Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ PELLLLLLLLLLLLL bhaeYYYYYYYY zrIyazobhAratI-jaina-prakAzana-puSpam-8 pUjya-nyAyavizArada nyAyAcArya-mahopAdhyAya zrImadayazovijaya-gaNivaryaviracita1. 108 bolasaMgraha / 2. zraddhAnajalpapaTTaka / 3. aDhArasahasazIlAMgaratha / 4. kUpadRSTAntavizadIkaraNa / 5. kAyasthitistavana / * paMcagranthI * 212 WS131 RRORRRRRRR
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIyazobhAratI jaina-prakAzana puSpam-8 pUjya-nyAyavizArada-nyAyAcArya-mahopAdhyAya zrImad yazovijaya-gaNivaryaviracita1. 108 bolasaMgraha / 2. zraddAnajalpapaTTaka / 3. aDhArasahasazIlAMgaratha / 4. kUpadRSTAntavizadIkaraNa / 5. kAyasthitistavana * paMcagranthi * [pAMca anthokA saMgraha] -: saMyojaka : saMzodhaka : sampAdakazca : AcAryazrIyazodevasUrIzvarajImahArAjaH / [bhUtapUrva munizrInayojitagAjImahArAjaH sAhiekalA-ratnam] prakAzikA : shriiyshomaariijainekaashn-sminimbm|
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzikAyazobhAratIjainaprakAzanasamiti Thi0 je. cittaraMjana enDa kuM. 312, mekara bhabana naM. 3. 21, nyU marInalensa, bambaI-400020 prathamAvRtti prati 500 mUlya-6 rupIyA vIra saM. 2506] ghi. saM 2036 . [I. sa. 1980 sarva adhikAra prakAzakane AdhIna hai| prAptisthAna1. yazobhAratI jaina prakAzana samiti C/o. je. cittaraMjana panDa kuM. 312, mekara bhavana naM. 3. 21, nyUmarInalensa, bambaI-400020 (mahArASTra) 2. kAntilAla DI. korA Co. mahAvIra jaina vidyAlaya, agasta krAnti mArga. Thi0 govAlIyA Tenka, bambaI-400026 (mahArASTra) mudrakaH-nirAlA prInTarsa dilhI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Yashobharati Jain Publication Series-7 By Pujya-Nyay-Vishard-Nyayacharya Mahopadhyay Shrimad Yashovijayaji Ganivarya 1. 108 BolSanghrah 2. Shraduanjalp-pattak 3. AdharSahasShilangrath 4. KupdrashtantVishadikaran 5. KaySthitiStavan Panch Granthi Edited & Compiled by Acharya Shri Yashodeysurisvariji Maharaj (Ex. :- Jain Muni Yashovijayaji Maharaj Sahitya Kala Ratna) Publisher :Shri yashobharati Jain prakashan Samiti BOMBAY
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Publisher Shri Yashobharati Jain Prakashan Samiti C/o. M/s J Chittaranjan & Co. 312, Maker Bhawan, III 21, New Marine Lines, BOMBAY 400020 First EditionCopies 500/ Price Rs 6-00 (Rupees Six Only) Vir Samvat 2506 ] Vikram Samvat 2036 (A, D. 1980 (All Rights Reserved with Publishers ) Distribution Centers :1. Shri Yashobharati Jain Prakashan Samiti C/o M/s. J. Chittaranjan & Co 312, Maker Bhawan No. 3. 21, New Marine Lines, BOMBAY-4000020 2. Kantilal D. Kora C/o Mahavir Jain Vidhyalaya August Krarti Marg, Govaliya Tank BOMBAY-400026. Printers' :-NIRALA PRINTERS DELHI.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya nivedana pUjyapAdAcArya sva. zrI vijyamohanasUrIzvarajI mahArAja tathA parama pUjyAcArya zrI vijayapratApasUrIzvarajI mahArAja tathA parama pUjyAcArya zrImAna vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjazrInA zubhAzIrvAda sAthe pUjaya munipravara zrI yazovijayajI (hAla AcArya yazodevasUrijI) mahArAjanI preraNAthI sthapAyelI yazobhAratI jaina prakAzana samiti taraphathI yazobhAratInA AThamAM puSpa rUpe nyAyavizArada nyAyAcArya mahopAdhyAya zrImadda yazovijayajI viracita nAnI nAnI pAMca kRtio pragaTa karI rahyA chIe, jenAM nAma nIce mujaba che. 1108 bAla saMgraha 2, zraddhAna ja95 paTTaka 3. aDhAra sahastra zIlAgAdi ratha 4 phUpadAnta vizadIkaraNa 5. kAya sthiti stavana A pAMca kutivALA pustakano vahevAra sahele paDe e mATe A pustakanuM bIjuM nAma uraSyi rAkhyuM che. jema chaThThA pustakanuM aparAma navathi rAkhyuM, sAtamAnuM prasthathI rAkhyuM tema, A granya prakAzita thatAM nava granthAmAM zarU thayelI zreNInI tamAma kRtionuM prakAzana pUrNa thatAM amo sahu TrasTIone anahada AnaMda thAya che. eka mahApuruSanI sevA, zrutanI bhakti karavAnI puNya taka
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatI, traNa na thAya ja che [4] pUjya gurudevanA kAraNe maLI tethI AnaMda mAnavA sAthe pUjyazrIjIno paNa AbhAra mAnIe chIe. haMmezAMne mATe tabiyatanA pratikULa saMjogonI joradAra bharatI AvI, traNa traNa vAra lAMbI mAMdagI uparAuparI bhegavI, tana mana ane mastiSkane ghaNo ja dhakko pahoMrayo hovA chatAM, zAsana prabhAvanAnI, navI prajA mATe kaMI navuM ApavAnI ane jaina dharmanuM gaurava vadhe, pracAra vadhe, navI peDhI dharmAbhimukha banI rahe e mATenI vividha pravRttiomAM vyasta rahevA chatAMya upAdhyAyajI bhagavAna ane temanI vANuM pratyenI apAra bhakti ane mamatAnA ' kAraNe game te bhoge nirAza thayA vinA pUrA AzAvAdI rahIne samaya phALavatA rahI, puruSArthanI jaMta evI jalatI rAkhI ke Aje ekalA hAthe paNa potAnuM dhAreluM kArya ane karela nirdhAra pAra - pADI zakI. A mATe saMsthAnA sthApaka pUjya AcArya zrI thazedevasUrijI mahArAjane dhanyavAda ApavA rahyA. ' ' zAsanaprabhAvaka AcArya deva zrImad vijaya mehanasurIzvarajI mahArAja, parama pUjya AcArya zrImad vijaya pratApasUrIzvarajI mahArAja tathA paramapUjya AcArya zrImad vijaya dharmasUrIzvarajI mahArAja sahunA zubhAzIrvAdane ghaNe moTe phALe A kAryane pAra pADavA pAchaLa rahyo che. mATe teozrI pratye nita mastake vaMdana karIe chIe. tamAma kRtione Trake paricaya teozrIe lakhI Apyo che. vAMcai jarUra najara karI jAya - pUjya AcArya yazodevasUrijI, upAdhyAya mATe haju ghaNuM" ghaNuM karavA tamane rAkhe che. tyAre pUjyazrInI e pUNyabhAvanA sakaLa : thAya e ja prArthanA karavI rahI ! jecittaraMjana enDa ke: 21, nyumarIlAInsa mekarabhavana nA . prakAzaka samiti muMbaI-20
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca grantho aMgenuM kaMIka saMpAdakIya pU. upAdhyAyajInA pAMca grantha aMgenI pustikA 1/16 krAuna sAIjhamAM prasiddha karI che. upAdhyAyajInA nava granthanI zarU karelI zreNamAM A AThamuM pupa (volyuma) che. kRtio nAnI che paNa vividha dRSTie upayogI che. upAdhyAyajI bhagavaMtanI nAnI moTI koI paNa kRtine prasiddhi ApavI, A nirNayanA kAraNe A pAMca kRtio chApI che. kRtio nAnI hovAthI bhegI karIne chApI che. pustakane pAMca nAmothI oLakhAvavAmAM, bolavAmAM viSamatA ane kaSTa hovAthI AnuM bIju nAma ratha pADyuM che. - A pAMceya kRtine paricaya lakhavAno samaya maLaze ke kema te bhaya hato paNa tene TUMkamAM lakhI nAMkhe ane te pAMceya kRtione paricaya raju karuM chuM. emAM me zraddhAna jalpa padakanI kRtinA paricayamAM vartamAna sAdhu saMsthAmAM, kayAMka kyAMka bahudhA ziSyanA haiyAmAM janma letI ahaMbhAva, prasiddhi ane mahattvAkAMkSAnI bhUkhanA kAraNe kevI paristhiti sarjAya che ane AnA upAya tarIke zuM karavAmAM AvatuM hatuM ane Aje paNa zuM karavuM joIe, tenuM citraNa-digadarzana ApyuM che. te sAdhu-sAdhvIjIe vinamra haiye, ArAdhaka bhAva rAkhI jarUra vAMce. pAlitANa 2038 yadevasUri
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. 108 bola saMgraha eMgene kiMciMta paricaya pU. upAdhyAyajI zrImadda yazovijayajI mahArAja dvArA nirmANa thayelA 108 belanI mAtra eka ja prati malI, emAMye prathama pAnuM na hatuM. A prati mULa AdarzanI (pAchaLathI lakhAyelI) nakala che. mahAna durbhAgya e che ke emanI kRtinI bIjI nakala ja bahu ja ochA graMthanI maLe che. tAtvika, carcAtmaka, dArzanika, tArkika graMthanI to bIjI prati maLI ja nathI. je vadhu saMkhyAmAM maLe che te temanI gujarAtI kRtionI ja maLe che. jemAM rAsa, stavane, pade vagere hoya che. eTale svAbhAvika ja che ke lekabhAgya sAhitya vadhu pramANamAM lakhAya ane tAtvika ne vidabhAgya kRtionA bhaNanArA paNa keTalA ? jena paraMparAmAM tattvajJAna vagerenI chUTaka Taka bAbatanI karelA saMgrahane bela zabdathI oLakhAvAya che. A kRti sattaramI aDhAramI zatAbdImAM je gujarAtI bhASA bolAtI-lakhAtI te ja bhASAmAM ja racAelI che. eTale mArI IcchA sattaramI sadInI bhASAne ekavIsamI sadImAM lAvI mUkavAnI prabaLa IcchA hatI. ane ethI DuM bhASAMtara lakhyuM paNa kharuM, paNa pachI mArA anya vyasta saMjogone kAraNe samaya meLavI na zakyo. je te thayuM hota to A graMthanuM adhyayana sahu karI zakata. sahune saMtoSa thAta. have atyAre * sthAnakavAsI samAjamAM bolanI jagyAe "kaDA" zabda vaparAya che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ [7] te mArAM kAme jaladI pUrAM karavAnAM hevAthI bhASAMtarano meha jato karI mULabhASAmAM ja prasiddha karuM chuM. vidvAna-abhyAsIone AnA vAMcanathI ghaNuM navuM jANavAnuM ane pitAnI rUDha thayelI keTalIka mAnyatAo aMge navA abhiprAya jANavA maLaze ane pitAnI dRSTinA phalakane vadhu vistArI zakaze je Aje anivArya jarUrI che. prastAvanAmAM vizada samIkSA jhAjhA prazno laIne karavAnI tamannA hatI paNa have 108 belarUpa prazno, samAdhAnamAMthI upAdhyAyajIe zAstrAdhAre ja ApelA thoDAMka samAdhAne raju karuM praH 17. keTalAka kahe che ke mithyAdaSTi jIvomAM je guNa dekhAtA hoya tene guNa zabdathI kema oLakhAvAya? Avo savAla karanArAone pU. upAdhyAyajI javAba Ape che ke bhAI! tArI vAta barAbara nathI, mithyAdaSTinA guNane guNa kahevAya ja nahi ke tene guNa hotA nathI evuM je tuM kahIza te pahelAM guNasthAnakanuM nAma ja UDI jaze. paheluM guNasthAnaka mithyAdaSTionuM che ane tema hovA chatAMya e pahelA sthAnakanI AgaLa guNa zabda mUkIne tene guNasthAnaka eTale guNanuM sthAna kahyuM che. je tyAM rahelAne guNe na ghaTatA hota te guNasthAnaka zabda ja na jAta. ane guNasthAnakanI haroLamAM te dAkhala ja thayuM na hota ! praznaH 10. jainazAstranI supAtradAna, jinapUjA, sAmAyika Adi kriyAo che, te ja mArgAnusAri (mokSamArganukULa)paNAnuM kAraNa bane che. evI prarUpaNa keTalAka lake kare che, evuM karIne teo jainadharmanI ja kriyAo kare te ja mArgAnusAri kahevAya. te sivAyanI kare tene na kahevAya. AvI mAnyatA rAkhanArane upAdhyAyajI kahe che ke bhAI! A vAta tArI amuka aMze ja ThIka che paNa te vAta ekAMte na samajavI. ubhaya mata saMmata dayA, dAna, ahiMsA, satya, nIti Adi dharmo paNa mAnusAripaNAnuM kAraNa bane ja che ane
