teja jANavAnuM che. TIkAkAra teja kahe che. ATha prakArane leka ane cha prakArane vijaya e banenuM svarUpa pUrve kahyuM. te banemAM bhAva leka ane bhAvavijayathI ja ahI prayajana che." ATha prakAranA karma vaDe leka (jIne samUha) baMdhAya che. ane dharma karavAthI mUkAya che. te paNa A adhyayanamAM batAvyuM che. te bhAva leka vijaya vaDeja zuM phaLa che te batAve che. vijio kasAyalogo, seya, khutaonayattiuM hoi / kAma niyattamaI, khalu saMsArA muccaI khippaM // viI, 18 *
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14). jeNe kaSAya lekane vijaya karyo, te saMsArathI jaldI mukAya che. tethI kaSAyathI dUra rahevuM. teja kalyANakArI che. (khu avyaya "ja" nA arthamAM ja che.) prazna-kaSIya lekathI ja dUra rahyo. teja saMsArathI mUkAya che ke bIjA koI pApanA hetuo che. ke je dUra karavAthI mokSa maLe ? kAma eTale saMsArI viSayanI je beTI baddhi che te paNa nivAraNa karavAthI ja mekSa maLe che? nAma niSpanna nikSepa pure thaye. have sUtra AlApaka nikSepAne kahe che tene mATe sUtra joIe te sUva nirdoSa uccAravuM joIe te A che mULa sUtra- "je guNese mulaTThANe je mUlaTThANe se guNe" ityAdi je guNa che te mULa sthAna che ane je mULa sthAna che. te guNa che. enA nikSepa niryukita anugama vaDe dareka pade nikSepa karAya che. temAM guNane paMdara bhede nikSepa che. te kahe che. dabe khitte kAle phala, pajjava gaNaNa karaNa anbhaase| guNa aguNe aguNa guNe bhavasIla guNe ya bhAva gunne|| vi. . 22 nAma guNa sthApanA guNa dravya, guNa kSetra guNakALa guNa phaLa guNa, paryava guNa, gaNanA guNa, karaNa guNa, abhyAsa
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) guNa, guNa-aguNa, aguNa guNa, bhava guNa, zIla guNa, bhAva guNa ema paMdara bheda thayA te TuMkANamAM kahyuM. have sUtra anugama vaDe sUtra uccAratAM nikSepa niryuktinA anugama vaDe tenA avayavane nikSepa karatAM upaghAta niryukitane avasara che-te udezA vigerenA dvAranI be gAthA vaDe jANavA. have sUtrane sparza karanArA niryukitane avasara che, te nAma sthApanA sugamane choDIne dravyAdikane kahe che. a TLe rada jis, guorn kaoNpi ma roNA saccite aJcite, mIsaMmiya hoi davvami // ni. ga. davyaguNa te dravya teija che. prazna zA mATe? uttaraguNene guNapadArthamAM tejarUpe saMbhava thAya che. zaMkA=vya ane guNamAM lakSaNa ane vidhAnanA bhedathI bheda che. teja kahe che. dravya lakSaNa guNaparyAyavALuM dravya che. vidhAna paNa dharma, adharma, AkAza, jIva, pukULa vigere che. dravyanI vyAkhyA kahI; ane guNanI vyAkhyA kahe che. dravyane AzrayI sAthe rahenArA guNa che, ane tenuM vidhAna jJAna, IcchA, keza, rUpa, rasa, gaMdha, ane sparza vigere che, te pitAnAmAM rahelA bhede karIne judA che. AcAryanuM samAdhAna-e deSa nathI; kAraNake, dravya sacitta acitta, ane mizra bhedathI judAM che, temAM guNa che te, tejasvarUpe
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (16) rahyo che, temAM acitta dravya be prakAre che. arUpI ane rUpI temAM agdhI dravyamAM dharma, adharma, ane AkAza. ema traNa bhede karIne judA che. lakSaNe anukrame gati sthiti ane avagAha ApavAnuM che ane ene guNa paNa amUrta che. ane agurulaghu paryApa-lakSaNa vAluM che temAM traNenuM amUrta paNuM che te pitAnI rUpabheda vaDe vyavasthAvALuM nathI. (amU paNAmAM bheda nathI (tema agurulaghu paryAya paNa che te tenA paryAyapaNAthIja che jemake mATIne pIMDa (gaLe sthAsa keza kuzala paryAya (mATIne ghaDe banAvatAM cAka upara judA judA AkAre bane che te) rUpavAlI mArI che. eTale mATIthI AkAra judA nathI, teja pramANe rUpI dravyapaNu skaMdha deza pradeza paramANu bhedavAluM che tenA guNe rUpa vigere che te abhedapaNe rahelA che arthAt emAM bhedavaDe prApti thatI nathI jemarUpa padArthathI juduM paDe te saMbhava nathI. jema pitAne AtmA pitAnA jJAnaguNAthI judA paDe te azakya che. tema bIjAemAM paNa samajavuM. teja pramANe sacitta evuM chavadravya upaga lakSaNavALuM che eTale upayoga rAkhe. teja jIvane vastunuM ke pitAnuM bhAna rahe che te ApaNe AtmAthI judA jJAna vigere guNa nathI. koI judA mAne te jIvane acetanApaNane prasaMga Ave. - vAdInI zaMkA te pramANe mAnatAM te tenA saMbaMdhathI jIvane ajIva paNuM thaze.?
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) AcAryane uttara--tamArU vacana gurUnI sevA kayo vinAnuM che, kAraNa ke je ne pitAnAmAM zakita nathI te ne bIjAnI karelI kevI rIte thAya? dAkhalA tarIke seMkaDe dIvAne saMbaMdha thAya te paNa AMdhaLe rUpa jevAne zakitavAna na thAya. e ja pramANe mizra dravyamAM paNa guNa sAthe ekapaNAnI janA pitAnI buddhie karI levI. A pramANe dravya ane guNa tene ekAntathI eka paNe svIkAre chate ziSya kahe che. zuM banene bIlakula bheda nathI? uttara-te ekAta abheda nathI, kAraNa ke je sarvathA abheda mAnIe te ekaja idriya vaDe bIjA guNenuM paNa upalabdhi (prApti) thaI jAya ane bIjI idriye nakAmI thAya. jemake kerInuM rUpa jovAmAM cakSu kAma lAge ane tenA sAthe ekapaNuM mAnIe to guNavALuM dravya eka paNe hevAthI AMkhathI ja rasa paNa khATA-mIThe parakhA joIe, kAraNa ke rUpa dekhAya tema rasa paNa jaNAve joIe, eTale rU5 ane rasa sAthe dekhAya. te sarvathA abhedapaNuM che, paNa tema nathI. rasa pArakhavAmAM jIbhanuM ja kAma che mATe kaMI aMze ghaTa ane vastra jema judA che tema kaMI aMze guNa AtmAthI judA che. A pramANe bheda ane abheda ema be batAvavAthI ziSya gabharAIne AcAryane pUche che ke baMne rIte mAnavAmAM deSa Ave che. te kema mAnIe? AcArya kahe che-eTalA mATeja darekamAM kaMI aMze bheda ane kaMI aze abheda mAnavuM
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) sAruM che eTale abheda pakSamAM dravya teija guNa che. ane ane bheda pakSamAM bhAva guNa judo che. te ja pramANe guNa ane guNI paryAya ane paryAyI sAmAnyane vizeSa avayava ane avayavIne bheda ane abhedanI vyavasthA batAvavA vaDeja Atma bhAvane sadabhAva thAya che. kahyuM che ke - cha panjavavijuyaM, dA viuttA ya panjA Nasthi / uppAyaTTiibhagA, haMdi davidhalakkhaNaM eyaM // 1 // dravya te paryAyathI juduM che. ane dravyathI judA paryA che evuM kyAMya nathI. paNa utpAda, sthiti ane nAza evA papavAluM dravya lakSaNa jANavuM nayAstava syAtpadalAJchinA ime, rasopaviddhA iva jodhAtA bhavantyabhipretaphalA yatastato, bhavantamAryAH praNatA diauSiuda zA he bhagavaMta! tamArA kahelA na syAt pade karIne bhe che. jema leha dhAtu rasa karIne vyApta thaelI senuM banelI) icchita phaLane ApanArI che. tethI uttama purUSe je hitanA rvAcchake che teo namarakAra karIne Apane Azare rahelA che. spAdanAda matane svIkAre che. Avu dravya guNanuM zyAvAda svarUpane batAvanAra ApaNA AcAryoe ghaNuM lakhyuM che mATe vadhAre kahetA nathI. teja niryuktikAra kahe
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) che ke badhA dravyamAM pradhAna evA jIva dravyamAM guNa bheda vaDe rahela che te kahe che. saMkuciyaviyasiyattaM, eso jIvasta hoi jIvaguNo / pUrei haMdi logaM, bahuppae settaNaguNeNaM // 171 jIva che te sagi viryavALe chatAM, dravya paNe pradeza saMhAra visarga vaDe AdhAranA vaza paNAthI dIvAnI mAphaka saMkeca ane vikAsa pAme che. jIvane Aja guNa AtmAnI sAthe AtmabhUta thaI rahela che, Ama bheda vinA paNa chaThThI vibhakitano saMbaMdha thAya che. jema ke rAhanuM mAthuM. zilA putraka (daste. yA vATA) nuM zarIra vigere che. teja bhavamAM sAta samudaghAta (AtmAnuM vadhavuM ghaTavuM te) nA paravaza paNAthI AtmA saMkeca vikeca pAme che, te ja kahe che. barAbara rIte cAre bAju jorathI. haNavuM. ane Atma pradezane Amatema pheMkavuM. e samud ghAta che, e sAta samughAtanAM nAma batAve che. kaSAya; vedanA; mAraNa aMtika, vaikriya, tejasa, AhAraka, ane kevali samudaghAta che. temAM prathamane kaSAya. samudyAta. ane tAnubaMdhI kedha vigerethI, jenuM citta (jJAna) nAza pAmyuM che, te pitAnA AtmAnA pradezane Ama tema pheke che. tathA atizaya vedanA thatAM nADIo tUTatAM vedanA samudra ghAta thAya, ane maravAnI aNumAM jIva Ama tema unna
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) thavAnA pradezamAM lokanA aMta sudhI Atma pradezane pite vAraMvAra phreka che. ane saMkecI le che. vekriya samudraghAta vaikriya labdhivALo, navuM vaizciya zarIra banAvavA mATe, AtmA predezane bahAra kADhe che, te ja pramANe tejasa zarIra banAvavA tathA tene lezyAnI labdhivAle tapasvI te lephsA pheMkavA vakhate tejasa samughAta kare che tathA AhAraka zIra banAvavA di pUrva dhArI AhAraka labdhivAlA sAdhu keIpaNa vakhata saMdeha dUra karavA tIrthaMkara pAse pitAnuM zarIra mekalavA AhAraka zarIra banAvavA bahAranA pradezane levA AtmAnA-pradezane bahAra pheke che, ane kevali samududhAta samasta lekavyApI che eTale tenI aMdara badhA samudyAta che, evuM niyuktikAra piteja kahe che. cAda rAja leka pramANu AkAza khaMDa che temAM vyApe che kAraNake bahu pradezanuM guNa paNuM che. A kevali samudughAta kevaLa jJAna thayA pachI kevaLa jJAnI prabhu jue che ke mAruM AyuSya thoDuM che, ane karma vadhAre bhegavavAnA che tethI daMDa kapATa maMthana AMtarA pUravA, te pramANe saMkecamAM paNa jANavuM eTale pahele samaye upara nIce daMDa samAna, bIje samaye bane che? kapATa samAna trIje samaye mathanI (ravaiyA)nA AkAra tathA the samaye AMtarA pUre che, te pramANe pAchuM cAra samayamAM mULa zarIra karI nAkhe che. A dravya guNa che. have kSetra guNa vigere
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) devakuru susamastusamA, siddhI nimbhaya dugAdiyA cev| kala bhoaNujju vaMke, jIvamajIve ya bhAvaMmi / 172 / kSetra guNa te deva kurU vigere jugalIAnAM kSetra che. tyAM sadAe kalpa vRkSa rahe che, kALa guNamAM sukhama sukhama vigere nAmanA ArA jANavA, jemAM kALe karIne vastumAM pheraphAra thAya che. phaLa guNamAM siddhi gati che. paryava guNamAM nirbhajanA (nizcita bheda) che. gaNanA guNamAM be traNa cAra vigerenuM gaNavuM che. karaNa guNamAM kaLA kauzalya che, abhyAsa guNamAM bhejana vigere che. guNa aguNamAM saraLatA che, ane guNa guNamAM vakratA che, bhavaguNa ane zIvaguNane bhAvaguNane viSaya levAthI jIvanuM grahaNa levAthI temAM samAveza thaI zake che, tethI gAthAmAM juduM batAvyuM nathI. bhAvaguNa te jIvane nAraka vigere bhava jANave, zIlaguNamAM jIvane kSamA vigere guNa yukata AtmA le, ane bhAvaguNa tejIva ane ajIvane jANa, A pramANe thoDAmAM batAvI tenI vizeSa vyAkhyA kare che. kSetre guNa devakupha, uttarakurU, hari varSa, ramyA, hemavata, haraNyavata A cha yugalikanAM kSetra che. te sIvAya chapanna aMtare dvIpa che. temAM paNa yugalika che, teone khetI vigere kRtya karavA. vinA je joIe te kalpa vRkSamAMthI malI zake che, tethI te
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) akarma bhUmi kahevAya che. A kSetrane AzrayI guNa jANe, valI tyAM janmelA manuSya deva kumAra jevA suMdara rUpavAlA sadA juvAnI jogavanArA pure AyuSya maranAre anukuLa suMdara pAMce indriyanuM viSaya sukha bhegavanArA svabhAvathI ja saraLa kemaLa svabhAvALA ane bhadraka bhAvanA guNathI deva lekamAM janArA hoya che (sAthe strI purUSanuM joDuM janma ane te naramAdA tarIke rahe tethI te yugalika kahevAya) kALa guNa. bharata aravata A be kSetramAM prathamanA traNa ArAmAM ekAnta sukhavAlA vakhatamAM yugalikAnI sthiti sadA suMdara rUpavAlI ane vana vAlI rahe che. pii guNa. phaLa teja guNa, te phaLaguNa kahevAya ane te phaLakriyAne AzrayI che, te kiyA samyaphadarzana jJAnacAritra vInA A leka athavA paralekane AzrayI je karavAmAM Ave, te ekAnta anaMta sukhane ApanArI na hovAthI tene phaLaguNa maLyA chatAM aguNa je che, paNa samagradarzana jJAnacaritra sAthe maLI tene anusAra je kiyA thAya; te ekAnta anaMta bAdhArahita saMpurNa sukha ApanAra siddhi (mekSa ) phaLa apinAra che, teja phaLa guNa meLavAya che, tethI ema kahyuM ke-samyaphadarzana jJAnacAritravALI kriyA mekSaphaLa ApanArI che, ane te sivAyanI kiyA saMsArIka sukhaphaLanA AbhAsa.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) mAtra (banAvaTI) che. mATe te niSphaLa che. (eTalA mATe makSA thie phaLaguNa tene ja kahe ke jemAM samyaphadarzana jJAnacAritra vigerenI prApti thAya. paryAya guNa paryAya teja guNa, te paryAyaguNa che, eTale guNa ane paryAya, e baMnene nayavAdanA aMtarapaNuthI abheda svIkAryo che, ane te nirbhajanArUpa che. nizcitabhujanA eTale, nizcitabhAga jANe. jemake, kaMdhadravya che, tene dezapradeza vaDe bheda pADatAM paramANu sudhI bhede paDe che. (puLa dravya jyAre AkhuM heya; tyAre skaMdha kahevAya; ane tene eka bhAga laIe te deza, ane sAthI bArIka bhAga laIe; te te pradeza kahevAya, ane te pradeza chuTA paDe te paramANu che) paramANu paNa eka guNe kALa be guNA kALA sAthe meLavatAM anaMtA bhedavALe thAya che. A badhA paryAya guNa che. gaNanA guNa. be traNa cAra vigere, ghaNuM moTI rAzi hoya; te gaNanA guNa vaDe nizcaya karAya che ke, ATaluM enuM pramANa che. karaNaguNa kaLAkauzalya te, pANI vigeremAM iddhine kuzaLatA mATe, (kasarata mATe) nahAvA, taravA vigerenI kriyA karAya che.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) abhyAsaguNa. bhajana vigere saMbaMdhI che. jemake, te divase jame. bALaka paNa te pUrvabhavanA abhyAsathI mAtAnuM stana vigere pitAnA moDhAmAM le che, ane te baMdha thAya che, athavA abhyAsanA vazathI aMdhAruM hoya te paNa keLIo meMDhAmAMja muke che, tathA AkuLa cittavALe paNa duHkhavALI jagyAyeja zarIrane paMpALe che vigere che - na gaNa aguNa. guNaja keIne aguNapaNe pariName che. jemake, keI mANasane saraLaguNa. kapaTIne avaguNa karanAre thAya che. zA niti grata, mA jai tai zUrenighRNatA Rjau vimatitA, dainyaM priyAbhASiNi // tejasvinyavalitpatA mukharatA, vaktaryazaktiH sthire| tako nAma guNo bhavet saviduSAM, yodurjana kina? lajajAvALI buddhi hoya; te zaThapaNAmAM mAne. vratanI rUcI daMpaNe mAne, pavitratAne ketava (mazkarIpaNe) mAne gurane nirdayatA, saraLatAne ghelA paNuM, mIThuM bela dInatA mAne tejasvIne aMhakArI, sAruM belanArane, mukharatA
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ (25). (vAcALapaNu) mAne sthiramAM bolavAne azakta mAne. AthI keI sAra kavi kahe che ke -paMDitemAM eka guNa hAya ke, durjane tene kalaMkita na banAve? Ane artha e che ke-hitane mATe kaheluM vacana paNa nirbhAgyane aguNapaNe pariName che. aguNa guNa. keIne aguNa-vacana paNe guNakArI paNa thAya che. jemake, vaka viSaya saMbaMdhI che. te jema, gedhe gaLI hoya ane tene kiNa skaMdha (kAMdha) thaye na hoya, te ge gaNamAM sukhethI bese che. '' guNAnAmeva daurjanyAdhuri dhuNe niyujyate / asaM jAtakiNaskandhaH, sukhaM jIvati gauliH||" jemake -rjanya (kuTIlatAthI) guNanuM ja dhurimAM ghurya paNuM jAya che. jemake, asaMjAta eTale, jene kiNaskaMdha na hoya, te gaLI baLada sukhethI jIve che. -- bhavaguNa bhavaguNa eTale, nArakAdi bhAvavALe jIvate te sthAnamAM utpanna thAya tyAM tene te guNa maLe, te jIvane AzrayI che. jemake, nArakimAM jIra utpanna thAya tene atizaya vedanA, tathA dukhethI sahana thAya tevI pIDA te bhagave tathA tenA zarIrane tala tala jevaDA TukaDA karI nAMkhe; te paNa
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDAI jAya; tathA avadhijJAnavALA hoya che. A nArakabhavane guNa kahevAya. e pramANe tiryaMcamAM utpanna thayelA tenA bhavaguNa pramANe sat ane vivekarahita chatAM AkAzagamananI labdhivALA hoya che, tathA gAya vigerene ghAsa vigere khANuM zubha anubhAva vaDe maLe che, tathA manuSyabhavamAM mikSaprApti badhAM kamene kSayarUpa che, te maLe che, tathA devane sarva zubha anubhava che. A bhavane guNa che. zIlaguNa. bIjAe AkAzathI kahevA chatAM pite svabhAvathI zAMta rahI ke na kare; athavA zabdAdika viSaya sArA-mAThA prApta thatAM pite tattvane jANa hevAthI madhyasthapaNuM rAkhe te zIlaguNa che. bhAvaguNa bhAvaguNa te aidAyika vigere che, tene guNa te, bhAvaguNa che. te jIva ane ajIva AzrayI che. te jIva viSaya dayika vigere cha prakAre che. tene be bheda che, eTale tIrthakara, tathA AhAraka zarIra vigere saMbaMdhI prazasta che, ane zabda vigeremAM viSayanI vAccho, tathA hAsya rati arati, vigere nidavA gya che, tathA aupazamika te, upazama zreNIe caDhelA AyuSyanA kSayathI te ja samaye anuttara vimAnane prApta kare che, tathA sArUM karma udayamAM na
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ (27) AvavArUpa che, te Apazamika che. kSAvikabhAva guNa cAra prakAre che. (1) sAta mehanIya karmanI prakRti kSaya thayA pachI pharIthI mithyAtvamAM jAya (2) kSINa mehanIya karmavAlA jIvane avazya bAkInA traNa ghAtakarma dUra thaze (3) kSINa ghAtI karmane AvaraNa rahIta jJAnadarzana pragaTa thaze (4) badhAM ghAtiaghAti karma dUra thatAM pharIthI janma le na paDe tathA atyaMta ekAnta bAdhA rahIta paramAnaMda vAlA sukhanI prApti che, te che, kSaya upazamathI thaela kSApazamika darzana, vigerenI prApti che ane pariNAmika te bhavya abhavya vigere che, tathA saMnipAtika te Adayika vigere pAMca bhAvanuM eka kALe sAthe maLavuM te A pramANe che. jemake manuSya gatinA udayathI Adayika bhAva che tyAM pAMca indriyanI prApti thavAthI te samaye jJAna saMbaMdhI kSaya upazamathI kSApaza mika che ane darzana mehanIya karmanI sAta prakRtinA kSayathI kSAyika che ane cAritra mahanIyanA upazama bhAvamAM Apazamika che ane bhavyapathI pariNAmika bhAva che ema jIvane bhAva guNa batAvya (AnuM vadhAre varNana cethA karma graMthamAM che tyAMthI jevuM.) - have ajIva bhAvaguNa kahe che te dayika ane pAriNa mikane saMbhava che. paNa bIjAne nathI. Adayika eTale udaya mAM thaela ane ajIvanA AzrayI che te vivakSAthI ajIva
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) lIdhe) jemake keTalIka prakRtie pudgaLa vipAkIja hoya che. prazna-te kaI che? uttara--AdArika vagere pAMca zarIra, cha satthAna, traNa a'gopAMga, cha sahunana, pAMca varNa, e gadha, pAMca rasa, AThe sparza, agurU ladhu nAma, upaghAtanAma, parAghAtanAma udyAta, AtapanAma, nirmANa, pratyeka, sAdhAraNa, sthira, asthira, zubhra, azubha A badhI prakRtie pudgaLa vipAkinI che, kAraNake, jIvanuM saMbaMdhaNuM chatAM pudgaLa vipAkipaNe teA che. pariNAmikabhAva, jIvaguNa e prakAre che. anAdi pi NAmika te dharmAM-adharma, AkAzane anukrame gati, sthiti ane avagAha lakSaNarUpa che, sAdi, (AdIvALA) pariNAmika dekhAva bhAva te, AkAzamAM vAdaLanu iMdra dhanuSya vigerene dekhAva che, tathA paramANuonuM rUpa vigeremAM bIjI' gu grupaNuM badalAya che. have A pramANe guNa kahIne mULanA nikSepo kahe che. mUle chakka davve, odahauvaesa AimUlaM ca / vitte kAle mUlaM, bhAva mUlaM bhave tivihaM // 173 // mULa zabdanA cha prakAre nAma, sthApanA, dravya, kSetra kALa ane bhAva, ema nikSepA che. nAma sthApanA jANItA che. dravyamaLa. dravyamULamAM sazarIra, bhayaMzarIra, ane te zivAya ( 6 ) AdayakamULa, ( 2 ) upadezamULa, ( 3 ) AdimULa. ema traNa prakAre che. vRkSonAM mULapaNe je drazya pariName te AdA (
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) trikamULa jANavuM; tathA vidyAgIne tene rega dura karavA je mULane upadeza kare; te upadezamULa-piparImULa vigere jANavA, AdimULa vRkSanAM mULanI utpattimAM je paheluM kAraNa che ke jemake, sthAvaranAma getra prakRtinA saMbaMdhathI tathA mULa nirvartana uttara prakRtinA pratyayathI je mULa utpanna thAya tene bhAvArtha kahe che, te mULane nirvAha karanAra pudranA udaya AvatAM kAmaNa zarIra che, te AdArika zarIrapaNe pariNamatAM paheluM kAraNa che. kSetramUvIje kSetramAM mULa utpanna thAya che, athavA je kSetramAM mULanuM varNana thAya te jANavuM. kALamuLa ' kSetramULa pramANe eTale je kALamAM utpanna thAya; athavA varNana karAya; te kALa mULa che bhAvamULa traNa prakAre che. bhAvamaLI. odaiyaM uvadihA, Ai tigaM mUlabhAva odh| Ayario upadihA, viNayakasAyAdio AI // vi. 274 II upadezaka mULa. bhAva mULa audAyika-bhAvamULa, ane AdimULa prathamanuM kahe che. nAma gotranA kamanA udayathI vanaspatikAyanuM mULapaNuM anubhava karate "mULajIvaja" audayikamAva mULa che, ane
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) upadezakamULamAM jaina Agama jANanArA AcArya je upadezaka che, te jANavA AdimULamAM prANIo je karma vaDe utpanna thAya che, te prANIonuM mekSa athavA saMsAranuM je prathama bhAvamULa che, tene upadeza kare te jANavuM. jemake, A gAthAnA cAthA padamAM kahyuM ke " vinaya kaSAya vigere Adi che. mekSanuM AdikAraNa jJAnadarzanacAritra, tapa ane Apacarika ema pAMca prakArane vinaya che, tenAthI mokSanI prApti thAya che. viNayA NANaM NANAu, dasaNaM dasaNAhi caraNaM tu| caraNAhiMto mokkho, mukve sukkhaM aNASAhaM // 1 // vinayathI jJAna, ane jJAnathI darzana (zradhA), zraghAthI cAritra, cAritrathI mekSa, ane mekSamAM bAdhArahita sukha che. vinA mUSA, purAvA ra anarAjanA jJAnasya phalaM virati, viratiphalaM caavnirodhH|| saMvaraphalaM tapobala, matha tapaso nirjarAphalaM dRSTam / tannA sAnivRttiA, zivAnivRzivam | . . . vinayanuM phaLa gurunI sevA. tenAthI zrutajJAna, tenAthI cAritra, tenAthI Ava, (pApa) ne aTakAva, tenAthI saMvara, saMvaranuM phaLa tapa, tenAthI nirA, tenAthI kriyAne aMta, tenAthI agIpaNuM che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ (31) yoganirodhAdbhava, santatikSayaH santatikSayAnmokSaH tasmAt kalyANAnAM sarveSAM bhAjanaM vinayaH ||4|| aceAgipaNAthI bhatrasaMtatine kSaya tenAthI mekSa che, mATe te khadhAM kalyANAtu mULa vinaya che. ( mATe vinaya saMpAdana karavA. ) jema vinaya mekSanu kAraNa che, teja pramANe viSaya ( iMdriyAne svAda, tathA krodha, mAna vigere kaSAye saMsAranuM mULa che 1 mULanuM varNana karyuM . have sthAnanA paMdara prakAre nizceSA batAveche. NAmaMThavaNAdavie, khittaDA uDha uraI sahI / saMjama paggaha johe, ayala gaNaNa saMghaNAbhAve / 172 / nAmathApanA drazya, kSetra, kALa, vigere che, te kahe che. nAmasthApanA sugama che. drazyamAM jJazarIra vigere cheDIne drazyasthAnamAM sacitta acitta ane mizradravyanu je sthAna, (Azraya) che te levu'. kSetrasthAnamAM bharata vagere che, athavA UMce nIce athavA tirachA ( trAMsA) leAkamAM je kSetra che te kSetrasthAna che, athavA je kSetramAM sthAnanuM vyAkhyAna thAya te levu. adhdhA ( kALa ) tenu sthAna be prakAre. (1) kAyasthiti, (2) bhavasthiti che. kAyasthiti te, pRthvI, pANI, Agni, vAyumAM asaMkhyAta, utsarpiNI, avasarpiNInA kALa che, tathA vanaspatikAyanA anaMtakALa che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32 e iMdriya vigere vikale ndrayanIkAca sthiti sakhyAtA hajAra varSanI che. paMcendriya, tiya'ca, tathA manuSyanI kAyasthiti sAta ATha bhava che. paNa te badhAnI bhavasthiti nIce mujaba cheH---- pRthvInI khAvIsa hajAra pANInI sAta hajAra, vAyunI traNa hajAra, vanaspatinI daza hajAra varSanI utkRSTi sthiti che. agnikAyanI traNa rAtrIdivasa che; e indriya zakha vigerainI, khAra varSanI che, traNa indriya kIDI vigerenI sthiti ogaNapacAsa divasanI che, cA2 indriya "bhamarA vigerenI cha mAsanI che, pAMca indriya tiryaMca, tathA manuSyanI traNa payApamanI che, daiva, tathA nArakInI sthiti bhavasa'badhI tetrIsa sAgarApamanI che, ane ekavAra tyAM utpanna thayA pachI lAgalAgaTa utpatti nathI; mATe kAyasthiti ekaja bhavanI gaNAya. A upara je sthiti batAvI che, te kAyasaMbadhI, tathA bhavasa badhI anne prakAre utkRSTa jANavI jaghanyathI teA badhAnI sthiti aMtarmuhurttanI che, paNa nArakI, devatAnI bhavasthiti daza hajAra varSoMnI che. A badhu kALane AzrayI kahyuM; athavA adhAsthAna te samaya AvalikA, muhurtta mahArAta, pakSa, mAsa, Rtu, ayana saMvatsara, yuga, palyopama, sAgarApama, utsarpiNI, avApaNI, pujJaLaparAvarttana, atIta, anAgata, ema badhA kALarUpe jANuvu.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (33) uthAna te, kAtsarga vigere che, ane enA upalakSaNathI niSaNA (besavuM.) vigere paNa jANavuM. uparatisthAne te, virati che. tenuM sthAna eTale, sAdhupaNuM, athavA zravikapaNuM jANavuM; paNa sAdhunI sarva virati, ane zrAvakanI deza virati che. vasaMtisthAna eTale, je sthAnamAM gAma athavA ghara vigeremAM amuka kALa rahevAnuM thAya te vasaMti che. saMyamasthAna sAmAyika chedaparasthApanIya parihAra vizuddhi tathA sUmasaM parAya, yathAkhyAta, ema pAMca prakAre saMyama che. te darekanAM sthAna asaMkhyAta che. praza-asaMkhyAtanI saMkhyA kelI che? - uttara-ati ikiya paNane viSaya hovAthI sAkSAta dekhADavAne zakitavAnuM nathI, tethI sidhdhAMtamAM ApelI upamA pramANe kahIe chIe. eka samayamAM sUkSama agnikAyanA . cha asaMgeya kAkAza pradeza pramANa utpanna thAya che, tenAthI asaMkhyAta guNa aMgnikAya paNe pariNamelA che. tenAthI paNa te kArya sthiti asaMkhyaya guNa che tenAthI paNa anubhAga baMdha adhyavasAya sthAna asaMkhyaya guNA che. ATalAM saMyamanAM sthAna sAmAnyathI kahyA. have viroSathI :. | sAmAyika cheEpasthApanIya parihAra vizudhdhi-e traNanI darekanAM asaMkhyaya lekAkAza pradeza tulya saMyama sthAna che
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sUkSma saMpAyanI aMtara muhUrtapaNanI sthiti hovAthI aMta muhUrtanA samaya barabara asaMkhyaya saMyama sthAna che. cAkhyAta cAritranuM jaghanya utkRSTa sIvAya ekaja saMyama sthAna che, athavA saMyama zreNInI aMdara rahelA saMyama sthAne levAM, te A kAme che anaMta cAritra paryAyathI baneluM eka saMyama sthAna che. asaMkhya saMyama sthAnanuM baneluM kaMDaka che. te asaMkhyAta kaMDakaMthI utpanna thaela I sthAnanuM joDakuM che, tethI asaMkhyaya sthAnarUpa zreNuM che. pragraha sthAna prakarSathI jenuM vacana levAya (mAnanIya thAya.) te pragraha vAyavAle nAyaka (netA) jANa. te likika ane lekara ema be prakAre che tenuM sthAna te pragrahasthAna che. lekikamAM mAnanIya vacanavAlA rAjA yuvarAja mahattara (rAjone hita zikSaka) amAtya (pradhAna) rAjakumAra che. lokettaramAM paNa AcArya upAdhyAya pravRtti ( pravartaka) vira gaNA vacachedaka che : dha sthAna A paNa pAMca prakAre AlIDha-pratyAlaDha-vaizAkha maMDala samapAda e rIte che-
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (35) , * *... acaLa sthAna. AsthAna cAra prakAre che, tenA sAdi paryava sAna vigere che te batAve che. paramANu vigere dravyane eka pradeza vigeremAM jaghanyathI eka samaya sAdi saparyavasAna avasthAna che. ane utkRSTathI asaMya kALa che. ane sAdi aparyavasAna sthAna sidhdhAnuM bhaviSyanA kALarUpa che. sidhdhanuM mekSamAM javuM te Adi ane tyAMthI keIpaNa vakhate khasavAnuM nathI. mATe anaMta che. ' anAdi saparyavasAna sthAna atIta adhArUpanuM zelezI avasthAnA aMta samayamAM kAmaNa ane taijasa zarIra dhAranArA je bhavya jIva che tene AzrayI jANavuM (tejasa ane kANuM zarIra bhavya jIva sAthe anAdi kALathI jeDAelAM che. ane jIva mokSamAM jatAM te baMne jIvathI judAM paDe che te anAdisAMta kahevAya che) anAdi aparyava sAna te dharma adharma AkAzanA saMbaMdhI che. (temanI sthiti pUrvanI jevI che, tevI ja hamezAM rahe che) gaNunA sthAna. " eka bethI mAMDIne zIrSa prahelikA sudhI je gaNatrI che. te levI. (jenamAM parArdha uparAMta saMkhyA che te anugadvAra sUtramAM batAvelI che, tyAMthI jevI.)
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) sadhAna sthAna. - te be prakAre che. dravyathI. ene bhAvathI che. dravyathI chinna ane achinna ema be bhede che. te chInI kAMcaLI vigerenA TukaDA karIne sAMdhavAnuM che. ane aMchana saMdhAnamAM padma upadyamAna taMtu vigerenuM joDANa che. (tANa vA kapaDAmAM DAya te.) : bhAva saMdhAna prazasta ane aprazarata ema be bhede che temAM prazasta achinna bhAva saMdhAna upazama kSepaka zreNie caDhatA manuSyane apUrva saMyamasthAna eka sarakho ja hoya che. paNa vacamAM tuTaka paDatI nathI. athavA zreNi sIvAya. pravardhamAna kadanA le. chinna prazasta bhavasadhAna bhAvathI Aidayika vigere bImAM bhAvamAM jaIne pAchA zudhdha pariNAma vAlA thaIne tyAM AvatAM thAya che. aprazasta achinna bhAva saMdhAna upazama zreNi ethI paDatAM avidhyamAna pariNAmavAlA manuSyane anaMtAnubadhi mithyAtvanA udaya sudhI jANavuM-athavA upazama zreNi sIvAya. kaSAyanA vazathI baMdha adhyavasAya sthAnene caDhatAM caDhatAM eraMgAha mAna karanArA ne heya che. - aprazasta chinnabhAva saMdhAne te dayika bhAvathI Asazamika vigere bIjA bhAvamAM jaIne pAchA tyAMja Adayika bhAvamAM Ave te che. A dvAranuM joDakuM sAthe ja kahyuM eTale
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ (37) saMdhAna sthAna dravya viSayanuM paheluM che, ane pachInuM bhAva viSayanuM che athavA bhAva sthAna je kaSAyonuM sthAna che, te ahIM tevuM kAraNake teone ja jItavApaNAne adhikAra che. prazna - teonuM kayuM sthAna che ke jene AzrayIne te thAya che. uttara- zabdAdi viSane AzrayIne te thAya che te batAve che. paMcATa kAmaguNesu ya, sahakarisarasarUva gaMdhelu / jassa kAsAyA vadati, mUlaDhANaM tu saMtAre ni. gA. ahIM IcchA anaMga rUpa je kAma che. tenA guNene AzacI cittane vikAra che, te batAve che. te vikAre zabda sparza-rasa-rUpa-gaMdha-ema pAMca che-te pAMce vyasta athavA samasta-viSaya saMbadhI je jIvanuM viSaya sukhanI IcchAthI aparamArthane dekhanAra saMsAra premI jIvane rAga dveSa rUpa aMdhakArathI AMkhanuM teja haThI javAthI sArA-mAThA padArtha prApta thatAM kaSAye thAya che te mULanuM saMsAra jhADa thAya che tethI zabdAdi viSayathI utpanna thae kaSAye saMsAra saMbaMdhI mULa sthAna ja che.ene bhAvArtha A che ke rAga vigerethI DAmADeLa thaela cittavAle jIva paramArthane na jANavAthI AtmAne tenI sAthe kaMI saMbaMdha nathI chatAM viSayane AtmA
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) rUpe mAnIne AMdhaLAthI paNa vadhAre AMdhaLA anI kAmI jIvaM ramaNIya viSayo joine Ana' pAme che tethI kahyuM chedRshyN vastu paraM na pazyati jagatyandhaH puro'va sthitaM, rAgAndhastu yadasti tatpariharan yannAsti tat pazyati / kundendIvara pUrNacaMdrakalaza zrImallatA pallavA, nAropyAzucirAMziSu priyatamA gAtreSu yanmodate // ( zArdUlavikrIDita ) AMdhaLA che te jagatamAM jovA jevI vastu joI zakate nathI paNa rAgathI AMdhaLA thaele pAte AtmA che te Atma bhAvane cheDIne manAtma bhAvane jue che jemake chatI vastu kuMda (phula) i dIvara (kamaLa) pUrNa caMdra kaLasa zrImat latApallavA jevAnI gaMdakInA DhagalA rUpa priya strInA zarIrane upamA ApIne temAM kAmI AnaMda mAne che. (sAkSAta uttama vastue cheDIne durgaMdhathI bharelA strInA gadA zarIramAM AnaMda mAne che) athavA kaza zabdo sAMbhaLIne temAM dveSa kare che tethI manohara athavA aNagamatA zabda vigere viSaye kaSAyeAnu` mULasthAna che. ane te kaSAyA saMsAranu mULa che. prazna-jo zabdAdi viSaye kaSAya che te tenAthI sasAra kevI rIte che ?
