________________
(૧૩૪)
ન આચાર્યને ઉત્તર–અમે તેને જુઠું કહેતા નથી. કાર
કે, ચારિત્ર પામેલાને આ ઉપદેશ છે, અને ચારિત્રપ્રાપ્તિ જ્ઞાન શિવાય નથી, કારણ કે ચારિત્રનું કારણ જ્ઞાન છે અને કાર્ય એ ચારિત્ર છે. તથા જ્ઞાન, અને અરતિ તેને વિરોધ નથી, પરંતુ રતિને વિરોધી અરતિ છે. તેથી સંયમમાં જેને રતિ છે, તેની સાથે અરતિ બાધારૂપ છે, પરંતુ જ્ઞાનની સાથે તેને વિરોધ નથી, કારણકે, જ્ઞાનીને પણ ચારિત્ર મેહનીયના ઉપશમથી સંયમમાં અરતિ થાય છે, કારણકે, જ્ઞાન પણ અજ્ઞાનનું બાધક જ છે, પણ સંયમની અરતિનું બાધક નથી; તેજ કહ્યું છે... ज्ञानं भूरि यथार्थ वस्तुविषयं स्वस्य द्विषो वाधकं, रागारातिशमाय हेतुमपरं युङ्क्ते न कर्तृ स्वयम् । दीपो यत्तमसि व्यनक्ति किमु नो रूपं स एवेक्षता, सर्वः स्वं विषयं प्रसाधयति हि प्रासङ्गिતો જે વિધિ I ? ”
ઘણું જ્ઞાન છે, તે યથાર્થ વસ્તુવિષય સંબંધી છે, તે પિતાના શત્રુ અજ્ઞાનનું બાધક છે. રાગને શત્રુ, શમ (શાંતિને) માટે બીજો હેતુ પિતે જોડતું નથી. જેમ દવે છે. તે પિતે અંધારામાં રૂપને પ્રગટ કરે છે, તે જ અહીંયા રૂપને જુઓ; કારણકે, સર્વ પ્રાસંગીક વિધિ તિપિતના