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 8 ] purAvAmAM mahAna AcArya zrI haribhadrasUriSkRta yAbiMdu ' graMtha rajU kare che. prazna : 22. jainadharmanI ja kriyAmAM apuna dhaka hAya ane ItarakArAnI ja hAya enA javAbamAM upAdhyAyajI ema kahe che keH-- bhAI ! tArI A samaja kharAbara nathI. samyagdaSTi zrAvaka jaina bhale svazAstrasUcita kriyA karavA dvArA (yAbiMdunA kathana mujaba ) bhale apunaH dhaka bane; paNu bauddhaAdi dharmanI kriyAo dvArA paNu apuna dhakapaNa" ghaTI zake che, praznaH 31, laukika mithyAtvathI leAkeAttara mithyAtva vadhAre kharAba ema jee kahe che te vAta ekAMte barAbara nathI. baMdhanI apekSAe laukika paNa ghaNuM ja kharAba hAya che. A mATe ceAgayabindunA purAvA ApatAM lakhe che ke bhinnagraMthinuM mithyAtva haLavu ane abhinna graMthinuM bhAre kahyuM che. prazna 98. vidhi pratiSThita pratimA haiAya te ja vaMdanIya-pUja nIya bane che, ane pAchI te tapAgacchanI ja hAvI joIe arthAt khIjA gucchathI pratiSThita na heAvI joIe. upAdhyAyajI kahe che ke bhAI! tuM A vAta kayAMthI lAvyA ? jo A rIte mANIza tA badhe ThekANe tane tapAgacchIya AcAryathI pratiSThita pratimA kayAMthI maLaze? ane nahi maLe tA jina-darzana dula bha thaI paDaze? Ama kahIne zrAddhavidhinI sAkSI ApI che. te kahe che ke AkRti vanIya che pachI e AkRti banAvI che keANe ? e jovAnuM na hAya. ema kayA AcAye te pratiSThita karI che te jovAnuM na heAya. tIrthaMkaranI vItarAga mudrAsthita mUrti dRkhA eTale te vaMdanIya--pUjanIya thaI zake che. prazna : 99. khIna gacchanA vaiSadhArI vAMvA yeAgya nahi tema
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 9 ] gacchAMtaranI pratimA vAMdhavA yeAgya nahi ? AvuM kahenArane upAdhyAyajI samajAve che ke veSanA li"gamAM guNudeSanI vicAraNAne jarUra sthAna che, paNu pratimAnI bAbatamAM te vicArane sthAna nathI. vaMdana niyuktinA AdhAra TAMkIne kahe che ke pratimA tA savazuddharUpe ja gaNAya, temAM deSane keAI avakAza ja na hoya. gheADAka praznonI noMdha ApI paricaya pUrNa karuM chuM. abhyAsIA A racanAnuM jarUra avaleAkana kare. emAM mahattvanI noMdhA jANavA maLaze. yazeAbhAratInA chaThThA puSpamAM ApelI upAdhyAyajInI vicArabindunI kRti paNa joi javA jevI che. 6 kRtinA antamAM lakhyuM che ke haju AvA ghaNA khAlA vicAravAnA che. te suvihita gItA samakSa vicAravA.' A kathana spaSTa jaNAve che ke utsa-apavAdamA, naya, nikSepa ane tattvajJAnathI pUrNa anekAnta darzananI vAtA, sApekSa dRSTie pUrvApara avirAdhabhAve ghaTAvavAnI hAya che ane e jJAnavRddho parita AtmAe ja ghaTAvI zake. mATe ja gItAnA caraNe besI tattva samajavA kahyuM che, nahIMtara adhUrI samajaNe UlaTI gaDha khesI jAya teA ana thaI jAya. evA anarthI Aje paNa jANe ajANe thatA rahyA che. khAla 108 lakhyA hatA. A racanAnI prati 1744mAM lakhANI che evuM aMtamAM jaNAvyu che. upAdhyAyajI mahArAjanI rIti mujaba AdimAM maiM zabda sa Mkalita maMgalAcaraNu nathI, prazastimAM paNu khAsa lakhyuM nathI chatAM lakhANa jotAM kheAla upAdhyAyajInA che e nirvivAda bAbata che. kheAla racanAnA samaya jaNAvyA nathI. A kRti vimalacchanA RddhivimalajInA ziSya kIti vijayajIe kAgaLa upara utarAvelI che. 2037 pAlitANA yazAdeva sari
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathI ahale ja ane AgaLa pIvI ani 2. zraddhAnaja9papaTTaka paricaya ane tenA anusaMdhAnamAM zramaNonI vartamAna paristhitinuM ekadarzana A lekhane grantha na kahevAya, kemake be pAnAMnI ja sAva nAnakaDI A racanA che. kharI rIte to A eka patra che. ane tethI chelle ja chApavAne hato paNa saMjogenA kAraNe vacamAM chApavo paDyo ane AgaLa pAchaLa grakhyakRtio chapANI eTale Ane paNa granthanA kalAsamAM ja gaNavI anivArya hatI. eTale A paNa grantha tarIke sthAnApana thavA pAmI. vaLI vaMthi nAma ApavuM hatuM eTale pachI A kRtine grantha tarIke biradAvavI ja paDe. - A kRti kyAre lakhANuM teno ullekha (sAmAnya rIte je) antamAM karAto hoya che te prAraMbhamAM ja karyo che ane tyAM saMvata 1738 varSe vaizAkha sita, guro mahopAdhyAya zrIyazovijaya nimiH zraddhAnA hiteA samanna-paripata ramavAva zaM! A noMdhathI eka vAta bahu ja spaSTa thaI jAya che ke A kRtinuM lekhana 1738mAM karyuM che. paNa A paTTaka kyAre taiyAra karyo te vAta jANavA maLatI nathI. 1738 mAM lekhana thayuM che. eTale kAladharmanA najIkanA varSamAM ane vRddha uMmare thayuM che e nakkI che, ane AvA pake lakhavAno adhikAra moTA bhAge tyAre ja sAMpaDato hoya che. A kRtinuM nAma jaNAvohA paTTA AvuM ane khu rAkhyuM
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 11 ] che. zraddhAnabarU A nAma rAkhavA pAchaLa paNa sahu sAdhue peAtAnA haiyAnI hArdika apIla tarapha upekSA na kare te hatI. ane duH zabda e jaina para parAmAM AdaeNzavAcaka tarIke sadIAthI vaparAtA AvyA che. paTTada nA paryAyavAcaka tarIke Adezapatra, lekhapatra, AjJApatra vagere gaNI zakAya. antamAM samasta pati samavAya cenya' zabda vAparyo che. AmAM vakhata zabda bahu ja samajIne mukAyelA zabda che. upAdhyAyajInA A zabda khIjI ghaNI bAbatAnI cADI khAya che paNu TUMkamAM mukhya muddAnI vAta e dhvanita thAya che ke AvA Adeza paTTA apariNata AtmAone karavA karatAM pariNata AtmAne anulakSIne karAya te vadhu jarUrI che. AvI bAbate uchAchaLAM, udhdhata, svachaMdI svabhAvavALAne kahevAya nahi. kahevAya tA peAtAnA svabhAvanuM vadhu pradarzana karai ane lekhanA Adara tA na kare paNu lekhanI pUrI avagaNanA karIne lekhaka sAme baLavA ja pAkAre ane anucita paristhiti sarjAya; mATe Tharela, sayamajIvanathI saMkArita, ghaDAyelAo AgaLa ja A vAta karavA mAge che. have paTTakamAM zuM che te zramaNu saMskRti hAya, vaidika yA bAda hAya paNu mAnava svabhAva nyUnAdhikapaNe sarvatra samAna heAya che. kema ke mAnavajAtamAM kaSAyabhAva ( krodha, mAna, mAyA, leAbha ) sattAmAM beThelA ja hAya che. A cAra prakAramAM ochAvattA kaSAyathI mAnavajAta satata pIDAtI hAya tA te sahuthI vadhu mAna kaSAyathI ja. eTale jarAtarA peAtAnA jANeajANe anAdara, apamAna ke upekSA thaI che ke thaI rahI che ema lAge ke tarata ja mAnasapaY=A UMcI karI beThA thaI jaze ane phUMphADA mAratA thaI jaze ane Akhare DakhA mAravAnuM paNu kAma karaze ane anucita, anicchanIya, vezalajjaka jAtanatanAM tAkAnA, lavArA, kaubhAMDA UbhAM karI UtaratI kakSAnA svabhAvanA bhAga
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 12 ] bhajavaze. AthI te peAtAnI ja tinuM ane sAthe potAnA sahuvAsIe ane AkhA samudAyanu keTalu' ahita karatA hoya che te mAnakAyamAMthI UbhA thayelA krodha, rASa kaSAyathI aMdha banI gayelA AtmA kayAMthI joI ja zake ? AmAM pachI sAdhu heAya ke saMsArI | ahIyAM vAta ApaNe zramaNusaMdhanI karavAnI che. zramaNu sa MskRti tarIke Aje be saMskRti ALakhAya cheH eka jaina ane aiAddha, anAdikALathI jaina saMskRtinA mukhya pravataka ke pravaka tarIke tIrthaMkara bhagavAnA ja heAya che. jemAM chellA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra hatA ane bauddha saMskRtinA pravartaka mahAtmA buddha hatA. kaSAyabhAve nI nAnImeTI AgaiA satra prajavalatI ja heAya che. itihAsanA abhyAsIone khyAla haze ke khuda mahAtmA buddhune jhera ke bIjA koI prayAga dvArA mArI nAMkhavAnA upalI sapATIethI prayatnA ekathI vadhu vAra thayA hatA. ane bhagavAna mahAvIra mATe zuM banyuM te te jainAtI jANItI vAta che. je buddha upara thayuM e ja mahAvIra upara thayuM. vasavATanI paricaryA emanI evI hatI ke ughADI rIte mahAvIrane khatama karavAnuM ghaNuM ja muzkela hatuM. le! agAuthI na jANI zake e rIte ja humale thaI jAya teA ja nizAna pAra paDe tema hatu, eTale gAzALAe pAtAnA tapathI meLavela ( teya peAtAnA ja guru bhagavAna mahAvIranI kRpAthI ja ) tejolesyA eTale mukhamAMthI javAlA kADhavAnI ( AdhyAtmika zakti) zaktithI mahAvIrane bhaDathuM karI nAkhavA agnijvALA karyAM cheADI na hatI ? veSanuM, cAritranuM ane sAdhanAnuM badhuya cUkI janArA AtmAA mAtra vadhu paDatI rIte mAtra ahaMkAra, mahattvAkAMkSA, pUjAvAnI vAhavAhanI tIvra bhUkhA na saMteSAtAM nAnI-zI jiMdagI laIne AvelA, sAdhunA veza paherI jIvana jIvanArA saMtA-mahAtmA zuM te zuM na kare tenAM aneka udAharaNA itihAsamAM maLe che ane Aje ApaNI najara sAme paNa jovA kayAM AchuM maLe che?