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ (39) uttara-kAraNa ke krame sthitinuM mULa kaSAya che ane karma sthiti saMsAranuM mULa che. saMsArIne avazya kaSA hoya che, te kahe che - jaha savya pAyavANaM, bhUmIe paIDiyAI mUlAI / iya kamna pAyavANaM, saMsArapaiDiyA sUlA // 177 // jema sarva jhADenAM mULa pRthvImAM rahelAM che te ja pramANe karma rUpa vRkSanA kaSAya rUpe mULa saMsAramAM rahelAM che. zaMkA-A ame kevI rIte mAnIe ke karmanuM mULa kaSAya che.? uttara-mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, ga, ebaMdhanA hetu che. AgamamAM paNa kahyuM che ke - "jIve gaM bhaMte !katihiM ThANehiM NANAvaraNijjaM kammeM baMdhai ? goyamA, dohiM ThANehi, taMjahA rAgeNa va doseNa ca / rAgeduvihe-mAyA lobheya, dose duvihe kohe ya mANe ya, eehiM cauhiM ThANehiM vIriA vagUhiehiM NANAvaraNijaM kammaM bNdhh|| he bhagavaMta, jIva keTalAM sthAna vaDe, jJAna AvaraNIya karma bAMdhe che. uttara-he gautama. rAga ane dveSa e be sthAna vaDe bAMdhe che ane e rAga, mAyA ne lAbha ema be bhede che, tathA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) haiSa paNa koya ane mAna, ema be bhede che. e cAra sthAna vaDe vIrya, upagUDha. (jeDavA)thI jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. e pramANe AThe karmane AzrayI jANavuM ane te kaSAe meha nIya kamanI aMdara rahelA che. ane te AThe prakAranA karmanuM mULa kAraNa che. kAma guNanuM mahanIya paNuM batAve che. aTThavihakammarukkhA sance te mohnnijmuulaagaa| kAmaguNamUlagaM vA tammUlAgaM ca saMsAro // 18 // - pUrva kahyuM ke karma pAdapa vigere tenI vyAkhyA kare che. temAM kama pAdapa kayA kAraNavAlAM che. tene uttara-ATha prakAranA karma rUpa vRkSe che. temanuM mULa mehanIya karma che. eTale ekalA kakSA na levA paNa kAma guNe mehanIya mULa vAlA che. je vedanA. (saMsAra bhegavavAnI IcchA) udayathI kAma thAya che. te levA. ane veda che te mehanIya karmamAM samAveza thAya che. tethI mehanIya karma je saMsAranuM mULa kAraNa che. te saMsAra le. teja pramANe saMsAra kaSAya, kAmenuM paraMparAe mehanIya karma kAraNapaNathI pradhAna bhAvane anubhave che. (teja karma baM dhanamAM agresara che.)te mehanIya karmane kSaya thavAthI bIjA karmane avazya kSaya thaze teja pramANe kahyuM che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) "3 racAi, havAi tU I tahA kammANi immaMti, mohaNije khayaM gae // 1 // jema tADanA jhADanI je sUI mathALe rahelI che. te nAza karatAM tADanuM jhADa nAza pAme che, te ja pramANe mehanIya karma nAza pAmatAM bIjA karmo nAza pAme che. A mehanIya karma darzana mehanIya ane cAritra mehanIya ema be bhede che, te batAve che. duviho a hAi moho, saNamoho carittamoho a| kAmA carittamoho, seNa'higAro ihaM sutte // 179 // darzana mehanIca ane cAritra mehanIya ema be bhede kahyuM, ane baMdhanA hetunuM paNa be prakAra paNuM che te batAve che. ahaMta jinezvara) si, caitya, tapa, zruta gurU, sAdhu, saMdhanA pratyenIka (jinezvarathI saMgha sudhI je pado che, jemAM guNa ane guNa e baMne Ave che temanA zatru)paNe je varte te darzana mehanIya karma bAMdhe che. ane jenA vaDe jIva anaMta saMsArarUpa samudranA madhyamAM paDe che tathA tIvra kaSAya baharAga dveSarUpa mehathI gherAele banI deza virati ane sarva viratine haNanAre cAritra mehanIya karma bAMdhe che. temAM mithyAva, samya mithyAva (mizra) ane samakendra ema traNa bhede danamehanIya-karma che, tathA sela
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) prakAranA kaSAya che. nava nekaSAya che. ema paccIsa bhede cAritramohanIya che. (pahelA karmagraMthamAM mohanIya karma juo.) temAM kAma e zabda vigere pAMca viSaye cAritramaha jANavA; tenA vaDe ahIM sUtramAM adhikAra che. kAraNake, ahIM cAlu viSayamAM kaSAyenuM sthAna che ane te zabdAdi pAMca guNarUpa che. ane cAritra mehanIya pUrve kahelI uttaraprakRti je strIveda puruSaveda napuMsakaveda tathA hAsya ratibhathI AzrIta kAma AzrayavALA kaSAye saMsAranuM mULa che ane karmamAM pradhAna kAraNa e che te batAve che. masArasta u mUla, kam tassavi huti ya ksaayaa| saMsAra te naraka, tiryaMca, manuSya, deva ema cAra prakAre gatirUpa saMsAranuM bhramaNa che. tenuM mULa kAraNa ATha prakAranuM karma che. te karmanuM paNa mULa kAraNa kaSAye che. te krodha vigere saMsAranuM nimitta che, ane te pratipAdita zabda vigere sthAnenuM pracurasthAnapaNuM batAvavA pharIthI sthAna vizeSa aDadhI gAthAvaDe kahe che. te sayaNapesaatthA, iesu ajjhatyao adviA // 18 // pahelAM ane pachI paricayavALAM mAtA pitA sAsusasarA vigere je svajana (sagAM) che. tathA nekara vigere pregya che ane dhana dhAnya kuSya (tAMbu-pItaLa vigere) vAstu (ghara) ratna e artha kahevAya che (te svajana vigere
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43) vaMdva samAsa kare.) A badhAne aMge kaSAye viSayapaNe rahyA che, ane AtmAmAM prasannacaMdra rAjarSinI mAphaka viSayapaNe che; tema ekendriya vigerene paNa kaSAya che. A pramANe kaSAyanuM sthAna batAvavA vaDe sUtrapadamAM lIdheluM che. sthAna samApta karIne jItavAgyaviSayavALA kakSAnA nikSepa kahe che. NAmaMThavaNAdavie, uppattI paccae ya aaeso| rasabhAvakasAe yA, teNa ya kohAiyA cauro 181 kaSAyanA nikSepA. - je che te artha na batAve, te nirapekSa abhidhAna mAtra te nAma kaSAya che ane sadabhAva (tadAkAra citra vigere) asaddabhAva (tadAkAra nahI.) jema iTa vigerenA deva banAve che te be prakAre sthApanA nikSepa che. jemake, bhayaMkara bhrakuTi (AMkhanI bhramara) kodhathI caDhAvI kapALamAM traNa saLa pADa trIzaLa sAthe meTuM tathA AMkha lAla karI heThadAMta pIsate parasevAnA pANuM vigerethI saMpUrNa krodhanuM citra pustaka athavA akSa vATaka ( vigeremAM rahela te sthApanA kaSAya che. (krodha jIvane AzrayI che, ane kedhanAM cinha jene pragaTa thayAM hoya; tevA dhInuM citra pustaka athavA bIjAmAM citra pADe te kaSAyanuM citra hevAthI sthApanA kaSAya che.) dravyakaSAmAM zarIra tathA bhavya zarIrathI vyatirikta karma dravya kaSA.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) tathA nAkama dravya kaSAyeA che, temAM prathama je uddIoMmAM na AvelA; athavA udyomAM je puLA AvelA hoya; te puddhaLA dravyanA pradhAnapaNAthI karma dravya kaSAye jANavA. bibhi taH ( ) vigere nAkama dravya kaSAyA che tathA utpatti kaSAye zarIra upaSi kSetra vAstu sthANu' vigere utpatti kaSAyA che, eTale jene AzrayIne kaSAyAnI utti thAya; te utpatti thAya jANavA, tevu ja zAstramAM kahyuM cheH 'kiM etto kaTTaraM jaM mUDho thANuammi AvADeo / thANusa tassa rUsai, na appaNI duppaogassa // 1 // kAine sthANu. ( jhADanu... huM huM) vigere vAgatAM mUDha mANasa potAnA pramAdanA doSa na kADhatAM; teja sthANA upara krodha kare che, enAthI vadhAre duHkhadAyaka bIjuM zuM che ? pratyayakaSAya. kaSAyeAnA je pratyaye eTale khaMdhanAM kAraNA che te ahIyAM suMdara ane kharAba, evA bhedavALA zabda vigere levA; kAraNake enAthIja utpatti tathA praNayanu kArya tathA kAraNarUpe-bheda rahelA che. Adeza pAya. banAvaTI bhramara vigere caDhAvavI te che. rasAya rasathI eTale kaDavA tIkhA ema pAMca prakAranA rasanI aMdara rahelA che. te levA--
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvakaSAya zarIra, upadhi, kSetra, vAstu, svajana, pregya, aca vigere nimittathI pragaTa thaelA je zabda vigere kAma guNu kAraNa kAryabhUta kaSAya karmanA udayarUpa AtmAnA pariNAma vizeSa te kedha mAna mAyA lebha evA cAra kaSAya che. te darekanA anaMtAnubaMdhI apratyAkhyAna pratyAkhyAna AvaraNa tathA saMjavalana, evA cAra bheda vaDe gaNatAM seLa bheda vAlA bhAva kaSAya che. teonuM svarUpa tathA anubaMdhanuM phaLa gAthAo vaDe kahe che. -'jalareNupuDhavipavvaya, rAIsarisoM caubiho koho| tiNisalayAkaTThaTThiya, selatthaMbhovamo mANI // 1 // pANImAM retImAM jamIna upara ane parvata upara je phATa . paDavA je dekhAva thAya che te cAra prakArane krodha che. (ratImAM kADhelI lITI. pavanathI turata malI jAya, te saMjayalana kedha jANu. ema anukrame dareke vadhAre vadhAre pramANamAM joNa) tathA tiniza latA lAkaDuM hADakuM patharane. thAMbhale e cAranI upamA vAluM mAne che. (tiniza latA jhaTa vaLe tema saMjavalane mAnavALe mAna mukI jhaTa name bAkInA mAna vAlA kaThaNuIthI name paNa patharane thAMbhale name nahIM tema anaMtAnuM baMdhI mAnavAla name nahI) - "
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAvalehigomutti, meMDhasiMgaghaNa vaMsa muulsmaa| lobho haliddakaddama, khaMjaNakimizayasAmANo // 2 // avalakhI (netara vigerenI chAla) gemutrIka gheTAnuM zIgaDuM ane vAMsanuM thaDAu, A cAranI upamA vAlI mAyA che. (saMjavalane mAyA vAle jema netaranI chela. vALelI hoya to paNa sIdhI thaI jAya che. tema A mAyA vALe mAyAne dUra kare che paNa chevaTanI mAthAvALo vAMsanA thaDIyA mAphaka kadIpaNa kapaTa cheDate nathI.) tathA lebha haladara kAdava khaMjana ane kRminA raMga jevuM che(saMjvalanane lobhavALo jema haladara raMga jhaTa jatI rahe tema A lebhIne jhaTa saMteSa thAya. paNa kRmi rAgathI raMgelA kapaDA jevA lebhIne maratAM sudhI saMteSa na thAya. pakvaca umAsavacchara, jaavjiivaannugaaminnokmso| devaNaratiriyaNAraya, gaisAhaNaheyavo bhaNiyA - te ka pAye saMjavalana vigerenI sthiti. eka pakhavADIe tathA cAra mAsa, ekavarSa. ane chevaTanA anaMtAnu baMdhInI AkhI jiMdagI sudhInI che. ane teonI saMjavalana vAlAnI deva gati tathA bAkInA traNanI anukrame. manuSya tiryaMca ane naraka gati che. arthAt e kaSAye vAlA jIve e gatine pAme
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (47) che. ema kaSAye te gatine sAdhananA hetuo kahyA, A kaSA nA nAma vigere ATha prakAre nikSepa kahyA. tene kayA navA le zuM Irache che. te kahe che.. - nigama nayavAle sAmAnya vizeSa rU55NAthI tathA tenuM e gama paNuM nahovAthI tenA abhIprAya pramANe badhAe nikSepa nAma vigere AThe mAne che. ane saMgraha vyahavAra nayavAlA kaSAya saMbaMdhanA abhAvathI. Adeza. ane samutpatti e be nikSepAne IcchatA nathI. rUju sUtravAle vartamAna arthane Icchate hovAthI Adeza, samutpatti ane sthApanA nikSepAne Iccha, nathI zabda nayavAle nAmane paNa kathaM citabhAvanI aMdara rahelA bhAvathI nAma ane bhAva, evA be nikSepAneja Irache che A pramANe kaSAye karmane kAraNa paNe kahyA. ane te kama saMsAranuM kAraNa che. have saMsAra keTalA prakArano che te batAve che. davve khitte kAle, bhavasaMsAre a bhAvasaMsAre / paMcaviho saMsAro, jatthe te saMsaraMti jiA // 18 // dravya, kSetra, kALa, bhava, ane bhAva, ema pAMca prakAra rane saMsAra che, jemAM saMsArI jI bhramaNa kare che. (nAma sthApanA sugama hovAthI niryukti kare lIdhA nathI ema jaNAya che.) drazya saMsAramAM jJa zarIra bhavya zarIra cheDIne dravya saMsArarUpa A saMsAraja che. ane kSetra saMsAra je kSetramAM dravyuM Ama tema saMsare (khase) te che. kALa saMsAra te kayo kamAnA evA be nija bhAvanI
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jemAM saMsAranuM varNana thAya ane naraka vigere cAra gatimAM anupUrvInA udayathI eka bhavathI bIjo bhavamAM javuM, te vi saMsAra che. ane bhAva saMsAra eTale saMsatine svabhAva te Arthika vigere bhAvanI pariNatiraMpa che, temAM prakRti, sthiti, anubhAga, ane pradeza ema cAra prakAranA karmanA baMdhanA pradeza vipAkanuM bhogavavuM che. A pramANe drathI laI bhAva sudhI pAMca prakArane saMsAre che athavA dravyAdika cAra prakArane saMsAra che te A pramANe azvathI hAthI. gAmathI nagara ane vasaMtathI grISma. tathA AdathikathI pamika ema cAra prakAre thAya che, ema baMne prakAre saMsAra batAvyuM che, A saMsAramAM karmane vaza thalA che Ama tema bhame che. tethI karmanuM evarUpa batAve che. NAmaMThavaNAkammaM, davvakammaM paogakammaM ca / samudANiriyAvahiNaM AhAkammaMtavokammaM // 18 // kihakamma bhAvakammaM, dasaviha kammaM samAmao hoh| nAme karma. te karma viSayathI zUnya. evuM nAma mAtra che. sthApanA karma pustaka athavA 5tra vigeremAM karma vagaNAnuM sadUbhava. asadabhAva ema berUpe je lakheluM ke citareluM hoya kama che te sthApanA karma che. drazya karmamAM. zarIra, bhathazarIra sIvAya vyatirikata be prakAre chedravya karma ane te dravya karma, temAM dravya karma te karma
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ vargaNAnA aMdara rahelA putaLe je baMdhane , ane baM dhAtA ane bAMdhelA je udIrNamAM na AvelA hoya te levA ne dravyakarmamAM kRSIbaLa (kheDuta) vigerenAM karma jANavA jenAthI bIjA ne duHkha thAya tevAM saMsArI kRtya ahIM levAM) prazna-karma vargaNAnI aMdara rahelA pugaLa dravya karma che evuM kahyuM te vargaNA kaI che ? uttara-sAmAnya rIte vargaNa cAra prakAranI che, dravya, kSetra, kALa ane bhAva, ema cArabhede che. temAM dravyathI eka be vigerethI, saMkheya, asaMkhyaya- anaMta, pradeza vAlI che tathA kSetrathI je kSetra pradezamAM avagADha karI rahela dravyanA eka bethI saMkhyaya, asaMkhyaya, pradeza rUpa kSetra pradeze jenAthI kAya, te kSetra varga che. ane kALathI eka bethI mAMDIne saMka peya, asaMkhyaya. samaya sthitimAM rahela vargaNa levI ane bhAvathI rUpa, rasa, gaMdha, sparza, tathA tenI aMdara rahelA bheda rUpa sAmAnyathI bhAva varganuM jANavI, ane vizeSathI have (1) paramANu onI eka vargaNa che. e ja pramANe eka eka paramANunA upacaya (vadhArA) thI saMkhyaya pradeza vAlA : skanI saMkhyaya vargaNAo che. te ja pramANe asaMkheya pradeza vAlA sakanI asaMkhyaya vargaNa jANavI A vargaNAe dArika vigere pariNAma ne pezya thaI zakatI nathI tathA anaMta pradezanI banelI anaMtI vageNAo paNa grahaNa
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50) gya nathI. tevI vargaNAone ulaMghIne audyArika grahaNa yogya thAya che. te anaMtI anaMta pradeza anaMtI vargazuo ja che. eTale pUrve kahelI ayogya utkRSTha raNanI aMdara "eka" eka meLavavAthI dArika zarIra grahaNa gya jaghanya vargaNAo thAya che ema eka eka pradeza vadhAratAM vadhelI dArika egya utkRSTa vargaNa jyAM sudhI anaMtI thAya tyAM sudhI levI. prazna-jaghanya utkRSTAne zuM bheda che? uttara-jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che, temAM vizeSa A che ke AdArika jaghanya vargane anaMtame bhAga je che tenA anaMtA paramANu paNathI eka eka pradezanA upacaya thaethI AidArika egya vargane jaghanya utkRSTa madhya vattanI vaNAonuM anaMtapaNuM che, temAM hArika yogya utkRSTa vargaNAmAM ekarUpa (saMkhyA) umeravAthI azva vargaNa jaghanya thAya che e pramANe eka eka pradeza vadhatAM utkRSTa aMtavALI anaMtI thAya che. prazna -emAM jaghanya utkRSTa vargaNane vizeSa che? - uttara-jaghanyathI asaMkhyaya guNI uTI che, ane te bahu pradezapaNathI ane ati sUkama pariNamapaNAthI dArikane ati vagaNa paNa te agrahaNa gya che, tema alpa pradezapaNAthI ane bAdara pariNAma paNa zI vekiya
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (51) ( zarIra )ne paNa acegya che, e pramANe jema jema pradezanA upacaya thAya; tema tema vizvasA pariNAmanA vazathI vaNuonuM atizaya sUkSmapaNuM jALuM; teja utkRSTa upara ekarUpa nAMkhavAthI ceAgya acegya vigere vaikriya zarIra vAonu jaghanya utkRSTanuM vizeSa lakSa jANavu'; tathA naikriya-AhAraka e. annenA vacamAM rahelI aAgyava - zuAstranuM jaghanya utkRSTa vizeSa asabhyeya guNapazu che, vaLI pUrva kahyA pramANe acegya vargA upara ekarUpanA prakSepathI jaLanya AhAraka zarIra cAgya vagaNA thAya. che, te pradeza vRddhithI vadhatAM utkRSTa anata sudhI thAya che. prazcaHjaghanya utkRSTanuM keTalu aMtara che ? uttara:---jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che. prazna:-vizeSa keTalA che? uttaraH--jaghanya vaNAnAja anaMta bhAga che, tenu paNu anaMta paramANupaNuM hAvathI AhAraka zarIra cAgya nAnuM pradeza uttarathI vadhatI va NuAonuM paNa anatapaNu che, te utkRSTa vaNAmAMja ekarUpa umeravAthI jaghanya AhAraka zarIrane aceAgya vaNAe thAya che. tyArapachI pradeza vRddhie vadhatI jyAM sudhI utkRSTa anaMta thAya; tyAM sudhIja AhAraka zarIranA sUkSmapaNAthI ane bahu pradezapaNAthI tene bhaceca vA che, tema bAdarapaNAnI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ (52) ane alpa pradezapaNAthI tejasa zarIrane paNa aAgya che. praznaH--jaghanya utkRSTane ahI. keTaluM aMtara che? uttara--jaghanyathI utkRSTa anaMta guNA che. prazna--kayA guNAkAra vaDe? uttara--abhavyathI ana'ta guNA ane siddhathI ana'tame bhAge che. tenA upara ekarUpa nAMkhavAthI tejasa zarIrane yAgya vA jaghanya che, te pradeza vRddhie vadhatI utkRSTa anatI thAya che. sudhI prazna--jaghanya utkRSTanuM aMtara keTaluM che ! uttara--jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che, ane vizeSa te jaghanya vaNAnA anata bhAga che, tene paNa anaMta pradezapaNuM hAvAthI jaghanya utkRSTanI vacamAM rahelI vaNAo'nu' zmana'tapaNuM che, taijasanI utkRSTa vaNAnA upara ekarUpa nAMkhavAthI vadhelI je vA te taijasa zarIrane A grahuNa ceAgya thAya che ema eka eka pradeza vadhatAM utkRSTa aMtavAlI anatI vagaNAo che, te taijasa zarIrane tenA ati sUkSma paNAthI tathA bahu pradezapaNAthI aAgya che, tema bAdarapaNAthI ane alpa pradezapaNAthI bhASA dravyane paNa mAgya che. jadhanya utkRSTanuM anata gupaNAthI vizeSa che ane
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ (53) te guNAkAra abhavyathI anataguNA ane siddhothI anaMtame bhAge che te azva utkRSTa vargaNamAM ekarUpa nAMkhavAthI jaghanya bhASA dravya vargaNa thAya che, tenI paNa pradeza vRddhie utkRSTa vargaNa sudhI anaMta sthAna che. jaghanya utkRSTanuM vizeSa A che, jaghanya vargaNanA anaMtame bhAge adhika utkRSTa vargaNa che. ahIM paNa anaMta bhAganuM anaMta paramANu paNuM jANavuM tethI A eka vigere pradeza vRddhinA prakamathI agya vargaNAonuM jaghanya utkRSTapaNuM vigere jANavuM. ahIM vizeSa ATaluM che ke jaghanya utkRSTane bheda ahI abhavyathI anaMtaguNe ane siddhothI anaMtame bhAge che, te vargaNAonuM paNa pUrva hetu kadaMbaka (samUha) thI bhASA dravya ane AnA pAna ( zvAsa chavAsa) dravyanuM agya paNuM jANavuM. ane agya utkRSTa vargaNAmAM eka rUpa nAMkhethI AnApAna vargaNA. jaghanya thAya che. tenAthI eka eka rUpe vadhatAM utkRSTa vargazuonA aMtavAlI anaMtI thAya che. jaghanyathI utakRNA jaghanyathI anaMta bhAga adhika jANavA tenA upara eka rUpa vadhatAM jaghanya utkRSTa bheda vaDe agrahaNa yogya vagaNa che. paNa vizeSamAM abhathI anaMta guNa ane sidhdhathI anaMtame bhAge che. pharIthI agya utkRSTa vargaNa upara pradezathI mAMDIne vRddhi karatAM jaghanya utkRSTa bhedavAlI mane,
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) dravya varga che. jaghanya vargaNane anaMtama bhAga vizeSa che. pharIthI pradezanA vadhatA kamathI agrahaNa vargaNa che. vizeSamAM abhavyane anaMta guNa vigere che. ane te vage. zuo pradezanA bahu paNathI ane ati sUkSama paNAthI mane dravyane agya vargaNAo che, tathA alpa pradezapaNAthI ane bAdara paNathI kAzmaNa zarIrane paNa agya che, tenA upara eka rUpa nAMkhavAthI jaghanya kAmeNuM zarIranI vargaNA che, vaLI eka eka pradezanI vRddhi karatAM utkRSTa anaMta sudhI che. pra-jaghanya utkRSTane zuM vizeSa che.? uttara-jaghanya vargaNane anaMtamo bhAga adhika te utkRSTa varga che, ane te anaMta bhAga anaMtA anaMta paramANu rUpa hevAthI anaMta bhedathI bhinna karma dravyanI vargaNAo che, ane ahIM temanuM prayojana che. kAraNa ke dravya karmanA vyAkhyAnanI ahIM vAta cAle che, ane have pachInI vargaNuo kAme AvelI che, te ziSyanA upara upakAranI buddhithI kahevAya che. valI utkRSTa karma vagaNA upara eka rUpa nAMkhavAthI jaghanya utkRSTa bhedathI bhinna prava vagaNA che, te jaghanyathI utkRSTI sarva jIvethI anaMta guNI che, tenA upara eka ja nAMkhavAthI kamavaDe anatI ja janya utkRSTa levAlI abula
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ (55) vargaNA che. dhruva paNAthI adhruva che, kAraNa ke tenA virUddha pavAlI tranA sadbhAvathI tenu adhruva paNuM che. ahI jadhanya utkRSTane bheda hamaNA upara pahelA teja che--te utkRSTanA upara eka ekanI vRddhi karatAM jaghanya utkRSTa bhedavALI anatIja zUnya vaNAe thAya che, ane ghanya utkRSTane vizeSa pUrva mAka che. tenA saMsAramAM paNa abhAva che, tethI tenuM nAma zUnyavA rAkhyuM che. temAM ema kahyu` che keH--adhruva vaNAnA upara pradezanI vRddhie ana'tInA paNa sabhava thatA nathI. evI prathama zUnyavagaNA che. tenA upara ekarUpa vigerenI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI pratyeka zarIranI vagaNA thAya che. jadhanyathI kSetra palcApamanA asabhyeya bhAganA pradeza jeTalA guNI utkRSTa che, tenA upara eka ekarUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI anatIja zUnya vaNAo thAya che. jadhanya vaNAthI utkRSTI asakhya bhAga pradezaguNI che, tenA asaMkhyeya bhAga paNu asaMkhyeya leAkAkAzarUpa che. A prasANe mIjI zUnyavagaNuA che, tenA upara ekaphapAdi vRddhie khAdara nigeAda zarIranI vargaNA jaghanyathI che, ane kSetra pacepamanA asabhye bhAga pradezaguNI utkRSTI che, tenA upara ekarUpa vigerenI vRddhithI jaghanya utkRSTa bhedavALI trIjI zUnyavagaNA che. jaghanyathI asa dhyeya guNI utkRSTI che.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazra-guNAkAra karyo che? uttara-AgaLanA asaMkhyaya bhAga pradezanI rAzinA AvalikA kALanA asaMkhyaya bhAga samaya pramANe vAraMvAra vargamULanA karavAthI asaMkhya bhAga pradeza pramANe che, tenA upara eka ekarUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI sUma nigada zarIranI vargaNa che, jadhanyathI utkRSTI AvalikAnA kALanA asaMkhyaya bhAga samayanA guNAkAra jeTalI che. - tenA upara eka eka rUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI cethI zunyavargaNa che. jaghanyathI utkRSTI cekhuNe karele lekanI asaMkhyaya zreNie jeTalI che, ane te prataranA asaMkhyaya bhAga barAbara che, tenA upara eka ekarUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI mahA skaMdha vagaNa che, jaghanyathI utkRSTa kSetra 55manA asaMkheya athavA saMkhyayaguNa che. A pramANe saMkSepathI vargaNAo kahI che, vizeSa jANavA IcchanAre karmaprakRti nAmane graMtha je joIe. - pravega karma - have pravega kama kahe che-viyatarAyanA kSaya upazamathI pragaTa thaela vIryavAlA AtmAthI prakarSe karIne jAya te prayoga che. te mana vacana ane kAyAnA lakSaNavAle. paMdara prakAre che tenI vigata. - mana vegamAM-satya, asatya, mizra, tathA na satya
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) na asatya ema cAra prakAre che, temaja vacana ega paNuM cAra prakAre che ane kayA yoga sAta prakAre che, te batAve che (1) AdArika (2) AdArika mizra (3) vaikriya (4) vaikiya mizra (5) AhAraka (6) AhAraka mizra (7) kArmaNa ga ema paMdara bheda thayA temAM managa mana paryAptithI paryApta thaelA manuSya vigerene che. vacanaga-be Idriya vigere jene che. dArika pega tiryaMca tathA manuSyane zarIra paryAptinI pachIthI che. tyAra pahelAM mizra jANa athavA kevaLI bhagavaMtane samudraghAtanI avasthAmAM bIjA chaThThA ane sAtamA samayamAM che. vaikriyakAvya ga deva nAraka ane bAdara vAyukAyane che, athavA bIjA keI vayi labdhi vAlAne hoya che. tene mizra pega devatA nArakine utpatti samaye che athavA navuM vaikiya zarIra banAvanAra bIjAne paNa hoya che, AhAraka ga cada pUvI sAdhu jyAre AhAraka zarIramAM sthita heya che tyAre che ane tene mizraNa nirvatainA (banAvavA) nA kALamAM hoya che. kAmaNa vega vigraha gatimAM athavA kevali samudaghAtamAM trIjA cethA pAMcama samayamAM che. A pramANe paMdara prakAranA gavaDe AtmA ATha pradezake chene tapelA vAsaNamAM uchaLatA pANInI mAphaka u6vartamAna sarva AtmAnA pradezavaDe AtmA pradezathI avaSTa
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58) dha AkAza bhAgamAM rahela kAmaNa zarIrane egya karmadaLane je bAMdhe che tene prayoga karma kahe che. kahyuM che ke - "s it was gapha, , hAri ii avivaMdhaNa vA, sattAdhiMdhaNa vA, - vihabaMdhae vA, egavihabaMdhae vA, noNaM abNdhe"| - jyAM sudhI A jIva hAle che. vadhAre hAle che. cAle che. pharake che. tyAM sudhI ATha prakAranA karmane baMdhaka sAta prakAranA cha prakAranA athavA eka prakAranA paNa kamane baMdhaka che, paNa te abaMdhaka hoteja nathI. samudAna karma . (samudAna zabdanI utpatti saM. tathA A upasarga sAthe dA. dhAtu je devAnA artha mAM che, tenuM lyuTa aMtathI pRdara vigere pATha vaDe AkArane ukAra Adeza thavAthI samAdAnane badale samudAna zabda thaye che.) temAM praveza kavaDe eka rUpa paNe grahaNa karelI karma vargaNAonI samakSa mULa uttara prakRti sthiti anubhava ane pradeza baMdhavALA bheda vaDe A upasarga (jene artha maryAdA che te.) vaDe deza (3) sarva upaghAtI rUpa vaDe teja pramANe spaSTa nidhana nikAcita evI traNa avasthA vaDe je svIkAra kare teja samudAna che, ane te karmanuM nAma samudAna karma che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ (59) temAM mULa prakRtinA badha jJAna AvaraNIya vigera A prakAre che, ane uttara prakRtinA dha judo judo che, te atAve che. jJAna AvaraNIcanA pAMca bheda che. mati zruta adhi mana paryAya tathA kevaLa ema pAMca bhede jJAna che. tenuM A-vaNu karanAra sarva ghAtI phakta kevaLa jJAnanuM che. ane bAkInA cAranAM AvaraNa dezaghAti athavA sarvaghAti che. darzanAvaraNIya karma nava prakAre che. temAM pAMca prakAranI nidrA tathA cAra prakAranuM darzana. tene avaraNu karanAra jAvu. nidrA padegt che. te meLavelA darzananI labdhi tenA upayogane Ta karanAra che, ane darzana catuSTaya te darzana nIca nIya prAptineja AvaraNa karanAra che. ahIMyAM paNa kevaLa danaAvaraNu sarvAti che. bAkInA dezathI che. vedanIyakama sAtA ane asAtA ema e bhede che. mehanIyaka, darzanacAratra bhedathI e prakAre che. temAM darza namAhanIya mithyAtvAdi uyamAM AvatuM traNa bhede che, ane madhamAM te eka prakAre che. 9 cAritramAhanIya seALa kaSAya, nava nAkaSAya ema paccIsa prakAra che. ahIyAM paNa mithyAtva, meAhanIya, tathA sajvalana kaSAya cheDIne mAra kaSAyeA sarvadyAti che, ane bAkInA dezaghAti che. AyuSyakarma cAra prakAre che. te nArakAdi bhedavALAM che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmakarma betALIsa bhede chetemAM gati vigere bheda che. vaLI uttara prakRtithI tANuM (3) bheda che, tene khulAso kahe che. gati nAraka; vigere cAra bhede che. jAti ekendriya vigere pAMca che. zarIre dArika vigere pAMca che. dArika vaikiya, ane AhAraka. ema traNa zarIranAM aMgopAMga traNa che. nimaNuM nAma sarvajIva zarIranAM avayavanuM nipAdaka (banAvanAra) hevAthI eka prakAre che. baMdhananAma dArika vigere karmavargaNAnuM ekapaNuM karanAra pAMca prakAre che, tathA saMghAtanAma dArika vigere karmavargaNAnI racanA vizeSakarIne sthApanAra te pAMca prakAre che. saMsthAnanA samacaturastra (badhI bA sarakhuM) vigere cha prakAre che. - saMhanana nAma vajIrUSabha nArAca vigere cha prakAre che. sparza ATha prakAre che. rasa pAMca prakAre che. gaMdha be prakAre che ane varNa pAMca prakAre che- anupUva nAraka vigere cAra prakAre che. vihAgati prazasta tathA aprazasta ema be bhede che. agurU laghu upaghAta parAghAta Apa udyata ucchavAsa pratyeka sAdhAraNa traNa sthAvara zubha azubha subhaga durbhaga susvara svara sUkSama bAdara paryAptaka aparyAptaka sthira asthira Adeya anAdeya yaza kIrti ayaza kIti tIrthakara nAma
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) A badhI prakRtie dareka ekaja prAranI che ( Anu vadhAre varNana pahelA karma graMthamAM nAma kamanI prakRtimAM juo ) gAtra kama te uMca ane nIca ema be bheThe che. aMtarAya kama dAna, lAbha, bhAga upabhAga, vIya ema pAMcane atarAya karanAra pAMca bhede che. A pramANe mULa prakRti adhanA bheda khatAnye che. tathA uttara have prakRti adhanA kAraNeA batAve che. paDiNIyamaMtarAiya, uvadhAe tappaosa NiNhavaNe / AvaraNadugaM bandhai, bhUo accAsaNAe ya // 1 // jJAna AvaraNanuM tathA darzana AvaraNanu kama kema bAMdhe te batAve che. jJAna bhaNanAranu zatrupaNuM kare, aMtarAya kare upaghAta kare, dveSa kare bhaNAvanArA guNa bhUle athavA jJAnI athavA jJAnanI AzAnatA ( niMdA ) kare. jJAna darzIna e baMne prakAranu' AvaraNa adhAya che. bhUyANukaMpavayajoga, ujjuo khaMtidANagurUbhatto / baMdha bhUo sAyaM, vivarIe baMdhaI iyaraM // 2 // jIvAnI dayA vratayeAgamAM udyama kare kSamA rAkhe Ape sadagurUne bhakta hoya Ave jIva sAtA vedanIya karmI dAna
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, ane tenAthI ulaTuM eTale jIva hiMsA karanAra vigere durthaNavALe jIva asAtA vedanIya karma bAMdhe. arahaMtasiddhaceiyatava, suagurUmAdhu saMgha paDiNIo baMdhaidaMsaNa mohaM, aNaMtasaMsArio jeNaM // 3 // tIrthakara siddha cetya, tapa, zrata, gurU, sAdhu, saMdha Aje dharmanA piSake che temane pratyenIka (zatru) thAya te te pApavaDe darzana mohanIya karma ane anaMta saMsAra bramaNanuM karma bAMdhe. titrAsAo bahumoha, pariNatI raagdosmNjutto| baMdhai carittamohaM, duvihaMpi carittaguNaghAI zA-4 tIvra kasAyavAle (ghaNe kedI vigere) bahu mehavAle rAga dveSathI bharele te jIva ane prakArane cAritra moha je cAritra guNane ghAtaka che tene bAMdhe che. micchaddihI mahAraMbhapariggaho tivvlobhnnistiilo| niraAuyaM nibaMdhai, pAvamati rohapariNAmo gaa-5|| mithyA daSTi. mahAna AraMbha parigrahavALe, ghaNe bhInizIla, (durAcArI.) jIva pApanI buddhivALe hevAthI tathA manamAM paidra ( duSTa) pariNAmavALe hevAthI narakanuM AyuSya bAMdhe che ? umnaggadesao magga NAsao gUDhahiyaya maaillo| sadasIlo a sasallo, tiriAuM baMdhai jIvo // //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) upArga (kumAga) mAM doranAra sumAgane nAzaka gaDha hadayavAle, kapaTI zaThatA karanAre, zalyavALe te jIva tirthacanuM AyuSya bAMdhe che. pagatI' mA zAo, dANaraosIla sNjmvihuunno| majjhimehi juttA, maNuyAuM bandhaI jIyo // 7 // svabhAvathI ja ke dhAdi echA hoya, dAnamAM rakta hoya, zIla saMyamamAM ochAzavALe haya, madhyama guNe karIne yukta hoya, te jIva manuSyanuM AyuSya bAMdhe che. haju 4, jAtaDAmAra : devAjyaM zivaMdhaha, sammaMdihI u jo jIvo // 8 // .. aNuvrata, mahAvrata, pALe. tathA bALa tapa kare-akAma nirjara kare ane samyak daSTi hoya, te jIva devanuM Ayudhya bAMdhe chemnnsynn zAyako, mAilo gArahiM pddivddo| asula baMdhai nAma, tappaDipakkhAha sumanAma // 9 // - mana vacana kAyAthI vake heya, ahaMkAramAM caDhela heya. A durguNothI azubha nAma karma bAMdhe che, ane tenAthI ulaTe eTale mana vacana kAyAthI saraLa hoya, niphphaTa hAya; evA salluNavALo zubhanAma kama bAMdhe che. arihaMtAdisu bhatto, suttarUI payagumANa guNapehI / bandhai uccAgIyaM, vivarIe paMdhaI iyaraM // 1 //
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) jInezvara vigere paoNMca parameSThinA bhakta hoya; sUtra bhaNu nAnI cIvALA hoya; ahaMkArI na hoya; guNAnA rAgI DAya; te uMca gotra khAMdhe che, ane tenAthI ulaTA guNu ( durguNuvALA ) nIca gAtra khAMdhe che. 1 pANavahAdIsu rato, jiNapUpAmokkhamaggavigdhayaro / akhera aMtarAyaM, Na lahai joNicchiyaM lAbhaM // 11 // prANavadha ( jIvahiMsA ) vigere pApamAM rakta jinezva ranI pUjA tathA meAkSamAganAM je kRtya temAM vighna karanArA hAya; te aMtarAya karma bAMdhe che, ane te karmanA pratApathI icchita vastu meLavatA nathI. sthitibaMdha. mULa ane uttara prakRtinA utkRSTa ane jaghanya ( sAthI gheADA ) evA be bheda che, temAM utkRSTathI mULa prakRti jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya vedanIya aMtarAya e sAra karmanI 33 kAThA kADI sAgaropama sthiti che, ane jeTalI kADAkoDI sthiti hoya; teTalA sekaDA vadhe. sudhI akhAdhA hoya; tyArapachI pradezathI athavA vipAkathI karmane anubhava ( bhAgavavu' ) thAya e pramANe dareka karmanI sthi timAM jANavuM. mAhanIya karmanI 70 kADAkADI sAgarApama che. nAma ane gAtra
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ (65) nI 20 koDAkADI sAgaropama che. AyuSyakarmanI phkata 33 sAgaropamanI che, temAM pUrvakeADIne trIjo bhAga khAdhA kALa che. have jaghanyathI kahe che. jJAna darzananAM, AvaraNa, mehanIya, atarAya, e cAra kramanA jaghanyabaMdhanI sthiti aMtarmuhurttanI che. nAmageAtranI ATha muhurtanI che vedanIya karmanI 12, ane AyuSyanI je sAthI kSullaka (nAnA) bhava che-te nirogI manuSyanA zvAseAzvAsanA kALanA lagabhaga 17me bhAge che. ( yuvAna mANusanA eka zvAse zvAsamAM niAdanA jIvanA 17 bhava lagabhaga thAya che.) huve ane utkRSTa jaghanya ane uttara. prakRti AzrayI kahe che. mati zruta avadhi mana:paryAya kevaLa AvaraNu nidrA paMcaka cakSu darzana vigere catuSka asAtA vedanIya tathA dAna aMtarAya vigere pAMca A badhInI eTale 20 uttara prakRtinI 30 kADAkoDI sAgaropama che. strIveda sAtA vedanIya manuSya gati tathA anupUrvI e cAra prakRtinI 15 kADA kADI sAgaropama che. mithyAtva mAhanIcanI 70nI che. ane 16 kaSAyanI 40 kADA koDI sAgaropama che. (1) napu Mzaka veda (2) arati (3) zaika (4) bhaya (5) 1
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) jugupsA (6) naraka (7) tirthaMca e be gati tathA(8) eke'driya (9) paMcendriya jAti (10) AdyArika (11) vaikriya zarIra tathA te (12-13) baMnenAM aMgopAMga tathA (14) tejasa (15) kANu (16) huMDaka saMsthAna (17) chelluM sahanana (18) varNa, (19) gadha (20) rasa. (21) spe. (22) naraka. (23) ti`ca anuputrI (24) anurUladhu (25) upaghAta (26) parAghAta (27) ucchavAsa (28) Atapa (29) ughAta. (30) prazasta vihAyeAgati (31) trasa (32) sthAvara (33) khAdara (34) paryAptaka (35) pratyeka (3) asthira (37) azubha. (38) durlIMga. (39) du:svara. (40) anA deya (41) ayaza kIti. (42) nirmANa. (43) nIca gAtra. e pramANe 43 prakRtinI 20 kADAkoDI sAgaropama che. (1) pu Mveda. (2) hAsya (3) rati (4) deva gati tathA (5) anupUrvI e e tathA. (6) paheluM saMsthAna (7) saMrhanana (8 ) prazasta vihAyeAgati (9) sthira (10) zubha. (11) subhaga (11) susvara (13) Adreya (14) yaza kIrti (15) uMca getra e 15 uttara prakRtinI 10 koDA phADI sAgaropama sthiti che. nyAdha saMsthAna khIjuM sahanana e enI 12 kADAkADI sAgaropama sthiti che. trIjuM sa'sthAna nAca sahanana e manenI 14 tathA kubja saMsthAna ardhanArAca saMhanananI 16 tathA (1)
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ (67) vAmana saMsthAna (2) krIlikA sahanana tathA (3) e (4) traNa (5) cAra iMdriya jAti tathA (6) sUkSma (7) aparyAptaka (8) sAdhAraNa e 8 prakRtinI 18, tathA AhAra zarIra tathA aMgopAMga tathA tIrthakara nAma e traNanI eka kADA kADI sAgaropama sthiti che. ane te darekanI akhAdhA bhInna aMtarmuhurtta kALanI che. deva nArikanuM AyuSya 33 sAgaropama che. ane tiryaMca manuSyanu bhAyuSya traNa patyeApama che. ane pUrva kADInA trIjo bhAga akhAdhA che. A pramANe utkRSTa sthitibaMdha kahyA. have jaghanya sthitibadha kahe che. mati vigere 5 tathA cakSu darzana AvaraNa vigere 4, sajavalana lAbha dAnAdika atarAya pa caka e 15 prakRtine aMtarmuhutta sthiti kha'dha che. ane abAdhA paNa aMtarmuhurto che. nidrA pA~caka tathA asAtA vedanIya e chatu. eka sA- garopamanA sAtamA bhAganA traNa levA 1x) te pamathI 52pamanA asaMkhyeya bhAga eche. levA. sAtA vedanIyanA kALa 12 muhurtta che, ane aMtamuhuttanI amAdhA che. tathA mithyAtvanI sAgaropamamAM palye!pamathI asa Mkhyeya bhAga AThe levA. sAgarA pahelA 12 kaSAya te sAga ropamanA 4 levA ane paceyamathI asa ceMya bhAga AThe levA.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ (68) saMjavalana kedhanI be mAsa che. mAnanI eka mAsa mAyAnI aDadhe mAsa, puvedanI ATha varSa sthiti che. a. badhAmAM aMtarmuhurtanI abAdhA che. bAkInA kaSAya manuSya tiryaMca gati paMcendriya jAti ane dArika tathA tenA aMge pAMga tathA taijasa kAmaNa cha saMsthA tathA saMhanana varNa, gaMdha, rasa, sparza, tiryaca, manuSya, anupurvI, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa AtapaughAta, prazasta, aprazasta vihA gati, yazaH kIrti. cheDIne trasa Adi 20 prakRti nirmANa citra devagati anupuvI maLIne 2 tathA narakagati anupuva. 2 vikiya zarIra tathA aMge pAMga ema 68 uttara prakRtinI sthiti che sAgaropama ane pApamane asaMkhyaya bhAga e che che. temAM aMta. saMhanI abAdhA che. vaikriya varkanI hajAra sAgaropamanA. che bhAga levA. temAM papamane asaMkhyaya bhAga che. che. temAM aMtarmahattanI abAdhA che. AhAraka zarIra tenuM aMge pAMga tathA tIrthaMkara nAmanI sAgaropama keTI keTI sthiti che. bhinna aMtarmuharta abAdhA che. prazna-utkRSTa paNa eTalI ja sthiti kahI tyAre jaghanya. sAthe te zuM bheda che? uttara-utkRSTathI saMkhyaya, guNahIna jaghanya che. yaza, kIrti tathA uMca netra e baMnenI sthiti ATha muharta che. ane.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtamuhurtanI abAdhA che. deva ane nArakinuM AyuSyadazahajAra varSanuM che. ane aMtarmuhurtanI abAdhA che. tiryaMca manuSyanA AyuSyanI sthiti, kSullaka bhava ane aMtamuhartanI abAdhA che. baMdhana, saMghata, e baMnenI AdArika vigere zarIranI sAthe rahevAthI tenI aMdaraja utkRSTa jaghanya bheda jANa sthiti baMdha karo. have anubhava baMdha kahe che. temAM zubha, azubha, pravega karmathI utpanna thaela prakRti, sthiti ane pradezarUpa, karma prakRtinuM tItra maMda anubhavapaNe je anubhavAya (bhegavAya) te anubhava (rasa) che, te rasa eka be traNa cAra sthAna bheda vaDe jANa. - temAM azubha prakRtinuM keSAMtakI ( ) nA ukAbelA rasa je temAM aDadhe rahe. trIjo bhAga rahe. e bhAga rahe te anukrame tIvra anubhava jANave. (kaDavA padA nA rasane ukALatAM pANuM jema ochuM rahe tema kaDavAsa vadhAre thAya che, tema azubha karmanuM daLa jema vadhAre cIkaNuM thAya tema vadhAre duHkha bhegavavuM paDe che. ) - have maMda anubhava kahe che. maMda rasane anubhava te jAI (pula) rasamAM eka e traNa cAragaNuM pANI vadhAre nAkhavAthI rasanI sugaMdhI ochI thaI jAya che, te pramANe karmanI paNa cIkaNusa ochI hoya te ochuM duHkha bhegavavuM paDe che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ (70) zubha prakRtine rasa dudha tathA zeraDInA rasa je mITha jANa. temAM paNa pUrva mAphaka pejanA karavI, eTale kevA takI tathA zeraDInA rasamAM pANInuM eka bindu vigerenAMkhavAthI athavA rasa vadhAre nAMkhavAthI tenA bhedanuM anaMta-- paNuM jANavuM. ahIM AyuSyamAM cAra prakRtie bhava vipAkinI che. (te bhavamAM gayA pachI bhagavAya che. tathA cAra anupUrvIe kSetra vipAkInI che.) te kSetramAM jatAM udayama Ave che. zarIra, saMsthAna, aMgopAMga, saMdhAta, saMhana, varNa, gadha, rasa, sparza, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, udyata; Atapa, nirmANa, pratyaka, sAdhAraNa, sthira, asthira, zubha tathA azubha rUpavALI che, te badhIe pudagaLa vipAkInI che, ane bAkInI jJAna AvaraNa vigere jIva vipAkInI che, ema anubhAva baMdha karyo. - have pradezabaMdha kahe che. te eka prakAra vigere baMdhakanI akSepAe thAya che, temAM kaI eka prakAre karma bAMdhe, te vakhate prayoga karma vaDe eka samayamAM grahaNa karelA puzaLa sAtA vedanIcanA bhAvavaDe vizeSa karIne pariName che, paNa A prakAranuM karma bAMdhanArane AyuSya tathA mehanIyarma cheThIne cha karmane baMdha jANa tathA sAta prakAre bAMdhanArane AyuSya chIne sAta prakAre
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ (71) jANa; tathA ATha prakAranAM karma bAMdhanAre te, ATha prakAre jANo; temAM pahelA samayamAM grahaNa karelAM pudraLa samudAnavaDe, bIjA vigere samayamAM a5 bahapradezapaNe A karmavaDe sthApe che. temAM AyuSyanAM ceDAM pudagaLe che, tethI vizeSa adhikanAma getranA pratyekanA che, te bane (barAbara ) tulya che, tethI vizeSa adhika jJAnadarzana-AvaraNanA tathA aMtarAyanA darekanA che, tethI vizeSa adhika mehanIyakarmanA che. praznAtethI vizeSa adhika ema nirdhAraNamAM pAMcamI vibhakti che, te pA. 2--42 sUtra pramANe karAya che, eTale ene artha e che ke, vibhAga te vibhakata temAM pAMcamI vibhakti letAM, jemAM atyaMta vibhAga heya; temAM ja thAya che. jemake mathurA nagarInA rahevAsI pATalIputranA rahevAsIthI vadhAre rUpavALA che, paNa ahIM kama putaLAnuM sadA ekapaNuM che, te pramANe avasthAonuM ja buddhi pramANe bahapradeza vigerenA guNavaDe prathapha karavAnuM batAvyuM; temAM chaThThI athavA sAtamI vibhakti vAparavI ThIka che. jemake gAyenA athavA gAyemAM A kALI gAya vadhAre dudhavALI che. uttara-tame batAvela deSa barAbara nathI. jemAM avadhi (maryAdA) ane avadhivALA sAmAnyavAcaka zabda
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ (72) ceAjIe, tyAM chaThThI sAtamI vibhakti hoya che, ane jyAM nirdhAraNa pA. 2-3-41 A sUtravarDa karAya che. jema gAyAmAM kALI gAya sAthI vadhAre dUdhavALI che. manuSyamAM paTanAnA rahevAzI vadhAre paisAdAra che, tema kavaNAnA pukULA vedanIya karmomAM bahu vadhAre che, paNa jemAM vizeSa vAcIzabda avadhipaNe laie tyAM pAMcamI vibhaktija vaparAya jemake--kha'Da, muDa,zakhala, zAkhaleca, dhavala dhAvaleSa A vyaktiothI kALI gAya vadhAre dUdhavALI che. ahI tevA vibhAga pAte kAraNa nathI vibhAga vinA che. jethI mAthura pATalIputrakAdi vibhAga vaDe vibhatAnuM sAmAnya manuSya vagere zabda uccAraNamAM chaThThI sAtamI vibhakti thAya che. paNa jyAM mathurAMnA athavA hava thApAyaka paNa che. i, dhAtunA atha gati ane preraNA che. ane bhAvamAM teja pramANe ahI ma vagaNAnA ekapaNAmAM tano vizethanA adhiSaNe upAdAna karavAthI pAMcamIja vibhakita caiAnya che. tethI vizeSa adhika vedanIyamAM che. A pramANe pradezakha dha kahyA. tathA samudAna karma paNa kahyuM. have karyApathika kahe che. i, dhAtunA atha gita ane preraNA che. ane bhAvamAM ya pratyaya lAgavAthI strIliMge IrSyA zabda thAya che, tenA
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ (73) paMtha te Iya patha che tene Azraya thAya te IryApathika jANavI. prazna-irthIne paMtha kaye che ! ke jene AzrayI pathikI thAya che? uttara-A vyutpatti (utpanna thavAne) nimitta che kAraNa ke te ubhA rahenArane paNa thAya che. paNa pravRtti nimitta te sthitine abhAva che, ane te upazAMta kSINameha tathA sagI kevaLIne hoya che, kAraNa ke saMgI kevIe beThelA hoya te paNa nizcayathI sUkSma gAtranA saMcAravAlA hoya che. __"kevalI Na bhaMte ! assiM samayaMsi jesu AgA. sapadesesu itthaM vA pAyaMvA ogAhittA NaM paDisAharejA, pamU NaM bhaMte ! kevalI te su cevAgAsapadesesu paDisAharittae ? No iNaTe samajhe, kahaM !, kevalirasaNaM calAI sarIrovagaraNAI bhavaMti, ca lovagaraNasAe kevalI No saJcAeti. tepsu cevAgA sapasetu hatyaM vA pAyaM vA paDisAharittae" prazna-he bhagavaMta? je samayamAM kevaLajJAnIe je AkAza pradezamAM hAtha athavA paga pahelAM mukIne pAchA te jagyAe laI zake ? uttara-he gatama. te samartha nathI.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (74) prazna-zA mATe ? uttara-kevaLajJAnI nA pitAnA zarIranA bhAge calAyamAna heya che, tethI karIne je bhAgamAM prathama hAtha paga mUkyA hoya tyAMthI pAchA letAM sahejasAja vAMkuM thaI jAya. eTale cheDe phera paDI jAya. A pramANe vadhAre sUkSama zarIranA saMcArarUpa ga vaDe je karma baMdhAya te IryAmAM thaela hovAthI I pathika che. kAraNa ke temAM gatine ja hetu che, ane te che samayane che eTale pahelA samayamAM bAMdhe ane bIjA samayamAM bhegave ane te karmanI apekSAe trIjA samayamAM akarmatA thAya che. prazna kevI rIte ? - uttara-je prakRtithI sAtavedanIya che, te kaSAya vinAnuM che, ane tethI sthitine abhAva che, tethI baMdhAvavAnI sAthe kharI paDe che, anubhAvathI anuttara vimAnamAM utpanna thaela. devatA atizaya sukhane bhegave, te pradezathI sthala lukhA dhaLA vigere bahu pradezavAlA che. kahyuM che keappN bAyara mauyaM bahuM ca lukkha ca sukilaM ceva / maMdaM mahavya taMtiya sAtAbahulaMca taM kammaM // 1 // sthitithI alpa che, kAraNa ke tyAM sthitine abhAva che, pariNAmathI bAdara che, ane anubhAvathI mRdu (maLa) anubhAva che, pradezathI bahu che, ane sparzathI lakhyuM che,
