________________
(૯૭)
જાદીની શ’કા–જો, એમ છે. તે; ખીજી પણ ઇંદ્રિયા છે, તે કંમ ન લીધી ? ( ખીજી કઇ ઇંદ્રિયા છે ? એવું પૂછો તે નીચે બતાવીએ છીએ) જેવી કે જીમ હાથ પગ ટટી અને પેશાબની ઇંદ્રિયા, તથા મન એ કેમ ન લીધી? જેમકે વચન એલવાથી તે પણ જીભ ઈંચિ છે. તથા લેવા મુકવા માં હાથ ઇન્દ્રિય છે. ચાલવામાં પગ ઇન્દ્રિય છે. તથા મળ કાઢવામાં ટટીની ઇક્રિય છે. અને સ`સારી આનદ ભગવવામાં ગુહ્ય ઈંદ્રિય છે. તથા વિચાર કરવામાં મન ઇન્દ્રિય છે. આ છ ઇંદ્રિયો પણ આત્માને ઉપકાર કરે છે. તેથી તેમાં પણ કરણ પણ ઘટે છે. અને કરણપણાથી ઇંદ્રિય પશુ છે. તેથી બધી મલીને અગીઆર ઇન્દ્રિયા થાય છતાં તમા પાંચ ઇન્દ્રિયા કેમ બતાવા છે ?
જૈનાચાયના ઉત્તર-એમાં કઇ દ્વેષ નથી કારણકે અહીં આત્માના વિજ્ઞાનની ઉત્પત્તિમાં જે વિશેષ ઉપકારક હાથ છે. તેજ કરણ ( જેના વડે કાય થાય તે ) પણે લેવાથી પાંચજ ઇન્દ્રિયા છે. અને જીભ હાથ પગ વિગેરે આત્મા સાથે સાધારણ રીતે એક પણે હાવાથી કરણ પણે વપરાતી નથી અને કંઈ પણ ક્રિયાના ઉપકાર પણાથી જો કરણ પણું માનીએ તે તે પ્રમાણે “ભ્રૂ” ( પાંપણું ) અથવા ઉત્તર ( પેટ ) વિગેરે પણ ઉચેનિચે થવાના સભવ હાવાથી તેનામાં પણુ કરશુ પણું થાય, વલી ઇન્દ્રિયના