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] mAna kaSAyanA prasaMgamAM itihAsa kahe che ke tIrthakara bhagavAna mahAvIra ane mahAtmA buddha jevI vyaktione antimavAdIoe mArI nAkhavA sudhInA kevA duSTa, niMdya ane pAzavI kRtya AcaryA hatAM. e pachI temanI paraMparAmAM mAnavasvabhAva te sadAkALa (prAyaH) e ja rahevAne. ahaM, mahattvAkAMkSA ane sattAnI, pUjAvAnI lAlasAne bega banelA AtmAo zuM ne zuM na kare? badhuM ja kare ! lagabhaga dareka kALamAM AvI sthiti sarjAtI hoya che. paNa kALa jema jema Utarate Avato jAya tyAre kaSAyabhAvonuM pramANa ane ugratA baMne vadhatAM jatAM hoya che. Aje barAbara kalijuganAM darzana thaI rahyAM che. chellAM 15 varSamAM mAnaSAyanuM viSa sarvatra UchaLyuM che. ane havA badhe ja pahoMcI gaI che. have eka ghara, eka samAja, eka gAma, eka zahera ke eka eka rASTra evI vAta nathI rahI. lagabhaga samagra vizvamAM svachaMdatA ane vaDIlanI AmanyA na mAnavI ane IcchA mujaba vartavuM evI akalpanIya, ati zocanIya paristhiti khaDI thaI che, teNe badhAya kSetramAM praveza karyo che. (ahIM kaMI lekha nathI lakhavAne jethI samagra citra rajU karI zakAya) ane ene bhega nyUnAdhikapaNe moTe bhAga banato rahyo che. e uparAMta kALanA prabhAve kahe ke mAnavasvabhAvanI vadhu paDatI nabaLAIonA kAraNe kahe paNa jJAna, dhyAna, tapa ane saMyamapAlanamAM sAdhuomAM nabaLAIe, kyAMka zithilatA, kyAMka anAcAro jevI bhraSTAcAranI paNa duHkhada ane ati anicchanIya paristhiti UbhI thayelI ane thaI rahelI jovA maLe che. Aja sthitie vadhu dUra na jaIe te hajAra varSa daramiyAna paNa jainasaMghamAM dekhA dIdhI che. jyAre jyAre zithilAcAra mAjhA mUkIne pitAnI lIlAo
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ie. sane thAya sAdhue karI che. bhArata ane [14] batAvate rahevA thAya tyAre pariNata evA pU. AcAryo-sAdhuo ane zrAvake ceMkI UThe ane tyAre sahune thAya ke have "rUka jAva 'ne Adeza Apavo ja joIe. trasta banelA zANA, samaju, vicArazIla, gaMbhIra ane zAsananA rakhevALo paraspara carcA-vicAraNuM karI jainasaMghanA saMmelanane bolAve paNa enI netAgiri mukhyatve jaina zramaNusaMghanA AcAryo che, kemake ekalA zrAvakasaMghathI A kArya zakya ja nathI hotuM. ane pachI eka sthaLe agraNuM pIDha, gaMbhIra paramazraddhALu buddhimAna, gaMbhIra suzrAvake saMcAlaka rahe ane ane bhagavAna mahAvIranA AcArathI DAghaNuM vicalita thaelA zrI zramaNasaMdhane (zramaNa saMghane paNa) punaH AcArabaddha karI suvyavasthita karavA zramaNusaMdhanA samartha agraNIo sahu zramaNene prema, samajAvaTathI, bephAma tephAnI ke baLavAra banelA tone jarUra paDaye kaDaka thaIne paNa aMkuzamAM le ane zithilAcArane sadaMtara (nahi ke amuka ja) khatama karavA, sAdhudharmane suzobhita ane suvAsita banAvavA paraspara carcA-vicAraNane vinimaya karIne navAM nItiniyama ghaDe ane te niyamonuM pAlana karAvavA, dekharekha rAkhavA, sAdhu ane zrAvakenI eka majabUta kamiTi zikSA - ke daMDa nItine amala karI zake te rIte nIme ane te sAdhuomAM zithilAcArone potAnI dezapAtra, TIkApAtra ane vadhu paDatI anirachanIya pravRttione kAyAkalpa karAve eTale ke mUla mArga upara lAvI de. AvI jaDabesalAka vyavasthA thatI ane ema chatAM koraDu maga jevA sAdhuo, baLavAkhoro, bephAma rUAba karanArA, saMghamAM khaTapaTa, kAvAdAvA, laDAvI mAravAne dhaMdhe karanArA sAdhuo na sudhare to daMDa tarIke saMghabahAra karI detA ane pachI jainasaMghane tenI jANa karI devAmAM AvatI eTale gAma ke nagarane saMgha, saMghanA pharamAnathI e sAdhuone kazo Adara na kare-are! upAzrayamAM utaravA na de, yAvata jarUra paDe gocarI paNa na vaherAve. AjanI sthiti evI che ke
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ [15] kyAreka kyAMka nItiniyamo ghaDAya che paNa enuM pAlana kyAM che ? pachI pariNAmamAM zUnya. AjanA samayamAM daMDa ke bhaya vinA pariNAma jevA bhAgye ja maLe. mUlaguNa ane uttaraguNanA mArgathI UtarI paDelA zramaNusaMghane punaH mUlamArga upara caDhAvavA mATe je nItiniyamo ghaDAtA tene paTTA nAma ApavAmAM AvatuM. A paTTaka zabda jenadharmamAM rUDha thayela, sAdhusaMghamAM prakhyAta zabda che. vahevAramAM tenA paryAya tarIke niyamapatra, AjJApatra, dastAveja, AdezapaTTakapatra, AcAra saMhitA, pharamAna Adi zabda vAparI zakAya. bhUtakALamAM AvA padake banAvyAno itihAsa maLe che. ahIM je paTTaka chApyo che te te sAva ja nAnakaDo-thoDIka ja bAbatone samAveza karato che. ema chatAM te samayanI DAmADoLa ane aniyaMtrita banela paristhitine pUro khyAla ApI jAya che. mAnava haiyAmAM khoTI svataMtratA ane svachaMdatAnAM AkarSaka lAlasAnAM paribaLo suSupta hoya che. e baLA, ahaMne sAtha maLatAM game te nimitta maLatAM ekAeka beThA thaI jAya che ane sIdhe baLa piokAravA sudhInI hade pahoMcI jAya che ane te pachI tene thAya che ke have mArA svataMtra-jIvana jIvavAmAM, na joIe koInI rAka ne na joIe koInI Toka. A vicAra ja e sarvAgI patanane netarato bhayaMkara vicAra che. sAdhu jIvana ja evuM che ke te niyaMtrita ja hAya, aMkuzita ja hoya to ja sAdhutA Take ane pAMgare. paNa vyaktinA pApanA udaye tenI dayanIya sthiti bane tyAre kAM gura tene saMghADA bahAra mUke, kyAM te svayaM saMdhADAthI judA paDI ekalavihArInI mANelI majA mANate thaI jAya. tAtparya e ke sarvakalyANukara gurukuLavAsane tilAMjali Ape che. saDha vinAnA vahANanI jema banI rahe che. AvI paristhitithI AtmAo bace e mATe
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] A granthamAM pahelI ja vAta granthakAra upAdhyAyajIe gurukuLavAsanI vAta zAstranI sAkSI sAthe karI che. - jaina sAdhune je pitAnI saMyamarakSA karavI hoya, pavitra, suMdara ane suvyavasthita jIvana jIvavuM hoya to te samudAyamAM ja rahevAthI banI zake, badhI maryAdAonuM pAlana tyAM ja thaI zake, ekalA vicaravAthI saMyamajIvana khatama thaI javAne pUro bhaya Ubho thavAne ane pachI potAnA tAraka guru pratye aprIti ane vidveSabhAva jAgatAM to pachI guru sAme virodha ane baLavo pikArI sAnabhAna bhUlIne gurunA avarNavAde belI tenI halakAI kare ane karIne manamAM malakAya ane khUba khuzI manAve. A duSTa-malina bhAvane Ave ja nahi ane AvI hoya te dUra thAya eTalA mATe upAdhyAyajIe pAyAnI vAta tarIke prathama vAta e jaNAvI ke.. tArA sagurue mAtra guru ja nathI paNa tene tu tIthakara jevA mAnIne cAlaje eTale ke tArA mATe to te sAkSAta bhagavAna ja che." guru pratye vinaya, Adara ane vivekane bhAva javalaMta TakI rahe ane kyAreka guru pratye anAdara, avinaya ane avivekane bhAva rakhe bhAgI na jAya. tane kadAca ene uchALe AvI jAya che mArAmAM ane gurumAM zuM pharaka che? jevo huM chuM tevA te che. e kaMI bApa nathI, mAre ne ene zuM sagapaNu ? e judA gharanA huM judA judA gharane. e moTA che ane huM nAnuM chuM eTale kaMI emanI 1. paTTA jaina zramaNasaMdhanA kAmacalAu chatAM baMdhAraNa mATe eka pAri. bhASika zabda che. anumAna thAya che ke AvuM mahattvanuM baMdhAraNa sArI rIte TakI rahe e mATe te kadAca kapaDAM upara lakhavAmAM AvatuM hoya, ane kapaDAne paryAya zabda para jenAmAM, jaina sAdhuomAM suprasiddha che. jema calapaTTo uttara paTTo vagere. A paTTa zabdane svArthamAM vAra tyaya lagADIne ghaTTa zabda banAve che,
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] AjJAmAM rahevuM joIe evuM thoDuM che ? Avo aprIti, aruci, tiraskAra, dhRNA, anAdaranA jherathI haiyuM chavAI na jAya mATe ja upAdhyAyajI paTakamAM pahelI ja vAta kare che ke mahAnubhAva ! Avo bhAva jAge tyAre mArA sAme guru beThA nathI paNa sAkSAta tIrthakara beThA che ema vicAraje; jethI maryAdA vaTAvI gayelA tArA unmAda, uddhatAI ke aMhakArane pAre normala thaIne Ubho raheze ane guru avajJA-AzAtanAnA mahApApathI bacI jaIza. ane tArA svArtha matalaba khAtara tAre ahaMne poSanArI prasiddhi, mahattvAkAMkSAnI tIvra bhUkha vagere vagere kAraNe athavA AjJAnabhAve tuM tArA gurujInuM apamAna, anAdara, khATI niMdA, TIkA, TippaNa karI gurukoDanA pApathI bacI jaIza ane pApabhramaNanA birudathI ane baMdhAtA pApakarmathI UgarI jaIza. te uparAMta A paTTakamAM melAM gaMdAM lUgaDAM paheravA mAtrathI jeo pite UMcA che e ahaM rAkhanArA, poSanArA AtmAone uddezIne paNa spaSTa Takora karI che ke melAM lUgaDAM pahere ane je te bIje AcAra na pALe te te kriyAvAna nathI...vagere A pramANe paTTakanI prastAvanA prasaMge sadbhAva, saraLa bhAvathI zAsananA hitArthe mArA vicAro thoDAka. kaDaka vyakta karyA che. paTTakanI bhASA samajAya tevI che, tethI ane AnA upara haju ghaNuM lakhI zakAya chatAM vistAra na karatAM sahune A kRti joI javA anurodha karuM chuM samaye samaye zramaNa saMghanA hAlaka Dolaka thaI jatA rathane majabUta batAvavA jAgrata jenazrI saMghe hiMmatathI upekSA cheDI zreSTha prayatna karyA hatA, te prayatno Aje karavAnI tAtI nahiM, atitAtI jarUra che. jethI zramaNa saMghanuM nAva dUSaNa - pradUSaNanA khaDaka sAthe athaDAI na jAya ! sahu jJAnIne, vidvAne, ciMtaka zAsanapremIo jarUra vicAre ane sakriya bane. saM. 2037 pAlitANuM thazevasari