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (75) varNathI zukala (dhaLuM) che lepathI maMda che jemake karakarI bhUkInI muThI bharIne polIsa karelI bhIta upara nAkhatAM jema ala5 (nahI je) lepa thAya, tema mahAgyeye kareluM te eka samayamAM ja badhuM dUra thaI jAya che, sAtavedanInA ghaNApaNAthI anuttara vimAnanA devatAnuM sukhanuM ghaNApaNuM che (sukha bhegavavA chatAM temane a5hathI navAM azubha karma baMdhAtAM nathI) IryA pathika kahyuM. have AdhA karma kahe che. je nimittane AzrayI pUrve kahelA AThe prakAranA karma baMdhAya; te AdhAkarma che, ane te zabda, sparza, rasa, rUpa, ane gaMdha vigere che. jemake zabda vigere kAma guNanA viSayane rasIye sukhanI IcchAthI mehamAM jenI. buddhi haNAI gaI che, e jIva kharI rIte te viSayamAM sukha nathI, chatAM temAM sukhane peTe Arepa karIne tene bhagave che, tethI kahyuM che "duHkhAtmakeSu viSayeSu sukhAbhimAnaH, saukhyAsmakeSu niyamAdiSu duHkha buddhiH| utkIrNavarNapadapaGkti rivAnyarUpo, sArUpyameti viparIta gati griz " (vasaMta tilakA) duHkharUpa-viSayamAM sukhanuM abhimAna karIne kharA sukha
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ (76) rUpa niyama vigeremAM je mUrkha mANasa duHkharUpa mAne che, te mANasa kerelA akSarapadanIzreNI mAphaka anyarUpe chatAM te rUpavALI viparita gatinA prayogathI tene kharApaNe mAne che. ene bhAvArtha A che ke, karma nimittathI thayelA manehara athavA kaThera zabda vigereja AdhAkarma che (eTale rAgadveSa karavAthI cIkaNuM karma baMdhAya che.) * have tapakarma kahe che. te ATha prakAranA karmane bAMdhelA sparza thayelA nidhatta (maLI gayelA) nikAcita (pakkA joDAyelA) evA ekarUpe thayelA kamane paNa nirjarA karanAra e tapa che, te bAhya ane atyaMtara ema be bhede bAra prakAre che te tapakarma che. have katikarma kahe che. teja ATha karmane dura karanAra ahetu siddha AcArya upAdhyAya saMbaMdhI namaskAra vigere che. have bhAvakarma kahe che. abAdhAne ullaMghI pitAnA udayamAM AvelAM athavA udIraNuM karavA vaDe udayamAM lAvelA je pudgagaLe che, te pradeza tathA vipAkavaDe bhava, kSetra, puddaLa, jemAM anubhAva karAve, te bhAvakama zabdanA nAme oLakhAya che. A pramANe nAma vigere daza prakAranA nikSepAvaDe karmanI vyAkhyA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ (77) kahI, paNa ahIMyAM samudAna karmathI grahaNa karelAM ATha prakAranA karmavaDe adhikAra che, te nIcalI aDadhI gAthAvaDe batAve che. aDhaviheNa u kammeNa, ettha hAI ahIgAro // 184 // ATha prakAranA karmavaDe ahIM adhikAra che, ane eja pramANe sUtra anugamavaDe sUtra barobara uccAratAM nikSepa niyukti anugamavaDe dareka padamAM nAmAdi nikSepo karIne vyAkhyAna karyuM. have te uttarakALanA sutranuM vivaraNa kare che. . je guNe se mUlaDhANe, je mUlaThANe se guNe / iti se guNahI mahayA pariyAveNaM puNo puNo rase pamatte mAyA meM, piyA me bhajAme puttA medhuA me, pahusAme sahisayaNasaMgaMthasaMthuAme, biSittuvagaraNaparivahaNa. bhoyaNacchAyaNaM me / icatthaM gadie loe aho ya rAo ya paritappamANe kAlAkAla samuhAI, saMjogaTThI ahIlobhI Alupe sahasAkAre, veNiviha citte, etya satthe puNo, puNo appaM ca khalu AyuyaM iha megesiMmANavANaM taM jahA // 32 // sU. pUrvanA sUtra sAthe tathA te agAunA sUtra sAthe dara mA sUtrane saMbaMdha batAve te A pramANe che, gayA sUtramAM tu -" se muNi" tyA. te muni parizAta: kamAM che, jene A mULa guNa vigere maLelA che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (78) paraMpara sUtra saMbaMdha A pramANe che. "seja paNa vigere eTale je potAnI buddhivaDe athavA tIrthaMkaranA upadezathI, athavA tIrthakara zivAya bIjA AcArya pAsethI sAMbhaLIne je jANe ane tene vicAra kare te je guNa che, te mULa sthAna che, ema bIjA sUtra sAthe saMbaMdha che, tathA pahelA sUtra sAthe A saMbaMdha che. "suyameAusateNe" ItyAdi meM bhagavAna pAse A pramANe sAMbhaLyuM vigere che. prazna-meM zuM sAMbhaLyuM ? uttara-je guNe semUla ThANe ityAdi je gujarAtImAM sarvanAma che, te eka vacanamAM che. te ema sUcave che ke jenA vaDe guNAya bhedAya athavA vizeSa batAve te guNa che ane ahIM te zabda, rUpa, rasa, gaMdha, ane sparza, vigere che, ane mULa eTale te nimitta kAraNa che, ane pratyaya te paryA che, te jemAM rahe te sthAna che. mULamAM sthAna te mULasthAna che, ane te vAkenuM vivecana karanAra che, tethI te nyAye je zabdAdika kAma guNa che, teja saMsArarUpa cAra gati nAraka tiryaMca, manuSya, devanuM mULa che, te mULa kAraNa kaSAye che, teonuM sthAna eTale Azraya che, te Azraya jyAre suMdara athavA kaThera zabda vigere prApta thAya tyAre kaSAyane udaya thAya che ane tethI saMsAra che. athavA mULa te kAraNa ane teja ATha prakAranAM karma che tenuM sthAna Azraya te kAma guNa che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ (79) athavA mULa te meAhanIya kama athavA tene bheda kAma (sa sArI IcchiA) che, tenuM sthAna zabda vigere viSaya guNa che athavA mULa te zabdAdika viSaya guNa che, tenu sthAna iSTaaniSTa viSaya guNanA bhedavarDa vyavasthAmAM rahele guNu rUpa saMsAraja che. athavA AtmA pAte zabdAdi upayogathI eka paNe hAvAthI te guNache athavA mULa te saMsAramAM tenA sthAna rUpe zabda vigere che, athavA kaSAyA che, tathA guNa paNa zabdAdika athavA kaSAyathI pariNata thaele AtmA saMsAranuM mULa che, tenuM sthAna zabdAdika che, ane guNa paNa teja che, tethI badhI rIte siddha thayu ke je guNa teja mULa sthAna che. prazna--sUtramAM vana kriyAne nathI lIdhu chatAM zA mATe prakSepa karA che ? uttaracAM koi vizeSa kriyA lIdhI na heAya tyAM paNa sAmAnya kriyA hoya che, tethI pahelAMnI kriyAne laIne vAkaya samApta karAya che, e pramANe khIje paNu jyAM sAkSAt kriyA na lIdhI hoya tyAM paNa pUrvanI sAmAnya levI athavA mULa te Adya (prathama) athavA pradhAna che, ane sthAna te kAraNa che, temAM mULa ane kAraNu e ene - karmadhAraya samAsa karIe; te evA atha thAya ke je zaki
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNa che, te ja mULa sthAna saMsAranuM pradhAna kAraNa che bAkI badhuM pUrva mAphaka levuM. te guNa ane mULa sthAnanuM niyamya (deravavA gya) tathA niyAmakabhAva batAvatAM tenA tenA svIkArelA viSaya kaSAya vigerenAM bIja ane aMkuranA nyAyavaDe paraspara kAryakAraNabhAva sUtravaDeja batAve che, eTale saMsAranuM mULa athavA karmanuM mULa athavA kaSAnuM sthAna Azraya te, zabdAdi guNe paNa Aja che, athavA kaSAya mULa zabdadikanuM je sthAna che, te karma saMsAra che, ane te te svabhAvanI prAptithI guNa paNa teja che, athavA zaoNdika kaSAya pariNAma mULa je saMsAra athavA kamanuM je sthAna mehanIyakarma che, te zabdAdi kaSAyathI pariNAmavALo AtmA che, tenA guNanI prAptithI guNa paNa teja che, athavA saMsArakaSAya mULa je AtmA, tenuM sthAna viSaene abhilASa te paNa zabdAdi viSayapaNAthI guNarUpaja che, ane ahIMyA viSayanA levAthI viSayanA paNa AkSepathI, ane sucana mAtra karavAthI stranuM paNa ema jANavuM ke, je jIva guNamAM, athavA guNamAM vase che, te mULa sthAnamAM athavA mULa sthAnemAM varte che, ane je mULasthAna vigeremAM vate che, teja guNemAM varte che. je jIva pUrve varNavelA zabdAdika guNemAM vate teja saMsAra mULa kaSAya Adi sthAna vigeremAM vate che, ane teja bIjA sUtranI apekSAvaDe vyatyaya ( * )
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) karavAthI pUrva mAphaka javuM; kAraNake, sUtranuM anaMtagama ane paryAyapAnuM che. vaLI A paNa jevuM. je guNa teja mULa sthAna che, ane je mULa teja guNa, ane sthAna paNa teja che, ane je sthAna teja guNa ane mULa paNa teja che. A pramANe bIjA vikalamAM paNa javuM ane viSayanA nirdeza (batAvavA) mAM viSayI paNa batAvI dIdhuM che. je gurUmAM varte che. teja mULasthAnamAM vatte che. te pramANe badhe jANavuM. ahIA sarvajJanuM kaheluM hovAthI sUtranuM anaMta arthapaNuM jANavuM te A pramANe che. ahI kaSAya vigere mULa batAvyuM. ane kedha vigere cAra kaSA che. valI anaMtAnuM baMdhI vigere cAra bhede kaMdha che. ane anaMtAnubaMdhInAM asaMkhyaya lekAkAza pradeza pramANu baMdhanA adhyavasAyanAM sthAna jANavA tathA teenA paryAye paNa anaMtA che. tethI pratyekane sthAna guNanA nirUpaNavaDe sUtranuM anaMta arthapaNuM thAya che. chamastha kevaLa jJAnevinAnA) jIvene badhA AyuSyamAM paNa te meLavI na zakAya tethI anaMta paNane lIdhe samajAvavAne paNa azakaya che. paNa ema ahIM A dizAvaDe thoDAmAM digadarzana rUpe. batAvyuM che. ane kuzAgra (tikSaNa) budhdhi vAlAe guNa sthAnenuM paraspara kArya kAraNa bhAva vigerenI sajA karavI. tethI A pramANe je guNa teja mULasthAna, ane je
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ (82) mULasthAna teja guNa ema kahyuM, tethI zuM samajavuM te kahe che itise guNaThI" vigere ahI Iti zabda hetunA arthamAM che. eTale je zabdAdi guNathI parIta. (vyApta) AtmA che. te kaSAyanA mULa sthAnamAM vatta che. ane badhAe prANIo guNane prajana vAlI che. tathA guNanA rAgI che. tethI guNonI prAptimAM athavA prApta thaIne nAza thatAM IcchA ane zeka vaDe te ghaNA paritApa vaDe zarIra tathA mananA saMbadhI duHkha vaDehArI jaIne vAraMvAra te te sthAnamAM udyama kare che. ane tyAM pramatta bane che. ane pramAda che te rAgadveSanuM svarUpa che. ane rAga vinA prAyaH vaiSa thato nathI tathA rAga paNa utpattithI mAMDIne anAdi bhavanA abhyAsathI mAtA pitA vigere saMbaMdhI thAya che. te batAve che. koIne mAyAme" eTale mAsaMbaMdhI rAga saMsAranA svabhAvathI mAtAe upakAra karavAthI tenA upara rAga thAya che. ane te rAga thatAM mArI mA bhUkha tarasathI na pIDAo teTalA mATe tene dikaro khetI, vepAra, nokarI vigere bIjA jIvene dakha ApanArI kriyA AraMbhe che, athavA tene upaghAta karavA vALI te kriyAmAM vartatAM athavA mAtA vigere akAryamAM pravartatAM dveSa thAya che. te A pramANe che. [, jemake"jamadagni rUSinI strI reNukAmAM aMnata vIrya rAjAne durAcAra joI parazurAmane dveSa thaye (ane paraspara mahAna anartha karyo)
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ (83) eja pramANe koIne manamAM thAya ke A mAre pitA che. tethI tene te saMbaMdhI rAgadveSa thaye che. jemake teja parazurAmane bApa upara prema hovAthI tene haNanArA upara cheSa lAvIne. sAtavAra kSatrione mArI nAkhyA. ane tethI kSatriya putra. sabUma cakravatti e. eka vIsa vAra brAhmaNone mAryA. kaI prANI benanA mATe kaleza pAme che. keI strI mATe rAgadveSa kare che. jemake cANakya nAmanA brAhmaNe bena tathA banevI vigere e pitAnI strInuM kareluM apamAna sAMbhalI tenI preraNAthI "naMdarAjA pAse dravya mATe jatAM naMdarAjAe tenuM apamAna karyuM tethI cANakaye dhamAM AvI naMdanuM kuLa kSaya karI nAkhyuM, (cANakyanI strI tenA bane. vIne tyAM gayelI tyAM garIbIthI tenuM apamAna thayuM, strIe pitAnA pati cANakayane vAta karI. tethI dhana levA naMdarAjA pAse gayA tyAM dhanane badale apamAna maLyuM tethI cANakaye naMdarAjAnA kuLane nAza karyo.) - kaI vicAre che ke mAre putre jIvatA nathI. te chavADavA bIjA AraMbhe kare che, ke prANI mArI dIkarI duHkhI che, evA rAga athavA TheSathI ghelA jevo banI paramArthane na jANate evAM evAM kRtya kare che ke jenA vaDe Aleka parAkamAM navAM duHkhAne bhegave che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ jemake " jarAsaMdha "nAmane prativAsudeva pitAnA jamAI kaMsanA maraNathI pitAnA lazkaranA ahaMkArathI kaMsane mAranAra "vAsudeva" (kRSNa) nA upara kepa karIne tene pAchaLa jaIne laDAI karatAM senA sAthe nAza pAme. ke te mArI putra vadhu jIvatI nathI, tethI AraMbha vigeremAM vate che. keI mitra mATe, keI svajana. (kAkA, dikarA ke sALA) mATe kaleza kare che. ke e mArA vAraMvAra paricayamAM AvelA che. athavA pUrve mArA mAtA pitA upakArI hatA ane pAchaLathI sALA vigere upakArI hatA te atyAre duHkhI che.ema prANIo keInA kaMIpaNa nimitte zeka kare che. athavA judAM judAM zobhAya mAna athavA ghaNA hAthI gheDA ratha, Asana, palaMga vigere je upakaraNo che tenAthI bamaNuM, tamaNA. vigere vadhAre rAkhIne badale che. tathA bhejana (lADu vigere) AcchAdAna (paTTa sugama vigere vasa mane maLaze, athavA mArAM nAza thayAM ema rAgadveSa kare che. A pramANe prANuo cetana vastumAM gRdhdha banIne pUrve kahela mAtA pitAvigerenA rAgathI AkhI jIMdagI sUdhI pramAdi rahe che eTale e mArAM che. athavA. huM A parivArane rakSaka chuM, piSaNa karanAre chuM ema mamatA karIne mAhIta mana vAle thAya che. gn , gratA je hAlana , ne
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ (85) iti kRtamemezabda, pazumiva mRtyurjanaM harati // 1 // mArA putra mArA bhAio, mArAM sagAM, mArAMghara, tathA zrI samudAya che. Avu pazunI mAphaka me me khelatA mANasane mRtyu harI jAya che. putrakalatraparigrahamamatva do pairnaro vrajati nAzam / kRmika iva kozakAraH parigrahAddaHkhamApnoti // 2 // putra, strInuM paraNavuM tethI tathA upara mamatA rAkhavI e doSothI mANasa nAza pAme che. jemake kozeTAnA anAva nAra kRmi (rezama nA )kIDA kozeTAnA duHkhathI maraNa pAme che tema sa'sArI manuSya putranI cintAmAM rIbI rIbIne mare che. Aja sUtra ane maLatu niyukita kAra bhegAthA varka kahe che. saMsAraM chettumaNo kammaM, ummUlae tadaTThAe / ummUlija kasAyA, tamhA u caijja sayaNAI | 185 // naraka vigere cAra gatirUpa saMsAra, athavA mAtA, pitA, zrI vigere upara prema che. te sa`sAra che tene jaDamULathI chedavAnI icchA vAle kane mULathI ukheDI nAkhe teTalA mATe karmAnuM mULa kaSAyeA che, tene dUra kare. mAyA meti piyA me, bhagiNI bhAyA yaputtadArA me / atyaMmi ceva giddhA, jammaNamaraNANi pAvati // 186 ane te dUra karavA mATe pUrva batAvyA pramANe mAtA pitA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vigerene neha choDI de. je na choDe te mAtA pitA vigere ne saMganA abhilASIe temanA sukha mATe ratnakupI (rasakupI jenA vaDe tenuM bane che tenA mATe gRdhdha banIne temAM aneka pApa karatAM janma jarA ane maraNa vigerenA duone bhegave che e pramANe kaSAya ane IdrimAM pramAdi thaele mAtA pitA vigere mATe dhana meLavavA tathA meLave vijAnuM rakSaNa karavA phakata duHkhane ja bhagave che, te ja mULa sUtramAM batAvyuM che ke ahe (divasa) rAo (rAta) mAM, ane sUtramAM ca" zabda che tethI pakSamAsamAM sArA dharmanA vicAre choDI ne badhI rIte cintAmAM baLatuM rahe che jemake"kaayaa vaJca satthokiM bhaNDaM kattha kittiyA bhUmI ko kayavikkayakAlo, nivvisaha kiM kahiM keNa! // 1 // ' kayAre A sAthe vepArI ane samUha) upaDaze? zuM mAla che? keTale dUra javuM che tathA levA vecavAne karyo kALa che athavA kahyuM kyAM kenA vaDe A ceka besaze? (kArya siddhi thaze vigere cintAmAM baLatuM rahe che ane te cintA grasta ke thAya che. te kahe che. kALa (gya samaya) akALa ( agya samaya) mAM uThIne eTale divasamAM ja karavAnuM hoya te kAma rAtanA kare athavA prabhAtanuM kAma sAMjanA kare vigere athavA kALa akALa e baMnemAM kare athavA avasaramAM na kare, tema bIjA vakhatamAM
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ (87) e na kare, jema keI dhana vigerenI hAnI thatAM gaDo banI game tema kare paNa tene kALa akALane vivake nathI ema jANavuM. jemake "caMDa prota" nAmanA rAjAe mRgAvatI nAmanI rANI, jene pati " zatAnika " rAjA maraNa pAmela che. tenA kahevAthI mehata thaIne je kALe kIle levAne che te kALe na letAM kalA vigere navA sudharAvIne levAnI IcchA karI (paNa laI zakaye nahi) paNa je yogya kALe kriyA kare che. te bAdhA rahIta. badhI kiyA kare che. kahyuM che ke, "bAramA ja, pUrva vaghaNAvyu tat kartavyaM manuSyeNa, yenAntasukhamedhate // 1 // " ATha mAsa tathA divase tathA juvAnImAM. pahelA AyuSya mAM mANasa kRtya karI levuM eTale bAra mAsamAM comAsAnA cAramAsamAM paNa kAdava vigerenAM duHkha na bhegavavAM paDe mATe kamAvuM ke saMgraha kare, te ATha mAsamAM kara, tathA rAtanA aMdhArAmAM kharAba mAla na Ave svaparanI hiMsA na thAya mATe dareka kArya divasanA karavuM tathA paDelI avasthAmAM vidyA bhaNI dhanaupArjana karavuM tathA yuvAnImAM dharma sAdha ke jethI pAchalI vRdhAvasthAmAM duHkha bhegavavuM na paDe ane sukha meLave.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (88) jema mRtyune AvatAM akALa naDatuM nathI tema dharmanuM anuSThAna karatAM paNa akALa naDatA nathI, tyAre zA mATe kALa akALane samutthAthI thAya che. e mATe kahe che. saMjogane mATe arthAt jene prajana che, te tene mATe kare che. dhana dhAnya. senuM be pagavAlAM dAsa dAsI ane cAra pagalAM gheDa vigere tathA 2jaya strI vigerene saMsAramAM amuka amuka kAraNe saMga thAya che. tene mATe athavA te zabdAdi viSaya tene saMga athavA mAtA pitA vigerene saMga vaDe tene mATe saMsArI jI kALamAM athavA akALamAM kAma ranArA thAya che. kaI artha eTale ratnakapi vigere athavA keI atyaMta lebhane lIdhe svArthI banI kALa akALa joyA vinA maMmaNa zeTha mAphaka karavA mAMDe che. te memaNa zeThanuM draSTAMta kahe che A zeThe atizaya dhana chatAM yuvAvasthAmAM (sukha bhogavavuM cheDIne) jaLa sthaLane mArge judA judA dezamAM mAla bharIne vahANa. gADAM uMTanI maMDalI vigerenA bhArathI bharelAM mekalIne(naphe meLavyA chatAM saMtoSa na pakaDe) pachI bhara cemAsAmAM sAta rAtrI sudhI mUzaLa pramANa jaLa dhArA paDate varasAdathI badhA prANuM eka jagyAe sthira thayA paNa A zeTha sateSa na pakaDatAM potAnA zaheranI najadIkamAM rahelI mahA nadInA puramAM taNAI AvelA lAkaDAM levAnI IcchA vAle dhanane
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ upalega dharma karatAM badhA zubha pariNAmane cheDIne phakta dhana meLavavAmAMja taiyAra thaye teja kahyuM che. "ukakhaNai khaNai nihaNairatti, Na suAta diyAvi 'pipha, Dhag, Hu, saMchiDiyA kuvphArA dhana lebhI ucethI de che. tathA khANa khode che tathA nI hiMsA kare che, rAtrImAM sute nathI divase paNa cintA vAle hoya che. karmathI lepAya che vicAra karate paDI rahe che tathA hamezAM lAMcchita tathA prati lAMcchita ( lajajAspada kRtpa paNa kare che. bhuMjasu na tAva riko, jemeuM naviya ajja mjiihN| ra vAri re, rAjAnAM varSa 2" kaI kahe che te paNa pitAne vepAra pUre na thAya tyAM sudhI tene kha vAnuM sujhatuM nathI tethI kahe ke huM snAna nahI karUM tema gharamAM rahIza nahIM atyAre mAre bahu kAma che. (arthAta lebhIe kaMI paNa sukha chate dhane bhegavate nathI tema dAna paNa ApatA nathI). valI bhInA azubha vepAre batAve che. mULa sUtramAM Alpa zabda che. tene artha A che. te bhathI haNAyelA saMta- karaNa vAle aSA kartavya akaca
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne viveka choDIne artha lebhamAM eka daSTi rAkhIne Aleka ane paralekamAM duHkha ApanArI kalaMka rUpa gaLA kApavA tathA cerI vigere kRtya kare che, eTale tenI mati sarvathA lepAI gaelI che. sahasakAre. AgaLa pAchaLanuM vicAryA vinA deSa bhUlIne ekadama. (sahasA) kArya karI nAMkhe te kAma karanAre (pA. 2. 127 sUtra pramANe) sahasakakAra jANa jemake lebha aMdhakArathI chavAI gaelI dRSTivAle " hAtha pase " mAnanAre zakuMta pakSI mAphaka tIranA ghAne bhUlIne mAMsanA abhilASathI sAMdhAnA chedanathI nAza pAme che. (pakSIne phasAvavA dhanu dhyamAM mAMsane TukaDe bAMdhe che. ane te pakSI khAvA jatAM tIra chuTe che. ane pakSI marI jAya che) teja pramANe lebI dhanamAM lubdha manavAle thaI bIjA duHkhane jete nathI. " viNi viciThe * (vividha) aneka prakAre (niviSTa) raheluM. paisA meLavavA mATe citta jenuM che, te mANasa athavA je mANasane mAtApitA vigeremAM prema rahyo che, athavA jene uttama gAyana vigerene rasa levAmAM citta lAgyuM che, athavA sUtrapAThamAM cittane badale ciThuM, laIe te, kahe che ke -te mANasa vizeSa karIne kAya, vacana, ane mananA caMcaLa
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNathI paise pidA karavAmAM rAtadivasa citta rAkhe che, teja pramANe mAtApitA vigerene prema dhAraNa karI saMsAravALe che, athavA arthane lebhI thaIne pApathI lepAta vagara vicAre saMsAra-viSayamAM eka cittavALe banIne have pachIthI zuM zuM kare te kahe che. AlekamAM mAtApitA vigeremAM, athavA Idriya-viSayamAM lAlupI banI pRthvIkAya vigere jetune duHkha ApanAre te puruSa zastra vAparavAmAM vArevAre taiyAra thAya che, e pramANe vAraMvAra pRthvIkAya vigerenI hiMsA karI navAM karma bAMdhe che, jene duHkha ApanAra zastra be prakAranuM che, eTale khArA kuvAnuM pANI mIThA kuvAmAM nAMkhe; te svakAyathI hiMsA che, ane agni upara pANI nAMkhe , parakAyathI hiMsA che, (te pahelAM adhyayanamAM batAvyuM che.) A pramANe upara kahyA mujaba hiMsA kare che. vaLI mULa sUtramAM entha satye ne badale bIjI jagyAe elya santa pATha che, tene A pramANene artha che. ke mAtApitAmAM athavA pite gAyanane rasika lebhI lebhamAM pIne sakta (vRddha) banIne vAraMvAra temAM eka cittavALe thaIne dhamakama lepIne vinA vicAre kALa-akALa na jatAM pApamAM pravarte che. A hAlanA jIvane je, ajarAmarapada heya; athavA lAMbuM AyuSya hAya; te te karavuM ghaTe; paNa TuMkA Ayu
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyamAM, tathA maraNa mAthe bhamatuM hovAthI bheganI IcchAe vyartha pApa kare che. kAraNake, hAlanA kALamAM moTAmAM moTuM AyuSya nizcayathI se varasanI AsapAsa che, ane nAnuM AyuSya kSullaka (nAnA) bhava AzrayI aMtarmuhurta mAtra che, ane vadhAremAM vadhAre traNa pApamanuM che, temAM paNa saMyajIvita (sAdhupaNuM) alpakALa che, tathA aMtamUhurtathI laIne thoDuM ochuM evuM kareDa parvanuM AyuSya che. jemAM sAdhupaNuM udaya Ave; te apekSAe te paNa DuM che, eTale gameteTaluM manuSyanuM AyuSya hoya te paNa te eka aMtamUhurta cheDIne bAkInuM apavartana (akALa mRta) thAya che. tethI kahyuM che ke - "jaarg, pittamAmUpipurA savvappajIviyaM, vajjaittuuvvaTTiyAdoNhaM // 1 // " utkRSTa egamAM baMdhanA adhyavasAya sthAnamAM AyuSyane je baMdha kALa che. te utkRSTa kALa bAMdhIne je jIva deva gurU vigere bhega bhUmImAM yugalika tarIke janme che. tenuM jaladIthI badhuM AyuSya choDIne tiryaMca ane manuSyanuM apavana thAya che, ane te aparyApta aMtarmuhurtanuM aMtara jANavuM, tyAra pachI apavartana thAya che, je AyuSya traNa papamanuM che, te paNa kAraNa vizeSathI ochuM thavA saMbhava che.)
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) sAmAnyathI AyuSya sopakrama ne sepakrama che, ane nirUpakama AyuSya vAlAne nirUpakrama che. te batAve che. jyAre jIvane pitAnuM AyuSya trIje bhAge bAkI rahe che. athavA trIjAne triIjo(2) navame bhAga bAkI rahe athavA jaghanyathI eka be athavA utkRSTathI sAta ATha varSa athavA aMtakALe kALe aMtarmuhurta kALanA pramANathI jIva pite pitAnA Atma pradezane nADikAnA aMtaramAM rahelA ayuSya karma vargaNAnA pudagaLane prayatna vizeSathI racanA kare che. te vakhate nirUpakrama AyuSyavAle thAya che, ane bIjI vakhate AyuSya bAMdhe te upakrama AyuSya thAya che. upakrama te upakramaNanA kAraNathI thAya che. te kAraNe nIce batAvyAM che. "daMDakasasattharajjU, aggI udagapaDaNaM visaM vaalaa| sIuNhaM arai bhayaM, khudA pivAsA ya vAhI ya // 1 // - daMDa, cAbakhe, zasa, derI, agni, pANI, paDI javuM, jhera, sApa, atI ThaMDa, atI garamI, arati, bhaya, bhUkha, tarasa, ane rega (A ghaNA pramANamAM thAya. eTale Da vigerethI mAra paDe te lAMbu AyuSya paNuM TuMkA vakhatamAM samApta thAya, jene lekamAM akALa meta kahe che, jenAthI mata thAya te upakama ane jenuM mota thayuM te sepakama mRtyu kahevAya che. ane tenuM jIvita paNa pUrUM na thavAthI sepakrama AyuSya kahevAya.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ * (EX). muttapurIsanirohe jiSNA jiSNe bhogaNe bahuso / ghaNaLa, ghATa, pIchaLa, bAphsa havAmA te jhADA pIzAkha rAkavAthI, bhAjana jINu thayAM pahelAM vadhAre khAya athavA jIrNa thayA pachIthI paNa vadhAre khAya athavA ghaNuM. ( ghasAro ) athavA gheAlana. athavA pIDana- ( zarIrane gajA uparAMta khejo athavA zrama paDe te )thI AyuSyanA aMta Ave che. tethI te upakrame che. vaLI kahyuM che ke. svato'nyata itastato'bhimukhadhAvamAnApadAmaho nipuNatA nRNAM kSaNamapIha yajjIvyate / mukhephalamatikSudhA sarasamalpamAyojita kiyaccIramavarbitaM darzanasaGkaTe sthAsyati ? // 1 // ' peAtAnAthI ke bIjAthI Ama tema sAme doDatI AvatI ApadAo vAlA manuSyo che. temAM temanI nipuNatA jue ke. kSaNu paNa ahI je jIve che. meDhAmAM phaLa che. ghaNI bhUkha lAgI che. rasavANuM ane thADu bhojana maLyu che. te keTaLeA kALa cavAze ane te dAMtanA saMkaTamAM paDelu raheze. ( mANase viSaya tRSNAnA leAbhI khanI tene mATe Ama tema doDe che. paNa te bhAga prApta karavA pahelAM kayAre kALa jhaDapaze tenI khabara paNa nathI rAkhatA te Azcaya nI vAta che. ) ucchvAsanI maryAdA vAlA prANu che. ane te ucchvAsa pAte pavana che. ane pavanathI khIjuM kaMi vadhAre
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMcaLa nathI te paNa kSaNa bharanuM AyuSya lekene meha karAve che. te paNa eka Azcarya che. samIraNAzcalaM nAnyat kSaNamapyAyuradbhutam // 2 // A pramANe manuSyane meha utAravA kahyuM. valI jeo lAMbA AyuSya vAlA che. teone paNa upakramaNa (Aphata) nA abhAve AyuSya bhegave che. teo paNa maraNathI paNa vadhAre pIDA karanAra buTTApAthI pIDAelA zarIravAlA sukhanI jIdagI alapamAM alpa bhogave che, te have sUtrakAra batAve che. . taM jahA-soyapariNANahiM, parihAyamANehiM, cakkhupariNANehi parihAyamANehiM ghANa garimA hiM parihAyamANehiM rasagApariNAgehi parihAyamANIMha phAsapariNANehiM parihAyamANehiM, abhikaMtaM ca khalu vayaM sa pehAe to se, egadA mUhamAvaMtati che 63 che bhASArUpe pariNamelA pudakULane je sAMbhaLe; te zrota (kana) che, ane tene AkAre kadaMbanA jhADanA pula je dravyA che, ane bhAvathI te je bhASA drayane grahaNa karavAnI labdhi, tathA tene uparogane je svabhAva che, te jANavuM. pUrve kahelAM chatra (kAnavaDe) cAre bAjuthI ghaTapaTa zabda vigere viSayanuM je jJAna thAya te parijJAna che,
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ te kAnanA parijJAnamAM buTTApAnA prabhAvathI je sAMbhaLavAnI zakita kamI (baherAza) thAya tethI te prANI buDhDhApAmAM, athavA tevAja reganA udayanA vakhatamAM muDhabhAvapaNAne pAme che, jethI karavA gya na karavA gya, viveka jatAM ajJAnapaNuM. indriyanI zakti kama thatAM Ave che. ane tethI hita prApta karavuM; ane ahita cheDavuM; tene viveka nAza pAme che. jema kAna saMbaMdhI kahyuM, teja pramANe AMkhanuM paNa buDhApAmAM ke, regamAM vijJAna nAza pAme che. A prazna-AtmA sAthe jema kAnane saMbaMdha che, tema AMkha sAthe paNa saMbaMdha che, tyAre AMkhanI mAphaka kAnathI kema dekhAtuM nathI? uttara-tema thavuM azakya che, kAraNake, tenA vinAzamAM tene upalabdha (prApta) athenI smRtine bhAva thAya che, ane evuM dekhAya paNa che ke, indriyanA upaghAta (nAzamAM) paNa tene upalabdha arthanuM smaraNa thAya che. jemake, dhaLuM ghara. temAM beThele puruSa pAMca bArIethI dekhAya che kaMI padArtha hoya; te bArImAMthI keIpaNa bArI DhAMkatAM pUrve jeyaluM; te yAda Ave che, tevI ja rIte meM kAnavaDe, sAMbhaLe athavA AMkhavaDe dhIme dhImAzathI) padArtha che ane meM A kAna, jANe athavA AMkhathI puTa (khule) ane spaSTa padArtha je, te indriyanI karaNapaNanI avagati (baMdha) che. tethI AtmA sAthe dareka iMdriyane saMbaMdha che.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ (97) jAdInI za'kA-jo, ema che. te; khIjI paNa iMdriyA che, te kaMma na lIdhI ? ( khIjI kai iMdriyA che ? evuM pUcho te nIce batAvIe chIe) jevI ke jIma hAtha paga TaTI ane pezAbanI iMdriyA, tathA mana e kema na lIdhI? jemake vacana elavAthI te paNa jIbha IMci che. tathA levA mukavA mAM hAtha indriya che. cAlavAmAM paga indriya che. tathA maLa kADhavAmAM TaTInI ikriya che. ane sa`sArI Anada bhagavavAmAM guhya IMdriya che. tathA vicAra karavAmAM mana indriya che. A cha iMdriyo paNa AtmAne upakAra kare che. tethI temAM paNa karaNa paNa ghaTe che. ane karaNapaNAthI iMdriya pazu che. tethI badhI malIne agIAra indriyA thAya chatAM tamA pAMca indriyA kema batAvA che ? jainAcAyanA uttara-emAM kai dveSa nathI kAraNake ahIM AtmAnA vijJAnanI utpattimAM je vizeSa upakAraka hAtha che. teja karaNa ( jenA vaDe kAya thAya te ) paNe levAthI pAMcaja indriyA che. ane jIbha hAtha paga vigere AtmA sAthe sAdhAraNa rIte eka paNe hAvAthI karaNa paNe vaparAtI nathI ane kaMI paNa kriyAnA upakAra paNAthI jo karaNa paNuM mAnIe te te pramANe "bhrU" ( pAMpaNuM ) athavA uttara ( peTa ) vigere paNa ucenice thavAnA sabhava hAvAthI tenAmAM paNu karazu paNuM thAya, valI indriyanA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnA viSayamAM niyata (cakkasapaNuM) hovAthI ekanuM kAma bIjI karI zakavAne zaktivAna nathI. teja kahe che ke - rUpa jovAnA kAmamAM AMkha kAma lAge paNa AMkhane badale AMkhane abhAvamAM kAna vigere kAma na lAge paNa je rasa vigere prApta thatAM ThaMDA vigere sparzane lAbha thAya che te sparzanu sarva vyApi paNuM hevAthI tyAM zaMkA na karavI ke jIbhathI cAkhatAM khArA khATA sAthe 63 une padArtha lAge che. tethI jIbha jIbhanuM paNa kAma kare che tema bIjI IliyanuM kAma kare che. tema na mAnavuM paNa jIbhamAM paza IdriyanuM paNa sarva vyApi paNuM che. ema jANavuM. ahIM hAtha kApavA chatAM tenuM kArya je levApaNuM che. te dAMtathI paNa levAya che. tethI hAthamAM levAnA kAraNa thI ja te indriyapaNuM mAnavuM te nakAmuM che. ane mananuM sarva idri upara upakAra paNuM hovAthI. tene alaMkaraNapaNe . ame icchie chIeja, ane bAhya idrinA vijJAnanA upaghAta vaDe te che. ane te temAM samAI javAthI manane temAM juduM lIdhuM nathI. ane pratyekanuM ghaDaNa karavuM te kamanI utpattinA vijJAnanA upalakSaNa mATe che. teja batAve che. je IyinI sAthe mana jAya che. teja pitAne vividha guNa grahaNa karavA mATe varte che. paNa bIje grahaNa karavAne mATe nahI.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna-diI zakhulI. (talapApaDI) khAvA vigeremAM pAMca idrinuM vijJAna thAya che. ane te sAthe anubhava thAya che te kevI rIte che? uttara-tema nathI. kAraNake. kevaLIne paNa be upaga sAthe nathI. tyAre bIjAne AratIya (alpamatri) bhAga jenArane pAMcene upaga sAthe kayAMthI heya A bAbatamAM ame bIjI jagyAe vistArathI kahyuM che. tethI ahIM kahetA nathI ane je sAthenA anubhavane AbhAsa thAya che. te mananuM jaldI deDavAnI vRttipaNAnuM che. kahyuM che ke___"aatmaa sahaiti manasA mana indriyeNa, svArthe na cendriyamiti kramaeSa shiighrH| yogo'yameva manasaH kimagamyamasti ?, yasminmano brajati tatra gto'ymAtmA II ? (vasaMtatilakA) - AtmA mananI sAthe jAya che. ane mana che te indriya sAthe jAya che. ane indriya pitAnA Icchita padArthamAM jAya che. ane te kema zIdhra bane che. A manane cega zuM ajA che ke jemAM mana jAya che tyAM AtmA gae le ja che. ane ahI A AtmA. IlinI labdhivALe zarUA tathI ja janmanA utpatti sthAnamAM eka samayamAM AhAra paryAptine nipajAve che. tyAra pachI aMtarmuhurtamAM zarIra tharyAtine nipajAve che. tyAra pachI iMdriya paryAptine
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) teTalAja kALamAM nipAve che, ane te pAMca indriyA spa rasa ghrANu cakSu ane zrotra ema che. te paNu dravya ane bhAva ema dareka e bhede che. temAM drazya iMdriya nivRtti ane upakaraNa ema be bhede che. nivRtti pazu aMtara ane bAhya ema e leke che. jenAthI nirvAha thAya te nivRtti che. ane te kAnAthI nirvAha thAya che. ? tenA uttara-kama vaDe nirvAha thAya che. temAM utsedha ( leAkamAM vaparAtu mApa AMgaLInu ) aMguLanA asaMkhyeya bhAga jeTalA zudhdha Atma pradezanA pratiniyata cakSu vigere iMdriyAnA sthAna vaDe je vRtti aMdara rahelI che te nivRtti jANavI. > te te AtmA pradezamAMja iMdriyanA vyapadeza ( ne bhajanAra je pratiniyata sa'sthAna vAle nirmANa nAmanA pudagaLa vipAka vAlI ( ka prakRtivaDe ) varSAMka (sutAra mAphka ) vigere vizeSa rUpavAlA (iMdriya vibhAga) ane aMgopAMga nAmanA kamavaDe banAvela je che te bahAranI nivRtti jANavI. (A upara je varNana karyuM te zarIranI aMdara ane bahAra jayAM je iMdriya rahelI che tenu baMne prakAranuM varNana batAvyuM ahAranI iMdriyA darekanI dekhAya che paNa aMdaranI te Atma jJAnI jANI zake che.) uparanI batAvelI nivRtti e prakAranI
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ (101) kahI tene jenA vaDe upakAra karAya che te upakaraNa che ane te iMdriyenA kAryamAM samartha che. valI nivRtti heya ane haNa naheAya te paNa mazura (jenI dALa thAya che, tenA AkAra vAlI nivRttimAM tene je upaghAta thAya te AMkha joI zaktI nathI (AMkhane bahArane AkAra masuranI dALa je che, te nAza pAme te aMdara AtmAnI zakti che chatAM te joI zakate. nathI mATe bahAranA AkArane upakaraNa kahyuM che. te paNa nivRtti mAphaka be prakAre che temAM AMkhanI aMdaranuM kALuM dhaLuM maMDaLa che ane bahAranuM paNa pAMdaDAMnA AkAre be pAMpaNa vigere che, te sane jANItuM che.) A pramANe bIjI itimAM paNa jANI levuM. bhAvaidriya paNa labdhi ane upaga ema be bhede che. temAM labdhi che, te jJAnadarzana AvaraNIya karmanA kSaya upazamarUpa jenA saMnidhAnathI AtmA dravya iMdriya nivRtti tarapha jAya che, ane tenA nimittathI AtmAne mananA joDANathI padArthanuM grahaNa karavAne vyApAra thAya; te upagi che, te A chatI labdhie nivRtti upakaraNa, ane upaga che, ane chatI nivRttimAM upakaraNa ane upaga che, ane upakaraNa heya; tyAre upayoga thAya che. A kAna vigere badhI idrinA AkAra anukrame nIce mujaba jANavA. kAnane AkAra kadaMbanA kula jevuM che. AMkhane mazura
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) je, ane nAkane kalabukA ( )nA pula je che, jIbhane surajha (khara, tAvetA)nA AkAra je tathA zarIrane sparza, idrine AkAra judI judI jAtane che ema jANavuM. - IdriyanA viSayanuM parimANu. kAnane viSaya. bAra ejanathI AvelA zabdane grahaNa kare che, ane AMkhane viSaya. ekavIsa lAkha ejanathI kaMIka adhika dUra hoya ane te prakAza karanAra heya; te dekhAya che. paNa prakAza karavA egya heya; te ekalAkha ejanathI kaMIka adhika heyatevA rUpane grahaNa kare che, paNa bAkInI Idriyane viSaya nava ejanathI Avela hoya tene grahaNa kare che, ane jaghanyathI te, badhI idine viSaya AMgaLanA asaMkhya bhAga mAtra che. (nIcenA TIpaNamAM khulAse karyo che ke, badhI IdriyethI AMkhanuM juduM che, kAraNake, AMkhane viSaya jaghanyathI AgaLanA saMkhyaya bhAgya mAtrathI jANa.) ahIM mULasUtramAM zretranA pariNAnathI haNAtAM, athavA ochuM thatAM IddhinI kevI dazA thAya che te batAvyuM. tene paramArtha A che. ahIMyAM saMzI padiya jIvane upadeza ApavAne adhikAra hovAthI upadeza che te kAnane viSaya che. (kAnanI zakti sArI hoya te ja upadeza
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ (103) saMbhaLAya.) eTalA mATe tenI paryAmimAM badhI IddhinI paryApti paNa sAthe sUcavI. . (kAne sAMbhaLIne jIvarakSA mATe AMkhathI joIne cAle, vicArIne bele vigere che, tethI bIjI IdriyAnuM paNa svarUpa batAvyuM che.) A kAna vigerene AtmAnI sAthe saMbaMdha thatAM, je jJAna thAya che, te jJAna umara vRddha thatAM ochuM thAya che, te have batAve che. mULasUtramAM kahyuM cheke - mitaMra vigere. eTale upara batAvyA pramANe buDhApAmAM zakti ochI thaI jAya che. athavA AkhA sUtrane A pramANe artha le ke - kAna vigere vijJAnathI kamI thayela karNabhUta idri chatAMpaNa gamata. vigerene artha e thAya che kejema jema umara vIte, tema tema buddhi-zakti ochI thAya temAM prANIone kALe karelI zarIranI avasthA jemAM vana vigere vaya (umara) che. tene jarA athavA mRtyunA sAme javAnuM che. kAraNa ke ahI zarIranI cAra avasthAo che, (1) kumAra (2) vana (3) madhyama (4) vRddhatva che, ema jANavuM. te zAstramAM kahyuM che. ke -
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) "prathame vayasi nAghItaM, dvitIe nAjitaM dhanam / tRtIe natapastaptaM, caturthe kiM kariSyati // 1 // " | pahelI vayamAM vidyA na bhaNe, bIjI vayamAM dhana na meLavyuM. trIjImAM tapa na karyo. (e ALasu mANasa iddhi thAkatAM. ethI avasthAmAM zuM karavAnuM che ) tethI pahelI be avasthA jatAM vRddhAvasthAnA sAme vaya jAya che, athavA bIjI rIte traNa avasthAo che. (1) kumAra (2) vana (3) vRddhAvasthA che kahyuM che ke - " pitA rakSati kaumAre, bhartA rakSati yauvane / putrAzca sthavire bhAve, na strI svAtaMtryamahati / / " bALaka paNAmAM pitA rakSA kare che. vanaavasthAmAM dhaNI bacAve che, ane vRddhAvasthAmAM dikarA pALe che, paNa strIne keIpaNa avasthAmAM svataMtratA ApavI yogya nathI. " athavA bIjI rIte traNa avasthAo che. (1) bALa (2) madhya ane (3) vRddhatva ema che. kahyuM che keaassoddshaavedaalo, yaavtkssiirnivrtkH| madhyamaH saptati yAvatparato vRddha ucyate // 1 // - dUdha ane anna khAnAra (janmathI laIne) soLa varSa sudhI bALaka kahe, ane sIttera varSa sudhI madhyama ane tyAra pachI vRddha kahe, A badhI avasthAmAM paNa je upacaya
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) vAlI (baLa vadhe tyAM sudhI ) avasthA choDIne AgaLa gaele atikAMta vaya vAle jaNa. ("ca" samuccayanA artha mAM che.) ahI A kAna, cakSu, nAka, jIbha, ane sparza idrinA asta (nAza) pAmelA samasta jJAnanI vAta phakta na levI paNa tenI sAthe zarIranI bIjI zaktio paNa nAza thatAM mUdrapaNuM Ave che. (A karavuM A na karavuM. e viveka naSTa thAya che.) - tethI vaya ulaMghatAM ( zarIranI zakti ochI thatAM) vicArI ne te prANu (saMsAramAM meha rAkhanAre purUSa) nizcayathI vadhAre mUdrapaNuM pAme che. (paNa dharma ArAdhate. nathI, tethI ja mULa satramAM kahyuM che ke to vigere. aTele dhoLA vALa joIne athavA zarIra para karacalIpaDelI joIne pite huM budde thaye ema jANI vadhAre kheda kare che, ane tethI mUdratA prApta kare che. athavA te saMsArI jIvane kAna vigerenI zakita ochI thatAM tene mUr3hatA Ave che e pramANe vRddhAvasthAmAM te mUDha bhAvane pAmIne prAyalekamAM avagIta (tIraskAra karavA rogya.) thAya che. te batAve che. jehiM vA saDi saMvasati, te vi NaM egadA Ni
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) pagA pugviM parivayaMti, so'vi te Niyae pacchA parivaenA, NAlaM te tavatANAe vA saraNAe vA, tu maMpi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vA, seNa hAsAya Na kiDAe NaratIe vibhUsAe sU064" * bIjA leke te dUra raho paNa jenI sAthe gharamAM rahe che. te pitAnA putra zrI vigere che te strI putra vigere paNa ekadA eTale vRdhdhA vasthAmAM tenA pitAnA sagA chatAM tathA pite samartha avasthAmAM kamAIne temane paDyA hatA te strI putra vigere paNa tene tiraskAra kare che. ane bele che ke, A marate nathI ane khATale paNa mukta nathI. athavA "parivadaMti" eTale parAbhava kare. (karAo temanuM apamAna karatAM bele che ke, "basa besa DokarA ? tuM zuM samaje che " vigere athavA paraspara vAta kare che ke, have A buDhDhAnuM zuM kAma che. e sagAone ja tIraskAra khamate * nathI paNa pitAne AtmA paNa pitAne niMdavA gya thAya che. te batAve che. ___ " valisantatamasthizeSitaM, zithilasnAyudhRtaM kaDevaram / svayameva pumAn jugupsate, kimu kAntA kAravivA? ? ? sarvatra karacalIo paDI gaela ane hADakAM bAkI rahela tathA DhIlAM paDIgala snAyu (nADIo) ne dhAraNa karanAra,
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ (107) AhAhA e mAruM AvuM zarIra rahyuM ! AvuM pitAnuM zarIra joIne purUSa teja pitAnI niMdA kare che. te suMdara zarIravALI strI niMdA kare che temAM zuM navAI che.! vAlIo bALaka tathA strI vigere maMda buddhivAlAnA mATe daSTAMta dvArAe kahele viSaya vadhAre buddhimAM se che. teTalA mATe upara batAvela viSayane samajavA mATe kathA kahe che. dhanA zeThanI kathA, kasabI nagarImAM ghaNuM dhana ane ghaNuM putravAle dhane nAmane sArthavAha (meTe vepArI) hatuM. teNe eka vakhata pite ekalAe ghaNuM upAye vaDe svapateya (pitAnuM kamAeluM dhana) meLavyuM. ane badhAM duHkhI je bhAI sagAM mitra strI putra vigere hatAM temane mATe upabhegamAM lIdhuM. tyAra pachI A zeTha umaranA paripAkathI buDha thaye, tyAre teNe sAcavavAmAM hoMzIyAra evA putrane badhA kAryanI cintAne bhAra zeMpI dIdhe, te putre paNa vicAravA lAgyA ke A buDhDhAe amane AvI avasthAmAM mUkyA ke jethI badhA mANasamAM hame agresara thayA, tene upakAra mAnatA chatA uttama kuLanI sajajanatA dhAraNa karatA rahyA. paNa kaI vakhate kAryanA prasaMge teo dUra thayA, tethI pitAnI strIone pitAne azakta bApa. sepe te strIo paNa gharanI zrImaMtAIthI te buDhDhAne tela mardana tathA snAna tathA bhejana vigerethI yathA gya kArya saMteSa pamADavA karatI hatI.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) tyAra pachI kaTaka kALe gaye. tyAre gharamAM putra parivAra tathA mAla mIlakata vadhatAM e strIo pitAnA patinI saMpadAthI ahaMkAramAM AvI, ane te buDhDhA paravaza thaele ane tenuM AkhuM aMga kaMpatuM hatuM. zarIranAM badhAM kAra aMdaranA maLa vigere nIkaLavAthI gaMdhAtA hatAM. tethI te buddA tarapha gharanI strIo dhIme dhIme egya upacAra karavAmAM pramAda karavA lAgI. A che paNa pitAnI ochI sevA thatI joI cittanA abhimAnavaDe tathA kudaratI lAgaNIthI duHkhanA sAgaramAM Dubele banI chokarAnI vahunI pharIAda chokarAo pAse karavA lAge, te strIone pitAnA patie Thapake ApavAthI vadhAre khedavAlI banI (sasarAnI upara dha lAvI.)ne theDI paNa cAkarI karavI che dIdhI, ane te dareka vastuo eka vicAra vALI banIne pitAnA patine kahevA lAgI ke ame AvI sArI rIte rAta divasa jAgIne DezAnI cAkarI karIe chIe, chatAM A De buDhDhApAthI viparIta buddhivAle banIne guNene cAra thAya che, ane je amArA upara paNa tamene vizvAsa na hoya te je kaMI vizvAsavAlA hAya tene kAma pa. tethI chokarAoe paNa teja pramANe karyuM, ane bIjI vastuone kAma sepyuM, paNa bIjI vahuoe badhAM kAyone barAbara yogya avasare karyA, pachI putrae
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) zAne pUchayuM. tyAre pahelAMthI rIsAelo che te ja pramANe nidA karavA lAgyuM. ane kahevA lAgyuM ke mArA kahevA pramANe A vahuo paNa kAma karatI nathI. eTale chokarA e khAtarIvALA mANasenA vacanathI kharI vAta jANune vica yuM ke, A DezAnI barAbara cAkarI karavA chatAM vRddhAvasthAthI vyartha daNAM rUve che, tethI chokarAoe paNa tenI upekSA karI tethI bIjAo AgaLa paNa avasara AvatAM karAe DezAnI niMdA karavA lAgyA, A pramANe karAe e tathA vahuoe parAbhava kare tathA sagAM vahAlAMe tathA nekaree apamAna karela ane tenuM vacana paNa kaI na mAnatuM jeIne gharanAM badhAM sukhIomAM te ekale dukhI buDha pAchalI avasthAmAM vadhAre vadhAre duHkha jevA lAge. e pramANe buddhApAthI azakta thaela zarIravALo bIje buTTo mANasa paNa tarakhalAne vAMkuM vALavAmAM asamartha jevo thatAM kAryane ja cAhAtA lekamAM parAbhava pAme che. kahyuM jA saMjita natirita ttA nAshN gatA, dRSTibhraMzyatirUpameva hasate vaktraM ca lAlApate / vAkyaM naiva karoti bAndhavajanaH patnI na zu. aSate, dhikaSTaM jarayA'bhibhutapuruSaM putro'pyavajJAyate zArdUle ?"
