________________
(૩૮)
રૂપે માનીને આંધળાથી પણ વધારે આંધળા અની કામી જીવં રમણીય વિષયો જોઇને આન' પામે છે તેથી કહ્યું છેदृश्यं वस्तु परं न पश्यति जगत्यन्धः पुरोऽव स्थितं, रागान्धस्तु यदस्ति तत्परिहरन् यन्नास्ति तत् पश्यति । कुन्देन्दीवर पूर्णचंद्रकलश श्रीमल्लता पल्लवा, नारोप्याशुचिरांशिषु प्रियतमा गात्रेषु यन्मोदते ॥ ( શાર્દૂલવિક્રીડિત )
આંધળા છે તે જગતમાં જોવા જેવી વસ્તુ જોઈ શકતે નથી પણ રાગથી આંધળા થએલે પાતે આત્મા છે તે આત્મ ભાવને છેડીને મનાત્મ ભાવને જુએ છે જેમકે છતી વસ્તુ કુંદ (ફુલ) ઇ ́દીવર (કમળ) પૂર્ણ ચંદ્ર કળસ શ્રીમત્ લતાપલ્લવા જેવાની ગંદકીના ઢગલા રૂપ પ્રિય સ્ત્રીના શરીરને ઉપમા આપીને તેમાં કામી આનંદ માને છે. (સાક્ષાત ઉત્તમ વસ્તુએ છેડીને દુર્ગંધથી ભરેલા સ્ત્રીના ગદા શરીરમાં આનંદ માને છે) અથવા કશ શબ્દો સાંભળીને તેમાં દ્વેષ કરે છે તેથી મનોહર અથવા અણગમતા શબ્દ વિગેરે વિષયે કષાયેાનુ` મૂળસ્થાન છે. અને તે કષાયા સંસારનુ મૂળ છે.
પ્રશ્ન-જો શબ્દાદિ વિષયે કષાય છે તે તેનાથી સસાર કેવી રીતે છે ?