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 aDhArasamaNi zAMti i kRtine sAmAnya paricaya zIla eTale AcAra. zuddhAcAra pAlanathI ja vyakti mahAna ane pavitra bane che. vividha rIte vividha prakAranA bhAge gaNitanI sAthe gaNatarI karatAM zIlanA 18 hajAra prakAre thaI zake che. A gaNatarI karavA mATe kAgaLa upara je rIte gaNatarI karavI anukULa rahe te rIte kAgaLa upara khAnAMo darzAvI gaNatarInuM citra AlekhIe to jANe ratha jevI AkRti banI na hoya tevuM bhAse. eTale 18 hajAranI gaNatarIvALI A keSTaka racanAne ratha nI upamA ApI. ane tethI A nAnakaDI kRtinuM nAma mahArazIvAda pADyuM che. AnI gaNatarI A pramANe che. ga, karaNa, saMsA, Indriya pRthvIkAyAdi dasa, tema ja zramaNadharma, sAdhudharma ATalI vastuono parapaspara hisAba karIe te zIlanAM 18 hajAra aMgenI siddhi thAya che. yatidharma dasa prakAranuM che. kSamA, mArdava, (kamalatA) Arjava (saralatA) mukti (nirlobhatA) tapa, saMyama, satya, zauca ane akiMcana ane brahmacarya. muni A daza prakAranA guNothI yukta hoya. AvA munie pRthvIkAyAdi daza prakAranA AraMbhane tyAga karavAne heya che eTale 10 yatidharmanI sAthe munio pRthavI Adi cAra kaSAyane tema ja beIndriyathI laI paMcendriya sudhInA samAraMbhe ane ajIva samAraMbhano tyAga karavAnuM che tethI te dareka guNa daza-daza prakArane thatAM zIlana aMge 100 thAya,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ [19] yatidharma sahitanI yatanA-jayaNA pAMca IndriyonA jItavApUrvaka karavAnI che tethI sonA pAMca pAMca prakAre thatAM 100 45 = 500 nI saMkhyA thaI. e Indriya janya AhArAdi cAra saMjJAthI rahita hovo joIe eTale 500*4= 2000, vaLI te mana, vacana ane kAyAthI na karavA rUpa, na karAvavArUpa. ane na anumodavArUpa hevAthI, pa00 4 4 saMjJA 4 3 karaNa 4 3 ga = 18 hajAra bheda zIlAMganA thAya. A bhAMgA batAvAne mULa muddo jana sAdhue yathArtha rIte 18 hajAra prakAre zIladharmanI ArAdhanA karavA pUrvaka jIvana jIvavAnuM hoya che tene tene khyAla ApavAne che. zIlAMga uparAMta bIjA 17 prakAranA rathe 18 hajAranA bheda batAvavA dvArA zAstramAM batAvyA che. e aDhAre prakAranA rathane paricaya upAdhyAyajInI A kRtimAM Ave che. A kRtinA prAraMbhamAM maMgalAcaraNa ja nathI. je namaH paNa nathI ane prazasti paNa nathI; paNa pratinA aMtamAM mahepAdhyAya - vinA ja viparitAthAda ATalI paMkti hatI. A rItanuM nAma bIjA keI sAdhunuM jANavA maLyuM nathI. eTale A kRti upAdhyAyachanI ja che evuM prAthamika pramANa na hovA chatAM A eka ja paMktinA kAraNe amoe chApI che. satya je heya te kharuM! pratyuttara maLela nathI, eTale yathArtha nirNaya karI zakAyuM nathI. 18 hajAra zIlAMga rAnI raMgIna rathenA citro sAthenI pustikA varaso agAu bahAra paDelI che. pAlitANA, 2038 yadevasUri
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. padagi virATInA granthakRtinuM UDatuM alpAvalokana jenadharma e ahiMsAmUlaka dharma che. eTale ke jenA pAyAmAM ja ahiMsA che, jenA kendramAM ja ahiMsA beThI che, jainadharmanA AcAra, vicAra kriyAkAMDanAM tamAma kSetre sUkSma ke sthUla rUpe ahiMsA vicAra-AcArathI chavAI gayelAM che. hiMsA adharma che, jyAre ahiMsA dharma che. jyAM dharma che tyAM kalyANa che. ane jyAM adharma che tyAM akalyANa che. jayAM dharma che tyAM prakAza, sukha zAMti ane AnaMda che ane jyAM adharma che tyAM aMdhakAra, azAMti, duHkha ane zeka che. jainadharmanI dhArmika kaI paNa pravRttimAM sAcI rIte hiMsAnuM sIdhuM ke ADakatarI rIte, sUmapaNe ke zUlapaNe sthAna hoya to te pravRtti kAI paNa jenathI karI zakAya nahi. A prAthamika mULabhUta bAbata che, arthAta A, jainadharmane tIrthakara sarvajJAe batAve sarvasAmAnya siddhAnta che. rAjamArga che, eTale ene lakSyamAM rAkhI ziSya prazna kare che - prazna -jyAM jyAM hiMsA tyAM tyAM adharma che to pachI (sAdhu-sAdhvIjInI vAta judI che) gRhastha te pUjA karavA mATe snAna kare, pratimAjIne jalAbhiSeka kare, tyAre sacita-sajIva chavavALA kAcA pANIne ja upayoga karavo paDe che, puSpa caDhAve te paNa sajIva hoya, agni peTAve te paNa sajIva hoya, A rIte temAM ne janma ApavAnuM ane agni bujhAI jatAM tenuM mota
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ [21] nipajAvAnuM kArya thAya ja che. te apUkAya-jalakAya ane agnimAM agnikAyarUpa zarIra rahelAM ja che. tethI bhale ahIM bAdara ekendriya chevonI hiMsA thatI hoya ane te dharma nimitte hoya te tyAM karAtA dravyastavamAM eTale prabhupUjAmAM hiMsAnuM pApa lAgavAnuM ja. to pachI te dravyastava eTale pUjAdi kAryo kema karI zakAya? arthAta jainadharme Ane niSedha karavuM ja joIe ? A ziSyano prazna che. uttaraH--Ane utara eTale teozrI A granthamAM zAstranI dRSTisAkSIe ane tarka-dalIla dvArA Ape che ane sAbita karI Ape che ke pUjA mATe nAnAdikathI laIne karavAmAM AvatA dravyastava (bhale temAM hiMsA sUkSma svarUpe dekhAtI hoya to paNa) pitAne ane parane anumodanA karavA dvArA svapara ubhayane puNyanuM kAraNa bane che. ane jyAM puNya che tyAM dharma che ja. eka bAju tame hiMsA tyAM pApa-adharma batAvo ane bIjI bAju dharmanimitte thatI hiMsAne ahiMsAmAM khapAvI tene dharma-puNya batAve, vatAvyAghAta jevI A vAta kema gaLe Utare ? tyAre vastunI sAbitI mATe haMmezAM daSTAMta-dAkhale bahu ja asarakAraka bhAga bhajave che. vaLI tethI tarka pUre sAbita thaI zake che eTale ahIMyAM paNa graMthakAra prastuta vAtanA samarthanamAM lU unAnuM eka suprasiddha udAharaNa TAMke che. A dRSTAMtane upayoga sahu dharmanA netA karatA hoya che. "lAbhAlAbha" zabda A ja praznanI pedAza kahIe to cAle. enI sAthe ADakatarI rIte hiMsA-ahiMsAnI vAta saMkaLAelI che. upAdhyAyajIe A dRSTAMtanuM. vizadIkaraNa karyuM eTale vividha tarka dvArA sArI rIte A vAta samajavI. A dRSTAMta ApaNane ema samajAve che ke jema kuvo khodatAM pRthvI, jala ke agnikAyAdi ekendriyAdi jIvonI hiMsA te thaze ja, paNa jyAre pANuM nIkaLaze tyAre madhura jala dvArA svapara sahunI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] tRSA chipAze, sahunI zAMti-paritRpti thaze. e vakhate kUvo dAvanArane puNyabaMdha thaze ane jyAM puNya tyAM dharma che ja. ane A vAta bhAratavarSamAM (1444) granthanA satkRSTa sarjaka, mahAna AcArya pUjyapAda zrIharibhadrasUrijI viracita 50 lekavALA sAtamA pUnA ghara nAmanA prakaraNanI dazamI gAthAmAM ane tenA mahAna TIkAkAra zrI abhayadevasUrijI mahArAje tenI TIkAmAM paNa alpaSa batAvI kUvAnuM udAharaNa ApI vizeSa lAbha batAvyo che. jemake kUvo khodavAmAM zarIra kAdavathI kharaDAze, kapaDAM melAM thaze, sudhA-tRSA zrama thaze. paNa ku kherAyA pachI pANI nIkaLatAM svaparane lAbha thavAne che. jema ku khodavAmAM prAraMbhamAM nukasAna havA chatAM pariName lAbha levAthI phU khodavAnI pravRtti Akhare te jIvonA lAbha-hitamAM pariName che. tema jinapUjAmAM hiMsA thavA chatAM pUjAthI thatA zubha bhAvothI pariNAme AtmAne lAbha ja thAya che. prazna - pU. abhayadevasUrijI mahArAje alpaSa batAvyo che to tevI pUjA saMpUrNa puNyabaMdhanuM kAraNa kema bane ? te pU. abhayadevasUri mahArAje je apadeSa batAvyo che te paNa jayaNA (eTale ke ahiMsAne pragaTa pariNAma vinAnI pravRtti)nuM pAlana na kare te lAge che. paNa je jayaNuM vagere vidhipUrvaka snAna-pUjAdi kare te alpaSa paNa lAgato nathI. e dravyastava ekAnta dharmarUpa ja bane che. te nipApa ane puNyabaMdhanuM kAraNa bane che. pU. abhayadeva sUri mahArAje je vAri zabda dvArA alpadeSa batAvyo che. paNa A zabda yatanA pUrvakanI pUjAmAM sarvathA deSa thato nathI ema sUcita kare che. grantha racanAnA prAraMbhamAM karelI pratijJAnA samarthanamAM pUjA paMcAzakanI gAthA karamAM ApelA rAziva vacananI anyathA anupatti karI che. tyAM lakhe che ke 1 jhina 2. vAcavA jJativi cheka hiMfjA pUjA pacAzaka gAthA 42.