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ (110) zarIra saMkecAI gayuM. TAMTIA lathaDavA lAgyA. dAMta paDI gayA. AMkhanuM teja gayuM. meDhAMmAMthI lALa paDavA lAgI. sagAM vahAlAM kaheluM karatAM nathI. ane pitAnI strI paNa joitI mAgaNI svIkAratI nathI. A hAhAhA ! buddA thaelA purUSane azakta thatAM putra paNa apamAna kare che. te kaSTadAI buTTApAne dhikkAra che-(vigere jANavuM.) A pramANe buddhApAthI hArelAne sagAM vahAlAM niMda che. ane te paNa gabharAele be bAkaLa banIne bIjI leke AgaLa pitAnA gharanI niMdA kare che. mULa sUtramAM "sa vA" ItyAdi zabda che. te pahelAnI apekSAe bIje pakSa sUcave che. eTale ema jANavuM ke sagAM vahAlAM apamAna kare che. athavA pite buddha thatAM duHkhane lIdhe sagA vahAlAMnI niMdA pArakAM AgaLa pite kare che. athavA pite gabharAmaNathI sagAMnuM apamAna kare che. kadAca keIe pUrve dharma ArAdhe hoya tevAnuM dhamAMtyAM ja buDhDhAparamAM apamAna na kare te paNa tenuM duHkha dUra karavAne teo samartha thatA nathI tevuM sUtrakAra kahe che. che ke tArA chokarA tathA vahue tane tAravA mATe zaktimAna nathI athavA tane zaraNa ApavA gya nathI temaja tuM paNa teone tAravAne samartha nathI tema zaraNa ApavA egya nathI ApadAmAMthI bacAve te trANa che. jema mahA
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ (111) zvetavarDa ( pANInA pUramAM sArA nAvikane AzrayI je nAvamAM asAya teA pAra utarAya ) jenA Azraya laIne esIe ane bhaya na Ave te zaraNu che killA athavA parvatane Azraye bace, athavA zUra purUSa gAmane bacAve te zaraNu che. " janmajarAmaraNabhayai, rabhidrute vyAthivedanAgraste / jinavaravacanAdanyatra nAsti zaraNaM kacilloke // 1 // " ve janma jarA ane maraNanA bhayathI pIDAelA ane rAganI vedanADI gherAelA purUSane jinezvaranA vacanathI bIjI' ka'i zaraNu A lekamAM kyAMya nathI. ulaTu' te pIDAelI atrasthAmAM pote kAinI hAMsI karavA ceAgya rahyA nathI. kiMtu jagat tenI hAMsI kare che. ! jenI pArakAzrI hAMsI thAya te kevI rIte harSa pAme (pAte peAtAnA samakSa ke pAchaLathI hasI musInI vAta karavA cegya nathI kiMtu hAMsI karava.ne cegya che. tema tenI sAthe eDaLaMgavA, kudavAne, tALI pADavA ke tevA khIje kAI jAtanA vAta karavA vigerene AnaMda paNa karavA ceAgya naya tathA tenuM rUpa vigere strIone gamatuM nathI ulaTu strImA tenI niMdA kare che. ane kahe che ke, "tu tArA AtmAne jotA nathI! maLyu. jote natho ! ke je dhoLA vALa rUpa rAkhathI lepAela che ! huM tArI dikarI jevI juvAna chuM ane tuM mArI sAthe AnaMda ( lagna ) karavA Icche che. A dunIyAmAM jANItuM che ke te muDhDhA sa'sAra
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) sukhane egya nathI tema zarIranI zobhA karavAne paNa gya nathI ane kadAca zobhA kare te paNa bagaDI gaelI ane karacalI paDelI cAmaDIvAle buTTA zobhate nathI. kahyuM che ke, " ne vibhUSaNamasya yujyata na ca hAsyaM kuta evaM vi prAra? atha teSu ca vartate jano, dhruvamAyAti parAM viDamba nAM zA tene zobhA karavI egya nathI, tene harSa nathI ane strI te khuza karavAne vibhrama (ceSTA ) kayAMthI hoya ane te chatAM juvAna strIomAM khelavA jAya te nizcaye meTA apa mAnane pAme che. je je karei taM taM na sohae jovaNe atikate purisassa mahiliyAi, va ekkaM dhammaM pamusaNaM // 2 // - juvAnI jatAM budde mANasa je kaMI kare te bhatuM nathI. eTale eka dharmane choDIne strIne khuza karavA je kaMI buTTo kare te badhuM nirarthaka che. " (tenA saMbaMdhamAM eka kathA bhASAntarakAre (meM) je najare joI che te nIce pramANe che eka khAnadAna gRhastha eka zaheramAM sukhI sthitImAM hatA. jenI strI maraNa pAmelI hatI ane te sAdhu saMgatithI
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ (113) dakSA levA paNa taiyAra thaye hatuM tevAmAM sAdhunA gayA bAda bIjA lekee temaja nekaree tene kahyuM ke strI vinA budrApAmAM chokarAnI vahuo cAkarI kare e vAta azakya che. evA bethI teNe paisA kharce pharIthI lagna karyuM ane jyAre strI ghera AvI tyAre pitAnI azakti joI rasAyaNa khAdhuM. temAM kahyA mujaba parejI nahI pALavAthI khAdhelI davA AkhA zarIra upara puTI nIkaLI. ane cha mAsa sudhI ghaNI vakhata pIThanA gumaDAmAM nastara mukAvyuM chatAM sAruM na thayuM ane narakanI vedanA bhegavI burA hAle marI gayo e mAsA pahelAM tenA zarIranI je suMdaratA hatI tenI maraNa vakhate evI avadazA banelI ke tene joI game tevA mANasane AMkhamAM AMsu Ave ane strI putra dhana havelI vigere kaMI paNa tene kAma na lAgyuM buddAo dharma sAdhana na karatAM jeo bAlakIone paraNe che. teone A daSTAMta khAsa lakSamAM levAyegya che. aprazasta mULa sthAna kahyuM have prazasta. mULa stha na kahe che. - icce samuTThie aho vihArAe aMtaraM ca khalu imaM sapehAe dhIre muhattamavi, No pamAyae va o ati navaghai R. (sUtra. 21) ' athavA je kAraNathI te vahAlAMo saMsAra samudrathI tAravA ke bIjAnA bhayathI rakSaNa ApavA samartha nathI evuM
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) zAnA upadezathI uttama purUSane samajAya te teNe zuM karavuM te kahe che (Iti zabdane upara kahele artha che) aprazasta mULa guNasthAna ( saMsArI viSaya sukha) mAM rAcelA jIvane buddhApAnI azakitathI gherAtAM harSanA mATe ke kriDAnA mATe ke bhaMga vilAsa mATe athavA zarIranI zabhAmATe gyatA nathI (paraMtu te teNe pahelethI samajavuM jaIe) ke saMsAramAM je kaMI sukha athavA dukha paDe che. te dareka potAnA zubha azubha karmanuM phaLa badhA prANIone bhogavavAnuM che. evuM jANune te samajelA prANu e pUrve kahelA pahelA adhyayana zastra parikSAmAM batAvela mahAvatemAM sthira citta vAlA banIne sAdhue vicAravuM ke ahe (mArA punya udayathI AvuM nirmaLa caritra maLyuM che. ema jANIne) suMdara vihAra karavA ga che.jemAM zAstramAM kahela saMyama anuSThAna che. tenA mATe e vihAramAM tatpara banI jarA paNa pramAda na kare. valI teNe vicAryuM joIe ke A kSetra uttama kuLamAM janma vitarAgane dharma tenA upara zraddhA ane AvAM suMdara mahAvrata vigerene sAre avasara mane malyA che. te kevI rIte pramAda thAya tethI vineya (zige) tapa saMyamamAM jarA paNa kheda na pAmatAM upara kahela. uttama vastu Arya kSetra prAptithI Anada pAmIne gurU zuM kahe che te samaje. gurU kahe che ke
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ w) A tANa cogya avasara che, anAdi saMsAramAM ghaNA bhava bhamatAM tane dhama prApti thavI ghaNuM durlabha che. mATe che dhIra! A sArA avasarane vicArIne tuM eka muhura (48 mInITanI aMdarane vakhata. ) paNa pramAda vaza na thaze (mULasUtramAM anusvArane lipa thaye che. ane te pramANe bIjuM. paNa vyAkaraNa virUdha Ave te samajI levuM ke. mAgadhImAM tathA saMrakatamAM kaMIka bheda che) aMtamuha te vakhata batAvavAnuM kAraNa e che ke. kevaLa jJAna vinAnA jIvene samaya vigerenuM bArIka jJAna nathI tethI teTale vakhata batAvyo. kharI rIte te eka samaya mAtra paNa pramAha na kare e sugurUne upadeza jANa. kahyuM che ke, "samprApya mAnuSatvaM saMsArA sAratAM ca vijJAna che. ki pramAdAna, ceSTase zAntaye satatat ? // 1 // manuSya paNuM pAmIne saMsAranI asAratA samajIne. pramAdathI kema bacata nathI tathA he jIva zAMtinA mATe mahenata kema karatuM nathI. ? , nanu punaridamAtidurlabha, magAdha saMsAra jalavivi mAnuSyaM khadyotaka, taDillatAvilAsita pratimam // 2 //
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ (116). tuM jotA nathI ke A bhraSTa thaelA manuSyane AgIAnA athavA vijaLInA jhamakArA jevu atidurlabha sa`sAra samudrama kIDAnA prakAzavA jevuM sasArI sukha che. vaLI thAAkAra kahe che ke. zA mATe pramAda na karavA sAMbhaLeA. tArI vaya ( uMmara) divase divase vyatIta thAya che. juvAnI cAlI jAya che. ! ( mULa juvAnI eka chatAM juvAnImAM maha thAya batAveluM che. ) juvAnImAM. dharma. artha sadhAya che. mATe, meAhumAM na paDatAM, temAM dharma sAdhI levA. sUtramAM vaya ane mATe te juda ane kAma traNe juvAnI jaldIthI jAya che. gurU kahe che ke huM ziSya. ! te kahyuM che ke. .' "naivega samaM cavalaM, cajIvidhaM jovvaNaM ca kusuma samaM: sokkhaM ca jaM aNizca tiSNivi turamANa bhojAI // 1 // " nadInA pUra samAna tArUM jIvita capaLa che. ane jIvAnI kulanI samAna. ( jaldI karamAya tevI. ) che sa'sArIka sukha anitya che ane te jIvita juvAnI ane sukha e. traNe zIghra bhAgavavAnAM che. (jaldI vatI janArAM che.) A pramANe mAnIne sAdhue vicAravu. ke. vihAra karave.. te vadhAre sArU che. ( je sAdhue cAlavAthI kaTAlI eka jagyAe paDI rahetA hoya temaNe uparanuM rahasya vicAravA jevu che.) .
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ (117) paNa je saMsAranA sukha vAMcchA che, te asayama jIvita ne sukhakArI mAne che. temanI zuM dazA thAya che. ne sUtrakAra kahe che. ) " jIvie, iha je pamattA, se haMtA chettA bhetA luMpittA, viluMpittA udyavittA uttA sahantA, akarDa karissAmi tti maNNamANe, jehiMvA sArddhaM saMvasaha, te vANaM, egayA nigayA taM puThiMva poseMti, so vA te niyage pacchA posijjA, nAlaM te tava 'tANAe 'vA' saraNAe 'vA' tumapi tesiM, nAlaM tANAe vA saraNAe vA (su. 66) jeo peAtAnI vaya vIte che, tene jANatA nathI te viSaya kaSAyamAM pramAdI thAya che. teo rAta divasa kaleza pAmatA kALa akALamAM udyama karI jIvAne duHkha ApanArI kriyA ( AraMbha. ) kare che. saMsArI guNumAM rahIne viSayanA abhilASamAM pramAdI banI sthAvara ane trasa jIveAnA ghAtaka ane che. ( bahu vacanane badale. eka vacana mULa sUtramAM che. te jAtinI apekSAe jANavuM ) tathA kAna nAka vigerene chedanArA paNa che. tathA mAthuM AMkha peTa vigerene bhedanArA paNa che. ane kapaDAnI gAMTha vigerene cheDIne cAranArA jINu che. gAmanI luMTa karanArA paNu che. tathA viSe tA (
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ (118) zastra vaDe prANa lenArA paNa che. athavA dago denArA paNa che. athavA DhekhALe vigere mArIne trAsa ApanArA paNa che, ziSya pUche che. zA mATe AvI parane pIDA ApanArI ? kIyA kare che? uttara-bIje tevuM nathI karI zako paNa huM bahAdura. chuM evuM abhImAna lAvIne pese meLavavA mAravA vigerenI pApa krIyAmAM te jIva varte che. valI e pramANe te. atizaya dUrakarma karanAre samudrane taravAnI kriyA paNa kare che. chatAM tenA pApanA udayathI kaMI paNa na meLavele. gAMThanuM gumAvI ke thAya che. kevuM apamAna pAme che.) te batAve che ke jeonI sAthe te vase che, te mAtA pitA sagAM vigere pUrve jeNe piSaNa karyuM che. ane A vakhate je te na kamAI lAge che te teo tenuM rakSaNa karatA nathI, athavA saMsArI dukhathI pAra utAratA nathI. kadAca kamAIne lAve ane sagAne piSe te teo tAruM rakSaNa karavA samartha nathI temaja te temanA AlAkanA rakSaNa mATe ke paraleka nA bhalAnA mATe samartha nathI. valI ema samajavuM ke. mahA kaSTathI meLaveluM dhana paNuM sAcavI rAkhyA chatAM rakSaNa ApavA gya nathI. te batAve che. savAIyaseseNa vA saMnihisaMnicao kijaI, paramemesi asaMjayANa 'bhoyamAe' tamo se egayA
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) 'roga' samuppA yA samuppAMti, jehiM vA saddhiM saMvasaha te vANaM egayA niyagA taM puvi pariharati, so vA te niyame pacchA pariharijA, nAlaM te 'tava' tANAe 'bA' saraNAe vA tupi tersi nAlaM tANAe KRCTC vA (S, FL) 1 te ghaNuM khAdhuM ( bhogavyu. ) have temAMnuM gheADuM khAkI che. athavA je nathI bhogavAyu' tene tuM saMcaya kare che. athavA upabhAga karavAne mATe puSkaLa sukha levA dravyanA saMcaya kare che. te leAbhIe jIva A sauMsAramAM asayata. ( sa'sArasukhanA cAhaka. ) nA mATe athavA sAdhunA veza mAtra ghArelA paNu sAdhuguNuthI rahIta evAne jamADavA mATe dhana ekaThuM kare che. tene gurU kahe che ke te tane aMtarAya karmanA udaya AvatAM tArI sa`patti mATe sahAyaka nahI thAya athavA drazya kSetra kALa bhAvanA nimittathI jayAre tane asAtA vedanIya. kramanA udaya thAya tyAre rAge AvatAM tAva vigerethI tu pIDAya che. (tyAre te dhana ke sagAM kai vaNa kAma lAgatAM nathI) te pApI jayAre tenA pApanA uccathI kADha. kSaya rAga. vigerethI pIDAelA jayAre tenuM nAka sare che. athavA hAtha paga gaLe che. ( lathaDe che, ) athavA krama caDhavAthI azakata thatAM je sagAM vahAlAM sAthe pote vaselA che te tenA du:khathI ka'TAlI bhacakara rAga utpanna
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ (120) thatAM tene tyaje che. ( kSayarogInA AzramamAM mekale che. ) athavA sagAMne ghaNA kaMTALA Apete te sagAM tenI ghelAIthI tenI upekSA kare. eTale cAhe sagAM tade. athavA na taje tApaNu te rAgethI bacAvavA ke zaraNu' ApavA samatha nathI tyAre rogIe zuM karavuM! te gurU kahe che ke samatAthI sahana karavu. jANitta dukkhaM patteyaM sAyaM (lU- 68 ) A pramANe budhdhimAne dareka prANInu du:kha ke sukha tenA punya pApathI AveluM che. te vicAravu eTale tAva vigerenuM duHkha AvatAM peAtAnA karelAM karmanuM phaLa avazya bhAgavavuM paDaze. mATe hAtha pITa na karavI kahyuM che ke. sad hevara ! kulamacintayana, vAtA phri punastv durlabhA / bahutaraM ca sahiSyAsa jIvahe ! paravazo na ca tatra zuLo'sti te ?" he zarIra. tuM khInne vicAra karyAM vinA duHkhane sahana kara kAraNake hAla tane vavazatA maLI che. te durlabha che. pazu jotu hAyapITa karIza te parabhavamAM ghaNAM duHkha bhogavavAM paDaze. tyAM paravazatA che. tane tyAM vizeSa lAbha nathI. ethI jayAM sudhI kAna vigerenI zakita nahAya ane
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ (121) tArA sagA tane buddhe thatAM na niMde ane dayA lAvIne tAruM piSaNa karavAne vakhata na Ave tathA kSayaregI thatAM gharamAMthI na kADhe tyAM sudhI tuM tArA AtmArtha (paralekanuM hita ) sAdhIle te batAve che. aNabhikaMtaM ca khalu vayaM saMpehAe (sU. 69) (mULa sUtramAM , ca, vizeSa paNe mATe che. khalu zabdane. atha punA-thAya che.) A pramANe pitAnI umara jatI joIne saMsArI jIva ghele bane che. evuM pUrve kaheluM che. mATe te pazcAttApa na kare paDe tethI juvAvasthAmAM budhithI vicArIne Ama hita kare. prazna-zuM juvAnImAM ja Atmahita karavuM.? ke bIjI vakhatamAM paNa karavuM ! uttara-bIjAe paNa Atmahita jayAre samaje hoya tyAre karI levuM. arthAt bedha male. tyAre dharma sAdhI leve te batAve che. khaNaM jANAhi paMDie (sU. 70) - kSaNa te dharma karavAno samaya che. te AryakSetra uttama kuLa vigere che. ane niMdAyegya, piSaNa karavA egya tathA tajAvAnA SathI duSTa che. tevA jarA ( budrA ) bALaka paNuM athavA rAga che. te na hoya tyAre gurU kahe che. te pati
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12) ke AtmajJa! tuM bedha pAma ane Atmahita kara athavA kheda pAmatA ziSyane gurU kahe che. he ziSya! jyAM sudhI tArI juvAnI vItI nathI athavA niMdA pAtra thayA nathI athavA parve kahelA traNa doSathI rahita che, tyAM sudhI he paMDita ziSya davya kSetra kALa bhAvanA bhedathI bhinna avasarane A pramANe tuM jANu bodha pAma, te batAve che. dravya kSaNa tenuM jaMgamapaNuM pAme che. pAMca indriye, che. uttama kuLamAM janme che. rUpa baLa Arogya ane AyuSya sArUM pAme che. A pramANe uttama manuSya bhava pAmIne saMsAra samudrathI pAra utAravA samartha cAritranI prAptine cagya tane avasara malya che ane anAdi saMsAramAM bhamatA chavane A avasara male durlabha che. kAraNa ke cAritra manuSya janmamAM che. deva nArakInA bhAvamAM samyakatva tathA jJAnane baMdha rUpa sAmAyika che. ane tiryaMcamAM kekane ja dezavirati ( zrAvakanAM vrata.) hoya che. kSetra kSaNa te je kSetramAM cAritra male te sarva virati a leka (. _)nAgAmamAM athavA tirthaka kSetramAM ja che temAM paNa aDhI dvIpa ane be samudramAM che. temAM paNa 15 " karma bhUmImAM che. temAM paNa bhArata kSetranI apekSAe "pA" dezamAM cAritra dharma prApta thAya che. A pramANe kSetra rUpa avasara durlabha jANo bIjA kSetramAM
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 13) pahelAM beja sAmAyika che. bIjA ghaNA kIpa ane samudra che. temAM samyakatva ane zrata sAmAyIka che. tathA keIkane deza. viratine saMbhava thAya che.) - kALa kSaNa. kALarUpa avasara A avasarpiNImAM traNa ArA je sukhama. dukhama, dukhama sukhama. tathA dukhama. nAmanA traNa ArAmAM dharma prapti che. tathA utasaNiImAM trIjA cothA ArAmAM sarva virati sAmAyikanI prApti che. A nave dharma pAmatA jIva AzrayI kahyuM paNa pUrve dharma pAmelA te tirthapha athavA u8 tathA a lekamAM tathA badhA ArAmAM jANavA. bhAva kSaNa te be prakAre che. kama bhAva kSaNa. karma bhAvakSaNa karma bhAvakSaNa te karmanuM upazama thavuM. kSaya upazama thavuM athavA sarvathA kSaya thavuM e traNamAMnuM kaMI paNa prApta thAya te avasara jANa temAM upazama zreNImAM cAritra mohanIya upazama thatAM aMtarmuhurta kALa ApazamIka nAmane cAritra kSaNa thAya che te cAritra mihanIya kSaya thatAM aMtamuhUrtane ja cha mAstha yathAkhyAta Aritra nAmane kSaNa thAya che. ane kSaya upazama vaDe zAzamika cAritrane avasara che te utkRSTathI thoDuM ochuM e pUrva ke varSane Aritra ''. - :
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ (124) kALa jANa. saRtva kSaNa te ajaghanya utkRSTa (madhyama) sthitimAM vartata AyuSyavALA jIvane che. ane bIjAkarmonuM popamanA asaMkhya bhAga ochuM evA sAgaropama keDA keDI sthiti vAlA jIvane che. tene anukrama ApramANe che. samyakatvanuM varNana graMthI- mithyAtvanI cIkaNuM karmanI baMdhAelI gAMTha) vALA abhavya jIthI anaMta guNavALI zuddhithI zuddha thaela mati, cuta, vibhaMga e traNa jJAnamAMthI koI paNa sAkAra upaga je jIvane hoya te zuha leDyA (teju, padama, zukla) mAMnI kaI paNa vezyAvAle jIva azubha karma prakRtine cAra ThAe rasa tene be ThANIe karIne ane zubha prakRtine be kANuA (cAsaNImAM jema vadhAre rasanA tAra paDe te pramANe karmanA bhAva heya. ane AtmA vede te ThANa kahevAya che.) ne cAra ThANuM AvAge karI bAMdhata tathA dhruva prakRtine parivartamAna karate bhava progya bAMdhate jIva jANa. - have dhruva prakRti batAve che. - jJAna AvaraNIya pAMca; tathA darzanAvaraNIya nava-mithyAtvanI eka-tathA seLa kaSAya, bhaya, jugupsA, tejasa kAmaNa zarIra, varNa, gaMdha, rasa sparza agurulaghu upaghAta-nirmANa
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) ane pAMca aMtarAya e badhI malIne 47 dhruva prakRti che. dhavane artha e che ke, te haMmezAM baMdhAya che. manuSya athavA tiryaMca A bemAMthI keI paNa jIva jyAre prathama samyakatva meLave che, tyAre A ra1 prakRti parivartanavALI bAMdhe che te nIce mujaba che. . - devagati tathA anupurvI malI che. tathA paMcaMdriya jAti variya zarIra, aMgopAMga malI be, tathA sama caturansa saMsthAna, parAghAta, ucchavAsa, prazasta vihAgati, prazasta trasAdi dazaka, zAtA vedaniya uMcagotra maLI 21 che. paNa deva ane nArakinA jIva manuSya gati ane anupUrvI malI che. tathA dArika zarIra ane pAMga malIne be. paheluM saMghayaNa malIne e pAMca sahIta zubha bAMdhe che. tamatamA (sAtamI nArakI.) vALA tiyaca gati tathA anupurvI malI be tathA nIca netra sahIta bAMdhe che. A pramANe tenA adhyavasAya utpanna thatAM AyuSya na bAMdhate prathama upara kahI gayA te jIve yathA pravRti nAmanA karavaDe graMthIne meLavIne apUrva karaNavaDe mithyAtane bhedIne aMtarakaraNa karIne anivRttikaraNa vaDe samayakatva meLave che. - tyAra pachI kramavaDe karma ochAM thatAM caDhatA bhAvanA zuddha kaDaka (zudhdha bhAvanA aMzane kaMDaka kahe che.).mAM deza
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ virati tathA sarvavirati (sAdhupaNA)ne avasara Ave che. A pramANe karma bhAva kSaNu kahIne ne karmabhAva kSaNa batAve che. A karmabhAva kSaNate ALasa maha avarNavAda tathA thaMbha (mAna vigere)nA abhAve samyakatva vigerenI prAptine avasara che. . kAraNake ALasa vigerathI haNuela (pramAdI chava ) saMsArathI chuTavA samartha manuSya bhava pAmIne paNa dharma zradhdhA vigere uttama guNa meLavatuM nathI. kahyuM che ke, "Alassa'mohavannA thaMbhA, kohApamAya ziviNatA bhayasogA annANA, vikkheva kuUhalA ramaNA // 1 // ALazya moha avaraNa (naMdA) sthaMbha (ahaMkAra) kela pramAda, kRpaNutA, bhaya, zeka ajJAna vikSepa kutuhala ramaNa A 13 kAraNe ( 13 kAThIA) che. ' eehiM kAraNehiM, laDUNa sudullahapi mANussaM / nalA suiM hiakAri saMsArutArANi jiivo|.2|| - te maLatAM jIva pite manuSya paNuM amulya che. te aLavIne paNa saMsArane pAra utAranAra hita karanAra gurU vANIne pAmate nathI. ( A pramANe cAra prakArane kSaNa batAvyuMtemAM ema samajavuM ke dUgya kSaNamAM jAma paNAthI zreSTa manuSya "
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ (127) ane kSetra kSaNamAM A kSetra che. kALa kSaNumAM dhama caraNanA kALa che bhAva kSaNamAM kSaya upazama vigere che. A pramANe sArI avasara pAmIne dhama ArAdhave joIe valI kahe che ke. nAva 'soya'- parivALA, adekhA, nelapafbALA, apariphLA vALavALanA alhAbA jIha pariNNANA phari0 iceehiM biruvaruvehiM, panANehiM aparihiNaM heM Aya saMmaM samaguvA line (. 72) tama jayAM sudhI A nAza pAmanArI kAyA nA apaza (nimakaharAmapaNA) thI kAnanu" jJAna ( sAMbhaLavuM te ) khuThThA paNAnA ke rIMganA kAraNe AkhuM na thAya tyAM sudhI dharma karI levA. ApramANe AMkha kAna jIma sparzanA vijJAnanI zakita paNa peAtAnuM kAma karavAmAM niSphaLa na thAya tyAM sudhI paNa dhama sAdhave-jo pAMca iMdriyanI zakti ochI thaze tA thama nahI thAya. A kita ochI thaze te iSTa aniSTa paNe judA judA jJAnavarDa kAma nahi thAya mATe jayAM sudhI kita hAtha tyAM sudhI AtmAnA artha te samyaka jJAna darzana cAritra rUpa sAdhI levuM. A traNa sItrAya bAkI badhA
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ - (128), anartha samajavAM athavA AtmAne mATe je prayojana che. te AtmArtha che. ane te cAritranuM anuSThAna jANavuM. athavA Ayata" te aparyavasAna (anaMtapaNa) thI mekSaja che. te mokSa artha che. tene sAdhI le. athavA Ayatta (mela) teja jenuM prayojana che evA pUrve kahelA samyapha darzana jJAna cAritra che. temAM nivAsa kara eTale zAstrokta rItie. anuSThAna vaDe tuM ArAdha, ane pachI paNa vaya na vItI heya te vicArIne avasara meLavIne kAna vigerenuM jJAna ochuM thata jANIne AtmArthane AtmAmAM dhAraNa karaje. athavA te AtmArtha vaDe eTale jJAna darzana cAritrarUpa AtmArtha vaDe AtmAne raMjIta karaje. (temAM AnaMda mAnaje) athavA AyatAtha je mokSa che. tene pharIthI saMsAramAM na AvavuM paDe te mATe zAstramAM kahelI vidhie anuSThAna karIne AtmAvaDe (mokSane) pAmaje. A pramANe sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che. meM zrI vardhamAna svAmI pAse arthathI je sAMbhaLyuM. te huM tane sUtra racavA vaDe kahuM chuM. A pramANe bIjA adhyayanane pahele udeze samApta thaze. bIjo udeze. pahelA udezane bIjA uddezA sAthe A pramANe saMbaMdha che ke viSaya-kaSAya tathA mAtA-pitA vigerene prema vize
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ (129) rethI je baMdhana te leka che. tene vijaya karavAthI arthAt rAga dveSane cheDI samabhAva dhAraNa karavAthI mokSanI prApti che. ane tene hetu cAritra che. jema saMpUrNa bhAvane anubhave che, evA rUpavALe A adhyayanane artha adhikAra pUrve kahyuM che, temAM mAtApitA vigere lokane vijaya karavAthI riga ane buDhDhApAnI azaktithI jyAM sudhI azakta na thAya; te pahelAM AtmArtha te saMyamane ArAdhave e pahelA uddezAmAM kahyuM ane A bIjA uddezAmAM paNa te saMyamane pALatAM kadAca te jIvane mohanIyakarmane udaya thavAthI arati thAya; athavA ajJAnakarma vigere, tathA lebhanA udayathI pUrvakarmanA deSathI saMyamamAM sthiratA na rahe te uttama sAdhue te arati vigerene dUra karI jema, saMyamamAM daDhatA thAya tema karavuM. te A bIjA udezAmAM batAvyuM che. athavA ATha prakAranAM karma jema dUra thAya; te A adhyayananA arthadhikAramAM kahyuM che, te kevI rIte karma kSaya thAya te batAve che. araI AuTTe se mehAvI, khaNaMsi muke ( sa0 // 72 // pUrvasUtra sAthe ene saMbaMdha kahevuM joIe te batAve che. 71 mA sUtramAM kahyuM ke -AtmArtha te saMyama che. tene sArI rIte pALe; te saMyamamAM kadAcita arati thAya; tethI upadeza Ape che ke, arati na karavI, te A 72 chesUtramAM batAvyuM che. A
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ (130) - tathA paraMpara sUtra saMbaMdha A pramANe che. " nAgari paM"i eTale cAritrane kSaNa (avasara ) meLavIne arati na kare, tathA prathamanA sUtra sAthe A saMbaMdha che. "gaM che" ItyAdi. meM bhagavAna pAse A sAMbhaLyuM che ke, "ga" ItyAdike sAdhu arati na kare A arati sAdhune pAMca prakAranA AcAramAM mahinA udayathI kaSAya, tathA premathI eTale mAtApitA strI vizeremAM sneha thatAM thAya che, te samaye saMsArane svabhAva jANelA buddhimAna sAdhue te mehane dura kare che, tema kare te cAritra paLe nahi te zuM thAya? te kahe che. jema, kaMDarIkane duHkha thayuM tema, saMyamamAM arati karanArane narakagamana che, tathA viSayavasthAmAM rati dura karIne sAdhunI daza prakAranI gurunI AjJAmAM rahevArUpa vigere samacArImAM te kaMDarikanA bhAI puMDarikanI mAphaka rati thAya; te saMyamamAM arati na thAya. teja kahe che - - sAdhu saMyamamAM rati kare (AnaMda mAne) jethI tene keIpaNa prakAranI bAdhA (aDacaNa) na Ave, tathA AlekamAM paNa saMyama zivAya bIjuM sukha che, evuM manamAM paNa na lAve. kahyuM che ke - __ "kSititalazayanaM vA prAntabhaikSAzanaM vA, sahajaparibhavo vA nIcadurbhASitaM vA, mahati phalavizeSe
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ (131) nityamabhyucatAnAM, na manasi na zarIre duHkha mutpaaparita che ? pRthvInA taLamAM zayana che tuccha bhIkSAnuM bhajana, athavA kudaratI lekanuM apamAna, athavA nIca puruSanAM maheNuM sAMbhaLavA, ATaluM chatAM uttama sAdhuo moTAphaLa (makSane) mATe niraMtara udyama karanArA che. temane manamAM ke, zarIramAM pUrve kahelAM kRtya kaMIpaNa dukha UpajAvI zakatAM nathI. (mekSAtha-sAdhu tene gaNakAratA nathI.) taNasaMthAranisaNNo'vi, muNivaro bhaTTha rAga maya mA . jaM pAvai muttisuhaM, taM katto cakavaTTIvi ? // 2 // " ghAsanA saMthAre beThele je muni che, ane teNe rAga-mada, meha tyajyAM che, te munija mukti-sukha pAme che, tevuM sukha cakravartI paNa kyAMthI pAme ! ahIM cAritra mehanIyakarmanA kSaya upazamathI je purane cAritra maLyuM che, tene pAcho mehane udaya thatAM ghera javAnI IcchAvALAne A sUtravaDe upadeza apAya che, ane te saMbaMdhamAM je kAraNethI saMyamamAMthI bhraSTa thavAya che, te hetuone niryuktikAra kahe che. bihauddese ado u, saMjame koi hunna arhe|
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ (132) annANakammalobhA, iehiM ajjhattha dosehiM // 19 // (pahelA uddezAmAM niryuktinI gAthA ghaNI kahI; ane A uddezAmAM A ekaja che, tethI maMdabuddhivALA ziSyane ArekA (zake) thAya ke, A eka paNa pahelA uddezAnI haze; te zaMkA dura karavA bIjo uddeza evuM gAthAmAM lakhavuM paDayuM che.) bIjA udezAmAM batAvyuM ke, kaI kaMDarIka jevA sAdhune 17 prakAranA saMyamamAM mehanIyanA udayathI arati thAya, ane tethI saMyamamAM DhIlApaNuM thAya ane te mehane udaya manamAM rahelA je doSe che, tenAthI thAya che, te de ajJAna, bha, vigere che. eTale Adi zabdathI IcchA madana kAma vigere paNa levA te ajJAna lobha kAma vigerethI sAdhune arati thAya. che. te batAvyuM. zaMkA-arativAlA budhdhivAnane A 72 mA sUtravaDe upadeza apAya che ke saMyamamAM arati thAya te budiyavAna sAdhue aratidUra karavI paraMtu saMsArane svabhAva jANe ke AvuM kahevAthI te arativAle thAya nahI ane je arativAle thAya te saMsAranuM svarUpa jANanAre vidvAna na kahevAya A baMne paraspara vire hevAthI jema eka jagyAe chAyA ane taDako na rahe te ahIM te buddhimAna na kahe athavA arativAla na kahe. kahyuM che ke tajhAnameva na bhavati yasminnudite vibhAtirAgagaNa
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ (133) tamasaH kuto'sti zaktidinakarakiraNAgrataH sthA jenA udayathI rAga gaNu ( saMsAraprema) utpanna thAya che. tene jJAna na kahevuM kAraNake jyAM sUryanA kiraNe prakAzIta thayAM hoya tyAM aMdhArAne rahevAnI zakita kayAMthI hoya? vigere che. je ajJAnI jIva mehathI cittamAM vikalpa kare te viSaya sukhathI nizcaya ( nakkI) rAgadveSa vigere sarva joDalAM je saMyamanA zatru che, temAM ratika ane saMyamamAM arati kare. __ ajJAnAndhA, zcaTulavanitApAGgavikSepitAste kAme saktiM dadhati vibhavA, bhogatuGgArjane vA; vi. iJcittaM bhavati hi mahanmokSamArgakatAnaM, naalpskche, viTAni jA saMmatti : zA" ajJAnathI AMdhaLA thaelA, suMdara strIonA apAMgathI DAmADoLa thaelA kAmIo kAmamAM prema dhAraNa kare che. athavA vibhavanA vistArane meLavavA cAhe che. paNa jeo vidvAna che, tenuM citta moTA mekSa mArgamAM ekatAna vAluM che. kAraNake zreSTa hAthI nAnA pAtaLA thaDavAlA jhADanI sAthe pitAnuM zarIra ghasata nathI.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ (134) na AcAryane uttara-ame tene juThuM kahetA nathI. kAra ke, cAritra pAmelAne A upadeza che, ane cAritraprApti jJAna zivAya nathI, kAraNa ke cAritranuM kAraNa jJAna che ane kArya e cAritra che. tathA jJAna, ane arati tene virodha nathI, paraMtu ratine virodhI arati che. tethI saMyamamAM jene rati che, tenI sAthe arati bAdhArUpa che, paraMtu jJAnanI sAthe tene virodha nathI, kAraNake, jJAnIne paNa cAritra mehanIyanA upazamathI saMyamamAM arati thAya che, kAraNake, jJAna paNa ajJAnanuM bAdhaka ja che, paNa saMyamanI aratinuM bAdhaka nathI; teja kahyuM che... jJAnaM bhUri yathArtha vastuviSayaM svasya dviSo vAdhakaM, rAgArAtizamAya hetumaparaM yuGkte na kartR svayam / dIpo yattamasi vyanakti kimu no rUpaM sa evekSatA, sarvaH svaM viSayaM prasAdhayati hi praasnggito je vidhi I ? " ghaNuM jJAna che, te yathArtha vastuviSaya saMbaMdhI che, te pitAnA zatru ajJAnanuM bAdhaka che. rAgane zatru, zama (zAMtine) mATe bIjo hetu pite joDatuM nathI. jema dave che. te pite aMdhArAmAM rUpane pragaTa kare che, te ja ahIMyA rUpane juo; kAraNake, sarva prAsaMgIka vidhi tipitanA
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ (135) viSayane sAdhe che. tathA AcArya kahe che ke A tamArA kAnamAM AvyuM nathI. 'balavAnindriyagrAmaH, paNDito'pyatra muhyatIti' IdriyasamUha baLavAna che, ane temAM paMDita paNa muMjhAya che ethI tamAruM kahevuM kaMI visAtamAM nathI. athavA jene arati prApta na thaI hoya tene ja ema kahevAya che, paNa A upadeza saMyama-viSayamAM buddhimAna puruSane kahevAya ke, saMyamamAM arati na karavI; tathA saMyamamAMthI arati dura karanArane kevA guNa maLe te kahe che - vaLa si pu vigere bArIka kALane kSaNa kahe che. te kSaNa, junI sI. (vastrane) phADatAM jeTalI vAra lAge; tethI paNa bArIka kALa samaya che. AvA sUkrama saMyamamAM paNa karma je ATha prakAranAM che, athavA saMsArabaMdhana che te baMdhana nathI. bharata mahArAjA mAphaka meha mUkI de, te tenuM kalyANa thaI jAya. (kevaLajJAna pAmIne mekSamAM jAya;) ane jeo upadeza na mAne, teo kaMDarIka muni mAphaka cAra gatimAM bhramaNa kare che, ane duHkhasAgaramAM Dube che, teja kahe che - aNANAya puDhAvi ege niyati, maMdA moheNa pAuDA, apariggahA bhavissAmo, samuTThAya laddhe
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) kAme abhigAhaha, aNANAe muNiNA paDilehaMti, ittha mohe puNo puNo sannA no havAe nopArAe tra-7rU hita mAnavuM ahita choDavuM, e jinezvaranI AjJAmAM che. tethI virUddha cAlavuM te anAjJA che. je puruSe AjJA bahAra thaIne pariSaha, ane UpasargathI kaMTALIne, athavA mehanIyakarmanA udayathI kaMDarIka vigere munionI mAphaka saMyamathI bhraSTa thAya che, te jaDapuruSe jemane karavA na karavAne viveka nathI, teo mehathI, athavA ajJAnathI gherAyelA che. kahyuM che ke " ajJAnaM khalu kaSTaM, krodhAdibhyo'pi sarvapApe. w: dha hitamahitivanatti nAto nAza kharekhara, krodha vigere badhAM pApathI paNa ajJAna moTuM pApa che. te ghaNuM duHkha ApanAra che, te ajJAnathI gherAyelA mANasa potAnA hita-ahita padArthane jANatA nathI. A pramANe mehathI gherAyele jaDamANasa cAritra pAmela chatAM, kamanA udayathI, athavA parisahanA udayamAM cAritra dhAraNa karela cAritra mUkavA IcchA kare che, ane bIjA sAdhue pitAnI rUcI pramANe vRtti racIne judA judA upA vaDe leka pAsethI pisA grahaNa karatA chatA kahe che ke-ame saMsArathI kheda pAmelA chIe, ane mokSanI IcchAvALA
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ (137) chIe. te paNa teo (aMtaraMgatyAgI na hovAthI) judA judA AraMbhamAM, tathA viSaya-abhilASAmAM varte che te batAve che. mana, vacana ane kAyAnA karmavaDe jenAthI gherAya te parigraha che. te parigraha jemanAmAM nathI, te aparigrahavALA ame thaIzuM; evuM baddhamata vigerenA sAdhuo mAne che, athavA jainadarzanamAM je sAdhuoe sAdhuveSa paherele che, teo pachI IcchAnusAra (bheLA mANasane Thagane) parigraha dhArIne bhege bhegave che. je pramANe nispRhatA dhAravI joIe; teja pramANe bIjA mahAvrata pALavAM joIe; eTale jainetara matavALAe, athavA pAsasthA (veSa mAtra dhArI jaina sAdhu) jema parigraha dhAre che, tevI rIte meMDhethI kahe ke, ame sarva jIvenA rakSaka (ahiMsaka) chIe, chatAM teo svArthanA mATe hiMsA kare che, tevI ja rIte uparathI kahe che ke -ame sAcuM bolIe chIe; ane kharI , rIte te, teo juThuM bole che, tema cerI karatA hoya; chatAM kahe ke, ame cerI karatA nathI, tethI AvuM karanArA zailaSa (ThaganI) mAphaka balavAnuM juduM, ane karavAnuM juduM. evA jagatane ThaganArA bheganI IcchAthIja veSa mAtrane dhAre che. kahyuM che ke - rAjitarAjaa vadhAma nAnAvidhairupAyai, ranAthavanmuSyate lokaH // 1 // " ..
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ (138) peAtAnI icchA mujaba zAstra banAvanArA, ane dIkSAmAM veSa dhAraNa karanArA kSudra manuSyAe judA judA upAceAthI anAthane jema luTArI luTe; tema A bheALA leAkeAne A sAdhuDaMgA luTe che, tethI A pramANe veSadhArI sAdhue meLavelA bhAgAne bhAgave che, ane tevA bIjA bhegA meLavavA, tevA tevA upAyeAmAM varte che. te kahe che keH-- vItarAganI AjJA virUddha peAtAnI buddhie muninA veSane lajAvanArA sa sAra sukhanA upAyanA ArbhamAM vAMravAra lAge che. (maceche) A viSayasukhanA ajJAnarUpa bhAvamAhamAM vAravAra kAdavamAM khuMcelA hAthI mAphaka bahAra pAte pAtAne kADhavAne samartha nathI. jema koi mahA nadInA pUramAM vacamAM jaIne DukhyA hoya te te jaldIthI taravA ke sAme kinAre AvavA samartha nathI eja pramANe koi paNa nimittathI prathamathI ghara strI putra dhana dhAnya sAnuM maitna tAMbu dAsa dAsI vigere vaibhava cheDI tyAgavRtti svIkArIne ArAtIyatIra ( pAchA AvavA ke kinAre javA te samaya nathI te) samAna gharavAsanA sukhathI nIkaLelA sAdhu thayA ane pharI te va melA bhAgane pAche grahaNa karavA icchA kare teA sayama paNa jAya te mekSamAM jai zakenahi tema gharavAlAM paNa sa`ghare nahI eTale ane bAjuthI judI paDelI mukatAlI( sAdhupaNu jo saMsAra vAMcchanA kare te na gRhastha rahe tema na sAdhu rahe tethI te ane prakAre bhraSTa che. kahyuM che ke. va ) mAphaka
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ (139) " indriyANi na guptAni, lAlitAni na cecchyaa| mAnuSyaM durlabhaM pApya, na muktaM nApi zoSitam / 1 / " jeNe indriyane kabaje lIdhI nathI athavA IcchAnusAra te iMdriyene viSaya sukhamAM jeDI nathI teNe manuSya paNuM pAmIne na bhega bhegavyA na tyAga vRtti svIkArI (A badhAne kehevAne sAra e cheke sAdhue sAdhu veSa dhAryA pachI game teTalAM kaSTa Ave; te paNa dhIraja rAkhI saMyama pALavuM.) jeo upara kahelI aprazasta (saMsArI viSaya sukha) ratithI dura thayelA che, ane uttama rati (cAtrimAM premavALA) che, te kevA hoya che te batAve che. vimuttA hu te jaNA, je jaNA pAragAmiNo, lobhamalobheNa duguMchamANe laddhe kAme nAbhi gAhai 74 dravyathI eTale dhana. sagAMnA aneka rItanA premathI mukAyelA ane bhAvathI viSaya kaSAyathI pratyeka samaye chuTatA sAdhue je bhaviSyakALamAM vadhAre vadhAre nirlobhI bane che, te puruSe sarva prANIne samAnabhAve gaNI nirmamatvavALA banI (saMsArathI) pAragAmI bane che. pAra te mekSa che, kAraNake, saMsAra-samudranA kinAre javAnI vRttinAM kAraNe jJAna, darzana, cAritra e traNa che, te traNane pAra kahe che. jema, lekamAM sArA varasAdane cekhAne varasAda kahe che.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ (140) eTale kAraNane kArya mAM samAvyuM; tethI te pramANe jJAnadana cAritranA pAre javAnA AcAra jemA che, te saMsAranA mAhathI ke, viSayakaSAyathI mukta thAya che. e praznaH--teo kevIrIte saMpuNa pAragAmI thAya ? uttara:- joke, AlAkamAM lAbha che, te badhAne tajavA durlabha che. jemake, kSapaka zreNImAM caDhelA munine paNa Ache karatAM jarA jarApaNa lAbha rahe che, tevA jarA lAbhane paNa uttama sAdhu sataiSavaDe pUrvanA lAbhane nizvetA; ane cheDatA sAme AvatA suMdara vilAsAne ( leke prAthanA kare; chatAM paNa) sevatA nathI. jema, mahAtmA pAtAnAM zarIramAM paNa mahatva rahita thayalA che, te para vastunA viSacasukhamAM lubdha thatA nathI jemake, brahmadatta, cakRtti e peAtAnA pUrvabhavanA bhAi citramunine oLakhIne prAthanA karyA chatAM paNa, teNe bhegA na svIkAryAM. upara pramANe suMdara bhAgA jeNe tyAgyA; te tyAgavAthI bIjuM paNa tyAgelu jANavuM te A pramANe. krodhane kSamAthI, tathA mAnane kAmaLatAthI, mAyAne saraLatAthI, e pramANe adhA durguNAne ni'dI uttama sAdhu cheDe che. sUtramAM lAbha levAnuM kAraNa e che ke, te badhA kaSAcamAM mukhya che te batAve che. te lAbhamAM paDelA sAdhyuM asAdhyanA vivekathI zUnya che tathA kA akAranA vicArathI
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ (141) rahIta banIne eka dhanamAMja daSTi rAkhanArAja pApanA mULamAM ubhuM rahIne sarva kriyAo kare che kaha che ke. "dhAveha rohaNaM tarai sAyaraM, bhamai giriNi guMje suN| mArei baMdhavaMpihu purimo to hoi dhnnluddho||1|| je dhanane lebhIo hoya te pahADa caDhe che samudra tare che pahADanI jhADImAM bhame che baMdhuone paNa mAre che. aDai bahuM vahai bharaM, sahai chuhaM pAcamAyaraha piTTho kula sIla jAipaccaya, vihaM ca lobhaddao cayaI / / " ghaNuM bhaTake che ghaNebhAra vahana kare che bhUkhane sahe che. pApa Acare che kuLa zIla jAti vizvAsa dhIraja e badhAne lebhathI pIDAele vRSTa purUSa tyaje che. tethI A pramANe uttama sAdhue prathamathI ja vigerethI dikSA lIdhI hoya ane tevA bhega maLatAM lAlaca thAya te paNuM mana daDha karIne lebha vigerene tyAga kare keTalAka lebhA vinA paNa dIkSAle che te batAve che. viNAvi lobhaM nikkhamma esa akamme jANA pAsai, paDilehAe nAvakhai, esa aNagAritti pa. baccai aho ya rAo paritappamANe kAlakAlasamuhAra i saMjogaDI aTThAlobhI, Alupe sahakAre vizividRcitte itya satthe puNo puNo se Ayabale se nAra
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ (142) bale se mittabale se piJcabale se devavale se rAyabale se corabale se atihibale se kiviNabale, se samaNavale, icaNahiM, viruva svahiM kajehiM daMDasamAyANaM saMpehAe bhayA kajjai, pAvamukkhutti mannamANe, mahuvA mAsA / rU. 70 - bharata cakravartI vigere kaI lebha nA kAraNa vinA paNa dikSAne meLavIne athavA sUtra pAThAMtaramAM vijadAroma che tene artha saMjavalana lebhane jaDamULathI dUra karIne pite ghAtI kamanI cekaDIne dura karIne AvaraNa rahita nirmaLa kevaLa jJAna prApta karI sarva vizeSathI jANe che ane sAmAnyathI jue che. arthAta jeNe pUrve batAvela anarthonuM mULa je lebha che. tene taja che tene lebha dUra thatAM mehanIya karma kSaya thatAM avazya ghAtI karmane kSaya thAya che ane nirmaLa kevaLa jJAna pragaTa thAya che tethI bIjakarma je bhavaupa grAhika che tepaNa dUra thAya che (jenAM ghAtakarma dUra thayAM tenAM aghAtI karma sarvathA svayaM naSTa thAya che.) tethI lAbha dura thatAM akarmA evuM vizeSaNa sUtramAM ApyuM che. A pramANe lebhata durlabha ane tajavAthI avazya karmane kSaya thAya che tethI zuM karavuM te kahe che prati upekSaNa eTale guNa doSane vicAra karI jIgAne grahaNa karavA ane lobha choDa athavA lebhanAM
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ (143) kaDavAM phaLane vicArI tenA abhAvamAM je guNa tene cAhIne te lebhane je tyaje teneja aNagAra kahe. ane je ajJAnavaDe manamAM muMjhAele che te aprazasta mULa guNa sthAnamAM rahI viSaya kaSAya vigeremAM phasele hoya te duHkha pAme che e badhuM pharIthI sarei sAdhu yAda kareke saMsArI jIva abhane lebhavaDe niMde ane viSayasukhamaLatAM tene bhagave ane lebhane cheDI sAdhu thaI pAchA lebhamAM gRdhdha banI baheLA karmavAle kaMI paNa jANe nahIM tathA juve nahIM ( kAmAndha janmathI AMdhaLA karatAM paNa vadhAre AMdhaLe che) ane hRdayanAM cakSu mIcAvAthI viveka rahIta banI bhegene vAMke che. ane pahelA uddezAmAM je batAvyuM te ahi jANavuM. A pramANe uttama sAdhu vicAre che ke lebhI rAta divasa dukha pAmate akALamAM uThate bhega vAMchuka artha lebhI luMTAre vicAra vagarane ghelA je bane che ane pRthvI vigere ane upaghAta karI zae vAraMvAra calAve che. - valI te pitAnI zarIra zakita vadhAravA judA judA upAya vaDe Aleka paralekanA sukhane nAza karanArI kriyA kare che tenIce mujaba che. mAMsathI mAMsa vadhe tethI paMcendriya jIvene haNe che tathA cerI vigere kare che te sUtramAM batAvyuM che e ja pramANe
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ (144) sa'sArI jIva sagAMne puSTa karavA mitrane puSTa karavA mathe che. eTale te zakti vAlAM haze te huM temanI madadathI ApadAmAMthI khacIza tathA pratye khaLa vadhAravA khasta ( gheMTu) vigerene te haNe che, tathA devamaLa vadhAravA ( prasanna karavA ) rAMdhavA, raMdhAvAnI kriyA (naivedya kare che,) athavA rAjAnuM khaLa vadhAravA rAjAnuM icchita kare che, athavA atithinuM khaLa vadhAravA cAhe che, te atithi niHspRha hoya che.kahyu che keH-- " tiSivaghavA Ave, cA yena garUmanA I atithisa taM vijAnIyAccheSamabhyAgataM viduH // 1" - ** je mahAtmAe tithinA, tathA parvanA badhA mahAsarve tajyA che, tene atithi kahevA; ane bAkInAne abhyAgata kahevA; tenA sAra A che. tenA mATe paNa prANIAne du:kha na ApavuM; eja pramANe kRpaNa-zramaNa vigerene mATe paNa jANavuM. je saMsArIjIva bIjAe:na mATe peAtAnAM AleAkanAM sukha che, tenA mATe judI judI jAtanAM huM'kakRtyA karI; eTale paDadAna vigere ApI bIjA jIvAne duHkha Ape che, teone alpalAsane bada mahAna duHkha maLavu' jANIne uttama puruSate pApa na karavu... joie. chatAM, ajJAnathI, athavA mehathI hAyaleA bhayathI tevAM pApa kare che, athavA kugurunA khATA upadezathI pApakamamAM paNa, dharma mAnI duSTa kRtya kare che, athavA kAMipaNa AzAthI pApa kare che, te khatAve che. agni je cha
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) jIvanikAyanuM ghAta karanAra zastra che, chatAM te agnimAM pIpaLAnuM, araNInuM lAkaDuM home che, athavA samiti, (eka jAtanuM lAkaDuM ) lajya, (dhANa) vigere nAMkhe che, ane temAM dharma samaje che, tathA bApanuM zrAddha karavAmAM gheTA vigerenuM mAMsa rAMdhIne brAhmaNane jamADe che, ane vadheluM pite khAya che. ( A rIvAja gujarAta vigere dezamAM nathI; paNa baMgALa dakSiNa vigeremAM che.) te A pramANe judA judA upAvaDe ajJAnathI haNAcalI buddhivALA pApathI chuTavAnA bahAne daMDa meLavavArUpa te te kriyAo prANIone duHkha ApanArI kare che. arthAt aneka zata karoDanI saMkhyAnA bhAvamAM bhegavavA chatAM paNa na chuTAya tevuM adhera pApa kare che, athavA pApathI chuTavAnuM mAnIne ajJAnadazAthI navAM pApaja bAMdhe che. athavA na meLaveluM pharIthI meLavavAnI IcchAthI prANaene duHkha ApI pite daMDa meLave che te A pramANe - A mane bIjA lekamAM, athavA AlekamAM pachIthI kAMI UMcapada apAvaze, evI IcchAthI te pApa karavAmAM vate che. athavA pite dhananI AzAthI mUDha banIne rAjAnI sevA kare che, (ane rAjAne khuza karavA prajAne pIDavAnA aneka pApa kare che.) kahyuM che ke - ArAdhya bhUpatimavApya tato dhanAni, bhokSyAH
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ (146) mahe kila vayaM satataM sukhAni; ityAzayA dhanavimohitamAnasAnA, kAlaH prayAti maraNApadhireva puMsAma rAjAne prasanna karIne tenI pAsethI dhana meLavIzuM ane pachI ame reja sukha bhogavIzuM. AvI AzAthI dhanathI meha pAmelA manavAlA mANasane AkhI jIMdagI sudhIkALa vItI jAthe che. (paNa teo dharma ArAdhI zakatA nathI.) ehi gaccha patottiSTha, vara maunaM samAcara / ityAcAzAgrahagrastaH, krIDanti dhanino'rthibhiH // 2 // Ava , paDa, uTha, bola, cupa rahe A pramANe belanArA dhanavAnA che. te dhananI IcchAvAlA garIbone vAraMvAra ramADe che. A pramANe sArA sAdhue samajIne zuM karavuM te zAstrakAra kahe che. taM pariNAya mehAvI neva sayaM eehiM kajehiM iMDa samAraMbhijA, neva annaM eehiM kajehiM daMDa samAraMbhA vijA, eehi kohiM daMDaM samAraMbhaM tapi zrana samaNu jANijjA, esa magge AriehiM pave. ie, jaheltha kusale no valiM pijAsi, simi, // sU. 76 / / logavijayasta vitio uddeso // 2 // pahelA adhyayanamAM pariNA batAvelI che. temAM be prakAranAM
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ (147) svakAya ane parakAya vAlAM duHkha denArAM zAne calAvavA nahI athavA pahelA uddezAmAM batAvela viSaya tathA mAtApitA saMbaMdhI premanuM aprazasta guNamULa sthAna samajIne tathA kALa akALe rakhaDavuM te samajIne athavA amUlya avasara tathA sugurUne bodha tathA pAMce IdriyanuM vicakSaNapaNuM tathA vRdadhA vasthAmAM tenI hAnI vigere samajIne tathA Aja uddezAmAM zarIra zakti vadhAravA athavA sagA vahAlAMnuM baLa vadhAravA daMDanuM levuM (navA pApa bAMdhavAnuM) jJaparijJAvaDe jANIne maryAdAmAM rahelA munie pratyAkhyA na parijJAvaDe pApa kRtya che devAM te batAve che. pite jAte zarIra zakita vadhAravAnAM ke bIjA duSTa kR karavA vaDe jIvene duHkha na Ape tema hiMsA juTha vigere pApa kRtya bIjA pAse na karAve, athavA pApIone mana vacana ane kAyAthI koI paNa rIte sahAyatA ke anumadanA na kare. - A sarva jIvane abhaya dAna devAne upadeza tIrthakare karyo che. tevuM sudhamAM svAmI jaMbusvAmIne kahe che. . jJAna vigerethI yukata bhAvamArga jenAthI kaMI paNa batanuM dUSaNe ke daMDa ke pApa lAgavAnAM nathI te mana vacana ane kAyAe karI kara karAvavuM ane anumodavo joIe tema karanAra Aryo che. eTale jeTalA pApa dhama che.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ (148) temane cheDI sarva prakAre uttama mArgamAM je je joDAyelara che teo saMsAra samudrathI kinAre pahoMcelA ane dhAtI kamane aMza paNa nAza karanAra chesaMsAranI aMdara rahelA badhA bhAvene jANanArA sarvajJa tIrthakara prabhue deva manuSyanI sabhAmAM badhAe samajI zake tevI tathA badhAnA mananA saMzaya chedanArI vANI vaDe A mArga kahe che. pite te pramANe vartelA che e A mArga jANIne uttama purUSa upara batAvelAM pApa kRtyane cheDIne badhAM tatva jANIne pitAne AtmA pApamAM na levAya tema sarva prakAre karavuM. A pramANe huM kahuM chuM bIje uddeza samApta thaze. * have trIje uddeza kahe che. bIjA udezAnI sAthe trIjAne A pramANe saMbaMdha che. gayA uddezAmAM kahyuM ke saMyamamAM daDhatA karavI ane asaMyama mamAM upekSA karavI ane te baMne paNa kaSAya dura karavAthI thAya temAM paNa mAna utpattinA AraMbhathI uMca getrimAM janme che te uthApele (ahaMkArI) thAya tethI te dura karavA kahevAya che tethI bIjA ane trIjAne A saMbaMdha che ke buddhimAna sAdhu rAga dveSamAM na lepAya te ja pramANe buddhimAna sAdhu uca getranA abhImAnamAM paNa na lepAya mAnIne ahaM. kAra na kare te sidhAMtakAra batAve che. se asaI uccAgoe asaI nIAgoe, no hoNe
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ (149) no aharitte, no'pIhae, iya sakhAyaM ko goyAvAI ko mANAvAI ? kaMsi vA ege gijhA, tamhA no harise no kuppe, bhUehi jANa paDileha sAyaM sUtra. 77 A saMsArI jIva aneka vAra mAna satkArane evA uMcagetramAM AvyuM che tathA anekavAra nIca zetramAM jayAM lake niMde tevAmAM paNa pite janame che te kahe che. nIca getranA udayathI anaMta kALa tiryaMcagatimAM saMsArI jIva rahela che tyAra pachI bhaTakta jIva nAma kamanI 92 uttara prakRtinA karmavALa banI tevA tevA adhyava sAce utpanna thaele AhAraka zarIra tenuM saMghAta baMdhana aMgopAMga devagati tathA anupUrvI malI be tathA narakagati ane anupUrvI malI be e vaikriya catuSThaya (ekaThuM) e 12 karma prakRtine nirlepa karIne (dUra karIne) bAkInI 80 prakRtivAle banI tejasa ane vAyu kAryamAM utpanna thaye tyAra pachI manuSyagati tathA anupUrvI malI che te dura karIne uMca getrane popamanA asaMkhyaya bhAgavaDe uphavala kare che. ethI tejasa vAyukAyane pahele bhAge thaye te A pramANe nIca zetrane baMdha, ane udaya paNa, ane teja karmanI cakamatA (sattA) che. tyAMthI nIkaLIne bIjI kAyanA ekedriyamAM AvIne upaje, te, teja bhAge thAya; ane traNa
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ (150) kAyamAM paNa aparyApta avasthAmAM paNa teja bhAMge thAya; ane jyAM sudhI UMca gotrane nilepa na thAya te bIje cothe ema be bhAMgA thAya te batAve che. nIca getrane aMdha, ane udaya, tathA teja karmapaNAnI sattAthI ubhayarUpe ane bhAge thAya; tathA UMca netrane baMdha nIca zetrane udaya, ane satakarma paNuM baMne rUpe che. e ce bhAge che, paNa bAkInA cAra bhAgA nathI ja thatA; kAraNake --- tithI nimAM UMca netranA udayane abhAva che. teja UMca zetranA (ahaMkArathI) uddhavanavaDe kalaMkavAba bhAvamAM Avela chava anaMtakALa sudhI ekendriyamAM rahe che, athavA ulamAM thayA vinA tiyacamAM anaMta utsarpiNI, ane avasarSiNa rahe che. prazna -AvalikAnA saMkhyaya bhAga samaya saMkhyAvALA putaLa parAvarta ema joIe; paNa pukULaparIvarsa kema joIe? AcAryane uttara-jeo dArika, vaikiya tejasa, bhASAanApAna, (zvAsozvAsa) mana (A cha thAya che, paNa sAta lakhela che. AhAraka e TIkAmAM lakhavuM rahI gayuM che.) karma saptakathI saMsAranA vacalA bhAgamAM putaLe AtmAnI sAkSe ekamekSaNe pariNamelA che, te putaLa parAvarta che, evuM lAka AcArya kare che.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ (151) bIjA AcAya nA mata evA che ke, dravya bhAva, ema cAra bhede varNave che, ane A pratyeka paNa mAdara, ane sUkSma. ema e bhede anubhave che, tathA dravyathI mAdara je AdArika, vaikriya, tejasa kAmaNunA cAtuya (cAkaDA vaDe) sa pugaLeA grahaNa karIne cheDI dIdhA tyAre thAya che, ane sUkSma che, te eka zarIravaDe badhA pugaLA sparza vALA thAya tyAre jANavu ( 2 ) kSetrathI khAdara jyAre krama, ane uSmavarDa maratA jIvane badhA leAkAkAzanA pradeza spazavALA thAya tyAre hAya che, ane sUkSma teA tyAreja jANavA ke, eka vivakSita AkAza khaDamAM marele, jyAre tenA pradezeAnI vRddhi thAya; tyAre sarve leAkAkAzane nyAsa thAya tyAreja jANavu.... (3) kALathI mAdara jyAre utsarpiNI, ane ava sarpizInA jeTalA samayeA che, teTalA krama, ane utkramavarka maraNa pAmavAvaDe sparza kare che tyAre jANuvuM; paNa sama tA, utsarpiNInA prathama samayathI ArabIne kramavaDe sa samaye! maranArA jIve adhA sparza karyAM hoya tyAre jANavu. (4) bhAvathI khadara jayAre anubhAganA madhanA adhyava sAyanA sthAne krama ane utkrama vaDe marelA jIvathI vyApta cAya tyAre kahe che. anubhAganA adhanA adhyavasAyanuM pramANu prathama sa
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ (152) yama sthAnanA avasaramAM kahI gayA chIe ane sUkSma te jadhanya anubhAva baMdhanA adhyavasAya sthAnathI AraMbhIne jayAre badhAmAM paNa kAma karIne marele thAya tyAre jANavuM tethI A pramANe kalaMkI bhAvane pAmele athavA bIje kaI jIva nIca zetranA udayathI anaMta kALa sudhI paNa tiryaMcamAM rahe che. manuSyamAM paNa nIca gotranA udayathI tevA niMdanIya sthAnamAM utpanna thAya che tathA kalaMka vAle jIva paNa beidriya vigeremAM utpanna thayele pahelA samayamAM paryAptinA uttara kALamAM ucatra bAMdhIne manuSyamAM aneka vAra uMca tra meLave che. tyAM trIjA bhAMgAmAM rahelA athavA pAMcamA bhAMgAmAM utpanna thaele che te A pramANe che. nIcatra badhe che. ane ucagetrane udaya hoya che. ane kamapaNuM ( sattA) baMnenuM che te trIjo bhAge ane pAMcamA bhAMgAmAM uMcagetra bAMdhe che tathA tene ja udaya che. ane sakarmapaNuM (sattA) baMnenuM che chaThe ane sAtame bAge te je baMdhathI uparata ( dUra ) thayehoya tene thAya che ane tene viSaya na hovAthI te baMnene adhikAra nathI. te baMne baMdhanA uparamamAM uMcagotrane udaya thAya che ane sakarma paNuM banemAM kAyama che te cha bhAge thaye ane sAtame bhego zilezI avasthAmAM dvicarama (chellA samayanA agADInA samayamAM) nIcagAtra khapAve chaa UMcagetrane
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ (153) udaya hoya tene ja che. ane sattA paNa uMcazetranI che. A pramANe uMca nIca getramAM rahelA jIve ahaMkAra na kara joIe tema dInatA paNa na karavI joIe. uca ane nIca te baMne getrane baMdha adhyavasAya sthAnanAM kaDaka samAna che. sUtramAM batAve che ke, zILa, gapharire jeTalAM UMca getramAM anubhAva baMdhanA adhyavasAyanA sthAna kaMDaka che teTalAMja nIcagetramAM paNa che ane te sarve anAdi saMsAramAM AjIve vAraMvAra anubhavelAM che. tethI uMcagetranA kaMDakanA artha paNe jIva hINe paNa nathI tema vadhAre paNa nathI eja pramANe nIcatra kaMDakamAM paNa samajavuM te saMbadhamAM "nAgArjunIyA" ( ) A pramANe kahe che. "egamege khalu jIve aI addhAe asaI uccA* goe asaI nIAgoe, kaMDa gaTTayAe no hoNe no aharite" eka eka jIva bhUta kALamAM anekavAra uMca nIca getramAM AvyuM. ane uMca nIcanA anubhAga kaMDakanI apekSAe hIna ke atirikta nathI teja kahe che. uMca netra kaMDakavAle eka bhavika athavA aneka bhAvikamAMthI nIca gotranA kaMDaka ochAM nathI tema vadhAre paNa nathI. evuM
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ (154) samajIne ahaMkAra ke dInatA na karavI. (arthAta samAdhi rAkhavI teja sAdhupaNuM che.) te batAve che. kAraNa ke uMca nIca sthAnamAM karmanA vazathI utpanna thAya che. te ja pramANe baLa-rUpa-lAbha vigere madanA sthAnenuM asamaMjasapaNuM (asthiratA) samajIne sAdhue zuM karavuM te kahe che. jAti vigerene kaI paNa mada sAdhu na vAMche. athavA tevI IcchA paNa na kare kAraNake uMca nIca sthAnamAM A jIva ghaNuM vAra utpanna thaye, evuM samajIne keNa getrane-ke--mAnane abhIlASI thAya.! arthAta mA uca netra badhA lokene mAnanIya che. tevuM bIjAnuM nathI. evuM kaye buddhivAna manuSya mAne.! tathA bIjA chae UMca ane nIca e badhAM sthAnene aneka vAra pUrve anubhavelAM che. te ja pramANe chetranA nimitta mAna-vAdI keNa thAya. arthAt je saMsAranA svarUpane sArI rIte jANe che, te ahaMkArI na thAya. valI * anekavAra te sthAne pUrve anubhave chate hamaNuM ekAda uca gotra vigere asthira sthAnakamAM AvatAM rAga vigerenA virahathI gItArtha thaela keNa mamatva kare. ! ene bhAvArtha A che ke karmanuM pariNAma jeNe jANavuM che te muni A sevAne dhAraNa kare. zraddhapaNAne kyAre je ke e pUrve teNe tevuM na meLavyuM hoya te paNa kharI
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) rIte teNe ghaNI vakhata ucatra vigere meLavyuM che. te te ucagetranA lAbhathI ke alAbhathI ahaMkAra, dInatA, na karavAM tevuM sUtramAM kahyuM che. kAraNa ke anAdi saMsAramAM bhaTakatA jIve bhAgyane AdhAre ghaNI vAra uMca nIca gotranAM sthAna anubhavelAM che. tethI kaI vakhata uMca nIca gotra meLavIne DAdo purUSa je kharAba tathA sArI vastune oLakhe che te uMca netra vigerethI ahaMkAra na kare. kahyuM che ke"huvA bhajiyA vAtAvyakatA mAtra sAro uccaiH sthAnAni tathA, tena na me vismayasteSu // 1 // badhAe sukhane meM A saMsAramAM bhamatAM meLavyAM che. uMca sthAna paNa meLavyAM che, tethI have mane tenAmAM kAMI Azcarya jovAmAM AvatuM nathI. jaha so'vi NijjaraMbho paDisiddho aTThamANa avasesa mayahANA, parihari avvA payattaNaM // 2 // - jo ke, nija rAne mATe UMca getranA madane niSedha karyo che, te paNa ATha mAnane mathanArA sAdhuoe prayatna vaDe bIjA madasthAna paNa tyAgadevAM. teja pramANe, nIca getramAM ke, niMdanIya sthAnamAM utpanna thaIne dInatA na karavI. teja sUtramAM kahyuM che ke " je bhAgyavazathI lekamAM niMdanIka jAti kuLa rUpa baLa lAbha vigeremAM ochA paNuM pAna
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ (156) mIne sAdhue ke na kare manamAM vicAravuM ke mAre nIca rathAna athavA bIjAnA halakA zabda sAMbhaLIne mAre dukha zA mATe mAnavuM. meM pUrve tevuM ghaNIvAra anubhavyuM che. tethI dInatA na karavI. kahyuM che ke, "avamAnAtparibhraMzA dadha bandha, dhana kSayAt / bAvatA rojagya, zci, sAdhatA teraza apamAnathI nIca dazA thavAthI athavA vadha baMdha ke dhananA kSayathI mANase kheda na kare kAraNake pUrve A jIve riga zeka judI judI jAtimAM seMkaDe vAra bhegavyA che. saMte ya abimhaiuM paMDieNa ya asNte|| sakAhu dumovami ahiaeNa' hiaMdharaM teNa // 2 // paDita puruSa prAptimAM Azcarya na karavuM ane aprAmimAM nAkhuza thavuM nahi. jhADanI upamAvALA hRdayavaDe hitane dharanArA puruSane zakya che. (jhADa badhAM duHkha sahe, paNa tyAMthI khase nahi, tema hRdaya sthira karI duHkhasukha sahevAM.) hoUNa cakkavaTTI, puhaivaI vimala pNddrcchtto| socava nAma bhujjo aNAha sAlAlao hoi // 3 // - cakRvattI ke, pRthvIpati nirmaLa sapheda chatrane dharanAre pahelAM pita bane ane teja puruSa pita (teja janmamAM)
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ (157) anAtha AzramamAM rahenArA bhAgyavazI ane che. ( va mAnamAM jarmanInA bAdazAha kaisara, tathA rUzIyAnA jhAra, tathA amerIkAnA presIDenTa vilsana, kevA UMca pade hatA; ane hAla kevI sthitimAM che, te vicAratAM khIjA mANusAne mAna ke dInatA, kevIrIte thAya; athavA eka janmamAM judI judI avasthAnI nIca-U'capaNAnI sthiti kavazathI anubhave che, tethI UMca-nIca gAtranI kalpanA manamAMthI kADhIne tathA khIjA paNa mananA vikalpa krura karIne zuM karavu ? te kahe cheH-- ! - jIvAne sa'sAramAM AvAM UMca-nIca pada hamaNAM thAya che, pachIthI thavAnAM che, ane pUrve thayAM che, evu... vicArIne ziSyane guru kahe che keH--tArI tIkSaNa buddhithI jANa ke, jIvane krama vazathI sukha Ave che, tema duHkha paNa Ave che, tathA tenAM kAraNe paNa vicAra, ( jIve jevAM punyapApa karyAM hoya; tevAM sukhaduHkha maLe che. vaLI avigAna ( )paNe prANIe sukhane icche che. ahIMyAM jIvajaMtu prANI vigere zabde pacega lakSaNavALAM dravyanA mukhya zabdane aDIne " sattAvAsi " zabda " bhUta" zabdane levAthI ema sUcavyu ke, jema A upayoga lakSaNavALA paDhArtha avazya sattAne dhAraNa kare che, te sukhane vAMDhe che, ane duHkhane dhikkAre che, su
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ punyanA udayathI che, tethI ema jANavuM ke, badhI paNa zubha prakRtie zunyanA udayathI che. jethI zubha nAma zetra AyuSya vigere karma prakRtine dareka jIva cAhe che. ane azubhane niMde che. A pramANe che te zuM karavuM te kahe che. rataM mUyattaM kANattaM kuMTataM khujataM paDabhattaM sAmataM sabalattaM saha panAeNaM aNegAo joNIo saM. ghAyaha virUva rUve phAse pari saMveyaha (sUtra 78) / * athavA zubha azubha karma badhA jIvamAM joIne DAhyA pue te jIne apriya hoya tevuM kRtya na karavuM e zAstra kArane upadeza che, A saMbaMdhamAM "nAgAjaLunIyA" kahe che. "te haju suvaggag" jIva duHkhane kADhavA tathA sukhane meLavavA Icche che. tethI jIvanI prarUpaNa karavI ane te pRthvI pANI vAyu ati vanaspati sUkSama bAdara vikala paceMdriya saMjJI asaMzI paryAptA aparyAptA vigere pahelA adhyayanamAM batAvyA che ane te duHkhane cheDavAnI IcchA vAlA tathA sukhane meLavavAnI icchA vAlA nuM pitAnI upamAe mAnatA sAdhue pitAnA sukhanA mATe jIvane dukha ApavAnAM hiMsA vigere sthAna cheDavA IcchatA purUSe paMca mahAvratamAM
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ (159). pitAne AtmA sthApana kare, ane te mahAvate pUrAM pALavA mATe uttara guNe paNa pALavA joIe teja vAta A sUtramAM lAvyA che, te kahe che. - pAMca samitithI banele have pachI kahevAtAM zubha azubha karmanuM svarUpa jANe eTale aMdhapaNuM baherApaNuM mugApaNuM kAMNApaNuM ane kuTapaNuM vigere karmanAMja phaLa che. te chamAM zAkSAt jeIne pite samaje, ke huM duHkha, bIjAne ApIza, te te mane paNa bhegavavuM paDaze te khulAsAvAra kahe che. have samitinuM varNana kahe che. sama upasarga I. dhAtu ane ti. pratyaya lAgavAthI samiti zabda banyo che. arthAt samyapha vartana te samiti che. tenA pAMca bheda che. (1) IrSA samiti te joI vicArI pagaluM bharavAnuM che, jethI bIjA nI tathA pitAnI rakSA thAya, (jaIne cAle che, paga nIce kIDI vigere mare nahIM, tema mekara paNa na lAge ) A ahiMsA nAmanA pahelA mahAvratane Teko ApanAra che. tethI ahiMsA barabara paLe che. (2) bhASA samiti te asatya ahitakAraka vacana kivA mATe che, arthAt sAptAe bIju mahAvrata pALavA, jeI vicArIne besavuM. tathA (3) . evaNa samiti te sAdhune keInuM paNa carIne ke pUchayA vinA kAMI paNa na levuM-te vajuM mahAvrata pALavA mATe che, ka
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ (160) eTale nirdoSa jana vigere divasanA prakAzamAM mAlIkanI rajA laI vAparavAnuM che. bAkInI be samitie. (4) AdAna-eTale vastu levI-mukavI te samiti tathA (5) utsarga-eTale zarIramAMthI ke makAna vigeremAMthI nIkaLate maLa vigere cogya sthAne nAMkhave ke jethI bIjAne pIDA na thAya, te badhA mahAvratamAM sarvottama ahiMsA nAmanA pahelA mahAvratanI siddhi mATe che, A pramANe paMca mahAvrate meLavIne pAMca samiti pALatA sAdhune bIjA jInuM sukha vigere dekhAya che, athavA je rIte pite bIjAnuM bhaluM cAhanAre thAya che te sUva vaDeja batAve che. aMdhapaNuM vigere je je virUpa rUpamAM saMsArI jIve saMsAramAM bhramaNa karatA ghaNu avasthA e bhegave che. te batAve che temAM ekendriya eMdriya traNe priya e AMkha vinAnA dravya ane bhAva aMdhA che (ApaNI mAphaka temane AMkhe jovAnI nathI) tathA cAredriya vAlAthI jovAnI AMkhe chatAM dharmanA abhAve mithyA daSTie bhAva aMghA che.( sArA mAThAne temane viveka nathI)kahyuM che ke, ____ "ekahi cakSuramalaM sahajo viveka, stadvadbhireva saha saMvasati dvitIyam; etadvayaM bhuvi na yasya sa tatvato'ndha, stasyApamArga calane khalu ko'parAdhaH
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ (161) jene niMLa cakSu samAna svabhAvIka viveka che ane tevA viveka sAthe emane sAmatarUpa khIjuM netra che. A khane cakSu jemane nathI te hRdayanA AMdhaLA kumArge jAya tA te khIcArAnA kharekhara zuM aparAdha che ? . je vItarAganA dharma pAmelA che teo samyak dRSTi che. temane koI paNa kAraNe AMkhanuM teja nAza pAmyu* hAya te drazya adhA jANavA paNa kharA dekhatA kAne kahevA ke je dravyathI paNa AMdhaLA nathI ane bhAvathI paNa AMdhaLA nathI arthAt AMkhe jue che, ane vivekathI vatta che. ane prakAranu ApanArU che. tethI dravya ane bhAvathI bhinna evu jene aMdhapaNuM' che, te ekAntathI duHkha kahyu che ke. "jIvanneva mRto'ndho, yasmAtsarvavidhAsu paratantraH / nityAstami tadivAkara, stamo'ndhakArArNavanimagnaH "" jIvatAMja muvA jevA AMkhathI AMdhaLA che. ke te khIcArA badhI kriyAmAM paratatra che. jene cakSu nathI tene haMmezAM sUya asta thaelA che ane pAte adhakAranA samudramAM DukhyA che. lokadvayavyasana vahnivi dIpitAGga, mandhaM sabhI 11
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) kSya kRpaNaM parayaSTineyam / ko nobijeta bhayakRjananAdivogrA, kRSNAhinaikanicitAdiva cAndhaga ? rA" (vasaMtatilakA) Aleka parakamAM duHkhanA agnimAM baLatA aMgavAle tathA pArakAnI lAkaDIe dorAtA dukhI AMdhaLAne joIne kaNa kheda na pAme? athavA bhayane pamADanAra e bhayaMkara kALe sApa aMdhArAnI khADAvALI jagyAmAM je eka daSTie karaDavAnI IcchAvAle beThele che tene joIne tene AgaLa jatAM je bhaya lAge che, tevI rIte aMdhapaNanA khADAnuM dukha kene bhayaMkara na lAge. ? jema upara AMdhaLAnuM duHkha batAvyuM te pramANe keTalAka jIve karmanA vazathI baherApaNuM bhagave che. ane jene sANa ke mAThA vivekanuM bhAna nathI te A leka para lekanuM je sAruM phaLa che, tenI kriyA karavAne te azakta che. . "dharmazruti zravaNamaGgalavarjito hi, loka zruti . avaNa saMvyavahArabAhyaH / kiM jIvatIha baghiro ? . muvi yasya zabdA, svapnApalabdha dhana niSphalatAM prapati : zA (vasaMtatilakA) ke dharmanAM vacana sAMbhalavAnA kalyANathI dUra thayela tathA
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ (163) lekanA vacana sAMbhaLavAnA vahevArathI bahAra thaela che. te bahera A dunIyAmAM kema jIve che.? ke jene kahelA zabdo svapnamAM meLavelA dhananI mAphaka niSphaLatAe jAya che. svklnbaalputrkmdhurvyaashrvnnvaahykrnnsy| badhirasya jIvitaM kiM, jIvanmRtakAkRti dharastha // 2 // pitAnI strI tathA nAnA putranAM madhura vacana sAMbhajavAthI vimukha evA baherAnuM jIvita chavA chatAM paNa marelAne AkAra dharanAranuM kaI gaNatrImAM che? nakAmuM che) A pramANe mugane paNa ekAMta duHkhane samUha bhegavavAnuM che. kahyuM che ke"tuvarAjamAtA, kAra rojarimUvalA pratyAdezaM mUDhAH karma kRtaM kiM na pazyanti ? // 1 // " duHkhane karanAra apajazavALuM sarva lekamAM niMdApAtra mugApaNuM che, te pitAnAM karmonuM kareluM phaLa bIjAne bhegavAtAne mUra kema jotA nathI ? (pite pApa karaze, te, tevuM phaLa bhogavavuM paDaze.) teja pramANe kANApaNuM paNa duHkharUpe che. kahyuM che - ___ "kANo nimagna viSamonnatA: zakto virAmajanane janamAturANAm / yo nava kaspaci dupaiti manaH piyatva, mAlekhya karma likhito'pi vinu raNapa? lNA" (vasaMtatilakA)
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ (164) viSamasthAnamAM Dubele, jene ekaja daSTi (AMkha) che. je pite kANe havAthI vairAgya utpanna karavAmAM zaktivAna che, ane janmaHkhIomAM te che. pite keinAM paNa manane vahAle. lAgatuM nathI. AlekhavA jega karmathI lakhAye chatAM, je bIjAne vahAle na lAge tenuM svarUpa gaI gaNatrInuM che? A pramANe kaMTANuM eTale, jenA hAthapaga vAMkA hoya, athavA ThIMgaNApaNuM hoya; athavA jenI pITha vaDanI (khudhAnA) AkAre hoya; tathA raMge kALe hoya; tathA zabaLa ( ) paNuM heya. AvuM svabhAvika kadarUpuM zarIra hoya, athavA, pachavADe karmanA vazathI te thAya; te, ghaNuM duHkha bhegave che. vaLI pramAdathI eTale, viSayakIDAnA kAraNe sArAM kAmamAM eTale, dharmamAM pramAda karavAthI saMkaTa, vikaTa, zIta, USNa vigere, aneka bhedavALI nImAM pite bhramaNa kare che, athavA prathama batAvelI corAzIlAkha javAnImAM ekasarakhuM bhramaNa kare che. ane navAM navAM AyuSya bAMdhIne temAM jAya che. ane te nIomAM judI judI jAtanAM duHkhone anubhave che, te ja pramANe ucazetrane ahaMkAra karavAmAM haNaelA cittavALe athavA nIca gotranA kAraNe dIna bane, athavA AMdhaLe bahere thavA chatAM ajJAnI chava pite pitAnuM kartavya nathI jANata tathA pUrve karelAM karmanuM A phaLa che, te jANatA nathI, tathA saMsAranI burI dazAne bhUlI
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAya che. ane hita-ahitane visAre che. temaja ucita vAtane gaNatuM nathI. te tatvane bhulele mUDha banela hoya teja uMca netra vigeremAM ahaMkAra kare che. teja kahe che se abujjhamANe hao vahae jAi maraNaM aNu. pariyaTTamANe, jIviyaM puDho piyaM 'iha' megesiM mANavANaM, khittavatthumamAya 'mANANaM' ArattaM virata maNikuMDalaM saha hiraNNaNa itthiyAoparigijjhati, tatye varattA, na ittha tavo vA damo vA niyamo vA dissai, saMpuSNaM bAle jIviukAme lAlappamANe muvi parivAramuphA (phU. 72) - pUrve kahelAM UMcagetrane abhibhAnI athavA AMdhaLAM, -maheze vigerenAM duHkhane bhegavate athavA karmavipAkane na jANatuM hata upahata che eTale, judI judI jAtanA rogathI zarIre pIDAtAM haNAya che, tathA badhA lekamAM parAbhava pAkavAthI upahata che, athavA UMcagotranA ahaMkArathI Ucita kAryane choDavAthI vidvAna purUSonA mukhathI, jene apayaza paDaghe paDavAthI te haNAya che, tathA abhimAna karavAthI aneka bhavamAM azubhakarma bAMdhIne, nIcagetranA udayane anubhavate upahata che, ane te duHkhathI mUDha bane che, te dareka jagyAe joDavuM."