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ [23] kenacit yatanA vizeSeNa pravartamAnasya sarvathApi na bhavatI tyapi nAI kAthavitu grAm ! tAtparya e ke kUvAnA udAharaNathI jinapUjA gRhastho mATe nirdoSa che. pUjA e gRhasthane asa6 AraMbhathI nivRtti Ape che. tenAthI bhAvanI vizuddhi thAya che. pariNAme cAritradharmanI prApti paNa thAya che tyAre te saMpUrNa jIvahiMsAthI nivRtta thAya che-bane che. mATe vidhi ane bhAvanI zuddhipUrvaka karelI pUjA Aloka-paralekanA hitArthe thAya che. zubha adhyavasAyonI vizuddhi thatAM ISTanI siddhi paNa thAya che. mATe mUDhatA choDIne zAstrIya bAbate vivekapUrvaka, sApekSabhAve lAbhAlAbhane vicAra karI rahaNa karavA jevI hoya che. buddhi viveka na dAkhave to tene hiMsA ja dekhAvAnI ane pUjane virodha ja karavAno. paNa virodhanI khAtara virodha karavAnI rasama choDIne, virodhI jaDa valaNa tajIne, jainadharmanI anekAMtika dharmaprarUNanI paddhatine dhyAnamAM leze te kriyA e karma kharuM, paNa baMdha pariNAma para hoya che. e jotAM pUrvagranthi-pUrvagraha choDIne bApadAdAnA kUvAmAM DUbI nathI javuM evo khyAla rAkhaze. temaja upAdhyAyajI mahArAjanI samajAvaTa, kRpakhanananuM temaja durgatinArI AdinA daSTAMta vicAraze to virodhI valaNa ToLyA vinA nahI rahe. ahIM carcAne IzAre ja basa che. prati paricaya sadbhAgye 6 pAnAnI pUrI prati malI AvI, jethI prathama bahAra paDelI mudrita pratimAM pRSTha 6mAM je pATha chUTI gaye hato te pATha umerIne prati pUrNa karAvI lIdhI ane te ja ahIMyAM chApI che. A pratinI presakopI meM saM. 2011mAM karAvI hatI. A kRti pajJa che eTale mUlakAra ane TIkAkAra baMne pote ja che. eka ja kartA hovA chatAM temane A kRtinAM be nAma iSTa hatAM eTale TIkAnA maMgalAcaraNamAM taravAi nAma darzAvyuM che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] jyAre mUlagranthanI AdyagAthAmAM phUpa rana vizAlIna nAma darzAvyuM che. eTale emanA granthonI sUcimAM baMne nAme upaga thaye che paNa huM mUlagAthAgata ApelA nAmane prAdhAnya ApI A granthanuM sahue dAna viralI vAva nAma rAkhyuM che eTale huM paNa te ja nAma mAnya rAkhuM chuM. pAlitANA 2038 yAdevarAri
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. kAyasthiti stavananuM UDatuM avalokana pU. upAdhyAyajI mahArAjazrIe sattaramA aDhAramA saikAmAM pAMca DhALa ane vividha chaMdamAM banAvela 67 padya dvArA jUnI gujarAtI bhASAmAM racelI A kRti che. ane te A pAMcagranyi granthanA antamAM yazebhAratI prakAzananA AThamA puSparUpe prakAzita karI che. nava granthapuSpamAM granthabhaMDArAmAMthI zodhI kADhavAmAM AvelI tamAma kRtio prasiddhinA prakAzane pAme che ane mArI vartamAnanI moTI javAbadArI pUrNa karatAM anahada saMtoSa thAya che. kAyasthiti eTale zuM? kAyasthiti e TUMkuM nAma che paNa ene vadhu samajavA mATe AgaLa "sva" mUkIne ravAi rithati AvuM pUruM nAma samajI levuM. have jaina dharmanA prakaraNa ke tatvajJAnanI vaijJAnika paribhASAmAM tene zuM artha thAya che te joIe. eTale pitAnI ya eTale kAyA. ane tenI sthiti eTale tene kALa. ATale zabdArtha karI tene saLaMga artha samajIe jIva-AtmA pitAnI ekanI eka jatinI vivakSita kAyAmAM dehamAM (ene e ja kAyA dvArA ) aviratapaNe utpanna thavA vaDe ane mRtyu pAmavA vaDe karIne pasAra thatA jIvane kALa tene "svakAya sthiti' kahevAya che. 84 lAkha chavAyonimAM eka indriyavALA jIvothI mAMDIne paMcendriya sudhInA (24 daMDakanA) cha paratvene kAyasthiti eTale
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ [26] pasAra thanAre kALa ke bhAvo keTalA hoya che te A vAta trikALajJAnIbhagavaMtoe anaMta jIvAyonionuM jJAnathI pratyakSa darzana karIne jANI hatI. te vAta zAstramAM gUMthANuM ane tene lAbha sarva sAmAnya jIvone maLe te hetuthI upAdhyAyae padya kavitA dvArA tyAga vairAgya ane jIvananA vikAsa kramanA tANAvANu sAthe jaNAvI che. kAyasthiti AgaLa hya na samajIe te ekalA e zabdane artha koIpaNa jIvanA zarIranA mApa aMgenuM stavana che evuM koI samajI na jAya mATe hya zabda lagADavo. prazna :- koI prazna kare ke zuM manuSya marIne manuSya ja thAya khare ? (sApekSabhAve kahIe ) te thAya paNa khare. je thAya to pachI uparAuparI keTalIvAra thAya ? ane satata manuSyane bhavajanma keTalIvAra maLe, te vAta mAtra manuSyane AzrIne ja nahi; jIvana tamAma bheda-prabhedone AzrIne ahIM jaNAvI che. ajaina zAstranI eka mAnyatA evI paNa cAlI AvI che ke manuSya marIne sadAkALa manuSya ja thAya. pazu marIne pharI pazu ja bane arthAt traNeya kALamAM manuSya manuSya ja banI rahe ane pazu pazu banI rahe. AvI itarAnI mAnyatA nitAnta khoTI che. "sadAkALa" zabda ane ja kAra ' zabda dUra karIne pachI artha svIkAra karavAnuM che. A prazna anekAnta dRSTithI hala karo eTale ke manuSya marIne manuSya, tiryaMca marIne tiryaMca paNa thaI zake, paNa "thAya ja e niyama nahi. jIvanI jevI jevI zubhAzubha kAraNa hoya tadanusAre te te gatinuM ane te te kamanuM nirmANa thAya. sAruM jIvana sArI karaNa kare te ati vikasita janmamAM vikasita dazA prApta kare. kharAba jIvana, kharAba kRtya kare te ati avikasita janmamAM janmIne avikasita AtmAnI-mUDha ati jaDa jevI avasthAvALI niomAM janma lIdhA kare che,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ [27] A stavanamAM tamAma jIvAnI kAyasthitinuM vaNu na karIne cAreya gatimAM kevA devAM kaSTo, duHkhA ane upAdhio che tenuM suMdara vana karI, manuSya janmanI mahattA jaNAvI A saMsAranI rakhaDapaTTInA anta lAvavA ekalA jIva asamartha hAvAthI kartAe prabhune zaraNe jaI prabhu pratyenA samarpaNabhAva vyakta karI prabhukRpA yAcI che. ahIMyAM eka vAtanuM gaNita khAsa samajavA jevuM e che ke taddana avikasita dezAnA, taddana nIcI kakSAnA jIvAnI kAyasthiti sahuthI vadhu ane tethI vikasita thatAM janmeAnI tethI AchI ane sahuthI vikasita manuSyanI sahuthI ochI che. kALanI dRSTie joIe tA nIcI kakSAnA jIvo mATe ananta utsarpiNI ane avasarpiNI zabda vAparyAM, jyAre tethI uparanA mATe asakhya zabda ApyA ane manuSyAdi mATe varase zabda na vAparatAM bhava zabda vAparyo. tethI alpa mATe sAtathI ATha bhava kalA, A rIte kAryasthiti stavanamAM zuM Ave che tenI jhAMkhI karAvI. ApaNe paNa prabhune prAthI e ke amArI kAyasthitinA sadAne mATe anta Ave ane nirvANumAnI sAdhanA dvArA videDI banI zAzvata sukha-meAkSanA adhikArI banAve ! A kRti amadAvAdanA eka bhAvika zrAvake lakhAvI che. pAlitANA. 2038 codevari
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ nyAyavizArada, nyAyAcArya, mahopAdhyAya - zrImad yazovijayajI gariNavarya dvArA saMgRhIta 108 bola saMgraha [ sUcanA-prastuta saMgraha kI pANDulipi kA pahalA pRSTha kho jAne athavA naSTa ho jAne ke kAraNa kramAMka 1 se 4 taka ke prazna nahIM diye gaye haiM / yahI kAraNa hai ki isa grantha kA Arambha 5 veM bola se ho rahA hai / ] (5) yathAchaM dana utsUtra bolyAno nirdhAra nathI ehavaM likhyU~ chaiM te na milaI, je mATaI - AvazyakavyavahAra bhASyAdika graMthamAM yathAchaMda utsUtracArI naI utsUtrabhASIja kahio chaiM niyata utsUtrathI aniyata utsUtra haluuM ja huI ehavaM kahaI chaI te na ghaTaiM, je mATaiM eka jAtinaI pApaI hiMsAdika AzravanI pari niyatAniyata bhadehaM phera kahio nathI // 5 // ( 6 ) kIdhAM pApanuM prAyazcitta tehaja bhavaI AvaI paNi bhavAMtari nAva, evaM likhyaM chaiM te na ghaTaI, je mATaI -- paMcasUtra catu:zaraNAdi grathanaI anusAraiM bhavAMtaranAM pApanuM paNi prAyazcitta jaNAI chaI // 6 // bo0 saM0 1
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha ( 7 ) abhavyanaiM anAbhogarUpa ekaja avyakta mithyAtva huI ehava, vyAkhyAna vidhizatakamAM likhyaM chai te ayukta, je mATaiM guNasthAnakramArohAdika graMthaI abhavyanaiM vyaktAvyakta 2, prakAri mithyAtva kahiuM chaiM // 7 // (8 ) valI tihAM ehavaM likhyaM chaiM, je ekapudgalaparAvarta saMsAra zeSa jehanaiM huI tehanaiMja vyakta mithyAtva kahiiM te sarvathA na ghaTaiM, te mATaiM tehayI adhika saMsArI paNi pAkhaMDI vyaktamithyAtvIja kahiyA chiN||8|| anAbhoga mithyAtvaiM varttatA jIvane mArgagAmI vA unmArgagAmI kahiiM, ehavI kalpanA kari chaiM te koI graMthai nathI anaiM ima kahatAM saghalaI 3, rAzi kalpAiM / / 9 / / ( 10 ) abhavya avyavahAriyA kahiyA chaiM / te upadezapadAdikagraMthasAthi tathA lokavyavahAra sAthi paNi na milai / / 10 // ( 11 ) vyavahAriyA jIva sarva, AvalikA asaMkhyeyabhAgasamayapramANa pudgalaparAvarta pachI avazya mokSaiM jAiM, ehavaM likhyaM chaiM, tihAM koi graMthanI sAkhi nthii| sAhama bhuvanabhAnu kevalicaritra, yogabindu mukha graMthanI meli vyavahAriyA thayA pachI anaMtA pudgalaparAvarta paNi dIsaI chaI // 11 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha ( 12 ) sUkSmapRthivyAdika 4 tathA nigoda 2, e cha bheda avyavahAriyA kahi evaM likhyaM chaiM te