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ teja pramANe jAti (janma-maraNa) e bannene "pANI kADhavAnA reTanA nyAye" navA navA janma-maraNanAM duHkhasaMsAranA madhyabhAgamAM rahine te jIva bhagave che, athavA kSaNekSaNe kSayarUpa AvI cImaraNathI dareka kSaNe janma, tathA vinAzane anubhavate dukhasAgaramAM Dubelo saghaLuM nAzavaMta chatAM, tene nitya mAnIne, jemAM hita thavAnuM che, tene paNa ahita mAnI vimukha thAya che. (dharma, je sukhane ApanAra che, te dharmane bahukha ApanAra viSayamAM kheMcAya che.) kahyuM che ke - AyuSyane nitya mAnIne athavA, asaMyamajIvita dareka prANIne vadhAre vahAluM che. eTale, A saMsAramAM ajJAna aMdhakArathI haNAelA cittavAlA manuSyane tathA bIjA prANuMene viSaya rasamAM jIvavuM vahAluM che, te batAve che. AyuSya vadhAravA mATe rasAyaNa vigere kSiAe bIjA ane je dukha karanArI che. tene kare che. tathA rekhA vigerenuM kSetra kheDAve che. dheLAMghara (havelIe) vigere baMdhAve che. tathA A mArAM che. ema mAnIne tenA upara vadhAre prema kare che. tathA DAM raMgelAM athavA judI judI jAtanAM raMgelAM athavA vagara raMgelAM vastra tathA ranAM kuMDaLe tathA senuM tathA strI vigere meLavIne temAM eTale upara kahelI ramaNIya vastuomAM gRddha thaelA che. te mUDhapurUSe duHkha AvatAM gabharAya che. athavA temanI zarIra zakti barAbara hoya tyAre te dharma vizerane uttama belatA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ (167) nathI paNa tapa te aNusaNa vigere tathA "ikriyenuM damana tathA ahiMsAne niyama phaLavALe nathI ema teo ulaTu bole che. te batAve che, tapa niyama dhAraNa karelA dhami jIvane teo kahe che. ke Apa vigerenuM phaLa bhaviSyamAM nathI. phakta AlekamAM kAyAne duHkha ane bhoga vigerethI dUra rahevuM . e tamane ThagavA mATe gurUoe be batAveluM che. valI bIjA janmamAM sukha maLaze. e paNa kheTe gurUe zrama Apelo che. kAraNake hAthamAM AvelA bhege tathA sukha bhegavavAM cheDIne bhaviSyamAM sukhanI AzA karavI e vadhAre pAparUpa che tethI vartamAnanuM sukha cahAnArA saMsArI jIve ( gurUnA vacanane UMcAM mUkI ) bhega bhegavavAmAM eka purUSArtha mAnI avasare avasare saMpUrNa bhegene bhagavate. ajJAnI jIva lAMbA AyuSyane Icchate bhegone mATe atizaya kuvacana bolate vacana daMDanuM pApa bAMdhe che. eTale je mANasa ema bele ke tapa tathA iMdriya damana athavA ahiMsAdika niyama phaLavAtuM nathI evuM bolanAre mUDha tatvane na jANanAra hata upahata thaele navAM navAM janma maraNa karI jIvita kSetra strI vigeremAM lupa banI tatvamAM vimukha ane atatvamAM tava mAnIne hita ahitanI bAbatamAM paNa ulaTa cAle che. te batAve che. dArAH paribhavakArAbandhujano bandhanaM viSaM viSayAH ko'yaM janasya mohI? ye ripavasteSu suhRdAzA /
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ (168) strIo apamAnane karanArI, baMdhujana baMdhana samAna tathA idrinA viSe viSa samAna che. chatAM mANasane A ke meha che ke je kharekharA zatru che. temAM mitrapaNAnI AzA rAkhe che. paNa jeo zubha karma upArjana karIne mekSanI IcchAvAlA banelA che te kevA che te batAve che. ___ iNameva nAvakhaMti, je jaNA dhuva cAriNo / jAI maraNaM parinnAya, care saMkamaNe daDhe (?) natthi kAlasta NAgamo, savye pANA piAuyA, suhasAyA dukkha paDikulA appiya vahA piyajIviNo jIviukAmA, sabvesiM jIviyaM piyaM, taM parigijjha dupadhaM cauppayaM abhijujiyANa saMsiMciyA NativiheNa jA'vi se tattha mattA bhavai, aparAyA bahuyA vA, se tattha gaDDie ciThThai, bhoSaNAe, tao se egayA vivihaM parisiTuM saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavaha, taMpi se egayA dAyAyA vA vibhayanti, adattahAro vA seavaharati, rAyANo vA se vilupati, nassA vA se viNassai vA se agAraheNa vA se Dajhai iya, se parassa'TAe kUrAI kammAI vAle pakuvvamANe teNa dukkheNa saMmUDhe / vipariyAsamuvei, muNiNA
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ (169) hu eyaM paveiyaM, aNohaMtarA ee no yaohaM tarittae, atIraMgamA ee no ya tIraM gamittae, apAraMgamA ee no ya pAraM gamittae, AyANijaM ca AyAya tami ThANe na ciTTai, vitahaM papavayanne tami kaviAdi viThTha (rU. 80) jeo ghavacAri eTale mekSanuM kAraNa jJAna vigere che. tene meLavavAnA svabhAvavAlA che tevA dharmAtmA purUSe upara kahelA asAra jIvita kSetra dhana strI vigerene cahAtA nathI athavA dhutacArI eTale dhuta te cAritra temAM ramaNatA karanArA che. arthAt cAritra laI tene pUNa pALI mekSa meLave te saMsArane cahAtA nathI. te - valI bhaganA abhAve jJAna meLavIne janma maraNanA duHkhane jANIne tevA purUSe saMkramaNa ( cAritra ) mAM ramaNatA karavI evuM ziSyane gurU kahe che. ke vitasikA rahita athavA parisaha upasarga AvatAM tAre kaMTALavuM nahI athavA he ziSya tuM zaMkA rahIta manavAle thaI saMyamamAM rahe eTale ziSya tapa damana niyama vigere AlekamAM je kaSTa che. te parabhavanuM anaMta sukha Apaze evuM nizaMkapaNe mAnIne dharmamAM AsthA rAkhe, ane te tapa niyama vigere kare ane tethI ja pite tapanA prabhAvathI rAjA-mahArAjAone paNa pUjavAyegsa thAya che. A
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) jeNe viSayakaSAyane jItyA che, tevA tapasvI zAMta pura Sane ahIM je sukharUpa phaLa maLyuM che, tathA teNe badhA joDakAMne dUra karI samabhAva meLa che, tevA purUSane para leka kadAca na hoya te paNa tenuM kaMI bagaDatuM nathI. (upazamabhAvamAM ahIMja anaMtuM sukha che, tene paralekanA sukhanI IcchA ja nathI. kahyuM che ke - "saMdigdhe'pi pare loke, tyAjyame vAzubhaM budhaiH / yadi nAsti tataH kiM syAdasti cennAstiko hataH paraleka che ke nahi? evI enI zaMkAvALA lekamAM paMDita purUSoe pApane cheDavuM ja joIe; je paraloka nathI; te, tenuM zuM bagaDavAnuM che? ane paraleka che, te paNa, tenuM zuM bagaDavAnuM che? ethI paraleka na mAnanAre nAstika haNAye. arthAta pApane karanAre AlekamAMja nAstika kedamAM paDI duHkha bhogave che, te paNa tenI AzA purAtI nathI ane Asitaka bhegane roga mAnI tenI AzA mUke che, te te devanI mAphaka pUjAya che. tethI gura mahArAja ziSyane kahe che ke tamAre pitAnA vazamAM raheluM saMyama sukha meLavavAmAM daDha rahevuM. paNa AvuM na vicAravuM ke thoDA varSa pachI athavA vRddhA vasthAmAM dharma karIza. kAraNa ke mRtyunuM AvavuM anizcIta che. ke hamaNAM
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ (171) mRtyu nahi Ave. kAraNa ke upakrama AyuSyavALA jIvane kaI avasthA evI nathI ke jemAM karmarUpI agnimAM paDanArA lAkhanA goLA mAphaka jIva pIgaLI na jAya. kahyuM che ke zizumazizu kaThorama kaThoramapaNDitamapi ca paNDitaM, dhIramadhIraM mAninamamAninamapamuNamapi ca bahuguNam / yatima yatiM prakAzama valI nama cetana matha sacetanaM, nizi divase'pi sAndhya samaye'pi niyati zas jAthanA za" bALaka, juvAna, kaThora, kamaLa, mUrkha, paMDita, dhIra, adhIra, ahaMkArI, dIna, guNa rahita, ghaNu guNavALe, sAdhu, asAdhu, prakAzavALa, aprakAzavALe, acetana, sacetana, arthAt jeTalA che saMsAramAM che. te badhA kALa (mRtyu) thI divasamAM, rAtrImAM, athavA saMdhyAnA samayamAM paNa keI" rIte nAza pAme che. tethI mRtyunA sarvene kaSavApaNAne samaane uttama purUSe ahiMsA vigere mahAvratamAM sAvaceta thavuM, joIe. zA mATe te kahe che. "je givir fzA kathA." eTale sUtramAM batAvyA pramANe badhA ne pitAnuM AyuSya priya che. zakA-siddhane AyuSya priya nathI, tethI tamArA kahevAmAM roSa Avaze. . . . . . . . '
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ (172) uttara eTalA mATeja ame mukhya zabda jIvane na vAparatAM prANa zabda vAparyAM che. ane tethI prANa dhAraNa karanAra saMsArI jIvaja levA. tethI tamArA vAMdhe nakAmA che. mundre pALA viyA thayA" A pATha che. eTale AyuSyane badale Ayata zabda che. ane tenA artha AtmA che. kAraNa ke te anAdi anata che. ane badhAne peAtAnA AtmA vahAlA che. ane sukhanI vAMcchA du:khaneA nAza karavAnI abhilASA che. kahyu` che ke vavAnI icchAvALA jANavA; suha sAyA dukkha paDi kUlA. AnadarUpa-sukha che, tenA svAda karavA te. sukha bhAgaane asAtA te duHkha. tenA dveSI jANavA; tathA peAtAne ghAta kare; te, pote apriya mAne che, tathA jIvitane priya mAne che, eTale dIrgha AyuSya vAMcche che, ane te paNu asacama jIvita vAMcche che, eTale du:khamAM pIDAIne paNu, aMtadazAmAM pazu jIvavAne Icche che. kahyuM che keH-- "maha vihavI visese ThitimisaM dheva vittharo mahaI | maggai zarIra mahaNo, rogI jIe ciya kayattho // 1 // " vaibhavavALA vizeSa vaizavamAM rame che. gheADAvALA paNa
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ (173) rahevAne icache che. nirdhana paNa pitAnAM zarIrane saMbhALe. che. regI paNa jIvavAmAM kRtArtha mAne che. tethI A pramANe sarva prANI sukhanA jIvitanA abhilASI che, ane saMsArI-nirvAha AraMbha vinA nathI, ane AraMbha che, te prANIne upaghAta karanAra che, ane prANIene pitAnuM jIvita vadhAre vahAluM che, tethI vAraMvAra gurUmahArAja upadeza Ape che ke-darekane sarvadA IdrinA viSaya. vahAlA che, ane tethI viSAne dhyAnamAM rAkhIne zuM kare che? te kahe che. be pagavALAM dAsa dAsI, cAra pagavALAM gAya gheDA vigere upabhegamAM laIne, dhanane saMcaya karIne, mana, vacana, ane kAyAthI karavuM karAvavuM ane anumodanAvaDe pitAnAM manuSya-janmamAM je kaMI jIdagI paramArthamAM gujAravI joIe; tene badale tene AraMbhamAM, eTale pApakarmamAM zekIne vyartha kare che. te vakhate arthamAM gRDha thayale pite kalezane gaNatuM nathI. dhanane rakSaNa karavAne parizrama vicArate nathI tathA tenI caMcaLatAne dhyAnamAM letA nathI, tenA nakAmApaNAne visare che. (dhananA apAze bhUlIne lAbha ja najare jue che, ane pApamAM rakta rahe che.) kahyuM che ke kRmikulacittaM lAlAklinnaM vigandhi jugupptitaM, nirupamarasaprItyA khAdannarAsthi niraamissm| sura
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ (174) patimapi vA pArzvasthaM sazAGkatamIkSate, na hi gnnpati ko roja prazriMr dyutam // {ii" kRminA samUhathI pApta ane lALathI bharelu` huM'dhavALuM nirdenIka evuM mAMsa vinAnu hADaku mADhAmAM mamarAvata adhIka svAda temAM mAnatA kutarA-pAse ubhelA iMdrane paNa "zakathI jue che. ( ke rakhene mArUM hADakuM IMdra laI na jAya.) A uparathI nizcaya ema jaNAya che ke kSudra jaMtu che. te peAtAnI saMgharelI vastunI asAratA jANatA nathI. te paisAne zA mATe cAhe che, te kahe che. bheAjanane mATeupabhAgane mATe dhanane icchita tevI tevI kriyAmAM varte che. eTale avalagana. ( khIjAnA AzarA levA) vigerenI krIyA kare che. temAM lAbhAMtarAya karmAMnA kSaya upazamamAM judI judI jAtanu' maLeluM ane vAparatAM kheMceluM sAcavavA mahAna upakaNuM bhegAM kare che. ane koI pApIne tevA lAbhanA udaya na hoya, tA dhananI icchAe te raka manuSya samudra ALadhe che, pahADa caDhe che. khANa khAte che, guphAmAM pese che, pArAnA rasa banAvI tenA vaDe survaNu siddhi ( kImIyeA ) karavA cAhe che. rAjAne Azraya le che, khetI karAve che, A badhI krIyAmAM peAtAne ane parane duHkha ApavA vaDe peAtAnA sukhanA mATe meLaveluM dhana pote kaSTa karelu hAya chatAM kAMi vakhata tenA
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ (175) pAmanA udayathI tenA pitarAIe temAM bhAga paDAve che. athavA dagAthI le che. e aire che. rAjAe daMDe che. athavA pite rAjanA bhayathI jaMgalamAM nAsI jAya che. athavA tenuM jUnuM ghara paDI jAya che. athavA agnithI baLatAM dhana nAza pAme che. luMTAI jAya che. AvAM ghaNuM kAraNethI artha nAza pAmavAne che. ethI upadeza kare che ke, he ziSya ! arthane meLavanAra bIjAnAM gaLAM resano pApa karIne ajJAnI chava te dhanathI sukha bhogavavAne badale duHkha bhegavatAM muDha banIne ghele thAya che. ane tethI viveka nAza thavAthI kArya-akAyane mAnatuM nathI. teja tenI vipatA che. kahyuM che ke"raag dveSAbhibhUta tvA, kAryAkArya praaddmukhH| Vs nyU ti zo, viparIta rivAjAzA - rAgadveSathI gherAvAthI kArya akAyanA vicAramAM zUnya e viparIta kArya karanAra mUDha mANasa jANa. A pramANe mUDhapaNunA aMdhakAramAM chavAyAthI jene Ale nA mArganuM jJAna nathI evA sukhanA athie chatAM dukhane pAme che. tethI sarvajJa vacana rUpa dIvAne badhA padArthanuM svarUpa kharekharUM batAvanAra jANIne gurU kahe che. he munie tene Azraya tame . - A mArI buddhithI nathI karyuM. evuM sudhamosvAmI jaMbu savAmIne kahe che, tyAre ke mAdhuM? te kahe che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) traNe kALamAM jagata vidyamAna che. evuM je mAne te muni jANavA ane te traNe kALanuM jJAna jene heya te sarvajJa tIrthakara che. temaNe kahyuM che. teoe anekavAra pitAnA pUnya baLathI uMca getri vigere meLavyuM che. athavA prakarSathI athavA prathamathI jJAna prApta thatAMja badhA jIve pitAnI bhASAmAM samaje tevAM vacana vaDe temaNe upadeza karyo che. te kahe che. ' che anegha-gha be prakAre che. dravya egha te nadInuM pUra vigere che. ane bhAva gha te ATha prakAranuM karma athavA saMsAra che. te ATha karmathI saMsArI jIva anaMta kALa bhame che. te eghane jJAna darzana ane cAritra rUpI vahANamAM beThelA munio tare che. ane jeo nathI taratA te ane. vaMtarA che, arthAt jeo muni dharma pALe che. teo tare che. ane je te dharmane choDI viSayanA lAlacu ane che, te janetara athavA jenamAM patita sAdhu che. teo jJAna vigere uttama vahANathI bhraSTa thavAthI taravAne udyama kare te paNa saMsAra taravA samartha thatA nathI. teja sUtramAM kahyuM che nA zo tatta, je saMsAra taratA nathI te atIraMgamAM che, eTale tara te saMsArane pAra tenI pAse javuM. te tIragamA che.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ (177). ane jeo viSaya rasamAM paDe teo kinAre na javAthI atIraMgama che. te ke? te kahe che. jenetara athavA prathama kahelA dharma bhaTTa jaina sAdhu-te batAve che. teo veSa dhAre che chatAM samyapha AcAra na pALavAthI sarvajJanA kahelA sanamArgathI dura hovAthI kinAre jatA nathI te ja pramANe apAraMgama paNa che. ahIM pAra eTale, sAmene tara jA . teja pramANe apAragata paNa jANavA; eTale vItarAganA upadezathI virUddha cAlavAthI pAragamanamAM saphaLatA maLatI nathI. A badhuM kahIne kahe che ke te saMsAranA sukhaIccha ke saMsAramAMja anaMtakALa rahe che. joke, teo veSa dhAravAthI ke, vecchAcArathI DuMka kaSTa paNa sahetA hoya te paNa sarvajJanA upadezathI vikaLa, ane potAnI IcchAnusAra banAvelAM zAstranI rItie cAlanArA hovAthI saMsArapAra javAne samartha nathI. praznA-tIra, ane pAramAM zuM bheda che? uttara-ahIM tIra eTale, mehanIyakarmane kSaya le. tathA bAkInAM bIjAM traNa ghAtI karma dUra thavAthI pAra jANa; athavA tIra eTale, cAra ghAtI karmane nAza. ane pAramAM bAkInAM aghAtI karmane paNa nAza jANu. prazna -jenetara athavA, patitasAdhu kema mekSamAM na jAya? uttara-jenAthI sarva padArtho grahaNa karAya; te AdAnIya te zrutajJAna jANavuM te zrutajJAnamAM kahyA pramANe saMyamasthAnamAM
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) je na varte te mekSamAM na jAya athavA lekene priya evAM bheganAM aMga dAsa dAsI cepagAM dhana dhAnya senuM rUpuM vigere grahaNa karIne athavA mithyAtva avirati pramAdakaSAya yoga vaDe grahaNa karavA yogya karma grahaNa karIne jJAnAdimaya mekSamArgamAM athavA samyapha upadezamAM athavA prazasta guNa sthAnamAM je jIva pitAnA AtmAne sthira nathI karatA te A saMsAramAM bhame che. valI te dharma bhraSTa pite vItarAganA upadeza sthAnamAM sthira thatuM nathI paNa tene badale anucita sthAnamAM ve che. te batAve che. vitatha te asat vacana durgatine hetu che tene pAmIne akuzaLa athavA khedane jANanAre asaMcama sthAnamAM varte che. athavA vitatha eTale grahaNa karavA gya bhoga nathI. juduM je saMyama sthAna "che tene pAmIne khedane jANanAre nipuNa sAdhu teja sthAnamAM eTale karmane haNavA mAM tatpara rahe che arthAt pitAne sarvajJa prabhunI AjJAmAM sthApe che, A upadeza je ziSya jayAM sudhI tatvane baMdha pAmyuM nathI tene sumArgamAM vartavA apAya che. paNa je tatvane jANa tathA heya (tyAgavA gya) upAdeya (grahaNa karavA Dya) nuM vizeSa jANe che, te buddhivAna purUSa yathA avasare yathA yugya karavuM te pitAnI meLe ja kare che, te batAve che
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ (179) * uddeso pAsa gassa natthi, vAle puNa nihe kAmasamaNunne asamiya dukkhe dukkhI dukkhANameva Avara aNupariyahai (sU.81) ttivemi // lokavijaye tRtArA - udeza upadeza eTale sat asat kartavya tenA A dezane je jANe te pazya jANu teja pazyaka che. tene A upadezanI jarUra nathI. te pote ja samaje che. athavA pazyaka te sarvajJa athavA tenA upadeza pramANe cAlanAre jANa. je kahevAya te hadeze. te nArAdi cAra gati athavA uMca nIca zetranuM kahevuM. te upara kahelA sarvane athavA utama sAdhune nathI. kAraNa ke thoDA ja vakhatamAM tene mikSa thavAne che. prazna-ka mANasa vItarAganA upadeza pramANe cAlate nathI? te kahe che- bALa roga vigerethI mahIta thaele te kaSA tathA ka vaDe athavA parisaha upasarga vaDe haNAya che. te "niha" athavA jenAthI neha thAya te sanehi te jene che. te saneha vAle rAgI jANa. te IcchA saMsAra sukhane abhilASI manahara bhegene rAgI banI kAmanI IcchAvAle te kAmI vAraMvAra viSayanI Iriza zAMta na paDavAthI tenA
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ (180) dukhathI dukhIe banele zarIra ane mananAM dukhethI pIDAte rahe che. kAMTA tathA zaane ghA athavA gumaDuM ke vigerethI zarIra dukha bhogave tathA vahAlAMne viga - priyane saMga aniSTane lAbha ane Icchitane alAbha tathA dAdri durbhAgyathI mananI pIDAe bhegave che. ane tenAthI vAraMvAra A vAna karate vAraMvAra temAM bhame che. eTale duHkhanA AvartamAM Dubele saMsAramAM bhame che. (a. badhAne sAra e che ke je ahaMkAra kare-dInatA kare te seMsAramAM bhame ane je muni sukha duHkhamAM ahaMkAra hInatA na karatAM cAritrane samatA bhAve ArAdhe te mekSamAM jAya) leka vijayane trIjo uddeza samApta thaye. .. tao se egayA roga samupAyA samuppajaMti. jehiM vA saddhiM saMvasai, te vaNaM egayA niyayA puTiva parivayaMti, so vA te niyage pacchA parivahabbA, nAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumaMpi tesiM nAlaM tANAe vA saraNAe vA jANita dukkhaM patteyaM sAyaM, bhogA me va aNu soyanti ihamegosaM maannvAgha 82). trIje uddezo kahyA pachI e udeze kahe che. - bhegamAM prema na kare. e A udezAmAM che. jethI
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ (181) egIone zu duHkhA thAya che, te batAve che. pUrve paNu teja kahyuM che. ke bhAgIone koi vakhate roga utpanna thAya che. pUrve batAvyu` ke sa'sAramAM viSayI jIva paribhramaN kare che. te jIva A duHkhAne paNa bhAgave che, A pramANa trIjA udezAnA saMbaMdha che. tathA enA pahelAMnA sUtrane A saMbaMdha che ke mAlaka jevA jIva premamAM paDIne kAma bhAga kare che, te kAma duHkha rUpaja che. temAM Asakta thaelA jIvane vIryanA kSaya bhagadara vigere rogA thAya che. tethI kahe che ke kAmanA abhilASathI azubha karma baMdhAya ane tethIja maraNa thAya che, pachI narakamAM utpanna thAya che. ane narakamAMthI nIkaLIne mAnA peTamAM vInA dumAM "utpanna thaI kalala arbuda pezI vyuha gabha prasava vigerenAM duHkha bhogavavAM paDe che. tyAra pachI moTA thatAM roge thAya che. A badhuM azubha karmanuM phaLa udaya AvatAM thAya che, te rAgA batAve che, mAthAnuM dukhavu. peTamAM zULa uThavI vigere rAgA thAya che. A roga utpanna thatAM jenI sAthe te vase che. te sagAM tene nirda che. athavA cAkarI na thatAM sagAMne te niMDhe che, valI gurU kahe che, ke huM ziSya ! je sagAM upara meha rAkhe che, te sagAM tenA trANu rakSaNanA mATe thatAM nathI, tema tuM paNa tenA trANu zaraNunA mATe thavAnA nathI, evu* jANIne tathA je kai duHkha sukha Ave
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ (182) che, te potAnA karmInuja prANIo phaLa bhAgave che, tethI rAgAnI utpattimAM dvInatA na lAvavI; tathA sudara bhAgAne cAda karavA nahI, tethI "sUtramAM kahyuM che ke" zabda rUpa rasa gadha ane sparza e pAMca viSayanA abhilASa ame kAi paNa avasthAmAM bhegavIe evI icchA na karavI tathA pUrve amArI caDhatI avasthAmAM tenA AnaMda na lIdhA, evuM paNa yAda na karavu, eTale icchA " sasAramAM jemaNe viSaya rasanA kaDavAM phaLa jANyAM nathI tevA brahmavrutta cakravatI vigerene thAya che. paNa badhAne tevA bhAganI IcchA thatI nathI. jo tema na mAnIe te sanata kumAra cakravartI jevAne paNa doSa lAge, te batAve che---- " brahmadata mAraNAMtika rAganI vedanAthI pIDAele saMtApanA atizayathI priya strIne sparza karavA mAka vizvAsa bhUmImAM mUrchAne pAmelA tene bahu mAnatA tathA kAkaDu valI gaelA tathA viSamatAnA viSayI banele glAnIthI pIDAelA dukha talavArathI ghavAela, kALe khAthamAM lIdhelA, ane pIDAthI pIDAelA, niyatie durdazAmAM mUkele daive bhAgyahIna banAvelA chevaTanA ucchavAsamAM pahoMcelA mahA pravAsanA mukhamAM paDelA dI nidrAnA dvAramAM paDelA jIvita Iza (jama) nA jInhAtre AvelA, belImAM gada gada anele, zarIramAM vizvaLa banelA, pralApamAM pracura thaele tRbhika
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ (183) (vA) vaDe jItAelo arthAt karelAM pApathI durgatimAM javAnI taiyArI karI rahele. chatAM mahA mehanA udayathI suMdara bhegenI IcchAvALA pAse beThelI bhAryA je pite patinA duHkhanI bhayaMkara vedanAthI pIDAIne AMkhamAMthI AMsu pADatI rAtI AMkhevAlI sAme beThelI che. tene kahe che ke-he karUmati he kurumati ema vAraMvAra pikAravA chatAM (te strInA dekhatAMja) pite sAtamI nArakie gaye. che tyAM paNa atIzaya vedanA bhagavate chatAM vedanAne na gaNakArate te kurumatine bolAve che. A pramANe bhegone prema keIka ne bIjI gatimAM paNa taja durlabha che. paNa je udAra satvavAlA mahAna purUSe che. temane te nathI, jemake jeNe AtmAthI zarIra juduM jANuM che. evA sanata kumAra jevA tatva premIone te bhayaMkara rega AvavA chatAM paNa hAyapITa karavAne badale) meM pUrve pApa karyo che. te huM bhegavuM chuM. e nizcaya karIne karma samUhane chedavA taiyAra thaelAne (zarIra dukha chatAM paNa manamAM kaleza thato nathI. kahyuM che ke" upto yaH svata eva moha salilo janmAlavAlo'zubho, rAgadveSa kaSAyasantati mahAnirvighna biijstvyaa| kurito vipat kusumitaH karmadrumaH sAmprataM,
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) soDhA no yadi samyageSa phalito duHkhaira dhogAmibhiH uttama purUSa potAnA AtmAne samajAve che. ke he AtmA je moharUpI pANIvAle ane azubha janma rUpI "AlavAla" (jhADane pANI pAvAne kayAre) vAle tathA rAgacheSa tathA kaSAyane samuha tenA vaDe nividanapaNe moTuM bIja te repyuM che tathA te have ge karIne aMkurAvAluM thayuM che. vipadAo tenAM pule che. evuM karmarUpI meTuM jhADa te taiyAra karyuM che je have tene sArI rIte sahana nahIM kare te nIca gatimAM laI janAra duoe karIne te phaLavALo thaze (je tuM tene lIdhe hAyapITa karIza te pharIthI duHkhe bhegavavAM paDaze ). punarapi sahanIyo duHkha pAkastvayA'yaM / na khalu bhavati nAzaH karmaNA saMcitAnAm / iti saha gaNayitvA yadya dAyAti samyaga, jiti viDimtra mUdhAtAH ? 2 je tuM hAyapITa karIza te tAre pharIthI paNa duHkhane pAka bhagave paDaze. kAraNake hAthapATathI baMdhAyelAM karmone nAza bhogavyA vinA thaze nahI. A pramANe samajIne je je duHkha sukha Ave te sahana kara. teja viveka che. te sivAya
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ (185) jo viveka kayAMthI hAya ( vivekanuM lakSaNa e che ke duHkha sukhamAM hAya pITa na karavI paNa sateSathI sahevu* ) bhAgAnu mukhya kAraNa dhana che, tethI tenu svarUpaja sUtrakAra kahe che. tiviNa jAsvi se tattha mattA bhavai appA vA bahugA vA se tattha gar3ie ciTThA, bhogaNAe, tabha se egayA viparisihaM saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavai, taMpi se egayA dAyAyA vibhayaMti, adattahAro vA se harati, rAyANo vA se vilupati, nassai vA se viNasai vA se, agAraDAheNa vA se Dajjhai iya se parassa aTThAe kUrANi kammANivAle pakuvvamANe teNa dukkheNa mUDhe vipapariyA samuvei sUtra 83 traNa prakAre eTale mana, vacana, ane kAyAthI tenI pAse je kaMi mIlakata theADI athavA ghaNI che. temAM bhegI gRddha thaIne rahe che. te mAne che ke-A mIlakata mAre bhaviSyamAM bhAga leAgavavA kAma lAgaze. tethI tenu rakSaNa karavA mahAna upakaraNA rAkhe che. paNa jo tenuM... ekaThuM karelu dhana koIpaNa rIte nAza pAme che eTale pItarAIyA bhAga paDAve, cAro cArI kare, rAjAe luTe. nAza pAme, khaLIjAya vigerethI pAtAne bhAgamAM na AvavAthI icchA purI
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ (186) na thatAM te ghele bane che, ane dhanane mATe kura karma karate ajJAnI jIva tenA dukha vaDe mUDha bane che. A badhuM pUrve kaheluM che. tethI samajI levuM. ahIM nathI kahetA A pramANe duHkhanA vipAkavAlA bhegene jANIne DAhyA munie zuM karavuM te kahe che. AsaM ca chandaM ca vigiMca dhIre?, tumaM ceva taM sallamAhaTa jeNa siyA teNa nosiyA, iNameva nAva bujjhati je jaNA mohapAuDA, thIbhi loe pavvAhie, te bho!. vayaMti eyAI AyayaNAI, se dukkhAe mohAe mArAe paramAe naragatirikkhAe, sayayaM mUDhe dhammaM nAbhi jANai, uAhu vIre, appamAo mahAmohe, alaM kusa. lassa pamAeNaM saMtimaraNaM saMpehAe bheuradhamma saMpehAe, nAlaM pAsa alaM te eehiM sU0 84 - gurU uttama ziSyane kahe che ke- tuM bhegenI AzAone tathA bheganA abhilene cheDa, dhI. ( buddhi) tenA vaDe rAje. (zebhe ) te dhIra purUSa jANave. tevA uttama ziSyane gurUne upadeza lAge che. tethI kahe che ke he ziSya! bhAgamAM duHkhaja che. ane temAM sukhanI prApti nathI. (mRgatRSNAmAM jaLa nathI. paNa jaLane kheTe AbhAsa che tema bhegamAM sukha nathI.)
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ (187) A pramANe ziSyane gurU samajAve che. athavA pote AtmAne samajAve che. ke he AtmA tuM bheganI AzA vigere zakyane cheDIne paramazubha saMyama tenuM sevana kara. paNa bhegene visarI jA kAraNake je je paisA vigerenA upAyathI bhega upaganI AzA che tenA vaDe maLatuM nathI. eTale jenA vaDe bhege maLe teja dhana vigerethI kamanI pariNati vicitra hevAthI dhAryA karatAM ulaTuM thAya che. tenuM eka daSTAMta (eka mAravADI dakSiNamAM paisA pidA karI 50 varSanI umare mAravADamAM jaI sukhanI abhilASAe kanyAnA pitAne dhana ApI para, juvAna strI bIjI strIonAM ghareNuM vigerethI pitAnA patine tevAM ghareNune Agraha karIne rAtrIe pIDavA lAgI. dravyanA abhAve ane kamAvAnI azaktithI divase kamAvAnuM duHkha ane rAtrIe strInAM ghareNAM vigerenuM duHkha tethI kaMTALI te bIcArAe ApaghAta karI pitAne prANuM che ane sukhane badale ghaNuM dukha bhegavyuM) athavA gurU mahArAja kahe che ke jenA vaDe kama baMdhana thAya te kRtya tAre na karavuM. eTale pApanA kAmamAM na vartavuM athavA jenA vaDe rAjanA upalega vigerene karma baMdha che, te na karavuM. (eTale saMyamathI rAja sukha na vAMcchavuM ) athavA je sAdhu paNAthI mokSa thAya teja sAdhu je bhegamAM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDe te mokSane badale saMsAra jamaNa thAya te mATe sAdhue dareka jagyAe vivekathI vattavuM) A pramANe anubhavathI nizcaya kareluM chatAM mehathI hArelA cha satya vAtane samajatA nathI. Aja hetunuM vicitrapaNuM che ke je purUSe tIrthaMkara prabhunA uddezathI hIta che. teonuM meha tathA ajJAna vaDe athavA mithyAtvanA udayathI tata saMbaMdhI jJAna DhaMkAeluM che. teo mehanIya karmanA udayathI mUDha bane che. ane teone strIo bheganuM mukhya kAraNa che, te batAve che. eTale yuvAna strIonA kaTAkSa aMganA cALA suMdara dekhAva hAthanA laTakA vigerethI A leka ( saMsArI jIva samUha) AzA ane abhilASathI hArelA cha kara kama karIne naraka vipAka phaLa rUpa zalyane meLavIne te durgatinA duHkha rUpa phaLane visarIne mehathI sumati (aMtarAtmA) ne visare praka karIne pIDAele parAjIta bane che. eTale pite ja paravaza thAya che. eTaluM nahIM paNa bIjAone paNa vAraMvAra peTe upadeza ApIne durgatimAM laI jAya che. te mUDhe A pramANe bese che. A strI vigere upabhegane vAte AnaMdanAM sthAna banAvelAM che. enA vinA zarIranI sthiti naja thAya ane te upadeza teonA duHkhanA mATe thAya che. eTale temanA kahevA pramANe cAlanArane paNa
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ (189) zarIra tathA mananAM duHkho bhogavavAM paDe che. athavA mAhunIya karma badhAya che, athavA te ajJAnI bane che. ane vAraMvAra temane maraNanAM duHkha thAya che. narakamAM javu' paDe che, tyAMthI nIkaLIne tiryaMca thavu paDe che. A badhAnu... mULa kAraNa strImAM mAha pAmavAnuM che. eTale sava bhAgAmAM mukhya bhAganu sthAna A zrI che. ane tethIja badhAM duHkha che ema badhI jagyAe sabaMdha levA. A pramANe strInA hAvabhAvathI tenA aMga jovAmAM sIA banelA upara kahelI yAnIAmAM bhamatA chatAM - tmAnA hitane jANatA nathI. tathA nira'tara duHkhathI hArIne mUDha banele kSamA vigere daza prakAranA lakSaNuvAlA sAdhu dharmane jANatA nathI. ane te dhama durgatinA bhramaNane rokanAra che. tevu jANatA nathI. A tIrthaMkara kahevu che kALuM kahyuM ? te kahe che. * jeNe sasAranA bhaya visAe~ te vIra prabhue kahyu che. OM ziSyA, tamAre mahA mAhamAM eTale strIonA hAvabhAvamAM rakta thavu nahI. paNa sAvaceta rahevuM teja mahA mehatuM kAraNa che. eTale te strImAM jarAe paNa rAgI na thavu. pramAda na kraraveza. A nipuNa buddhivAlA ziSyane mATe ATaluM vacana khasa che. valI madya, viSaya, kAya, nidrA, vikathA, e pAMca prakAranA pramAthI tamAre sAvaceta rahevu. kAraNake te pramAda upara kahelAM duHkhA ApavAne mATeja che.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) prazna-zuM AdhAra laIne prasAdane choDa? uttara-zAMti eTale zamana te badhA karmane nAza jANave te makSa teja zAMti che. prANIo vAraMvAra cAra gatinA saMsAramAM maraNa jenA vaDe pAme che, te saMsAra che. te zAMti ane maraNae bannene vicArIne pramAda cheDa. gurU kahe che ke he ziSya, eka bAju pramAdIne vAraMvAra janma maraNanuM dukha che. ane bIjI bAju apramAdIne janma maraNanA tyAgarUpa anaMtuM sukha che e bannene kuzaLa buddhivAlA ziSya vicArIne viSaya kaSAya rUpa pramAdane na kare. " athavA zAMti vaDe maraNa eTale maraNa sudhI je phaLa thAya che. te vicArIne pramAda na kare. eTale jIvatAM sudhI 'uttama purUSe koIpaNa sAthe kaleza na karo. ane te kaleza pramAdathI thAya che mATe pramAda na kare. vaLI viSaya kaSAya ane strInA vilAsa rUpa je pramAda che te zarIranA aMdara raheluM che. ane te zarIra pitAnI meLe nAza pAmanArUM che. te tevA nAzavaMta zarIrane vicArIne sAdhue pramAda na kare. (je zarIranA mATe prayAsa thAya te zarIra nAzavaMta che. dhana ahIM ja rahevAnuM che) eTale bhege bhegavavA chatAM paNa tRpti thatI nathI. tema bhege abhilASane sateSa pamADI zakatA nathI. tethI tuM jANa
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) (eka purUSe paisAthI pAMcase yuvatIe kharIda karI eka thaMbhAnA mahelamAM rAkhI tenI cakI mATe teija nIcenA dara vAje divase besate A pramANe eka ja strIne sukha ane 49 ne dukha thatuM tethI temaNe vicArIne A kedakhAnAmAMthI chuTavAne eka divasa lAga joI badhIo sAthe maLIne dara paNane mAra mArIne tene mArI nAkhe. te nibhaMgI dukha pAmIne narakamAM gaye. strIo dhana svecchA cAra vAparI. pite paNa duHkha bhAgInI thaI) mATe he ziSya ! tArI buddhi vaDe che ke duHkhanA kAraNavAlA pramAda rUpa viSanuM bhega-, vavuM che. te tRptine athavA zAMtine ApatA nathI. " yalloke brIhiyavaM, hiraNyaM pazavaH striyH| nAlamekasya tatsarvamiti matvA zamaM kuru // 1 // A lekanA viSe vrIhi, java, senuM, pazu, strIo, vigere badhuM paNa eka mANasanI tRptinA mATe samartha nathI evuM samajIne tene moha cheDa, AtmAne zAnta kara. upabhogo pAyaparo vAJchati yaH zamayituM viSayatR dhAvatyAkrami tumasau, puro'parAnhe nijacchAyAm // 2 // upabheganA upAyamAM tatpara thaele je viSaya tRSNane zAnta karavA Icche che te pharIthI e-re pitAnI chAyAmAM
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ (192) AkramaNa karavAne te tRSNa taiyAra rahe che (eka IcchA. pUrI karIne bIjI tayAraja che. tRSNane aMta keI vakhata nathI). tethI bheganA lAlacuone tenI prAptimAM ke na prAptimAM duHkhaja che te batAve che. evaM passa muNI ? mahanbhayaM, nAivAija kaMcaNaM, esa vIre pasaM sie je na nigvijA, AyANAe, na me deha na kupijjA thovaM laTuM na khiMsae paDisehio pariNamijjA, eyaM moNaM samaNu vAsijjAsi (mU085) - sini gurU sArA ziSyane kahe che ke he muni! bheganI AzA rUpa mahA tApathI gherAyelA purUSane kAmadazAnI avasthAnA moTA bhayane tuM pratyakSa je, kAmIne Dagale Dagale bIjAne bhaya che. tethI meTe bhaya teja du:kha che. ane bhega kaMpake maraNanuM kAraNa che. tethI te mATe bhaya kahyo, tethI he ziSya A loka ane paralekamAM bhaya ApanAra bhegane jANu, tethI ziSya zuM karavuM te gurU kahe che. mATe tuM te bhegothI tArA AtmAne durgatimAM na nAkhIza. tuM keI ne duHkha na ApIza teja pramANe bIjA keIne juThuM belI na phasAvIza tema cerI paNa na karIza vigere pAMce pApane tyAgaje.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ (193) je bhegathI dUra rahe che. ane jIva hiMsAthI dUra rahe che. te mahAtmAne zuM guNa thAya che te batAve che. te bhegonI AzA abhilASA tyAganAra apramAdi sAdhu paMca mahAvratanA bhArathI pitAne skaMdha namAvela aneka karma vidAraNa karavAthI vIra purUSa idra vigerethI stuti karAya che. prazna-kyA purUSanI stuti thAya che! uttara-je mahAtmA AtmAne grahaNa karavA egya tatvane grahaNa kare che eTale badhAM ghAtI karma kSaya thavAthI badhI vastune prakAza karanAra kevaLa jJAna tene prakaTa thavAthI avyAbAdha sukha maLe che. te jJAna maLavAnuM mukhya kAraNa saMyamanuM anuSThAna che. temAM doSa lagADatuM nathI. athavA retInA keLIA khAvA muzkela che tevuM saMyama pALavuM kaThaNa che chatAM pALe che. eTale koI vakhata gecarI na maLe. tepaNa sAdhu saMyamane muke nahIM tema manamAM dInatA paNa na lAve. athavA A gRhastha pitAnI pAse vastu che chatAM mane ApatuM nathI. evuM mAnIne tenA upara kedha na lAve. paraMtu munie ema mAnavuM ke A mane aMtarAya karmane deSa che. ane na maLavAthI tapane lAbha thaze tethI mane kAMIpaNa nukasAna nathI. athavA keI geDuM Ape athavA tuccha kherAka Ape te paNa dAna ApanArane ni de nahI. ' koI gRhastha nA pADe te tyAMthI rIsAyA vinA khasI 13
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ (194) javuM. kakSaNa mAtra paNa haTha laI ubhA na rahevuM. athavA dAna ApanArI bAIne kaTu vacana na kahevAM jemake tArA gRhasthAvAsane dhikakAra che? "didvA'si kasehamaI ? aNubhUyAsi kaserumai / pIyaM ciya te pANiyayaM vari tuha nAmana dsnnN||1||" he udAra buddhivAlI strI ! tane jeI ! he udAra buddhi vAlI ! tAre anubhava karyo ! tAruM pANI pIdhuM ja! tAruM nAma sArUM! ATaluM badhu chatAM paNa tArUM darzana sArUM nathI! (AvuM sAdhue bolavuM nahi). kadAca te Ape te laIne raste pakaDe, paNa tyAM hayA rahIne nIcA uMcA vacana vaDe tenI stuti niMdA na karavI. arthAta bhATanI mAphaka tenAM khATAM gItaDAM na gAvAM. A badhAne sAra kahe che. - A pravajyAnA nirveda rUpa (zAMtithI) dAtAra upara na Ape te paNa kema na kara, theDuM Ape te niMdA na karavI. Ape te laIne cAlatA thavuM. A muninuM mana che. eTale mekSA'thi sAdhunuM A AcaraNa che. tuM paNa aneka bhava keTine bhramaNa karatAM amUlya evA saMyamane pAmIne sArI rIte pALaje, Ama guru ziSyane samajAve che. athavA pitAnA AtmAne upadeza Ape che. ke tuM rAga dveSa na karaje. the udde samApta thaye.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) have pAMcame udeze kahe che. tene A saMbaMdha che. A lekamAM bhegane tajIne saMyama deha pALavAne mATe lekanI nizrAe vihAra kara joIe. te A udezAmAM batAve che. A lokamAM saMsArathI kheda pAmelA bhaganA abhilASA tajelA mekSAbhilASie pitAnAmAM gurUe sthApana karelA paMca mahAvrata bhAra vaDe nirvigha anuSThAna karanArA munie dIrgha saMyamanI yAtrA mATe dehanuM paripAlana karavA lekanI nizrAe vihAra kara joIe, kAraNa ke Azraya vinA dehanAM sAdhana kayAMthI thAya? ane deha vinA dharma kayAMthI thAya? kahyuM che ke"dhrm carataH sAdholoMke nizrApadAni pazcApi / rAjA gRhapatiraparaH SadAyA gaNazarIre ca // 1 // " dharmamAM cAlanArA sAdhune lekamAM pAMca nizrAnAM pada che, rAjA gRhastha chakAya sAdhu samUha tathA zarIra e pAMca jANavAM, vastra, pAtra, anna, Asana, zayana, vigere sAdhane che. temAM paNa prAyaH niraMtara AhArane mukhya upaga che. ane te AhAra gRhastha pAsethIja levAne che. ane gRhastha judA judA upAye vaDe, pitAnA putra strI vigere mATe AraMbhamAM pravatelA che, temane tyAM sAdhue saMyama dehanI rakSA mATe nirvAha karavA joitI vastu sAdhavI joIe. te batAve che,
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ (196) jamiNa viruvaruvehi, satyehiM logassa 'kamma samAraMbhA' kajaMti, taM jahA appaNo se puttANaM, dhUyANaM suNhANaM nAINaM, dhAINaM rAINaM dAsANaM dAsINaM kamma karANaM kamma karINaM AesAe puDho paheNAe sAmAsAe pAyarAsAe, saMnihi saMnicao 'kajaha, iha me gesiM 'mANavANaM' bhoyaNAe (sUtra. 86) tatvane jANanArA purUSe sukha meLavavA dukha cheDavA mATe judAM judAM za je prANIone duHkha ApanArAM che, te dravya ane bhAvathI be prakAranAM batAvyAM che, tenA vaDe pitAnuM zarIra putra dIkarI chekarAnI vaha nyAtI vigerenA nirvAha mATe karmanA samAra kare che, te batAve che. sukha meLavavuM, duHkha cheDavuM, tenA mATe kAyAthI, adhikaraNa vaDe, athavA zreSathI, paritApa upajAvavA vaDe, athavA jIvathI zarIra dUra karavAvAlI pAMca pApanI kriyAo che, athavA khetIvADI vyApAra vigere karmanA samAraMbhe che, te leke kare che. A samAraMbha zabda levAthI saMraMbha." tathA AraMbha paNa jANI levA eTale zarIra ane strI mATe leke saMbha samAraMbha ane Ara kare che.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ (197) sarabhanuM varNana. iSTa prApti aniSTa cheDavuM. tene mATe prANAtipAta vigere, sakalpanA Aveza jANavA. samAraMbhanuM varNana. saMkalpa karyA pachI tenAM sAdhana bhegAM karavAM, tathA kAcA ane vacananA vepArathI khIjAne paritApa vigerenA lakSaNavAlA che. Ara'bhanu' varNana. traNa krUDa (mana vacana kAcA) nA vyApArathI meLavelI tathA upayegamAM lIdhelI jIva hiMsA vigerenI kriyA cAlu karavI, te AraMbha che, athavA ATha prakAranA karmanA samAraMbha, eTale joitI vastune meLavavAnA upAyA karavA te. sUtramAM leAka zabda che, te leAka kayA che, ke jenA vaDe khArabhA karAya che? te batAve che. AtmA zarIrathI joDAelA che, te zarIra nibhAvavA leAkeA Arabha kare che, teja pramANe putra dIkarI vigere mATe paNa rabha karAya che, eTale rasAi vigere banAvavI paDe che. tevI rIte bIjA Arbhe paNa karavA paDe che evu pUrve kahyuM che. prazna--zarIra leAka zabdanA arthamAM kevI rIte ghaTe. uttara--tamArUM kahevuM kharAkhara nathI, kAraNa ke paramA