na ghaTai, je mATai - upamitabhavaprapaMcA sanayasArasUtravRtti, ' bhavabhAvanAvRtti, zrAvakadinakRtyavRtti, puSpamAlAvRtti, dharma ratnaprakaraNavRtti, saMskRtanavatattva sUtrAdika graMthanI melaiM prakaTaja bAdaranigodAdika vyavahAriyA jaNAI chaI, eka sUkSmanigoda ja avyavahAriyA kahiyA chai / / 12 / / ( 13 ) eN upamitibhavaprapaMcAdikanAM vacana, pannavaNA sAthaI viruddha anAbhogapUrvaka ehavuM likhyuM chaiM, te pUrvAcAryanI AzAta nAnuM vacana jinazAsananI prakriyA jANaiM te kima bolai || 13|| ( 14 ) abhavya vyavahAriyAthI tathA avyavahAriyA thI bAhya chaI, evaM paNi vyAkhyAna vidhijJataka mAM likhyaM chaiM, te paNi kalpa nAmAtrajaM / / 14 // ( 15 ) anAbhigrahika mithyAtva abhigrahika sarikhuM Akaru ehavaM likhyaM chaiM te paNi na ghaTaiM je mATaI yogabindu pramukha graMthaI anAbhigrahika Adi dharmabhUmikA rUpa dIsa chaI // 15 // 1. mUla prati meM isI prakAra kA nAma hai, kintu isa prakAra kA grantha kauna sA hai ? yaha jJAta nahIM hai / yahA~ jo sAkSI grantha haiM ve zvetAmbarIya haiM / grataH 'samayasAra ' kI kalpanA nahIM kI jA sakatI hai /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha ( 16 ) mithyAtvInaiM devArAdhana adhyavasAya jIvahiMsAdika adhyavasAyathI paNi ghaNuM duSTa ehavaM sarvajJazataka mAM likhyaM chaI e ekAMta grahavo te khoTo je mATaiM Adi dhArmika naI sAdhAraNa - devabhakti yoga pramukha graMthamAM saMsAra-taraNanaM hetu kahi cha // 16 // ( 17 ) mithyAtvanA guNa te sarvathA ja guNamAM na gaNiI ehavaM kahihai" chaiM te paNa na ghaTaiM 1 je mATaI mithyAdRSTinA guNa AvyaI ja, sUdhuM pahilaM guNaThANaM huI, evaM yogadRSTisamuccaya graMthamAM kahiuM chaI / / 17 / / ( 17 ) parasamayamA na kahInAM svasamayamAM kahI, ehavIja kriyA supAtradAna, jinanI pUjA, sAmAika pramukha, mArgAnusAripaNAnaM kAraNa, ehavuM kahiuM chaI, te paNi ekAMta na ghaTaI je mATaI ubhayasaMmata dayAdAnAdika kriyAI paNi mArgAnusAripaNuM yogabiMdu pramukha graMthaI kahiuM chaI // 18 // ( 19 ) utkarSathI apArddhapudgalaparAvartta zeSa saMsAra hui tehaja mArgAnusArI ehavuM likhyaM chai te paNi vicAravuM - je mATaI upadezapadamAM vacanauSadha prayogakAla caramapudgalaparAvarttaja kahiuM chaI tathA yogabiMdunI [vI ] savizIpramukha graMthAnusAraiM paNi eka caramapudgalaparAvartta mArgAnusArino kAla jaNAI cha / / 19 / / 1. kaha /
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola' saMgraha / 20 ) samyaktvathI ghaNu DhukaDo mArgAnusArI huI, te saMgama-nayasArAdika sarikhoja paNi bIjo na kahiiM, ehavaM chaiM te na ghaTaI. je mATaI 1-apunabaMdhaka, 2-samyagdRSTi, 3-cAritrI e 3 zAstrai' dharmAdhikArI kahiyA chaiM, te to Apa ApaNai lakSaNe ANiiM paNi eka ekatho DhUkaDApaNAno taMta nathI te mATaI jima samyagdRSTi cAritrathI vegalo paNi pAmiI-tima mArgAnusArI samyaktvathI vegalo paNi huiM te vAtanI nA nahIM // 20 // ( 21 ) mithyAtvonI dayA vyAdhAdikanA manuSyapaNAnaiM sarakhI * ehavaM likhyaM chaiM te mahAdveSana vacana je mATaI apunabaMdhakanA dayAdika guNa upadezapadAdika graMthamAM-vItarAgadevanI sAmAnya dezanAnA viSaya kahiyA chaiM // 21 // ( 22 ) jananI kriyAI apunabaMdhaka huiM paNi anyadarzananI kriyAI na huI ja ehavaM ji kahaI chaI te na maanvN| je mATaI samyagdRSTi svazAstranI ja kriyAiM huI anaiM apunabaMdha aneka bauddhAdika zAstranI kriyAiM aneka prakArano hui ehavaM yogabiMdu pramukha graMthaI kahiuM chaiM // 22 // . ( 23 ) "asadgrahatyAgenaiva tattvapratipattirmArgAnusAritA"2 ehavaM vaMdAruvRtti kahiuM chaiM te mATaiM jainazAstranA tattva jANyA vinA 1. shaastrii| 2. saaritaa|
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha mArgAnusArI na huI ja ehavI ekAMta paNi na ghaTaiM je mATaiM e taMta grahatAM meghakumAra hastijIvanaiM paNi mArgAnusAripaNuM na AvaI yogyatA leiM ino koi doSa nathI / / 23 // ( 24 ) bhagavatIsUtramA jJAnarahita kriyAvaMta dezArAdhaka kahio chaiM te bhAMgAno svAmI khArInaI TIkAmAM bAlatapasvI vakhANyo chaiM, te mArgAnusArI ja mithyAtvI huI e artha kuveSInaI e bhAMgAno svAmI dravya kriyAvaMta abhavya je kahaiM chaiM Apa chaMdai te na ghaTaiM je mATaiM abhavyAdikanaiM dezathIiM ArAdhakapaNaM nathI vyavahAraiM ArAdhakapaNuM tehanaiM chai te paNi na ghaTaiM je mATaI e mugdhavyavahAra lekhAmAM nahIM liMgavyavahAranI pari kriyAvyavahAra paNi apunarbaMdhakAdi pariNAma vinA paMcAzakAdika graMthi nirarthaka kahiuM chaiM / / 24 / / . ( 25 ) nihnavaiM kriyA jJAnathI bhAgI anai satkAjJA bhAgI chaiM te mATaiM le dezArAdhaka tathA dezavirAdhaka kahiiM ehavaM likhyaM chaiM te sarva viruddha, je mATaiM te sarvathA AjJAbAhyaja kahiyA chaiM // 25 // jehanaiM jJAna chataiM pAmyA cAritrano bhaMga huI athavA cAri banI aprApti huI te dezavirAdhaka ehavaM bhagavatI sUtranI vRtti 1. yaha zabda kyA hai ? yaha spaSTa nahIM hai| 2- uvessiinii|
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha likhyaM chaiM tehamAM cAritranI aprApti dezavirAdhaka na ghaTaiM ehavaM likhyu chai te prakaTa pUrvAcAryanI AzAtanAnaM vacanaje mATaiM paribhASA letAM koi doSa nathI / / 26 // ( 27 ) savvappavAyamUlaM, duvAlasaMga jao jiNakkhAyaM / rayaNAgaratullaM khalu, to savvaM suMdaraM tami // [u0 694] * upadezapada gAthAmA anyadarzanamAM paNi jIvadayAdika suMdara vacana chai te dRSTivAdanAM, te mATai tehanI AzAtanAi dRSTivAdanI AzAtanA thAi, ehavo artha chai te UyApyo chii||| 27 // (28) tehanI vRttimAM-'udadhAvive'tyAdi kAvyanI sAkhi likhI chaiM te ayukti, ehavaM kahiuM chaiM / / 28 // te kAvyano artha pheravyo chaiM / / 29 // ( 30 ) mithyAtvInI kriyA-AMbAnA phalanA arthAnaI vaTavRkSasarikhA; cAritrarahita jJAna- poSamAsaI AMbAsarikhaM ehavaM likhyuM chaI tihAM e oLaM je apunarbadhakAdi kriyA AMbAnA bIjAMkurAdi sarikhI gaNI nthii| zrIharibhadrasUrinA ghaNA graMthamAM e artha prakaTa chaiM // 30 // ( 31 ) laukika mithyAtvathI lokottara mithyAtva bhAre, ehavaM likhyuM chai eha paNi ekAMta nathI; je mATaiM baMdhanI apekSAI
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha laukika. paNi bhAre dIsaI chii| yogabidumA bhinnagranthinuM mithyAtva haluuM kahiuM chaiM abhinnagraMtha- bhAre kahiI chaI // 31 // ( 32 ) . anumodanA tathA prazaMsA e 2 bhinna kahiuM ehavaM likhyaM chaiM te na ghaTaiM, je mATaiM paMcAzakavRtti pramukha graMthaI pramodaprazaMsAdilakSaNa anumodanA kahi chaiM // 32 // ( 33 ) mithyAdRSTinA dayAdika guNa paNi na anumodavA eha ichaI te na ghaTaiM__ je mATaiM parasaMbaMdhiyA paNi dAnarucipaNA pramukha sAmAnya dharmanA guNa anumodavA yogya kahiyA chaiM, ArAdhanApatAkAdika graMthiM tathA sAdhAraNa guNa prazaMsA e dharmabidu sUtramA paNi loka lokottara sAdhAraNa guNanI prazaMsA karavI kahI chaiM // 33 // ( 34 ) mithyAtvInA dayAdika guNa prazaMsIiM pagi anumodiiM nahIM ehavaM kahaI chaI te mAyAnuM vacana je mATaiM kharI prazaMsAiM anumodanA ja AvaI, anaI khoTI prazaMsAno to vidhi na huI // 34 // ( 35 ) ___samyagdRSTi ja kriyAvAdI huI ehavaM kahai chai te na ghaTaiM, je mATaiM eka pudgalaparAvarta zeSa saMsAra kriyAruci kriyAvAdI kahio chaiM dazAcUrNi pramukha graMthaiM // 35 // - mithyAtvInaiM dayAdika guNaiM karI paNi sakAmanirjarA na huI ehavaM likhyaM chaiM te na ghaTaiM
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 vola saMgraha je mATaiM meghakumAranaM jIva hastipramukhanaI dayAdika guiNa saMsAra pAtalo thayo te sUtri ja kahiuM chaI te sakAmanirjarA 'vinA kima ghttiN| tathA mokSanaiM athi nirjarA-te sakAmanirjarA kahI chaI // 36 // ( 37 ) "kavilA itthaMpi ihayaM pi" e vacana marIcinI apekSA utsUtra nahIM, anaiM kapilanI apekSAiM utsUtra, te mATaiM utsUtra mizra kahiiM ehavaM likhyaM che te na ghaTaiM je mArTi ima karatAM siddhAntavacana paNi samyagdRSTi mithyAdRSTinI apekSAiM utsUtramizra thaI jAiM tathA zruta bhAvabhASAmizra huI janahIM ehavaM dazavakAlikanI niyuktimA kahiuM chiN||37|| ( 38 ) marIcinuM vacana durbhASita kahiiM paNi utsUtra na kahiiM ehavaMkahaiM chaiM te na milai__ je mATaiM paMcAzakavRtti-durbhASitapadano artha utsUtra kario chaI / / 38 // utsUtraleza marIcinuvacana kahiuM chaiM te mATaI utsUtramizra kahiiM ehavaM kahai chai te na ghaTaiM je mATaiM 'dravyastavamAM-bhAvaleza' paMcAzakAdika graMthaI kahio chaiM te paNi bhAvamizra hui jAiM // 39 // ( 40 ) "iyamayuktatarAdda rantasaMsArakAraNam' ehavu zrAddhapratikramaNa cUNi kahiuM chaiM, tehano artha e viparIta prarUpaNA ghaNu