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ (198) daSTithI jonArAone jJAna darzana cAritra rUpa Atma tatvane cheDIne bAkInuM zarIra vigere paNa pArakuMja che, kahyuM che ke-bahAranA puLanuM baneluM acetana rUpa karmanuM vipAka rUpa pAMce zarIre che. tethI zarIra Atma paNa leka zabda vaDe batAvyuM, tethI koI zarIra mATe pApa kriyAo kare che, bIje kaI dIkarA dIkarI mATe, te kaI dIkarAnI vahune mATe te kaI nyAta mATe, teja pramANe saMbaMdhathI joDAelAM sagAM dhAva mAtA mATe, rAjA mATe dAsa dAsI mATe nekara nekaraDI mATe AraMbha kare che, keI paNa mATe kare che, koI judA judA putra vigerene praheNuka ( ) mATe kare che, keI rAtrImAM khAvA rAMdhe che. keI prabhAtamAM khAvA rAMdhe che, te A badhAmAM karma samAraMbha che, vaLI vizeSa kahe che. - jadI nAza pAme tevI vastuone rAkhI muke che. dahIM bhAta meLavI rAkhe che, tathA ghaNe kALa rahI zake tevI vastuone saMcaya paNa kare che, te bAla haraDe, sAkara, drAkSa, vigerene saMdhare che, A badhuM parigraha vigere AjIvikAnA kAraNe che, athavA dhanadhAnya senuM vigerene saMgraha kare che. A badhuM zA mATe kare che te kahe che - A lekamAM paramArtha buddhivALA munione jamADavA mATe kare che, eTale ke I svArtha mATe, tathA kaI paramArtha mATe
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ (19) zatrImAM, prabhAtamAM ke divasamAM bhejana mATe ke, nirvAha mATe saMsArI-pAkiyAo kare che, ane virUpa zastrAvaDe bIjAM jene pIDA kare che. A pramANe lekanI sthiti hoya; te, sAdhue zuM karavuM te kahe che samuTTie aNagAre Arie Ariyapanna AriyadaMsI asaMdhitti adakkhu, se nAIe nAiyAvae na samaNujANai, savAmagaMdyaM parinnAya nirAmagaMdhI parivvae (0 87) je sAdhu samyapha rIte niraMtara saMyama anuSThAnavaDe te che, te judAM judAM zovaDe thatI pAkiyAthI mukta thayela che, te munine ghara nathI, tema mamatva paNa nathI, tethI te anagAra che, tema tene gRhasthanI mAphaka dIkarA-dIkarI vaha vigerene paNa piSavAM nathI. te anagAra pite badhAM pApakarmothI dura thayela che, tethI te Arya che, tethI te cAritrane pALavA yogya che. vaLI jenI buddhi uttama che, te Arya prajJAvALe jANa; eTale sUtra bhaNyAthI; jenI buddhi paramArtha mAM khIlelI che, tathA nyAyamAM mana rameluM hovAthI te nyAyane jue che, tethI te Adeza che, eTale te judA "praheNuka "zyAmA azana" (pUrve pANA vigere mATe rAte rAMdhavuM; vigere tenAthI mukta) che, tathA pite "acaMdhi" che, eTale pitAnAM dareka kArya ecivakhate
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (20) karanAra che. jyAre je karavuM hoya te pramANe kare che. kapaDAM jevAM dhyAna rAkhavuM; siddhAMta bhaNa; carI javuM; pratikramaNa karavuM. vigere dareka kiyA ekabIjAne bAdhA? vinA samaye samaye kare che, te ja paramArthane jenAre jANa. tathA te muni "adamba" che, eTale je Arya che, AryabuddhivALo che, Arthadaza che, kALane jANanAre che, teja paramArthane jANanAre jANa. bIjI pratimAM sUtrapAThamAM bheda che, te, " mAM zodha pakavaravuM che-- tene artha kahe che - pUrve batAvelAM uttama vizeSaNavALe sAdhu kadvyakALane jANe che, eTale je paraspara hita-ahita, meLavavuM, cheDavuM; vigere kriyAne bAdhA karatAM prathama avasarane jANe che, ane te pramANe kare che, te paramArthane jANanAre che. bhAvasaMdhi - jJAna darzana ane cAritra tenI vRddhi zarIra vinA na thAya, ane zarIrane nirvAha AdhAranA kAraNa vinA na thAya, ane temAM paNa sAvadya tyAga karavAne che. tethI te bhikSuka je uttama sAdhu che, te pite deSita AhArane grahaNa na kare tema bIjA pAse levaDAve nahI, athavA keI le te hoya tene anude nahIM, athavA IMgAla deSa, athavA dhuma
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2001) deSa, na lagADe, eTale sArA AhAranI stuti na kare, tema kharAba AhAranI niMdA paNa na kare, teja pramANe bIjA pAse tevA de na lAgavA de, tathA tevA niMdA stuti karanArAnI prazaMsA paNa na kare, tathA Ama gaMdhane cheDe . eTale azuddha AhAra vaDe doSa na lagADa joIe. zaMkA=pUti zabdane artha azuddha che, te Ama zabda zA mATe vAparyo? uttara azuddha te sAmAnya zabda che, ane pUti zabda levAthI ahIMyA AvA karma vigerenI azuddha keTi paNa batAvI, ane tene mATe deSa hovAthI tenuM pradhAnapaNuM batAvavA pharI kahyuM che, tene artha A pramANe che. gaMdha zabda levAthI (1 AdhAkarma (2) adezikatrika (3) pUti karma (4) mizra (5) bAdara prAbhUtikA (6) arthava pUrvaka ema cha prakAranA uddagama deSa avizuddha keTinI aMdara rahelA che, ane bAkInA vizuddhakeTamAM che te Ama zabdavaDe batAvyA che, tathA sUtramAM sarva zabda che, te badhA prakArene " sUcave che, tethI ema jANavuM ke, keIpaNa prakAre aparizuddha, athavA pUti hoya te, te deSita bhejana vigere jJa-parijJAvaDe jANIne pratyAkhyAna, parijJAvaDe nirAmagaMdhavALo bane eTale nirdoSa jana vigere lenAre vate ane; tethI pite jJAna darzana-cAritra nAmanA mekSamArgamAM sArI rIte varte ane saMyama anuSThAnane pALe.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ (202) " Ama zabda grahaNa karavAthI kharIda kareluM sAdhune na kape; chatAM, alpasattvavALA sAdhune ochuM samajAya; tethI vizuddhakeTimAM rahela kratadeSa che, ema jANIne te le, tevI tenI vRtti, na thAo te mATe pharIthI tenuM nAma laIne niSedha kare che. sAdhu mATe vecAtuM ANeluM; paNa sAdhue na levuM te batAve che - adissamANe kayavikayesu, se Na kiNe na kiNAvae, kiNaMtaM na samaNu jANai, se bhikkhU kAlanne pAlanne mAyane kheyanna khaNayanne viNayanne sasa mayapara samayanne bhAvanne pariggahaM amamAyamANe kAlA guvAI apaDiNNe (sU085) * levuM, vecavuM, te kaya-vikya che. te pite tenAthI adazya rahe, arthAt pite sAdhu mATe kharIda karelI vastune bhegave nahi; eTale mokSavAMcchaka sAdhu dharma upakaraNone paNa kharIdI na kara, bIjA pAse na karAve; tema kharIda karanArane prazaMse paNa nahi; athavA nirAmagaMdhavALe banI sAdhupaNuM pALe. ahIyAM paNa Ama zabda grahaNa karavAthI hananakeTinI trika che, tathA gaMdha grahaNavaDe pacanatrika levI, tathA kayaNakoTitrika te pitAnAM varUpa batAvanArA zabdavaDe lIdhI che, ethI navakeTi parizuddha AhArane aMgAra ghumaSarahita sAdhu "bhejanakare athavA vastune bhegave.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ (203) e guNathI uttama sAdhu kevA hoya te kahe che, te sikSaka (sAdhu) samayanA jANu hAya che. tathA maLane jANunArA che, eTale pAtAnI zarIra zakti vicArIne te pramANe dharma kriyA kare che, paNa baLane chupAvI rAkhatA nathI, karavAnA kAmamAM pramAda karatA nathI, tathA peAtAne keTalI vastu joize, tene jANanArA che, te mAtrajJa" kahevAya che. tathA 'kheda' te abhyAsa tenA vaDe jANanArA che. athavA kheda eTale 'zrama' ke, saMsAranA bhramaNamAM ATaluM duHkha che, tene jANuM che. kahyuM che ke-- "jarA maraNa daurgatya, vyAdhayastAvadAsatAm / manye janmaiva dhIrasya, bhUyo bhUyastrapAkaram // 1 // jarA (buDhApA) maraNu, durgati, rAga, AmeDhI pIDA 'tA' 'dUra' raheA, paNa dhIra purUSane vicAratAM mAluma paDaze ke, janma vAre vAre levA, te janma vakhatanI avasthA paNa nirdenIka che, evuM huM mAnuM chuM, athavA kSetrajJa zabda laIe te sa'sakta (rAganuM kAraNa) virUddha dravya, parihAryAM, (tajavA ceAgya) kuLa vigere kSetranu svarUpa jANanArA eTale A jagyA e javAthI rAga thaze, A jagyAe javAthI dveSa thaze, amuka jagyAethI amuka vastu maLaze, AvAM bhraSTa kSetramAM gocarI levA cegya nathI. vigere sthiti jANanAra tathANu canna" eTale kSamra
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) (avasara) eTale amuka vakhate gocarI javuM, te jANanAre muni hoya che, tathA jJAna darzana cAritra ne egya rIte pALavA, te vinave che, tene jANanAre che. tathA jaina tathA anya matanA tatvane jANanAre che, eTale pitAnA siddhAMtane jANa hovAthI gocarI vigeremAM gaele sukhethI gocarInA done jANe che. te de nIce mujaba che. seLa uddagama doSe kahe che. ' (1) AdhA kamI (sAdhunA mATe rAMdheluM) (2) Azlezika (amuka muni mATe amuka bhojana banAveluM) pUtikarma (nirdoSa annane AdhA karma sAthe meLavavuM) (4) mizra (sAdhu tathA pitAnA mATe bheguM banAveluM) (5) sthApanA (sAdhunA mATe rAkhI mukeluM) (6) prAkRtika. (sAdhunA mATe vaheluM moDuM kArya karavuM) (7) prakAza karaNa (aMdhArAmAMthI ajavALe bahAra lAve. athavA dave vigere kare te) (8) kata. (vecAtuM lAveluM) (9) ughAtaka (udhAre lAvIne ApavuM te) (10) parivartita (badale karIne lAve te.) (11) abhyAhuta (sAme lAvIne ApavuM.) (12) pada bhinna ( lAkha vigere zIla teDIne ApavuM.) (13) mAlApahata ( uparathI nIce lAvIne ApavuM. ) (14) acchedya ( jora julama karI bIjA pAsethI laIne ApavuM ) (15) aniSTa ( ghaNuonI bhegI raImAMthI vagara rajAe eka
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ " (205) mANasa Ape te.) (16) adhyava pUrvaka ( sAdhune AvatA jANune temanA mATe pUrva raMdhAtA anAjamAM thoDuM umere te.) A uparanA seLa deze harAvanAra taraphathI sAdhune lAge che. seLa utpAda doSe kahe che. (1) dhAtrIpiMDa. (gRhasthanA chekarAne ramADIne sAdhu le te) (2) dUtIpiDa paradezanA samAcAra ApIne carI le te, (3) nimittapiMDa ( tiSathI samajAvI gocarI le.) (4) AjIvapiMDa (pitAnI pahelAMnI avasthA batAvI gecarI le che.) (5) vanapakapiMDa (jainetara pAse tene gurU banI becarI le che. ) (6) cikitsApiMDa ( davA karIne necarI le te. ) (7) kepiMDa (dhamakAvIne gocarI le te.) (8) mInapiMDa (pitAnI uca jAti vigere batAvIne gocarI le te (9) mAyApiMDa (veSa badalIne gocarI le che. ) (10) lepiMDa ( svAdiSTa bhejana mATe vAraMvAra te jagyAe gocarI levA jAya te. ) (11) pUrva stavapiMDa ( pahelAMnA sagapaNane paricaya karAva ) (12) pazcAt saMstavapiMDa ( tenA saMbaMdhInA guNa gAIne gocarI che te.) (13) vidyApiMDa ( chokarA bhaNAvIne gocarI le te.) (14) maMtrapiMDa (kAmaNa humaNanA maMtra batAvIne gocarI levI te. ) (15) curNayegapiMDa (vAsa kSepa vigere maMtrI ApIne gecarI le te.) (16) mULa karmapiMDa (garbha
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2016) rahevA saMbaMdhI upAya vigere batAvIne gocarI le che. ) A uparanA soLa doSa gocarI lenAra sAdhune pitAne lIdhe thAya che. daza eSaNa deze ApanAra lenAranA bhegA thavAthI bane te kahe che. (1) zakti ( azuddha AhAranI zaMkA chatAM levuM te.) (2) mRkSita ( azuddha vastuthI kharaDAelA hAthe levuM te.) (3) nikSita (sacitta vatumAM paDelI acitta vastu mukelI levI te.) (4) pihita (acitta vastu upara sacitta vastu DhAMkelI hoya te acitta vastu le te tene paNa deya lAge) (5) saMhata (bIjA vAsaNamAM nAkhIne Ape te.) (6) dAyaka. (ApanArane bhAna "nA" hoya te le te.) (7) mizra. (cittamAM acitta vastu meLavIne Ape te.) (8) apariNata (acitta thayA vinAnI vastu Ape te) (9) li. (lITa-baLakhA vigere gaMdA hAthathI Ape te) (10) Ujhita. (chAMTA pADatI Ape te. uparanA daza de lenAra tathA ApanAra, bannenA bhegA thAya che. para samayajJa hevAthI unALAnA bapore kharA taDakAnA tApamAM tapela sUrajathI parasevAnA "biMdu TapakatA sAdhunA melAM zarirane joi ke anya gRhastha pUchyuM ke, bhAI tamArAmAM badhA mANasee ucita mAneluM snAna zA mATe nathI karatA? tyAre sAdhue javAba Ape che,
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA kAma (207) he baMdhu! sarva sAdhuone jaLanuM nAma che. te kAma (strIne abhilASa) tenuM eka aMga che. tethI niSedha karyo che te sAMbhaLe - " snAna mada darpakaraM, kAmA prathamaM smRtam / tasmAtkAmaM parityajya, naiva snAnti dame ratAH // 1 // " snAna madane dapa karAvanAra che, tathA kAmanuM paheluM aMga che. mATe kAmane cheDanArA brahmacArI, ane damanamAM rakta thayelA che teo snAna karatA nathI. A pramANe sva ane parasiddhAMtane jANanAre parane uttara ApavAmAM kuzaLa hoya che, tathA bhAvaNa eTale, cittanA abhiprAyane jANunAre che ke, A "dAna ApanAra ke, vyAkhyAna sAMbhaLanArane Ave abhiprAya che. vaLI parigraha te, saMcamamAM joItAM upakaraNathI vadhAre che, te na le, ane levAnI paNa manamAM IcchA na rAkhe; tevA sAdhu kALA, baLajJa, mAtraNa, kSetrajJa, khedajJa, kSaNaza, vinayajJa, samayajJa, bhAva hoya te parigrahane grahaNa na karo gyasamaye gyakiyAne karanAro bane che. zakA-pUrve "kALajJa' zabdamAM te vAta AvI che, ane ahIM pharIthI kema kahe che? . uttara-tyAM jJaparijhAvaDe jANavAnuM che, ane ahIMyAM kartavya karavAnuM che.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ (208) vaLI koipaNa jAtanu' niyANu' na kare; te apratijJa che. jemake, krodhanA kAraNe kadaka AcAye peAtAnA ziSyAne ghANImAM pIlelA joIne pratijJA karI ke, jo mArU ' tapa-teja ' hAya; tA, khIjA bhavamAM lazkara, vAhana, rAjadhAnIsahIta puzahita, jeNe mane duHkha dIdhu che, te badhAnA nAza karIza. te pramANe pAchaLathI devatA thaIne nAza karyAM, teja pramANe mAnanA udayathI bAhubaLIe pratijJA karI ke, prathama dikSA lIdhelA nAnA bhAine huM kevI rIte namaskAra karUM. kAraNa ke teo kevaLajJAnI thayA che, ane ha chamastha jJAnavALA chuM. teja pramANe kapaTanA udayathI malli svAmInA jIve pUrva bhavamAM vadhAre uMcuM pada levA khIjA mitra sAdhuone ThagavA mATe karyu hatuM, eTale pelA mitrAne khavaDAvIne pAte upavAsa karela hatA te, tathA lAbhanA utta yathI paramArtha na jANanArA vartamAnanA lAbha jonAra yatinA veza rAkhanArA mAsa kSapaNuM (mahInA mahInAnA upavAsa) karanArA chatAM pratijJA ( niyANuM ) kare che, ( arthAt krodha, mAna, mAyAnA leAbhathI cAritra bhraSTa na karavuM. te matAnyu che. ) athavA. vasudeva mAphaka sayamanuM anuSThAna karato niyANu na kare ke hu' AvatA bhavamAM AvA bhAga bhagavanAro thAu athavA gocarI vigeremAM gaelA evI pratijJA na kare ke
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2009) mane AvIja gocarI maLavI joIe, athavA jaina matamAM syAd vAd pradhAna hovAthI vacanamAM ekAMta pakSa grahaNa na kare, te aprati jANa, jema ke mithuna viSaya cheDIne keIpaNa jagyAe. koIpaNa niyamavAlI pratijJA na karavI. jethI kahyuM che ke - " na ya kiMci aNuNNAya, paDisiddhaM vAvi jiNa mottuM mehuNa bhAvaM na taM viNA rAgadosehiM // 1 // " jinezvare kaMipaNa kalpanIyanI AjJA ApI nathI. ane kAraNa paDe keIpaNa jAtane niSedha paNa karyo nathI, paNa tIrthakaronI A nizcaya kAra "be nayane AzrayI samyapha AjJA mAnavI ke zAnA AlaMbana "nA" kAryamAM satyavaDe sArA svabhAvavALA sAdhune thavuM; paNa kapaTathI kaMIpaNa kheTe Azraya na le. - tAvakajJAna vigerenA AlaMbananI siddhithI ja mokSamAganI siddhivALA bAhA anuSThAnanI siddhi che, kAraNake, bAhyaanuThAnamAM anekAMtavAda, ane, AtyaMtika paNuM na hovAthI samajavuM. Aja prayANa karelI dravyanI siddhi thAya che, athavA satya nAma saMyamanuM che, tenAvaDe kAya utpanna thatAM tema tema vartavuM, ane tenuM utsarpaNa (vadhavuM.) paNa zaktine chupAvyA vinA nirvAha kare, arthAt zakti pramANe 14
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka (18) saMyama pALavAmAM Udyama kara. AnA saMbaMdhamAM brahabhASyakAra kahe che - "kajaM nANAdIyaM sacaM puNa hoi saMjamo jiyamA / jaha jaha sohei caraNaM, taha taha kApacaya hoi||||" jJAnAdi kArya te satya che, ane te satya te, saMyama che, mATe jema jema caraNa (cAritra) nirmaLa rahe tema vartana karavuM. (upara batAvela TakAnAM TIpaNamAM lIdhuM che, ) paNa TIkAnI gAthAne arthe nIce mujaba che. jinezvare maithuna (strIsaMga) cheDIne bAkInuM je kaMI kartavya che, temAM keIpaNa vatinI ekAMta AjJA karavAnI ApI nathI; tema na karavAne niSedha paNa karyo nathI. eTale sAdhu zuddha buddhie jJAnadarzanacAritranI vRddhi mATe upadeza Ape; ane pite vate. phakta rAgaNa vinA. sI . DI mATe teneja niSedha karyo che. "dosA jeNa nirujjhatiNa jijjhati punkmmaaii| sau so mukkhovAo, latyAeM samaNaM va // 2 // jenA vaDe de dura thAze athavA na thAya ane jenAvaDe pUrvanAM karma kSaya thAya ane mokSane upAya, eTale anuSThAna sAdhue karavAM. jemAM regamAM Ucita auSadha ApavAvaDe, tathA pathya-bhejanaka rAganI zAMti kare che
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) teja pramANe sAdhue utsarga-apavAdane AcaravAM; paNuM rAgadveSa na karavA ane kameM khapAvavAM. taLI kaI vakhata, teja ASadha upayogI hoya che, tema kaI vakhata, anaupayogI paNa che, tethI jarUra paDatAM apAya; teja pramANe sAdhunAM anuSThAnamAM paNa samajavAnuM che. nIce TIpaNamAM lakhyuM che ke - "ra phri gayA, tevAmAna tiA yasthAnakArya kArya syAt karmakArya ca varjaye // 1 // " te avasthA dezakALanA rogapratye che. ke jemAM, akArya te kArya thAya; ane kArya te akArya thAya; mATe deza, ane kALa vicArI rogane vadhe ASadha ApavuM. je pitA = 23 avara te je tattivA To gig mArA jeTalA hetuo mAne che, teTalAja upara pakSanA paNa che, ane te gaNatrIe gaNAya tevA nathI; paNa bane barAbara che. A badhAne paramArtha e che ke, sAdhue rAgaSi ryA vinA pitAnI zaktine anusAra ekAMta na pakaDatAM jJAnadarzana-cAritryanI ArAdhanA karavI. upara pramANe " alaMkA " tyAMthI laIne Kare udAra " sudhI agIAra piMDeSaNa batAvI che. A pra. mANe hoya te prazna thAya che, apratijJAvALo A sUtra vaDe
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ (212) ema siddha thayuM ke keIe kayAMya paNa pratijJA na karavI, tyAre zAstramAM Ave che ke judA judA abhigraha karavA tethI zuM samajavuM? - AcAryane uttara-sUtramAM Apela che ke, duhao chettA niyAi, vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM, uggahaNaM ca kaDAsaNaM eesuceva jANijjA " rAga ane dveSa vaDe je pratijJA thAya che, tene chedIne nizcayathI je kare te niyAti eTale jJAna, darzana, cAritra, nAmaneja mokSa mAga che, temAM athavA saMyama anuSThAnamAM athavA bhikSAdimAM pratijJA kare, eTale rAga dveSa vinAnI pratijJA guNavAlI che. ane rAga dveSavAlI pratijJA dukhadAI che, have te sAdhu uparanA guNavAle rAga dveSane chedIne zuM kare te kahe che. pite joItAM vastra, pAtra, kaMbala, pAdapuMchanA vigere nirdoSa jANIne le, tenI vidhi batAve che. pUrve kahyA mujaba je gRhastha pitAnA putra vigere mATe AraMbhamAM vatelA che. tathA pitAne joItI vastune saMgraha karanArA che, temane tyAM jaI levA gya na levA ce. vastunI tapAsa kare eTale zuddha ne le. ane deSitane choDI de te kevI rIte jANe te kahe che. vastra zabda levAthI vastranI eSaNA (zuddhi) batAvI ane
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ (213) pAtra zabda levAthI pAMtaranI zuddhi batAvI. kaMbala zabdathI Avika ( ) pAMtarAne niga gucchA vigere batAvyA, tathA savAra sAMja ke rAtanA kAraNa vizeSe khullAmAM nIkaLavuM paDe. te eDhivAnI kAmaLa paNa sUcavI te ja pramANe pAda puMchana te raje haraNa (gha) jANu, A sUtrathI evi upAdhi ane upagrahaka upadhi batAvI teja pramANe vasa eSaNa tathA pASaNa paNa sUcavI. - avagraha kahe che. jenI AjJA laIne kSetramAM pharAya te avagraha che. te pAMca prakAre che. (1) iMdrane avagraha (2) rAjAne avagraha. (3) gAmanA mAlIka paTela vigerene avagraha (4) gharavAlAne avagraha (5) prathama utarelA sAdhune avagraha A pramANe avagrahanI badhI pratimAo sUcavI; tethI tenuM paNa samarthana karyuM, ane avagrahanA kalpanuM varNana A sUtramAM kahe che- kaTAsaNuM kahe che. kaTa zabdathI saMthAre jANa. ane Asana zabdathI AnaMdaka vigere besavAnAM Asana jANavAM, jenAmAM besAya, te Asana che. ane te ja zayyA che. tethI Asana zabdathI zayyA paNa jANavI, tenuM svarUpa kahyuM. upara batAvela sAdhune upayogI sarva vastu vastra vigere tathA AhAra vigere Araba
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ (214) karanArA grahastha pAsethI maLatA jANavA ane temAM magadha (dASita) chADIne videauSa jema male, tema varte. prazna--AvI rIte gRhasthAne tyAM jatAM je make, te le ke tenI kai hada che ? te khatAve che. ' laddhe AhAre aNagAro mAyaM jANijjA, se jaheyaM bhagavayA paveIyaM, lAbhutti na majjijjA alAbhutti na soijjA, bahuMpi laDaM na nihe, pariggahAo appANaM avasakkijjA (sR0 90 ) sAdhune AhAra malatAM vicAre ke huM laIza, te pachI mAre khAtara navA Arbha gRhasthane karavA paDaze ke nahI tevu vicArIne le, ke jethI nave Ara'bha na karavA paDe; tevIjarIte vastra-ASadha vizeremAM paNa jANIlevuM; tathA navA Arabha na karavA paDe; paNa pAtAne vadhAre paNa na Ave; te dhyAnamAM rAkhIne le, A hu. mArI buddhithI nathI kahetA; paraMtu jinezvare A udezAthI mAMDIne havepachInuM badhu'e batAvela che te kahe cheH-- te jinezvara cAtrIsa atizayayukta kevaLa jJAnIe ardhamAgadhI bhASAmAM kahyu che, ane badhI bhASAvALA jANe, tevA zabdomAM devatA-manuSyanI sabhAmAM kahyuM. Avu' sudharmAMsvAmI 'jIsvAmIne kahe cheH----
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) tathA vastu maLatAM mane vastra-AhAranA lAbha thayA. labdhimAna chuM, evA ahaMkAra na kare; tema cAcavA chatAM maLe teA, dIna paNa khane; eTale vastu na maLatAM kheda na kare ke, mane dhikkAra che! huM maMdabhAgI chuM! ke, sane sarva vastu ApanAra dAtAra haiAvA chatAM, mane nathI maLatuM, tethI sAdhue lAbhaa-lAbhamAM madhyasthapaNuM rAkhavuM. kahyu` che keH-- " labhyate labhyate sAdhu, sAdhureva na labhyate / alabdhe tapaso vRddhi, labdhe tu prANadhAraNam // 1 // " maLe te sArU, ane na maLe tepaNa sArUM. kAraNake, na maLe teA, na bhAgavavAthI tapasyAnA lAbha thaze; ane maLavAthI prANanuM dhAraNa thaze. A pramANe piMDapAtra, vastrAnI eSaNA batAvI che. have vadhAre na saMghare te kahe che. * ghaNuM maLe teA meha na kare; ane vadhAre laIne rAkhI na muke; eTale thADA paNa saMgraha na kare. jema AhAra vadhAre na le, tema sacama UpakaraNa karatAM vadhAre vajrapAtra vigere na le, te sUtramAM kahyu` che keH-- parigraha kahe che. dharma UpakaraNathI jeTaluM vadhAre UpakaraNa levuM, te parigraha che. mATe vadhAre maLatu na le, athavA sayama UpakaraNamAM paNa mUrchA karavAthI parigraha che. mRtyu che ke:
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ (216) (tatvArtha . 8. ) mUcha parigraha che, tethI vadhAre maLatuM chIne joItAM lIdhelAM UpakaraNamAM paNa mUcha na kare. zaMkA je kaI dharmaupakaraNa vigerene parigraha che, te paNa cittanI malInatA (rAga) zivAya thatuM nathI. kahyuM che ke-pitAne upakAra karanAramAM rAga thAya; te upaghAta karanAra upara dveSa paNa thAya; tethI parigraha rAkhatAM gadveSa najIka Ave che, ane tenAthI karma baMdha thAya che, mATe tame kahe che ke, dharmaupakaraNa parigraha nahIM, te kevIrIte mAnIe? kahyuM che ke - "mamAhamiti caiSa yAvadabhi mAna dAhajvaraH, kRtAnta mukhameva tAvaditi na prazAntyunnayaH / yazaH 'khukha'pipAsi tai,rymsaavnoNttreH,| parairapasadaH kuto'pi, kathamapyapAkRSyate // 1 // " A mAruM e jyAM sudhI abhimAna rUpa, dAhajavara rahelo che, tyAM sudhI jamanA mukhamAM javAnuM che tema tyAM sudhI zAMti paNa nathI tema unnati paNa nathI. mATe jasa ane sukhanA vAMcchake pariNAme A anartha che ema jANe che, tethI te uttama purUSoe A mamatAnA durguNane keIpaNa rIte game tyAMthI kheMcI kADha Ie. AcAryane uttara-te doSa nathI, kAraNa ke dhama upa
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ (217) karaNamAM sAdhuone A mArUM che, e parigrahane Agraha nathI. eja zAstramAM kahyuM che ke, "avi appaNo'vi dehami, nAyaraMti mAiuM" . je munione pitAnA zarIramAM paNa mamatva nathI, te bIjAmAM mamatva kevI rIte kare ? ( na kare.) je ahIMA karma baMdhanA mATe levAya teja parigraha che, paNa jenAthI karmanI nirjarA thAya (kama ochAM thAya) te parigraha ja nathI, ( sAbune lepa karavAthI pUrvanA tela vigerenA lepamAM vadhAre thatuM nathI, paNa telane khAI vasa sApha banAve che. tevI rIte joItuM upakaraNa saMyamanI rakSA kare che. ) kahyuM che ke, ___ annahA NaM pAsae pariharinA, esa magge AyariehiM paveie, jahitya kusale novaliM piMjAsi ttinA - A prakAre dekhate banIne ( vicAra pUrvaka) parigraha cheDe jema gRhastha tatva jANyA vinA A lekanA sukhanA mATe parigraha saMgharavA jue che, paNa sAdhuo tema karatA nathI, tene Azaya A che. AcAryane AzrayI A vadhArAnuM upakaraNa che paNa mAruM nathI, jemAM rAga dveSanuM mULa che, te parigrahanAM Agrahane cega ahIM niSedha paraMtu
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ (218) dharma upakaraNane niSedha na kare, tenA vinA saMsAra samudra thI pAra javAya nahIM. kahyuM che ke"saadhyN yathA kathaJcit svalpaM kArya mahacca na ttheti| plavanamRte na hi zakyaM, pAraM gantuM samudrasya // 1 // keI nAnuM kArya game tema sAdhI levAya, paNa meTuM kAya tema siddha na thAya. kadAca nAnuM khAbocIuM kudIne javAya paNa nAva vinA samudranI pAra javuM zakaya nathI. jeo dharmo pakaraNane paNa parigraha mAne che, tevA digaMbara baMdhuo mATe A saMbaMdhamAM matabheda che, tethI avivakSita ane tIrthakaranA abhiprAyane anusAra sAdhavAnI IcchAthI kahe che ke "ema" mULa sUtramAM batAvyA pramANe A dharmopakaraNa parigrahane mATe nathI, evuM pUrve kahyuM, te mArga tIrthakaree kahe che, kAraNa ke sarva pAparUpa "heya dharmathI jeo dUra che. te Aye, tIrthakare, che, paNa jeo dharmopakaraNane IcchatA nathI. tevAoe paNa kuMDikA, taphrikA labaNikA azvavALadhi, vigere IcchAnusAra upakaraNa rAkhavAne mArga pitAnI meLe zedhI kADhe che, tema amArA upakaraNe nathI. . (vartamAnamAM tAMbara sAdhuo pAse rajoharaNa muhapatti vigere. dharmopakAraNe che, tyAre digaMbara sAdhuo pAse eranI pichInuM upakaraNa vigere che. ane TIkA kAranA
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) samayamAM te vakhate digaMbara sAdhuo jema karatA haze. tene uddezIne lakhyuM che, kharI rIte te carcA karavA karatAM paramArtha draSTie jenArA baMne pakSanA sAdhuo rAgadveSa rahIta banI je bhaviSyamAM ane vartamAnamAM vadhAre lAbhadAyI thAya tevAM dharmopakaraNa vAparI saMyamane nirvAha kare ane samyaphajJAna darzana cAritranI ArAdhanA kare) athavA uparanI carcA bAdha matanA maidagali tathA svAti putra e baMnethI baddha matanuM je maMtavya che. tene AzrayI kahyuM che. teja pramANe dharmopakaraNanuM kaI khaMDana karatA hoya. te temane paNa te pramANe samajAvavA. kAraNa ke jinezvare popakAranA mATe rAgadveSa rahItathaIne je kahyuM che. tenA bahu mAnanA mATe ATaluM lakhavuM paDayuM. ane eTalA mATe ja A jinezvaranA kahelA mArgamAM ja uttama sAdhue udyamavAlA thavuM, teja sUtramAM kahe che ke A karma bhUmI che. jemAM mekSanA jhADanA bIja samAna badhI (samyakatva) tathA sarva saMvara rUpa cAritra pAmIne karmamAM jema lepa na thAya, navAM karma na baMdhAya tema A uttama mArgamAM vartavuM, te vidita vedya (paMDita ) jANa, je te mArga ulaMghIne batAvelAM dharma anuSThAna na kare te karmane baMdha thAya. tethI A satapurUSane mAge che tethI pite cAritra
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) letAM prathama sarva jIvane samAdhi ApavA rUpe pratijJA karI che, te chevaTane ucchavAsa letAM sudhI pALavI joIe kahyuM ___"lajAM guNaudhajananI jananImivAryA; matyanta zuddha hRdayAmanu vartamAnAH tejasvinaH sukhamasUnapi santyajanti satyasthitivyasanino na punaHpratijJAma III guNanA samUhanI mAtA tathA atyaMta zuddha hRdaya banAvanArI je lajajA che, tene zreSTha mAtA mAphaka mAnIne tenI pAchaLa cAlanArA tejasvI purUSe ( sAdhuo) sukhe karIne pitAnA prANa paNa tyaje che, paraMtu satya sthitine cAhanArA teo pitAnI pratijJAne bhaMga karatA nathI. A pramANe sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che ke upara pramANe je kahyuM; te mahAvIra prabhunAM caraNasevana karatAM sAMbhaLyuM che, te tane kahyuM che. mATe parigrahathI AtmAne dura kara; evuM je kahyuM che, te saMsArI-vAsanAnA ucacheda vinA na thAya, ane te saMsArI-vAsanA pAMca prakAranA IdrinA viSayarasane anusaranArA abhilASe che, ane te tajavA muzkela che. tethI kahe che ke - kAmA duratikkamA, jIviyaM duppaDivUhagaM, /
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ (221) kAma kAmI khalu ayaM purise, se soyaha jUraha tippA paritappaDa // (sUtra 92) kAma kahe che. kAmanA be bheda che. (1) IcchAkAma, (2) madanakAma. temAM, mohanIya karmanA bheda hAsya (hAsI.) tithI utpanna thayela IcchAkAma che, ane mohanIyakarmanA vedanA udayathI madanakAma che. te baMne prakAranA kAmanuM mULa mahanIyakarma che, tenA sadubhAvamAM kAmane ucacheda kare muzkela che, eTale tene vinAza kara durlabha che, tethI munine ema samajAvyuM ke, tAre pramAda na kara, A kAmamAM pramAda na kare, paNa jIvitamAM pramAda na kara. kAraNake, kSaNe kSaNe je ochI thAya che, te vRddhi pApavAnI nathI, athavA saMyama-jIvitane saMsArIvAsanAmAM paDatAM du karIne nirvAha thAya che. arthAta saMyama pALave muzkela thAya che. kahyuM ke - "AgAse gaMgasouvva, paDisouvva duttro| bAhAhiM ceva gaMbhIro, tariambo mahoahI // 1 // AkAzamAM gaMgA nadIne pravAha che, tene sAce jaIne taravuM muzkela che, athavA mahAsAgara hAthavaDe tara muzkela che. bAlugA kavalo ceva, nirAsAe hu sNjmo| javA loha mayA ceva, cAveyavvA sUdukaraM // 2 // "
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ (222) veLu ( ratI )nA kALIA muzkela che. teja pramANe idricenA koIpaNa jAtaneA svAda jemAM nathI; tevu'saMyama pALavu' ghaNu' muzkela che, athavA leDhAnA banAvelA java cAvavA muzkela che. tevu saMyama pALavu muzkela che. A abhiprAya pramANe abhilASa tavA muzkela che, te khatAMgyA chatAM, vadhAre khulAsA mATe kahe che. kAmakAmI eTale, indriya-viSayarasanA lAlacu jIva je che, te zarIra, ane mana' sa`kha'dhI ghaNAM du:khone bhAgavaze te batAve che. eTale icchIta vastu na maLatAM, athavA tene vicaga thatAM tene zeka karIne jema, tAva caDhelAM dhaile! mANasa eke che, tema pote poka mUkIne raDe che. bahumAne va galite, nivRtte sadbhAvepuH / 2: tanuMmacArI mila "gate premAbandhe divasAna na jAne ko heturdati zatadhA yantra hRdayam ? // 1 // " premanuM madhana nAza pAmatAM, athavA praNaya (vahAlA ) nuM bahu mAna echuM thatAM, athavA sAva Ache thatAM jatA rahetAM prema, mANasamAM mANasanI mAphaka AgaLa jAya che, tene joI joIne koI strI potAnI sakhIne kahe che keH---- he sakhI ! te gayelA divasene jyAre yAda karUM chuM, tyAre huM nathI jANatI ke; karyo. hetu mane se prakAre duHkha Ape
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) che? paNa, te mAruM hRdaya bheda nathI. (A vilApa premI strI purUSanA viyogamAM athavA, baMnene kaMIpaNa kAraNe bheda, paDatAM, vIrahI banelAM pitAnAM hetasvI AgaLa pUrvanAM sukhe yAda karIne kahe che) - teja pramANe pite hRdayathI jhare che.. "wthai tathe vittanISa tivArI, bahujanadAyi tena prema kRtvA janena / daphata ! nirarara ? raMgha ?i, na hi jaDagatatoye setubandhAH kriyante // 1 // " he hRdaya (paheluM A tAre ciMtavavuM joIe ke, tAre premIjana prema karIne chuTA paDI gaye che! he hRdayamAM huM AzArahita ! ke napuMpaka ! tuM have zAmATe kheda kare che ! paNa ba che. AvI nakAmI che. (pine pitAnA hRdayane Thapa Ape che. , tAruM vahAlAM rahI jatA kema dIdhe? ane have, gayA pachI reye zuM thAya ? pANI jyAre joItuM hatuM, tyAre pALa bAMdhIne kAM rekI na lIdhuM ?' tathA jenA gharamAM meta zAya; te pote maryAdAthI bhraSTa thAya che. eTale zarIra, ane mananAM duHkhothI pIDAya che. tathA teja pramANe, ghaNuM vahAluM saguM gujarI gayuM hoya, te keTalAMka leke pazcAtApa kare che ke-he, vahAlA putra ! he; vahAlI strI! tuM mane mukIne kema jatI rahI ? ityAdi.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ (224) athavA kAI jagyAe kApa karIne gayela hoya. arthAt nAzI gayele hoya; ane aMtenA viyoga thAya te pachIthI, kahe ke--me tArU kahevu' gussAmAM na mAnyuM; tethI tu rIsAIne cAlyAgayA. ityAdi vyartha duHkha bhogave che. A badhAM duHkhA zAka vigere je kahyAM che, te badhAMe je manuSya viSaya-viSanA AzrayamAM ataHkaraNane rAkhe che, temanI duHkhanI avasthA sUcave che. ( keTalIka strIe raDI raDIne AMdhaLI thAya che, DhAI chAtI kuTIne potAnAM nAnAM bALakAne athavA, peAtAnA garbhAzayane athavA, garbhamAM rahelAM bALakane duHkha Ape che, keTalIka ajJAna strIo mAthAM kuTIne pIDAya che.) athavA zAka kare che. eTale cAvana, dhana, mada vigerenA mAhathI gherAyalA manavALA virUddha kRtya karIne jyAre mudrAi thAya; tyAre, mAtanA samaya AvatAM mAha dura thatAM pastAya che. ke, meM durbhAgIe pUrvamAM badhA zreSTha purUSoe AcarelA sugatimAM javAnA eka heturUpa ane durgatidvAra aTakAvavAne bAraNAMnI pAchalI bhuMgaLasamAna dhama na karyo. kahyuM che keH -- 'bhavitrIM bhUtAnAM pariNati manAlocya niyatAM, purA yadyat kiJcidvihitamazubhaM yauvanamadAt / punaH pratyAsanne mahati paralokaika gamane, tadaivaikaM puMsAM vyathayati jarA jIrNavapuSAm // 1 // " 1 nizcaya karIne jIvAne bhaviSyamAM thanArI avasthAne
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ (225) vicAryo vinA meM juvAnImAM je je azuddha kRtya karyAM che, te paraleAkamAM javAnA vakhate buDhDhApAthI jIrNa thayelA zarIravALA purUSane kheda pamADe che. ( ke, meM dharma na karyAM. have, mArI zI dazA thaze ! tathA have pastAye zuM lAbha ?) tathA teja pramANe kaDavAM phaLa ahI bhAgavatAM, pApI paNa jhare che, vigere upara batAvyA mAphaka lapaTAne dukha paDe che, te buddhimAna vAMcake vicArI levuM, kahyuM che ke--. "saguNamapaguNaM vA kurvatA kAryajAtaM, pariNatiravadhAryA yatnataH paNDitena / atirabhasakRtAnAM karmmaNAmAvipatte, bhavati hRdayadAhI zalya tulyo vipAkaH // 1 // " guNavAluM ke avaguNuvAluM kArya karatAM pahelAM buddhimAne prayAsathI vicAravuM ke enuM pariNAma zu' Avaze. kAraNa ke utAvaLamAM karelA kAryanuM phaLa bhogavatAM te samaye hRdayane aLanArA zalya samAna pazcAtApa vipattinA mATe thAya che-- AvuM koNa na zoce te batAve che. kahyuM che ke AyayacakkhU logavipassI logassa aho bhAgaM jANai uTTaM bhAgaM jANai, tiriyaM bhAgaM jANai, gaDDie loe aNupariyamANe saMdhiM vittA iha macciehi, esa dhIre pasalie je baje paDimoyae
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ (226) jahA aMto tahA vAhiM jahA bAhiM tahA aMto aMto aMto pUha dehaM tarANi pAsai, puDhovi savaMtAi paMDie pakSiANa I (rU. 63), jene A leka ane paralekanA pariNAmanAM duHkha jevAmAM (vicAravAmAM) vizALa daSTi (jJAna) che te vizALa cakSuvALa bane che. te upara kahelA bhegene ghaNu anarthonuM mULa samajIne tene cheDIne "zama sukha (vItarAga dazA ne anubhave che. tathA saMsArI leke je viSaya rasamAM paDatAM atizaya duHkhI thaelA che. (eTale kumArge jatAM gupta idri saDatAM visaTikane roga thatAM ke kSayathI maratAM joIne) pite tevA kumAgane icchatuM nathI. tethI prazama sukhane aneka prakAre jue che. tethI te lekavidaza che. athavA leka eTale uddha adhara tathA tiryapha (svarga pAtALa ane mRtyu) e traNa lekamAM cAra gatimAM thatAM duHkhe sukhanA kAraNene tathA tyAM bhagavAtA AyuSya vigere ne jue che. te batAve che.. - lokanA adha bhAgamAM zuM che te jANe che. eTale dharma adharma astikAyathI vyApta AkAza khaMDane nIcale bhAga jANe che. tene sAra A che ke che je karyo vaDe tyAM utpanna thAya che. tathA tyAM sukha duHkhane vipAka keve che. tene jANe che. nAranA chane thatuM dukha pite jANe che. tathA bhUvanapati yaMtaranA devenuM sukha paNa jANe che).
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ (227) teja pramANe uddha tathA tirtha lekane paNa jANe che. (1ddha lekamAM vimAnIka deva tathA mekSanuM sukha che. te jANe che. tathA tiryaka lekamAM jyotizanA devatAnuM sukha tathA dhamI manuSyanuM sukha tathA pApI tathA tiryaMca prANInuM duHkha jANe che.) athavA leka vidarzI te kAma meLavavA paise pedA karavA eka dhyAna rAkhanArA punya pApane bhUlI gaelA anya lokone pite jue che. te batAve che. je kAma vigeremAM athavA tene prApta karavAnA upAyamAM lAgelA che. tene vAraMvAra AcaravAthI baMdhAtA tathA azabha karma vaDe saMsAra cakamAM bhamatA joIne pite vize vAta abhilASathI dUra thavA kema samartha na jAya? (bhAvAnuM to mANasa duHkha vicArI pApathI dUra bhAge) gurU ziSyane kahe che-he ziSya! saMsAranA bhAgamAM rAcatA ane tethI duHkhI thatA jIvene tuM je, vaLI A manuSya lekamAM je jJAnAdika bhAva saMdhi che. te manuSya lekamAMja saMpurNa prApta thAya che, (kevaLa jJAna yathAkhyAta cAritra je mokSanA hetuo che, te manuSyane ja che. mATe marce lekane lIdhe che, ane je DAhyA che te pite upara batAvela tatvane samajIne viSaya kaSAya vigerene cheDe che, teja vIra purUSa che. te sUtrakAra batAve che eTale je Ayata caluvAle che. tathA lekanA vibhAganA svabhAvane yathAvasthita .
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28). paNe jANe che. te bhAva saMdhine jANa che, ane viSaya tRNAne cheDanAra che. te vIra purUSa karmane vidAraNa karavAze vakhANa che. athaoNt tatva jANanArA purUe tenI prazaMsA karI che. te A pramANe tatvajJAnI banIne bIjuM zuM kare che te eTale dravya bhAva baMdhana vaDe baMdhAelA che. temane pite mukta banI bIjAne sukAvanAra che. teja dravya bhAva baMdhane rikSaka (mukti apAvanAra) che. te vAcAnI yukti vaDe batAve che. jevI rIte te atyaMtarathI mukAele che, tevI rIte bahArathI paNa mukta che, eTale aMdara ATha prakAranI kamanI beDI che, te cheDAve che. tathA putra, strI, vigerene paNa cheDAve che, eTale jema ATha prakAranI karmanI beDI che. tema bahAranuM sagAMnuM baMdhana che, te baMne mokSa gamanamAM vilanuM kAraNa che, te banethI sukAve che- athavA A kevI rIte mukAve che. te kahe che. pite potAnA vizALa jJAna vaDe tatvane prakAza karI bodha ApavA vaDe mukAve che. bodha ApatAM pite kahe che ke A kAyA, viSTA, pizAba, mAMsa, lehI, parU, vigere gaDI vatuthI bharelI
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ (229). asAra che. eTale viSTAnuM bhareluM mATaluM aMdara paNa gaMdu che. ane bahArathI paNa tevuM ja che. te pramANe A kAyA, aMdarathI gaMdI che ane bahArathI lagADelA sArA padArthane paNa gaMdA banAve che. kahyuM che ke"ydi nAmAsya kAyasya ydntstbhirbhvet| daNDamAdAya loko'yaM, zunaH kAkAMzca vArayet // - A kAyAnI jevI aMdaranI gaMdakI che, tevI sAkSAta bahAra jaNAtI heta te leke hAthamAM daMDa laIne kutarAne ane kAgaDAne vAratA &Ata bahArathI mAMsanA lecA joIne kAgaDA cuMthata, ane viSTAne joIne kutarA bAjhata, tethI lAkaDI laIne hAMkavA paData.) A pramANe jema bahAra asAratA che. (parasevAnI gaMdha bahAra dekhAya che. te anumAne) aMdara paNa kAyA gaMdI che, te jANe che. valI jema jema zarIramAM uMDANamAM tapAse tema tema vizeSa gaMdI eTale mAMsa rUdhira meda majyA vigere jaNAya che. tathA koDha rakatapIta vigere re AvatAM upara kahelI adhIe malInatA sAthe pratyakSa dekhAya che, athavA zarIramAM nave dvArethI jharatI gaMdakI che, kAnane ela AMkhanA pIyA baLane lAla pizAba jhADA vigere che. te sIvAya bIjI vyAdhithI gumaDAM pAkatAM lehI, paNa tathA rasIvALA padArtho vigerethI gaMdakI che-- ? ..
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ (230) A pramANe badhu joIne pati purUSa vicAre che ke dvArA vahe che, gumaDAM rAme zame pIDA kare che. te tA samajanArA tenuM svarUpa jANe teja kahe che-- ' ' "maMsaTTi, ruhiraNhAruSaNaddha kalama layameva majjAsu / griNi cammako duggaMdhe asuibIbhacche ||1|| " mAMsa, hADakAM, lAhI, snAyu, vigerethI khaMdhAelA tathA malIna meda maLyA vigerethI bharelA ane asucithI bIbhatsa evA durgaMdhIvAlA cAmaDAnA kothaLA rUpe kAyAmAM. saMcArimajaMta galaMta va camuttaM tase apuSNaMmi / dehe hujA kiM rAgakAraNaM asuiheummi ? // 2 // tathA viSTA vizAkha jharanArAM catravALA parasevAthI bharelA zarIramAM jyAM jyAM azucinA hetu che. temAM rAganu' kAraNa kevI rIte thAya? A pramANe dehanI aMdaranI gaMdakI jANIne tathA bahAra paNa jharatu' che, te joIne DAhyA mANuse zu karavuM te kahe che. se mahama parinnAya mA ya hu lAlaM paccAsI, mA tesu tiricchamappA NamAvAyae, kAsaMkAse khalu ayaM purise, bahumAI kaDeNa mUDhe, puNo taM kareha lohaM veraM baDhei appaNo, jamiNaM parikahijbai imassa
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ (231) ceca paDi.vhaNayAe, amarA ya mahAsaDDI ameyaM tu pihAe apariNAe kaMdaha / (su. 94) pUrve kahe buddhimAna sAdhu jenI siddhAMta bhaNavAthI saMskAravAlI buddhi thaelI che, te dehanA svarUpane tatha. kAmanA svarUpane be prakAranI pratijJA vaDe zuM kare te kahe che- he sAdhu-tuM "lALa jharatA' ane baLakhA vAraMvAra paDatA meMDhAne abhilASi na thaIza. eTale jema bALaka pitAnI paDatI lALane vivekanA abhAve cATe che. tema tuM tajela bhegene pAchA svIkArate nahI arthAta ane pAchA na bhAgavate. valI. te saMsAramAM bhramaNa karAvanAra ajJAna avirati mizyA darzana vigerene tiraskrIna (tirachi gati ) athavA pratikuLa upAya vaDe, ulaMghI jA, ane nirvANanA jharaNarUpa jJAna darzana vigeremAM tuM anukuLatA kara, eTale tuM ajJAna vigeremAM AtmAne DubAvIza nahI, ane jJAnAdi kAryamAM pratikuLatA na karIza tethI sAvaceta rahevuM. je pramAdI che, te ahIM paNa zAMti nathI pAmate, eTale, je jJAnathI vimukha thaIne bhegane abhilASi thaIne tirachI gatimAM paDe che, te puruSa kartavyatAmAM mUDha bane. che. te mAne che ke, A meM ema karyuM ane have ema karIza; evI bheganA abhivASanI tRSNAmAM vyAkuLa banele
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) cittanI zAMtine nizca bhogavata nathI. (sUtramAM bhUta bhaviSya lIdhe paNa vartamAnakALa ati sUkSama hevAthI na letAM, atIta anAgata bhUta bhaviSya lIdhA che.) A pramANe meM karyuM ane karIza; ema vicAranArA kAmAturane zAMti nathI thatI. kahyuM che ke - "idaM tAvat karomyadya, zvaH kartA'smIti cAparam / jinAjJAtrida vALa, chellA rAjapute " A kamaNa karuM chuM. ane bIjuM savAramAM karIza; enavane vicAratAM tene, ahIM paralokane mATe kaMI dharma dhRtya sUjhatuM nathI. ahIM dahIMnA ghaDAvALA bhIkhArInuM daSTAMta kahe che. keI rakane kaI jagyAe bheMsane cAratAM dudha maLeluM, tenuM dahIM karIne vicAravA lAgyuM ke, AnuM ghI banAvI, ane tethI, paisA pedA karI, vepAra karIne bairI paraNIza; ane putra utpanna thaIne moTe thatAM, khAvA belAvavA Avaze, tyAre lAta mArIza. vigere turaMgamAMja paga aphaLatAM, mAthuM dhuNAvatAM dahane ghaDe paDe; ane ghaDe phuTI gaye; tethI badhA turaMga dura thayA. na khAdhuM, na keIne punya mATe ApyuM. e pramANe bIjA paNa jI karavA karAvavAnA saMsArI-kartavyamAM mUDha banIne pitAne Arabha niSphaLa kare che. , athavA jemAM kaSAya te "kAsa" saMsAra che. tene che ,
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) kase; eTale sanmukha jAya te jJAna vigeremAM pramAda karanAre chete kahe che. eTale, saMsArabhramaNa kaSAyathI che, eTale temAM mAyA lIdhI; eTale je bahumAyI che, te krodhI mAnI ane lobhI paNa jANa; ane azubhakRtya karavAthI mUDha banele sukha vAMcchate chatAM duHkhaja bhegave che. kahyuM che"souN sovaNakAle majaNakAle ya majiuM lolo| jemeuM ca varAo jemaNa kAle na cAei // 1 // " je svArthI che, te rAtanA suvAnuM, ane divasamAM nAvAnI vakhate, nAvAnuM tathA jamavA vakhate, jamavAnuM. te sukhethI karI zaktA nathI. AnA saMbaMdhamAM mammaNa zeThanuM daSTAMta pUrve kaheluM che, tenA jevo kAsaSa eTale, bahu kapaTI. teNe karelAM kapaTathI banela mUDha, je je kare, tenA vaDe verane prasaMga thAya; te kahe che-te kapaTI bIjAne ThagavA lebhanuM kRtya kare che, jethI vera vadhe che, athavA lebha karIne navAM karma bAMdhIne, seMkaDo navA bhava kare che, ane navAM vera vadhe che. te kahe che - "huvA te mA, tAte kuvA yadi te na priyaM duHkhaM, prasaGgAsteSu na kSamaH // 1 // " dukhathI pIDAyale kAma bhegane seve che, ane pariNAme te duHkha Ape che, tethI guru ziSyane kahe che--he
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ (234) muni ! tane je, duHkha priya na lAgatuM hoya te, te bhAgane svAda cheDa. : prazna -jIva, evAM zuM kRtya kare che ke, pitAne vera vadhe che? uttara-A nAzavaMta zarIranI puSTi mATe jIvahiMsA vigere pApakriyAo kare che, te kriyAmAM haNAyelA seMkaDe prANuMo nAza pAme che, tethI marelA jI sAthe vera baMdhAya che. je upara kahI gayA ke, bhavabhramaNamAM kapaTa, zaravAthI vera vadhe che, athavA guru kahe che-A vAraMvAra huM je upadeza ApuM chuM, tenuM kAraNa e che ke, saMsAramAM vera vadhe che, tethI saMyamanIja puSTi karavI te sAruM che. - have bIjuM kahe che. je devatA nahIM chatAM, devatA mAphaka dravya-juvAnI svAmIpaNuM, suMdara rUpa, vigerethI yukta haiyaH te manuSya amara ( devatA ) mAphaka Acare te amarAya (devatAI) puruSa kahevAya; te mahAzraddhI eTale, jene bhegamAM, ane tene meLavavAnA upAyamAM ghaNI lAlasA (zraddhA) heya; te, mahAzraddhI (pApArI) che, tenuM daSTAMta kahe che-rAjagRha-nagaramAM magadhasenA nAmanI gaNikA (vezyA) rahetI hatI. teja nagaramAM dhanazeTha nAmane sArthavAha hate. te kaI vakhate ghaNuM dhana ApIne, te vezyAnAM gharamAM peTho. tenA rUpavana-guNene
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ (235) samUha, dravya vigerenI lAlacathI vezyAe tene svIkAryo; paNa te zeThanuM Avaka, kharcanA hisAbanI jaMjALamAM mana kAyAthI te vakhate, vezyAne najare paNa joI zakyuM nahIM. (matalaba ke, vepAranI dhunamAM, vezyA sAthe vAta paNa karI nahIM.) A vezyA pitAnA rUpavana-suMdaratAnA ahaMkArathI duHkhI thaI. tene ati duHkhI joIne jarAsaMdha rAjAe kahevaDAvyuM ke, tAruM duHkhanuM kAraNa zuM che? athavA te kenI sAthe rahe che ! vezyAe kahyuM ke huM amara sAthe rahuM chuM, rAjAe pUchayuM ke kevI rIte? teNe kahyuM ke mane rAkhanAra zeTha A pramANe pasAdAra che, ane bheganA abhilASIo dhanamAM Asakta banelA devatA mAphaka kiyAmAM vate che, khAvA pIvAmAM tathA bIjI kriyAmAM devatA mAphaka vilAsa bhagave che, paNa kAmane abhilASi zarIra ane mananI pIDAmAM pIDAele bahArathI sukhI ane aMdarathI duHkhI bheganI IcchAvA chatAM bhaviSyanA vepAranI cintAmAM paDeluM ane te paNa nathI, tethI mArAM badhAe sukhe eka sukha vinA rada che, tethI gurU ziSyane kahe che, saMsArI kAmI jIvonAM duHkha joIne temane sukhI na mAnatAM bhegonI IcchA na karavI. valI saMsArI bhega vAMcchakanuM svarUpa kahe che. pite kAmanA svarUpane athavA tenA kaDavA vipAkane na jANune
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra36) temAM citta rAkhele bIjAnI suMdara strIo joIne te na maLavAthI athavA pitAnI vahAlI priyA marI javAthI tenI AkAMkSAmAM rAta divasa zeka kare che; kahyuM che ke"cintaa gate bhavati sAdhva samanti kasthe, mukte tu tRmiradhikA, ramite'pya tRptiH| dveSo'nyabhAji vaza vartini dagdhamAnaH kAti suvA zikti ja zazirAti zA nAza pAme te cintA thAya, pAse hoya te tenA dhAkathI gabharAmaNa thAya, tyAga kare te tenI IcchA thAya, bhegavatAM atRpti thAya, athavA pati ke patnI bIjA sAthe saMbaMdha kare, te dveSa thAya, vaza kare te pati baLelA je thAya, tethI karIne sukhanI prApti patithI strIne kadApI paNa nathI, A pramANe dhana vigeremAM paNa samajavuM ke keIpaNa prakAre kAma vipAkamAM sukha nathI, paNa pariNAme duHkha ja che, evuM batAvIne samApta karavA kahe che. - se taM jANaha jamahaM mi, te icchaM paMDie pavayamANe se hattA, chittA bhittA lupahattA, vilupaittA uddavaittA, akaDaM karissAmiti mannamANe, jassavi yaNaM karei, alaM bAlassa saMgaNaM, je vA se kAraha bAle, na evaM aNagArassa jAyai (sU. 95) tibemi|
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra37) jethI kAmanA abhilASe duHkhanAja hetuo che, tevuM tame jANe tethI huM kahuM chuM, mAre upadeza cittamAM rAkhavA mATe kAnethI sAMbhaLe ane beTI vAsanAne choDI de. - zaMkA-ahI kAmavAsanAne nigraha batAvyuM, te bIjA upadezathI paNa kArya siddhi thAta tethI AcArya kahe che. "te " kAma cikitsAmAM paNa paMDita abhimAnI pite tevA vacana belate athavA vyAdhinI cikitsAne upadeza karate anya darzanIsAdhu jIvanA upamanamAM varte che. eTale je bhaviSyanA kaDavA vipAkane bhUle che, te bIjAne saMsAra bhegavavAnA (kekazAstra) graMthane upadeza kare che, jenA vaDe ajJAnI jI viSaya sukha levA zarIra zakti vadhAravA aneka pApa kare che, tenuM mULa kAraNe tevA upadezane kahevAthI bIjA ne lAkaDI vizerethI mAranAre tathA zULa vigerethI kAna vigerene bhedanAre tathA gAMTha choDavI, vigerethI dhana ceranAra, tathA luMTa ke khAtara pADIne dhana lenAre tathA jIva lenAre bane che. * kAraNa ke kAma cikitsA ke zarIranI puSTi, ke reganuM nivAraNa tatva dRSTithI vimukha purUSane jIva hiMsA sivAya thatuM nathI. valI keTalAka paMDita mAnI purUSe ema garva kare che ke teNe kAma cikitsA vigere na karI paNa huM te
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ (238) karIzaja! ema mAnIne pote haNavA vigerenI kriyA kare che, tethI karma baMdha thAya che, tethI je kuvAsanA athavA jIva hiMsAnA auSadhanAM zAstra banAve che te pariNAme durgatine ApanAra zA hevAthI te akArya che. valI kahe che ke, je pote cikitsA kare che. te karanI ane karAvanAra baMne pApa kviAonA bhAgI che, tethI tevI durgatimAM janArA ajJAnI jIvanI saMgata paNa na karavI, kAraNa ke tethI karma baMdha thAya che, ane jIva hiMsAthI oSadha karAve, tenI paNa sebata na karavI. uttama sAdhuone upara kahela prANIonI hiMsAvAnuM kAma vAsanAnuM athavA vaidaka zAstranuM bhaNava bhaNAvavAnuM heya nahIM. eTale jema bALa cha kare, tema sAdhuone karavuM kalpa nahIM, teonuM vacana paNa sAdhuoe sAMbhaLavuM nahIM, AvuM sudharmAsvAmI jabusvAmIne kahe che, pAMcama udeze samApta thaye. * - have chaThe udeze kahe che. - pAMcamA sAthe chaThThA uddezAne A saMbaMdha che, ke saMyama dehanA nirvAha mATe lekamAM javuM, paNa temanI sAthe prema - na bAMdhave evuM kahyuM te have siddha kare che. A sUtrane pUrvanA sUtra sAthe saMbaMdha kahe che-eTale,
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ (239) *t " 95 mA " sUtranI chevaTe kahyuM keH--uttama sAdhune cikisA vigere na hAya. ahIMyAM "" sUtramAM paNa teja kahe che. se taM saM bujjhamANe AyANIyaM samuTThAya tamhA pAvakammaM neva kujjA na kAravejjA / (sU. 96 ) jene cikitsA nahAya; te anagAra kahevAya; ane je jIvAne duHkha ApanAra cikitsAnA Upadeza ApavA; athavA tevuM kRtya karavuM te pApa che, ema jANItA ( gItAtha ) sAdhu jJa-parijJAvarDa tathA, pratyAkhyAna parijJAvarDa jANIne tathA, pApa cheDIne AdAnIya ( graheNu karavA ceAgya ) paramAthI bhAva AdAnIya jJAnadarzana-cAstri che, tene grahaNa karIne pApakarma koIpaNu vakhate na kare tema na karAve; ane karanArane anumAdanA paNa na Ape. athavA, te sAdhu jJAna vigere, mAnuM sAcuM kAraNa che, ema jANIne, saMyama-anuSThAnamAM sAvadha thaIne sa sAvadya ( pApanAM ) kRtya mAre na karavAM; evI pratijJArUpapava ta upara cIne zuM kareDhuche ? te kahe cheH-- `A sAvadyanA AraMbhanI nivRttirUpa-sayama lIdhe che, tethI, munie pApakamanI kriyA na karavI, manathI paNa IcchavI nahI'; 'peAte bIjA pAse paNa karAvavI nahI; eTale, neAkara vigerene pApakamAM preravAM nahIM; tathA, " 18 - prakAranuM pApajIva-hiMsA, jIruM, cArI, kuMcAla, parigraha
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mamatA, krodha, mAna, mAyA, lebha, rAgadveSa, kajIe, abhyAkhyAna, pizUnya, rati arati, paraniMdA, mAyA mRSAvAda, (kapaTanuM juTha,) mithyAdarzana-zalyane pite na kare; tema, na bIjA pAse na karAve; tathA, pApa karanArI prazaMsA na kare, ema, mana, vacana, kAyAthI tyAga kare. prazna-eka pApa kare tene bIjA pApa lAge ke nahIM? * uttara-te zAstrakAra batAve che. - siyA tastha egayaraM vipparAmusai chasu annaya. raMmi kappai suhahI lAlappamANe, saeNa dukkheNa muMDhe vippariyA samuveI, saeNa, vippamAeNa puDho vayaM, pakuvvaha, jasime pANA pavvahiyA paDilehAe no nikaraNayAe, esa parinA pavuccA kammo vsNtii| . koI pApaAraMbhamAM pRthvIkAya vigerene samArabha kare che, te eka prakAranuM AzradvAra prAraMbhe che, te cha kAyanA AraMbhamAM vate che, te jANavuM. joke, pite ekane haNa vAno vicAra kare che, chatAM saMbaMdhane lIdhe sarva haNAya che. prazna-jyAre keIpaNa ekakAyane haNavA AraMbha kare tyAre bIjI kAyanA samAraMbhanuM pApa athavA sarva pApamAM varte che tevuM kema manAya ? . utara-kuMbhAranI zALAmAM pANIne aDakavAnI daSTAMta vaDe jANavuM. eTale pANIne aDakatAM pANI sAthe rahelI
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ (241) mATIne sparza thAya tethI bIjI pRthvIkAyane AraMbha thaye ane pANImAM rahelI vanaspatine AraMbha thaye, te hAlatAM vAyune samAraMbha thAya, tyAM rahelI anI pradIpta thAya. e pramANe agni baLatAM trasa jIne AraMbha thAya. ( mATe sAdhue dareka jagyAe vicArIne paga mUkave ) athavA prANAtipAta AzradvAramAM vartavAthI, athavA eka jIvanA atipAta ( hiMsA ) athavA eka kAyAnA AraMbhathI bIjA ne paNa ghAtaka samaja, tathA pratijJA lepavAthI te bIjuM pApa bAMdhe che. kAraNa ke jIva hiMsAnI AjJA jInezvare ApI nathI, tathA prANIonA prANa levAnI AjJA prANuo ApatA nathI, mATe corIne doSa che, tathA sAvaghanA grahaNa karavAthI parigrahavALe paNa che, ane parigrahamAM maithuna tathA rAtrI bhejana paNa Ave, kAraNa ke graha kArya, vinA strI bhegavAya nahIM. ethI ekanA AraMbhamAM badhI kAyAne AraMbha che, athavA cAra AzradvArane re kayA vinA cAra mahAvratamAM tathA tathA chaThThA rAtrI jana viramaNavrata kevI rIte thAya? ethI badhAne AraMbhe lAge athavA eka pApa AraMbha kare, te akartavyamAM pravartavAthI chae kAyanA AraMbhane deSita che, athavA je eka paNa pApa kare, te AThe prakAranA karmane grahaNa karI vAraMvAra temAM pravarte che. - prazna-zA mATe te pApa kare che.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) uttara-sukhane athi te vAraMvAra ayukta bele che, ane kAyAthI daDavA-kudavAnI kriyA kare che, ane paise pedA karavA upAyane manathI citave che, te kahe che. khetI vigere karIne pRthvIne AraMbha kare che, snAna mATe pANIne, tApavA mATe agnine, garamI dUra karavA havAne (paMkhAvaDa) tathA khAvAne mATe vanaspati athavA pazu hatyA vigerene AraMbha kare che, A pApa karanAra gRhastha athavA veSadhArI sAdhu rasane rasIo banIne sacitta lavaNa vanaspati phaLa vigerene grahaNa kare che, tathA bIjI vastu paNa vApare che, te samajI levuM. A pramANe je vadhAre belanA heya, te pApa kamathI bIjA navA janmanA dukha rUpI jhADanuM karma bIja paNa vAve che, ane tethI duHkhanA jhADanuM kArya prakaTa thaze, te teNe ahIM karyuM. mATe AtmIya (pitAnuM) karyuM. ane te pApa karmanA vipAkane udaya thatAM mUDha mANasa paramArthane " na jANavAthI, dharma karavAne badale sukhane meLavavA prANune dukha ApavAnAM kRtya kare che, arthAt sukhane badale bhaviSyamAM paNa duHkhaja pAmaze. kahyuM che ke"duHkhdvitt sukhalipsu, mohAnyatvAda dRSTa guNadoSaH yAM yAM karoti ceSTAM tayA tathA duHkhamAdatte // 1 // " - duHkhane dveSI, sukhane cAhaka, mAhathI AMdhaLA thavAthI
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ (243) guNa deSane na jANanAre je je ceSTAo kare che, tenAthI pate khaja pAme che. athavA te mUDha hita meLavavA, ahita cheDavAnA vivekathI zUnya ulaTe cAle che, eTale hitane ahita mAne che. tathA ahitane hita mAne che, tathA kAryane akArya, pathyane apacca vigeremAM paNa sanma javuM eTale ema batAvyuM ke, moha te ajJAna che, athavA mihanIyane bheda che, te baMne prakAranA mehathI mUDha banele alapa sukhanA mATe tene te AraMbha kare che ke, jenAvaDe zarIranA ane mananA duHkhanA vyasanene pAmIne anaMta kALanA saMsAra bhramaNunI pAtratAne pAme che. valI mUhanI bIjI anarthanI paraMparA batAve che, eTale pitAnA AtmA vaDe madha vigerenA pramAdathI eTale Idriyone rasa le, kaSA karavA, vithA karavI, athavA ghaNI nidrA karavAthI juduM juduM vRta ( pApanA cALA ) kare che. athavA vaca eTale potAnAM karma vaDe jemAM jIve bhramaNa kare che te vaya saMsAra jANa, eTale eka eka kAyamAM ghaNe kALa - vAthI tene anakALa dukhamAM vIte che. athavA kAraNamAM kAryane upacAra karIe te, pitAnA judI judI rIte karelA pramAdathI baMdhAyelAM karma vaDe vaya eTale, koipaNa avA bhagate ekatiya vigeremAM kalala, arNada vigerethI laIne, eka divasanA melA bALaka
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ ethI bhagavela che. (eTale (244) paNa vigerenI avasthAmAM vyAdhithI pIDAyelA, athavA dAridra tathA durbhAgya vigerenAM duHkhathI prApta thayela te prakarSa karIne bAMdhe che. (eTale pUrve karma bAMdhe, ane pachIthI bhagave; te AzrayI vayaH zabda lIdhe che. * te saMsAramAM athavA, upara kahelI avasthAmAM prANIo pIDAya che te batAve che. je ti che. eTale, A pitAnA karelA pramAdanA kAraNe azubhakarmanAM phaLa bhogavatAM cAragativALA A saMsAramAM athavA, eke kriyAdi avasthAmAM prANIo duHkhethI pIDAya che, (evuM gurU ziSyane kahe che ke tuM je.) * teo sukhane mATe AraMbhamAM rAcane mehathI dharmane adale adhama karIne gRhastha tathA sAdhu veSadhArI tathA, pAkhaMDIo pIDAya che. (je brahmacaryane badale kuzIla seve, tene Idriya saDatAM saMsAramAMja narakavAsa bhogavavuM paDe. vaidanI gulAmI karavI paDe ane vadhAre roga na vadhe te mATe, badhI Idriye vazamAM rAkhavI paDe; e kumArge cAlyAnuM phaLa che.) je, evI rIte prANuo pitAnAM pApathI ahIM pIDAtAM dekhAya, te zuM karavuM? te kahe che-A saMsAra-bramaNamAM pitAnAM kRtyanuM phaLa bhegAvavAmAM samartha chanuM svarUpa jANIne athavA, gRhastha vaDe mAra khAtAM athavA, paraspara laDhatAM athavA gAdInI pIDAo bhegavatAM, temanAM karmanAM kaLa bhogavatAM jANIne paMDita sAdhue nizcayathI tene tyAga
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ (245) kara eTale, sarvathA athavA, nizcayathI prANIone judA judA duHkhanI avasthA jemAM thAya te "nikaraNa" athavA nikAraka che, ane teja azubhakarma zarIra mananuM duHkha utpAdaka che, te kamane sAdhu na kare, eTale jethI prANI-one pIDA thAya tevuM kRtya sAdhu na kare, (sAdhue kaI paNa jAtane pApAraMbha na karI tethI zuM thAya te kahe che. A je sAvadya vepAranI nivRttirUpa-pariNA che, teja tatvathI prakarSathI "parijJAna kahevAya che, paNa zizuSa (ThaganI) mAphaka mekSa phaLa rahita jJAna nathI. A pramANe jJa-parijJA, tathA pratyAkhyAna parijJAvaDe prANane nikAra ( hiMsA ) choDavAvaDe sAdhune mokSa maLe che, eTale karmo zAnta pAme che, saMpUrNa jeDalAM rAga dveSa vigerenAM che, te badhAM saMsAra jhADanAM bIja rUpa karma che, tene kSaya thAya che, te jIva hiMsAnI kriyA dUra karanArane thAya che. ane A karma kSayamAM vina rUpa jIva hiMsAnuM mULa AtmAmAM viSaya vAsanAnuM mamatva che, te dura karavA kahe che. __ je mamAiyamaI jahAi se cayai mamAiyaM, se hadipahe muNI jassa natthi mamAhayaM, taM paritnAya mehAvI viittA loga vaMtA logasannaM se mahamaM pari
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) kamijAsi ttimi // nAraI sahaI vIre, vIre na sahaI ratiM / jammA avimeNa dhIre, tamhA vIre na s; II (hR. 18) saMsArI jaDa vastumAM mArApaNAnI mati tene je sAdhu parigrahanA kaDavAM phaLane jANe che, te cheDe che. te parigraha dravyathI ane bhAvathI ema be prakAre che, te baMne prakAranI parigrahanI buddhi choDavAthI aMtarane bhAva parigraha paNa nidhidha karyo, ane parigrahanI buddhi viSayane pratiSedha karavAthI bahAra dravya parigraha paNa tajavAne kahyA athavA kAkunyAye laIe te ema artha thAya che, je parigrahanA vicAratuM malina jJAna cheDe, teja paramArthathI bahAra ane aMdarane parigraha cheDe che, tene artha A che. saMbaMdha mAtrathI cittanA parigrahanI kALAzane abhAva che. jema nagaramAM sAdhu rahe, athavA pRthvI upara bese, chatAM jema janakalpI munine niSparigrahatAja che, tema sthavira kalpane paNa jANavuM, tethI zuM samajavuM te kahe che. je muni jANe che ke dezamAM mukhya viddhane hetu tathA saMsAra bhramaNanuM kAraNa che, te parigraha mamatvathI chuTavAnA vicAravALe che, teja dekhate che, teNeja mezane mArga jJAnAdika jevuM che, te draNa patha che. athavA daSTa bhaya laIe te sAte prakArane bhaya je
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ (247) zarIra vigerenA mamatvathI sAkSAt dekhAya che, athavA vicAratAM paraMparAe jaNAya che, te sAte prakAranA bhayane jANa nAre nizcayathI thAya che, tene vadhAre khulAse kare che. jema mamatva na kare, parigraha na rAkhe, te daSTa bhaya che, ema samajIne pUrve batAvelA parigrahane te jJa parijJA vaDe jANIne pratyAkhyAna parijJAvaDe gItArtha muni parigrahanA AgrahavALA ekedriyAdi saMsArI-jIvalekane duHkhI jANune pite prANIgaNanI daza prakAranI mamatvasaMjJA (parigrahane) tyAge che, teja muni sat asanA vivekane jANanAre che tene guru kahe che. tuM saMyama anuSThAnamAM yogya rIte udyama kara, athavA, ATha prakAranAM karmane athavA, karmanuM mULa rAgadveSAdi che rimuvarga che, tene athavA, viSayakaSAyane jItavA parAkrama kara evuM huM kahuM chuM. te muni saMyama anuSThAnamAM parAkrama karanAre parigrahanA Agrahane cheDanAre muni ke thAya che te kahe che - (sArAM kAmamAM vina vadhAre Ave tema) kadAca te saMsArane ghara, strI, dhana, senuM vigere parigraha choDanAra akicana munine saMyama anuSThAna karatAM mehanIyakarmanA udayathI saMyamamAM arati thAya, tepaNa, te saMyama saMbaMdhI aratine pite sahana kare : temAM mana na rAkhe) paNuM
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ (248) vadhAre vairAgyathI vIra banIne ATha prakAranA karmazatrune preraNA karIne te zaktimAna banele vIra asaMyamamAM athavA, viSaya-parigrahamAM rati na kare ane saMyamamAM je arati thAya, ane viSayamAM rati thAya tethI, vimana banIne zabdAdimAM ramaNatA na kare eTale, rati arati, e baMnene choDavAthI bedI manavALo na thAya; tema, rAga paNa na kare te batAve che. - jeNe rati, ane aratimAM mana na lagADyuM te vIra che, are je vIra che, te pAMca IdriyanA viSayamAM Asakti na kare tyAre zuM karavuM? te kahe che___ sadde phAse ahiyAsamANe nidhida naMdi iha jIviyassa / muNI moNaM samAyAya, dhuNe kamma sarI ragaM // 2 // paMtaM lUhaM sevaMti vIrA saMmatta daMsiNo / esa ohaMtare muNI tine mutte virae viyAhie, ttiAi (rU. 12) " jethI rati-aratine tyAgIne mane hara zabda vigeremAM sAdhu rAga na kare, tema, kharAbamAM TheSa paNa na kare. te sparza vigeremAM paNa sArI rIte sahana kareeTale, mane jJa zabda sAMbhaLIne AnaMda na mAne, tema, kharAba sAMbhaLIne kheda na kare, te pramANe zabda, tathA sparza lIdhAthI bIjI IdriyanA viSayamAM paNa jANavuM. kahyuM che ke -
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ (249) "saddesu a bhaddayapAvaesu, soyavisaya muvagae / tuTTheNa va ruTTheNa va samaNeNa sayA na hoavvaM // 1 // su'dara ke, kharAba zabda kAnamAM AvatAM sAdhue khuza athavA nAkhuza haMmezAM, ( koipaNa vakhate ) na thavuM. eja pramANe rUpagadha vigeremAM paNa jANavuM, tethI, zabda viMgeremAM paNa madhyasthatA rAkhanArA zu kare ? te kahe cheHA gurUnI UpAsanA karanAra ziSya je vinAya che, tene athavA, meAkSAbhilASI bIjAne paNa A upadeza che. ke, tuM sArI rIte jANu ke, aizvaya, vaimana vigerethI mananI je prasannatA che, tene dura kara. A manuSya leAkamAM je sayama vinAnu' jIvita che; tene tyajI de, athavA vaibhava vigerethI kudaratI je AnaMda thAya che, ke mane A AvI uttama samRddhi matrI che, maLe che. ane maLaze. evA je vikalpa thAya che, te AnaMdanA vikalpane paNa tuM nihaiM, vicAra ke A1 pApanA kAraNa rUpa asthira samRddhivaDe zuM lAbha che ! kahyuM che ke:vibhv iti kiM madaste ! cyutavibhavaH kiM viSAdamupayAsi ? karanihitakanduka samAH pAtotpAtA manuSyANAm // 1 // amArA vaibhava che, evA tane mada zu kAma thAya che! ane vaibhava jatAM kheda kema kare che? tuM jANatA nathI ke mANasAne maLelI riddhi hAthamAM ramavAnA daDA mAphaka paDe che,
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ (250) ne uchaLe che! A pramANe rUpa vigeremAM paNa jANavu'. te sa...badhI sanatakumAranuM dRSTAMta jANavuM. athavA pAMca aticArane paNa tuM je pUrve karyAM hAya, tene niMda ane thatAne zaka ane AvatAne aTakAva, kevI rIte ? te kahe che. traNa kALane jANanAra te muni che, ane muninuM saiAna te sayama che, athavA muninA bhAva te mAna ane vacananuM satyama che, ane te pramANe kAyA ane mananuM paNa jANavu' te mana vacana ane kAyAnA sayamane AdarI ne karmAM zarIra, athavA audArika vigere zarIrane AtmAthI jIdu' kara, arthAt tenA samatva mUka, te mamatva kevI rIte mUkAya ? te kahe che. prAnta eTale rasa rahIta tathA zrI vigerethI rahIta lukhkhuM bhAjana kara, athavA dravyathI ane bhAvathI prAnta eTale vigata dhuma te gocarI karatAM dveSa na karavAM, tathA rUkSa bhAva eTale sArI gecarImAM rAga na karavA, te aMgAra doSa rahIta, vIra sAdhuo gocarI kare che, te sAdhue, samatva darzI che. te rAgadveSa rIta che, athavA samyakatva dazI che, eTale paramAtha daSTivAlA che. teo jANe che, ke A zarIra kRtaghna che; nirUpakArI che. enA mATe prANIe Aleka paralokamAM kaleza karI duHkha bhAgavanArA che. (ane aneka A dezamAM eka A deza che) tethI rasa rahIna lukhkhu khAnArA tathA samI karmAdi
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ (racana) zarIra choDIne bhAvathI bhava eghane tare che. te uttama kriyA karatAM bhAva eine tare che. ane je bAhya atyaMtara parigrahathI rahIta che. te mukta che. eTale je nirmaLa bhAvathI zabdAdi viSayane zaga tyaje te virata che, ane muktapaNe tathA viratapaNe je vikhyAta che, teja muni bhava oghane tare che, athavA te taryo che, ema jANavuM je muni A pramANe mukta ane virata paNAthI vikhyAta na thaye, te ke duHkhI thaze te batAve che. duvvasumuNI aNANAe, tucchae gilAi vattae, esa vIre pasaMsie, abai lAyasaMjogaM esa nAe ghughaTTa (sUtra. 100) vasu dravya che. ane bhavya arthamAM utpanna karyuM che. te mekSa rUpI bhagya dravya che. eTale mukti gamana segya je dravya te vasu che, ane kharAba mAge vaparAya te durvasu che. eTale durUpayega karanAra e muni che. te mokSa gamanane agya che. (arthAt te saMyama rU5 vasune beTe mArga le che, tethI tene mokSa na thAya.) Ama zAthI thAya? te kahe che. tIrthakaranA upadezathI zUnya banI svecchAcArI bane che. prazna-zAthI te svachaMdI bane che.? uttara-prathama kahelA udezAmAM batAvyuM che. te saghaLuM ahI jANavuM, te A pramANe che. mithyAtvathI mehata leka che. temAM tatva samajavuM durlabha che ane vatemAM AtmAne
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) reka te kaThaNa che. ane rati aratine dAbavI tathA pAMca iMdriyanA viSayamAM ISTa aniSTamAM samabhAva bhAva tathA prAnta (nirasa) tathA lukhe AhAra kare. AvI tIrthakaranI AjJA talavAranI dhAra upara cAlavA mAphaka pALavI kaThaNa che. tathA anukULa pratikULa judA judA upasargo sahevA kaThaNa che. ane te na sahevAnuM kAraNa anAdi atIta kALa sukhanI bhAvanA jIvane che. te svabhAvathI duHkhamAM bIkaNa ane sukhane priya banIne vItarAganI AjJAne pALate nathI. temAM duHkha mAne che. kAraNa ke AjJA sahana karavAnI che. sukha ke duHkhamAM samabhAva rAkhavAne che, te bhUlI paravaza banI tuccha eTale, pApanA udayathI, dravyathI, nirdhana athavA, ghaTa athavA jaLa vigerethI rahita bane che. (pIvAnuM pANI paNa maLatuM nathI.) tathA bhAvathI rikta eTale jJAnadarzana-cAritra tene maLatuM nathI; eTale, te mUrkha sAdhune keIe prazna karatAM javAba ApavAmAM azakta hovAthI balavAne zarama Ave che, athavA, jJAnavALA chatAM, cAritrabhraSTa hevAthI; kharUM belatAM pitAnI pUjA nahIM thAya, mATe zuddha mArga kahevAnA avasare bolatAM zaramAya che. pite parigraha rAkhe tyAre koI pUche ke, sAdhune dhana rAkhavuM kalpe? tyAre pite kahe ke -dhana rAkhavAmAM doSa nathI, evuM cheTuM paNa bele, je kaSAyarUpI-mahAviSane
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ (253) TALanAra bhagavAnanI AjJA pALanAra te "suvasu" muni che, te jJAnathI bharele prabhunA kahelA mArgane batAvanAra karmane vidAravAthI vIra banele uttama purUSae prazasele che. (je AjJA pALe; te prazaMsA tathA sagatine pAme; ane je AjJA na pALe; te apamAna ane durgati pAme). vaLI "a " bhagavAnanI AjJAne anusaranAre vIrapurUSa asaMyata lekathI je mamatva thAya tene tyaje che, te leka be prakAranA che. eTale, bAhya, dhana, sonuM, mAtApitA vigeremAM mamatva thAya che, te tathA hRdayamAM rAgadveSa vigere athavA tenAthI baMdhAtAM ATha prakAranAM karma, te atyaMtara leka (mamatva) che tene saMga udyaze che. arthAta mamatva tyAge che. je, ema che ke, zuM karavuM? te kahe che-je A lakanA mamatvanuM ullaMghana che, te sArA mArga eTale, mokSAbhilAzione AcAra che, te kahe che athavA "paraM te AtmA che, tene mokSamAM laI jAya che, te "nAya" (mAgadhI sUtra pramANe) che tene artha A che. ke je, lekane. saga tyaje; teja zreSTha AtmAnA mekSane nyAya che. saddaupadezathI mokSa meLavanAre kahevAya che. ema che, paNa te Upadeza ke che te kahe che - - jaM dukkhaM paveiyaM ihamANavANaM, tassa dukkhassa
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ (254) kusalA parinnamudAharaMti, ii kammaM parinnAya,sabvamo jeaNanna daMsI, se aNannA rAme, je aNaNNArAme, se aNannadaMsi, jahA puNNassa katthai tahA tucchassa katthaI, jahA tucchassa katthai tahA puNNasta katyaha (tri. 10) je dukha athavA duHkhanuM kAraNa athavA, lekanA mamatvathI baMdhAtuM karma tIrthaMkaree batAvyuM che ke, A saMsAramAM ine AvAM AvAM dukhe che, te duHkhane athavA tenAM karmane dharma kathAnI labdhi prApta karelA jaina tathA jainetara matane jANa gItA ca vihAra karanArA be le tevuM pALanArA, nidrA jIlA I vaza rAkhanArA dezakALa, vigerenuM svarUpa jANanArA, uttama guNavALA sAdhuo vigere AvI parikSA batAve che ke, duHkhanuM mULa kAraNa tathA tenuM zekavAnuM kAraNa A pramANe che. te jANIne jJa-parijhAvaDe pratyAkhyAna parisAvake pApane tyAge che. vaLI, upara duHkha thavAne vicAra vigere manuSya tathA, bIjA chAnuM kahyuM te duHkha jANavAnI tathA, duHkhanuM mULa pApa tyAgavAnI be prakAranI parijJA gItArtha sAdhuoe batAvI. te parijJA karIne tathA, pApanAM mULa AzradvAra jANIne choDavA te kahe che jJAnanuM zatrupaNuM (bhaNanArane vina karavuM) vigere karavAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. tema AThe kama
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ (255) saMbaMdhI jANIne pratyAkhyAna pariNA vaDe pApa chene tenA AzradvAramAM mana-vacana-kAyAthI-karavA-karAvavA tathA anuMmadavA vaDe pite na ve, athavA sarvathA jANIne kahe che. sarvathA parijJAna te kevaLIne gaNadharane athavA vaida pUrvi sAdhune che. athavA sarvathA "kahe che, eTale ApaNi vigere cAra prakAranI dharma kathA che te TapaNamAM nIce mujaba che. sthApyate hetu dRSTAntaH svamataM yatra paNDitaiH / syAdAda dhvanisaMyuktaM sA kathA''kSepaNI matA // 1 // hatu ane daSTAMta vaDe paMDita jemAM svAvAda vAdane anusarI je vacana le, te vacana yukta je kathA te AkSepaNuM che. mithyA dazAM mataM yatra, pUrvA parAvidhikRt / tannirAkriyate sadbhiH sA ca vikSe paNImanA // 2 // mithyA daSTionA matane temane pUrva para virodha batAvI uttama purUSe tene niSedha kare, te kathA vize paNa che. yasyAH zravaNa mAtreNa, bhavenmo kssaabhilaassitaa|| bhavyAnAM sA ca vidvadbhiH proktA saMvedanI kathA // 3 // - jenA sAMbhaLavA mAtrathI bhavya purUSane pakSanI abhi
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ (256) lASA thAya, tevI vidvAneAnI kahelI kathAne saMvedyanI kathA kahe che. patra saMsAra bhogAGga, sthitilakSaNavarNanam / vairAgya kAraNaM bhavyaiH soktA nirvedanI kathA // 4 // je sa*sAra bhAganA maMgAnI sthitinA lakSaNanu varNana che ane vairAgyanu kAraNa che tevI kathAne anya purUSo kahe che te nivedanI kathA jANavI. te kathA kevI che. te kahe che bIjI eTale jaina sivAcatuM je tatva tene mAne te anyadazI-tathA na anyadarzI te yathA cAgya padArtha jANanArA samyak dRSTi jina vacana mAnanArA gItA sAdhu che te mekSa sIvAya khIjA mArgamAM ramatA nathI. hetu ane hetuvALA-bhAvavarDa sUtrane joDavA kahe che ke je bhagavAnanA upadezathI anya sthAnamAM ramaNatA na karanArA te ananya darzI che ane je ananya dezI che te khIje rame nahI kahyu' che. ke-- 41 zivamastu kuzAstrANAM vaizeSikaSaSTi taMtra bauddhA nAma ghelAM suviditavAna,vasthanura thate zveta ?"" kuzAstro je, " "vaizeSikaSaSTitaMtra " tathA, eddhanAM racelAM ""
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ (257) che, temanuM paNa bhalu thAo; kAraNake, temanAmAM visavAda joIne jinezvaranA vacanamAM amArUM'mana raMjIta thAya che. A pramANe samyaktvanuM svarUpa kahela che, te kahenAra zagadveSa dUra karanAro thAya che te khatAve che. navA jugata. vigere. -- tIrthaMkara, gaNapara, AcArya vigere je prakAre 'dra cakravartI mAMDalIka rAjA vigere punyavAna-jIvane Upadeza kare che. teja pramANe kaThIyArA vigere tuccha jIvAne paNa upadeza kare che. ( temAM temanA samabhAva che,) athavA pUrNa te jAti, kuLa, rUpa, vigerethI puNyavAna che, ane nIca jAti kurUpavALA te tuccha che, athavA, vijJAnavALA pUchuM tathA, anya sAmAnya buddhivALA tuccha che, te darekane uttama purUSa samAnabhAve upadeza kare che. kahyuM che ke:"jnyaanaishvrydhnopeto, jAtyanvaya balAnvitaH / tejasvI matimAn khyAtaH pUrNastuccho viparyayAt // 1 // jJAna, aizvarya ane dhanavALA, tathA jAtivaza, tathA baLavALA, tejasvI, buddhimAna prakhyAta e guNavALA pUNu kahevAya; ane tethI rahita te tuccha kahevAya. AnA parasAtha A che ke, sAdhue, bhIkSuka vigerene tenA kalyANu mATe svA rAkhyA vinA Upadeza kare che. teja pramANe cakravartI vigerene paNa Upadeza kare che. G
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ (258) athavA cakravartI vigerene saMsArathI pAra UtAravAnA. hetune jevA AdarathI kahe che, teja pramANe bhIkSukane paNa kahe che. A vAkyathI sAdhumAM "nirIhatA" (nispRhatA) batAvI paNa e niyama nathI ke, badhAne eka sarakhI rIte kahevuM; paNa jema jene bedha lAge tema tene kahevuM eTale, buddhimAnane samajAvavuM hoya te, sUkSama vAta kahevI; ane sAmAnya buddhigALAne sAdI vAta kahevI, tathA rAjAne kahetAM tenA abhiprAyane anusarIne kahevuM; eTale, upadezake vicAravuM ke, A rAjA anya darzananA AgrahavALe che ke, azvastha buddhivALe che ke saMzayavALe che? ke, saMzayarahita che? tathA AgrahavALa chatAM, kuthIrthioe kadAgrahavALe banAvyuM che ke, pite kadAgrahI che? je, e hiya, te, tene A pramANe kahete krodha thAya. jemake - "dazasUnA samazcakrI, dazacakrisamo dhvajaH dazadhva jAsamo vezyA, dazavezyA samo nRpaH // 1 // " dazasUnA ( ) samAna cakI che, ane dazacakI samAna dhvaja che. ( ) che, ane dazadhvaja samAna vezyA che. ane daza vezyA jevo eka rAjA che. mATe (ATe AvuM na besavuM.) tenI bhakti rUka, vigere devatA upara hoya che, tenuM caritra kahetAM tene tene pApanA
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ (59) udayathI satya kahetAM paNa, moha utpanna thatAM hevI thAya; ane dveSI thaIne zuM kare te paNa kahe che aviya haNe aNAyamANe, ityapi jANa seyaMti natdhi, keyaM purise kaM ca nae ? esa vIra pasaMsie, je baDhe paDiyamoyae, ur3e ahaM tiriya disAsu se savvao saca parinnAcArI, na lippaI chaNa paeNa vIre se mehAvI aNugghAyaNa khe yanne je ya bandha pamukkha mannesI kusale paNa no baddho no su I (phU. 202) kedhAyamAna thayale rAjA vAcathI apamAna kare ane tenuM gAyuM na gAvAthI vakhate mAravA paNa taiyAra thAya; eTale, lAkaDa-cAbakAthI sAdhune mAre. kahyuM che ke - "tatyeya ya niDhavaNaM baMdhaNa nicchubhaNa kaDagamaddo dhaa| nivisayaM va nariMdo kareja saMgha pi so kuro // 1 // " kevAmAna thayela niSThApa-( baMdhana kare, dezanIkAla kare, senA pAse mAra marAve, athavA, pitAnAM rAjyamAM AvatAM baMdha kare athavA saMghane paNa duHkha Ape; te pramANe, tamika ( ) upAsaka-naMdabaLanI kathAthI eTale, buddhanI utpattinA kathAnakathI bhAgavata matane bhaklicAhanAM daSTAMtathI reka pAna kare dezanA nikAla
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ (260) matane piDhAlane putra satyakI UmAnA dAMtane sAMbhaLavAthI SI thAya che. (bIjA matanA guNe na jotAM IrSArUpekathAo joDI kADhela che, tevI kathA kahetAM bIjA matavALAne dha thAya che. mATe, bane tyAMsupI guNAtinI ja kathA. karavI;) athavA- bhIkhArI kANAkuMTa ( hAthapaganI eDavALA) tene udezIne dharmaphaLanA upadezarUpa-kathA kahetAM tene zodha thAya. A pramANe, vidhi na jANanAre kathA kahe che, tene badhA (pIDA) thAya che, tathA temAM paralokane paNa kaMi lAbha nathI vigere jANavuM. joke, sumukSune dharmakathAparanA hIta mATe kahetAM punya che, paNa je, kahenAra sabhAne na oLakhe, ane dveSanuM vacana bele, te, tene zAstrakAre punya batAvyuM nathI. athavA rAjAnuM apamAna thatAM dharmakathA kahenAra sAdhune haNe eTale, rAjA pazudhane yajJa kare; tathA, zrAddha, hema, vigere kare, temAM, dharma mAnate heya; te samaye dhamakathA kahenAra sAdhu rAjAnA sAMbhaLatAM kahe ke -temAM dharma nathI, te, rAjA krodhI thaIne duHkha Ape. athavA, je je avidhie kahe, temAM paNa sAdhune zreya nathI. te batAve che. sAkSara paMDitanI sabhAmAM pakSahetu data vigere choDIne prAkRta bhASAmAM kahevuM te anucita che, tathA mUkhanI sabhAmAM
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) tatva samajAvavA javuM; te paNa anucita che. e ja pramANe kaMIpaNa anucita kArya karate sAdhu jainadharmanI hIlanA ja kare che, ane tene pApaneja baMdha che, tenuM kalyANa thavAnuM nathI, mATe, tevA vidhi na jANanArA purUSe mana dhAraNa karavuM vadhAre sAruM che. (ke bIjAne ke utpanna karI azubhakarma pite na bAMdhe.) kahyuM che ke - "pAvAgapALa, vaghavitri thApaNa pitA vuttuMpi tassa na khamaM, kimaMga puNa desaNaM kAuM // 1 // " jene sAvadya, ane nirvigha vacananuM jANapaNuM nathI, tene balavAne paNa adhikAra nathI. te tene upadeza ApavAne adhikAra kyAMthI hoya? A pramANe che. te, dhanakathA kevI rIte karavI te kahe che -je, pitAnI prakriyAne vazamAM rAkhanArA che, viSaya viSane verI che, saMsArathI udvega manavALe che, ane vairAgyathI jenuM hRdaya kheMcAyeluM che, te mANasa dhamane pUche; te, te samaye AcArya vigere dharmakathA kahenAre vicAravuM ke, A purUSa ke che? mithyAdaSTi che ke bhadraka che? athavA, kevA AzayathI pUche che? ene ISTadeva karyo che? eNe ka mata mAnya che? vigere vicArIne uttara samaya Ucita kahe te batAve che. ene sAra A che ke dharma kathAnI vidhi jANanAre - pite AtmAmAM paripUrNa hoya te sAMbhaLanArane vicAra kare
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ (262) ke dravyathI te kevA che. tathA AkSetra kevu che ? jemAM tavyanika ( ) bhAgavata athavA bIjA mata vAle athavA patita sAdhue athavA utkRSTa sAdhue A kSetrane kevA rUpamAM banAvyuM che. ane kALa te sukALa che ke dukALa che. athavA vastu maLe tema che ke naDI. ane bhAvathI jovu... ke pUchanAra mANasa madhyastha bhAvavALA che. ke rAgI dveSI che, vigere vicArIne jema te edha pAme, tevI dharmAM kathA karavI. uparanA guNavALA mANasa dharma kathA karavAne cAgya che. bIjAne adhikAra nathI. kahyu` che ke-- "jo heuvApakkhaMmi, heuo Agamammi Agamio / so sasamayapaNNavao siddhaMta virAhao aNNo // 1 // " je hetuvAda pakSamAM hetune batAvanAra che. AgamamAM Agama batAvanAra che. te svasamayanA prajJApaka (unnati karanAra) ane bIjo siddhAMtA virAdhaka che. (jo pUchanAra hetu mAge te hetu khatAve ane yuktithI siddha kare ane Agama pramANa mAge te Agama batAve te baMnene jANanArA bIjAne dha kathA kahe te cegya che.) je upara pramANe dhama thAnI vidhine jANanArA che. te prazasta che, ane je punyavAna ane punyahinane dharma kathAmAM samadraSTinI vidhie jANe che. tathA sAMbhaLanArane viveka karI zake. tevA guNavALA karmane vidyAraNu karanAra
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) vIra sAdhu, uttama purUSothI vakhANAele che. vaLI tenuM varNana kare che. che vigere. te ATha prakAranA karma vaDe athavA saneha rUpa sAMkaLa vigerethI baMdhAela prANIone dharma kathA saMbhaLAvavA, vigerethI mukAvanAre thAya teja tIrthakara gaNadhara athavA AcArya vigere upara kahelI dharma kathAnI vidhi jaNanAre che. te kaye sthAne rahelA ne mukAve che? te kahe che. uce rahelA tiSI vigerene tathA nIce bhavana pati vigerene tathA tiryaMca tathA manuSyane bodha Ape che. (devatAnA ja samyakatva pAme ane tiya padriya cAritrane cheDe bhAga ane manuSya paNe cAritra paNa pAme.) vaLI te vIra puruSa bIjane mukAvanArA hamezAM bane pariNAe pite cAle che, eTale, sarvottama jJAne yukta che, ane sarva saMvara cAritra bALanAra che, te pite je guNone meLave che. te kahe che - - pite hiMsAthI thatAM pApe lepate nathI, (eTale keInI hiMsA karate nathI.) (kSaNane artha hiMsA karyo che,) te medhAvI ( buddhimAna) paNa che, eTale, jenA vaDe cha cAra gatimAM bhame te aNa (karma) che, tene ghAta kare, te khedane jANanAre nipuNa muni che. eTale, te karma
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSaya karavAne Udyama karanArA mekSAbhilASIone karma kSaya karavAnI vidhi batAvanAra paNa che, te meghAvI, kuzaLa, vara muni che, tathA je prakRti, sthiti, rasa, pradeza. ema cAra prakAranAM baMdhanethI mokSa karAve, athavA, tene upAya batAve; te anveSi" paNa che, (te purvanAM vAkya sAthe joDavuM;) eTale, je jIva hatyAne dura kare chedane jANe te mULa uttara prakRtinA bhedevaDe bhinna, tathA yoganimitte AvatI karmaprakRti, tathA, kaSAya-sthitivALI kamanI baMdhAtI Ava sthAne jANe che. bAMdhavuM; sparza kare; nidhatta karavuM nikAcita karavuM. A karma pariNAmane AzrayI baMdhAya che, ane sArA bhAvathI tene nAza thAya che, e baMnene te jANe che. prazna-A pharIthI kema kahyuM? uttara-punarUkta doSa lAgatuM nathI, kAraNake, enAvaDe karma choDavAnuM batAvyuM che. prazna-upara batAvelA guNavALe sAdhu chadmastha kahe ke, kevaLI kahe? uttara-uparanAM vizeSaNa kevaLI sAdhune na ghaTe; mATe, chamastha le te kevaLInI zI vAta. - prazna-kuzala sAdhunA kevA guNa hovA joIe? uttara-kuzaLa eTale, jeNe ghAtikarmane saMpUrNa zaya karyo che, te tIrthakara athavA, sAmAnya kevaLI che.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ (65) ' " ane chadmastha--ghAtikamathI badhAyalA mekSArthi, tathA, tenA upAyane zeAdhanArA che, ane kevaLI pAte ghAtika ne kSaya thavAthI pAte karmathI dhAyaleA nathI; paNa, aAti cAra karma je bhava UpagrahIka che, te tene hAvAthI pAta mukta paNa nathI; athavA, tevA guNIne chadmasthaja kahIe kahIe chIe. ke, kuzaLa ' te, jeNe jJAnadarzana-cAritra meLavelu' che, tathA mithyAttva, ane khAra kaSAyAne Upazama karelA haiAvAthI; tene UyamAM na hAvAthI te ' aMdha na kahevAya. A pramANe, guNavAna sAdhu kuzaLa hoya; pachI, te kevaLI hAya ke, chadmastha hoya; paNa, te sAdhunA AcarcArane pALatA hAveA joie. jema, sAdhu mATe kahyuM; tema, bIjA meAkSAbhilASIe paNa vakttavu te batAve che. se jaMca Arabhe jaM nArabhe, aNAraDaM ca na Arabhe, chaNaM chaNaM pariNNAya logasannaM ca savvaso (sa. 203) ' je saMyama anuSThAnane saMpurNa karmakSaya mATe Adare; te mithyAtva avirati vigere saMsAranAM kAraNanena Ara le; eTale, sAdhu paNu' ArAdhe; ane saMsArIpaNu De; eTale, aDhAra prakAranAM pApe vigere je ekAMtathI dura karavAnAM che, tevAM pApe ghaDIne saMcama anuSThAnane karI ne mekSa pAme; ane kevaLI, athavA, uttama sAdhuoe jene anAcI kahyu';
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ (266) te pite na kare, ane mekSa anuSThAna kare. vaLI, jinezvare je tyAgavA gya kahyuM temAM, mukhyatve hiMsA che. te hiMsAnAM kAraNane jANIne sAdhu tene cheDe. jJa-parijJAe jANe; ane pratyAkhyAna parijJAe tyAge; athavA, kSaNane artha hiMsAne badale samaya laIe; te, samayane jANIne te kALe te kAma kare. vaLI leka je gRhastha che, temane sukhanI abhilASA che, athavA, te kAraNe tene parigrahanI saMjJA che, tevI saMsArI-vAsanAne sAdhu cheDe, te mana, vacana, kAyAthI pita na kare, na karAve, na anumode tethI kahyuM ke ---uparanA guNavALa dharmakathA-vidhi jANanAre, baMdhAyelA ne mukAvanAra karmane chedavAmAM kuzaLa, ane baMdha-mekSanI kheLa karanAre sumArge cAlanAre, kumArgane samajI aDhAra pApane kinAre, saMsArI-lekanI sthiti jANanAre je muni che, tene zuM thAya te batAve che. uddhe so pAsagasta nasthi, bAle puNe nihe koma samaNunne asamiya dukkha dukkhI, dukkhANemeva Avaddha aNupariyai, (sU. 104) ttimi loka vijayA dhyayanam // 2 // je paramArthathI jonAre che, tene trIjA udezAthI laIne A udezAnA cheDA sudhI je doSa batAvyAjelAthI nAkAdi gati bhegavavI paDe te udeze che, te gItArtha sAdhune heya ..
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ (267) tathA bALa (mUM) saMsAra premI hoya te sneha karIne kAmanI IcchAthI duHkhanA AvartamAMja vAraMvAra varte che. evuM huM kahuM chuM. (TIkAnA loka 2500 che.) chaThTho uddeza samApta thayo. sUtra anugama tathA sUtrA lApaka niSpanna nikSepa sUtrane sparza karanArI niryukti sahIta pUre thaye, nAnuM varNana bIje sthaLe kahyuM che. ahIM saMkSepamAM jJAna dinAnuM pradhAnapaNuM jANavuM. temAM paNa pite jJAnavALo jJAnane ekAMta kheMce ane kiyA uDAve athavA kriyAvALa kriyAne pakaDI rAkhe te te mithyAtvI che. ziSyane ema kahyuM ke tamAre baMnene apekSA pUrvaka samajIne baMnene ArAdhavAM 3 zAMtileka vijaya nAmanuM bIjuM adhyayana samApta thayuM. A sUtrane trIjo bhAga taiyAra thAya che- I (vIlA A ;]] vI samApta. II.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
_