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 108 bola saMgraha ayukta' durantAnantasaMsAranu kAraNa ihAM eha likhyu cha je durantAnanta zabdano artha na milai 'duranta' - te jehana dukhaiM aMta AvaiM, 'anaMta'- te jehano aMta nAvaI ne e pUrvAcAryanA graMtha khaMDiyAnI khoTI kalpanA - je mATaiM 'duraMtAnanta' kahatAM mahAnaMta kahiiM "kAlamataduraMta" e vacana uttarAdhyayananI sAkhi, ihAM koi doSa nathI / / 40 / / ( 41 ) jinavacanano dUpanAra jamAlinI pari nAza pAmaI araghaTTaghaTIyaMtra' nyAyaI saMsAracakravAla bhamaI ehavu sUyagaDAMga niyuktivRtti kahiuM chaI, te mATaiM jamAlinaI anaMto-saMsAra ehavI kalpanA karai chai te na ghaTai-- je mATaiM dRSTAntamAtraiM sAdhyasiddhi na huI, nahIM to utsUtraprarUpaNA anaMtasaMsArahetu kahi chaiM, tihAM zrAddhapratikramaNacUrNa, zrAddha vidhyAdika graMthamAM marIci dRSTAMta kahio chaiM te bhaNi maroci paNi anaMtasaMsArI huI jAI tathA sUtravirAdhanAI anaMtA jIva caturaMta saMsAra bhamiyA jamAlinA pari eha naMdIvRttimAM hiuM chaiM te bhaNi jamAlinaI cyArai gati huI joii // 41 // ( 42 ) J "jamAlI NaM bhaMte ! deve tAo devalogAo kahiM gacchahiti kahi uvavajjihiti / goyamA ! cattAri paMca tirikkhajoNiya devabhavaragahaNAraM saMsAraM aNupariaTTittA tao pacchA sijjhi hiti" [za0 9, u.33] ma e bhagavatI sUtramAM cattAri paMca' kahatAM 9 bheda tiryaMcanA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bAla saMgraha leIi ima anaMtA bhava jamAlInaiM thAI ehavu likhyu chaiM te na miliN| je mATaiM ehavo viSama artha pUrvi kaNi vicArio nathI tathA 9bheda tiryaMcamAM paNi niyamai anaMtA bhava AvaI nhiiN||42|| koika tiryaMcanI kAyasthiti leI jamAlInaiM anaMtA bhava kahaI chaI te paNi kalpanAmAtraje mATaI sUtraiM bhavagrahaNaja kahiyAM chaiM // 43 / / ( 44 ) "cyutvA tataH paJcakRtvo, bhrAntvA tiryagnanAkiSu / avAptabodhinirvANaM, jamAliH samavApsyati // 1 // " e haimavIracaritrazlokamAM ehavaM kahiuM chaI je jamAlI tihAMthI cabI 4 vAra tiryaMca manuSyadevatAmAM bhamI mokSa jAsye ehathI ananta bhava nathI jaNAtA, tihAM koi kahaiM chaiM je paMca vAra tiryaMcamAM bhamatAM bhamatAM anaMta bhava thAiM te na milai / je mATaiM bhava grahaNaiM bhamatAM anaMta bhava na ghaTaiM / / 44 // "deva kidibasiyA NaM bhaMte ! tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkha eNaM ThiivakhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchati kahiM, .uvavajjiti ? [za0 9. u. 33] e sAmAnya sUtra sAmAnyathI deva kilbiSIyAnaiM cattAri paMca' zabdathI athavA 'jAva' zAbdathI jema anaMto saMsAra lIja iM tima jamAlIna iM sUtraiM paNi 'jAva' zabda 'tAva' zabda bAharethI lei anaMto saMsAra kahavo ehavulikhyu chai, te ghaNuja taannyu| evaM pratibhAsaiM chaI tathA e sAmAnya sUtraja ehavu paNi saMbhavatu nathI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 108 bola saMgraha je mATaiM-"atthegaiA aNAdIyaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMta saMsArakaMtAraM aNupariati " [za0 9. u0 33] e sUtra anaMta saMsAranu Agali kahiuM chaiM te bhaNi pahilusUtra jamAli sarakhA deva kilbiSiyAtuja saMbhavaiM // 45 // 'atthegaiyA' e sUtra abhavya vizeSanI apekssaaiN| je mATaiM ehamAM chehaDaiM nirvANa nathI kahiuM ehavaM likhyu chaiM te paNi na ghaTaiM-je mATaI asaMvuDanaI sUtrai paNi chehaDaiM nirvANa kahiuM nathI tathA bhavyaviSaya paNi eTavAM sUtra ghaNAM chai // 46 / / ( 47 ) "tiryagmanuSyadeveSu, bhrAntvA sa kartavid (?)bhavAn / bhUtvA mahAvideheSu, dUrAnnirvRtimeSyati // " e upadezamAlAnI kaNikA zlokamAM tithaMcamanuSyadevatAmAM ketalAika bhava karI z2amAlI mokSa jAsyaiM ehavaM kahiuM chaI teNaI karI anaMtA bhava nAvai, tihAM koika kahaI chaI je e bhava lokanidita ketalAika lIdhAM bojAM sUkSma ekendriyAdikamAM anaMtA jANavA eha paNi ghaNaMja tANya jaNAI chii| je mATaiM nAma leI vyakti bhava kahiyA te thUla kima kahiiM, anaiM thA katA anaMtA bhava paNi jANyA / / 47 // ( 48 ) , karNikAmAM dUraiM mokSa jAsyaiM ehavaM kahiuM te mATaiM ketalAika bhava kahiyA to paNi thAkatA anaMtA levA ehavaM likhyaM chaiM te paNi potAnIja icchAiM, je mATaiM___ "tiryakSu kAnapi bhavAnativAhya kazcid deveSu copacita-saJcitakarmavazyaH /
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha labdhvA tataH sukRta janma gRhe videhe, janmAyameSyati sukhaikakha nirvimuktim // 13 e sarvAnandasUriviracitopadezamAlA-vRttimAM 'dUra' pada vinApi ketalAika ja bhava kahiyA chaiM // 48 // ( 49 ) 1 siddharSIya heyopAdeya upadezamAlA vRtti ketalAika parataiM anaMtA bhava dIsaiM chaiM te mATaiM te para tini apekSA ti kahavI paNa bIjA graMthanI apekSAI parimita bhavaja jamAlinaiM kahavA ehavu paramaguruvacana uvekhI anyathA ekAMta anaMtA bhava jamAlinaI kahaI chaiM te na ghaTaiM / / 49 / / ( 50 ) 'tiryagyonika' zabdaja siddhAMtanI zIlIiM anaMta bhavano vAcaka chaiM, ehavuM likhyu chaI tihAM 'tiryagyonInAM ca' e tatvArtha sUtrI sAkhi dIdhI chaiM te na ghaTaiM, je mATaiM tattvArthasUtramAM kAryasthitinaI adhikAraiM tiryaMcanaiM anaMtakAla sthiti likhI chaiM paNa tiryagyonika zabda zIlIiM anaMtA bhava AvaI eha kihAMI kahiuM nathI // 50 // ( 51 ) azakya parihAra jIvavirAdhanAI kevalInaI jIvadayAno kAyayatna niSphala thAI eha likhyu chaiM te na ghaTaiM / je mATaiM dezanA detAM abhavyAdikanaiM viSaI jema kevalino vacanayatna niSphala na huI tima vihArAdika karatAM kAyayatna paNi jANavo / / 51 // 1. eTale prato - pothI / 2. zailIe
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 108 bola saMgraha ( 52 ) " tassa asaMveyau, saMveyau a jAI sattAI / jogaM pappa vigassaMti, Natthi hiMsAphalaM tassa // " e oghaniyukti gAthAno ehavo bhAva chaiM je jJAnI karmakSayana arthaI UjamAla thayo tehanai yatanA karatAM paNi jIvanaI aNa jANavaI tathA jANatAM paNi yatna karatAMna rAkhI sakAiM teI karI tehanA yoga pAmI je jIva viNasaI chaI tehanu" hiMsAphala karmarUpa natho kevala Iyapatha karma baMdhAI ihAM jJAnI 11 guNaThANAnoja je liI chaI to na milaI je mATaI sAmAnyathI ja jJAnI ihAM kahio chaI anai azakya parihAra to yogadvArAiM kevalinaI paNi saMbhavai / / 52 / ( 53 ) jIvarakSopAyanA anAbhogathI ja yatinaI jIvaghAta huI teTalyaI te kevalInaI na huI ehavu kahaI chaI te na ghaTaI je mATaI e rIti sahajaiMja kevalInaiM jIvarakSA huI to pannavaNAmAM 36 padi jIvAkula bhUmi dekhI kevalInaI ullaMghana pralaMghana kriyA kahI chaiM te na milaiM te AlAvAno e pATha: "kAyajogaM jujamANe Agacchejja vA gacchejja vA ciTThejja vANisiejja vA oaTTiejja' vA ullaMghejja vA palaMghejja vA pAsihAriyaM pITha kalaga sejjAsaMthAraM paccappiNijjatti " // 53 // ( 54 - varjanAbhiprAya chataiM anAbhogaiM jIvaghAta tathA tatkRtakarmabaMdhAbhAva yatinaI huI anaI varjanAbhiprAya to potAnaI durgati hetu karmabaMdha thAto jANI huI te bhaya kebalInaI nathI te 1. pratyaya / 2. tu aTTi vA /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha mATaI varjanAbhiprAya nathI tathA anAbhogaI jIvaghAta nathoM e kalpanA khoTI je mATaiM azuddhAhAranI pari jIvahiMsAi paNi kevalInai svarUpi varNanAbhiprAya hui tathA avazya bhAvI jIvaghAta paNi saMbhavaiM jima yatinaiM nadI utaratAM / / 54 / / vItarAga garhaNoya pApa hiMsAdika krisyui na karaiM, ehavu upadezapadamAM kahiuM chaiM, te mATaiM dravyahiMsA kevalInai na hui, je mATaiM te lokadekhIti garhaNIya chaI e vAta kahI chaiM te na milaI je mATaiM pratijJAbhaMgaI ja garhAi taMta nathI a naI akaraNa niyamamaiM upadezapada padanu vacana chai te bhaNi bhAvahiMsAno akaraNaniyama ja kevalInaiM dekhA Dyo chaiM // 55 / / upazAMtamohanaiM mohanIya kama chaiM te sATaiM garhaNIya hiMsAno pratisevA huI to paNi mohanIyanA udaya vinA utsUtrapravRtti na hui, ehavulikhyu chaI te na milaI, je mATaiMpratisevinai utsUtra pravRttija hui tathA avazyabhAvI dravyAhiMsAnaI doSa na kahiI to ja 11 guNaThANaiM apratisevIpaNu tathA sUtracArIpaNu ghaTaiM // 56 // ( 57 ) garhaNIya pApa mohanIyamUla te upazAMtamohanaiM ja hui, anaiM agahaNIya pApa anAbhogamUla AzravacchAyArUpa kSINamohanaiM
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 108 bola saMgraha paNi huI, ehavu likhyu chaiM te koi graMthasyu milaI nahIM, AzravacchAyA kahatAM Azravaja AvaiM, te to agahaNIya tumhAraI mataiM bhAvapApa chaiM, tehanI sattA kSINamohanaI kahatAM ghaNuja viruddha dIsaI / / 57 // (58) mohanIya karmanA udayathI bhAvAzrava pariNAma huI tehanI sattAthI dravyAzravapariNAma huI, ehavu kahaiM chaiM te na ghaTaiM, je mATaiM ima kahatAM dravyaparigraha paNi dharmopakaraNarUpa kevalInaI na joiMi // 58 // eNaiMja karI udita cAritramohanIya asaMyatinaiM bhAvAzravakAraNa pramattasaMyatanaiM paNi sattAvatti cAritramohanIya dravyAzravanuM kAraNa tehamAM ayatanAsahita rAgadveSa ja pramAda gaNiiM tehathI pramattasaMyata lagaiM dravyAzrava huiM anaiM apramattanaiM mohanIya anAbhogathI te hui, ityAdika kalpanA paNi niSedhI jaannvii| je mATaiM apramattanaiM dravyaparigrahanaiM ThAmaiM e yukti na milaI, tathA cAritramohanIya sarvanaiM udayathI bhAvAzrava kahIiM to 4 guNaThANAdikaI na ghaTai ketalAikano udaya lIjaiM tu te yatinaI paNi chaiM 3 kaSAyanI udayasattA te meli bhAvAzrava dravyAzravano pariNAma kahiiM to tehanaI kSayaiM chadmasthanaiM paNi dravyAzrava na huo joii, tathA pramAdaI bhAvAzrava kahio chai ityAdika na ghaTaiM / / 59 // __ ( 60 ) 'ayatanayA caran pramAdAnAbhogAbhyAM prANibhUtAni hinasti'' ehavu dazavaikAlika sUtranI bRttimAM kahiuM chaiM te mATaiM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha 17 pramAda anAbhoga vinA kevalInaiM dravyahiMsA na huI ehabI mUlayukti kahai chaiM tehaja khoTI, je mATaI avazyabhAvI hiMsAnAM kAraNa na kahiyAM kevala ayatanAnaI uddezaiM, e kAraNa kahiyAM saghalaI e hetu lIja i to AkuTTikAdika bheda na milaI / / 60 // kevalInaI dravyahiMsA hui te sarva prakAra jANatAM hiMsA nubaMdhI raudradhyAna hui ehavu kahaiM chaiM te khoTu, je mATaiM ima kahatAM dravyaparigraha chaiM tehanA sarva prakAra jANatAM saMrakSaNAnubaMdhI raudradhyAna paNi na vAriuM jaaii|| 61 / / (.62 ) pramattasaMyata zubhayoganI apekSAiM anAraMbhI, azubhayoganI apekSAiM AraMbhI bhagavatIsUtramA kahiyA chaiM tihAM zubhayoga te-upayogaI kriyA, azubhayoga te-anupayogaI ehavuvRtti kahiuM chaiM te kuveSI azubhayoga apavAdaI kahaiM chaiM te prakaTa viruddha je mATaiM jANI mRSAvAda mAyAvattiyA kriyA bhaNI apramattanaiM paNi prakaTa jaNAiM chaiM tathA apavAdaI paNi zAstrarIti bRhatkalpAdikaI zuddhatAja kahI chaI to azubhayoga kima kahiiM // 62 // AraMbhikI kriyA 6 guNaThANaiM sadA huI, ehavu likhyu chaiM te na ghaTaiM__ je mATaiM anyatarapramattanaiM kAyaduSprayogabhAvaiM ja AraMbhiki kriyA pannavaNAsUtravRttimAM kahI chiN|| 63 // . bo0 saM0 2
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha ( 64 ) kevalInaI apavAda na hui z2a ehavu kahai chai te na ghaTaiM / je mATaI nizAhiDana zrutavyavahAra pramANa rAkhavA nimitta aneSaNIya AhAragrahaNAdika apavAda kevalInaiM paNi kahiyA chariM // 64 // 18 ( 65 ) te aneSaNIya AhAragrahaNa kevalInaI sAvadya nathI te mATaI hathI apavAda na hui, anaiM jo chadmastha aneSaNIya jANaI to kevalI bhojana na karai, kevalInI apekSAI vyavahAra-zuddhi ima na hui te bhaNI ata eva netI azuddha jANai chai te bhaNI tehenoM kario kolApAqa mahAvIraiM na lIdho ehravI kalpanA karai chaiM te paNi nirarthakaH - je mATaiM nizAhiMDanAdika chadmastha duSTa jANai chaiM to paNi bhagavaMta apavAdi AdariuM chaI tathA niSiddha vastulAbha jANI uttamapuruSaI AdarI te aduSTa kahI apavAda na kahiiM to apavAda kihAMiM na huI / / 65 // ( 66 ) jANIna iM jIvaghAta karaI tehaja AraMbhaka kahai chaI te na milaI, mATaI ima kahatAM ekendriyAdika sUtraI AraMbhI kahiyA chai te na ghaTaiM // 66 // ( 67 ) Abhogai jIvahiMsA avazya bhAviyaNii paNi yati na huija nadI utaratAM jalajIva virAdhanA huI char3a te paNa sacittatA nizcaya nathI te bhaNI anAbhogajanyAzakya parihAraI ehavaM kahaI chaiM te na ghaTaiM--
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha meM mITaI vyavahAra-sacittatA na AMdariI to saMghalaI zaMkA na miTaI tathA nadImA anaMtakAya nizcaya sacita paNi chaI AgamathI nizcaya thaI paNi dekhyA vinA anAbhIge kahiMI toM vizvAsI puruSaI kahiyA je vaistrAdikaI aMtarita sajIva tehanI virAdhanAiM paNi anAbhoga thAiM // 67 / / (68) yatinaI anIbhoMgamUlaja hiMsA huI tahamA sthAvara sUkSma sanI anAbhoga kevalajJAna vinA na TalaI anaI kuthupramukheM sthUla trasano anAbhoga ghaNI yatanAiM TalaiM, ata eva nadI UtaratAM jala saMyama durArAdhana kahiuM paNi kuthunI utpatti kahiuM te mATaI nadI UtaratAM jIvanaiM anAbhogaI saMyama na bhAjaiM ehavI kalpanA karaiM chaiM te khoTI je mATaiM trasanI pari thAvarano Abhoga paNi yatinaiM karavo kahio chaiM ata eva 8 sUkSmAdika jovAnI yatanA dazavaikAlikAdika graMthaiM prasiddha chaI // 68 // TEST ejanAdikriyAyuktasyArambhAdyavazyambhAvAdyadAgamaH "jAva NaM esa jIve eyai veyai calai phaMdai ityAdi yAvadAraMbhe vaTTai" ityAdi eha pravacanaparIkSAiM lupaMkAdhikAraiM kahiuM chaiM anaiM sarvajJazatakaiM kevalInaiM avazyaMbhAvI paNi AraMbha niSedhyo chaiM e paraspara viruddha / / 69 / / (70 ) vinApavAda jANI jIvaghAta karaiM te asaMyata hui ehavaM kahai chaI te khoTuM
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 108 bola saMgraha je mATaI apavAdaI AbhogaI hiMsAI paNi jima AzayazuddhatAthI doSa nahi tima apavAda vinA azakyaparihAra jIvavirAdhanAI paNi Azaya zuddhatAI ja doSa na hui, nahIM to vihArAdikakriyA sarva duSTa thAi // 70 // ( 71 ) siddhAMtathI virAdhanAno nizcaya thaiM potAnaI adarzanamAtraiM jo vihArAdika kriyAmAM je virAdhanA chaI taM anAbhogaija kahii to niraMtara jIvAkula bhUmi nirdhAro tihAM rAtri vihAra karatAM virAdhanAno anAbhogaja kahavAI / / 70 / / ( 71 ) nadI UtaratAM AbhogaiM jalajIva virAdhanA yatinai huI to jalajIvaghAta virati pariNAma khaMDita hui te bhaNi dezavirati thAi jANInaiM ekavratabhaMgaiM sarvavirati rahai to samyagdRSTi sarvana iM cAritra letAM bAdhaka na huI eha kahuI chaI ta na ghaTai -- je mATaiM nadI UtaratAM dravyahiMsAI AjJAzuddha paNi ja doSa nathI / tathA samyagdRSTi yogyatA jANInaiM ja cAritra AdaraI jima vyApArI vyApAra prati pachai thoDI khoTI hoI anaI saMbhAlI liI to bAdhA nahIM paNi pahilA khoTija jANI koi sabalo vyApAra Adarai nahIM te procha / / 71 / / ( 72 ) apavAdaiM jinano upadeza huI paNi vidhimukhai Adeza na hai eha kahai chai te khodu - je mATaiM chedagraMthaI apavAdaI ghaNAM vidhivacana dIsaI chai // 72 //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha ( 73 ) vastraiM galiuM ja pANI pIvu ihAM pIvAno sAvadyapaNA mAiM vidhi nahi paNa galavAno ja vidhi ehavu kahai chai te na milaI, je mATaiM gAliDaM pANi paNi zastra kahiuM chaiM yataH - "ussiM caNagAlaNadhovaNe ya uvagaraNamattakosabhaMDe ya / bAyara. AukkAe, eyaM tu samAsao satthaM // " AcArAMga sUtraniryuktau // 73 // [ zra. 1. ni. gA. 113] 21 ( 74 ) dravyahiMsAI dravyathI hisAnu paccakkhANa bhAjaI ehava kahaiM chaiM te na ghaTai, je mATaiM dharmopakaraNa rAkhatAM dravyathI parigrahanu paccakkhANa bhAjaI ehavu digaMbaraI kahiuM chaI tihAM vizeSAvazyaka dravya kSetra - kAlathI bhAvanuja paccakkhANa huI paNi kevala dravyathI bhaMga na hui e rItaI samAdhAna kariDaM - chaiM / / 74 / / ( 75 ) zrAvaka pratikramaNasUtravRttimAM hisAnI caubhaMgImAM dravyathI tathA bhAvathI na hiMsA manovAkkAyazuddha sAdhunaI e bhAMgo kahio cha tehano svAmI teramA guNaThANAno dhaNI ja je phalAvaI chaI anaI caudamA guNaThANAno dhaNI niSedhaiM chaI manavacanakAyayoga vinA tehathI zuddha na kahavAiM jima vastra vinA vastra zuddha na kahi ta bhaNo ta khoTu jima jalasnAnaI jala saMsarga TalyA pachI paNi jala zuddha kahiI tima ayoginaI yoga gayA pachI paNi yogaiM zuddha kahiiM ta e mATaiM sAdhu
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 108 bIla saMgraha sarvanaI jivAradaM dravyahiMsA guptidvArAiM na huI tivAra cotho bhAMgo ghaTaI // 75 // ( 76 ) dravyahiMsA paNi hiMsAdoSa svarUpa eha kahi chaiM te na ghaTaiM je mATaI - " samitasya IryAsamitAvupayuktasya 'Ahacca' kadAcidapi hiMsA bhavetsA dravyato hiMsA, iyaM ca pramAdayogAbhAvAttatvato hisaiva mantavyA 'pramattayogAta ' prANavyaparopaNaM hiMsA' iti vacanAt ( gA0 3932 bRttiH ) e bRhatkalpanI vRtti vacanaI apramattanaI dravyathI hiMsA te ahiMsA ja jaNAI chaiM // 76 // ( 77 ) bRhatkalpanI bhASyavRttimAM vastrechedanAdi vyApAra karatAM jIvahiMsA huI, je mATaI jihAM tAiM jIva cAlaI hAlaI tihAM tAI AraMbha huI eha bhagavatI sUtramAM kahiuM chaI ehavuM prerakaI kahiu te Upari samAdhAna karatAM AcAryahaM te bhagavatI sUtranA AlAvAno artha bhinna na kahio kevala imaja kahiuM je AjJAzuddhanaiM dravyathI hiMsA te hiMsAmAM ja na gaNidaM yataH " yadevaM 'yogavanta" - vastra cchedanAdivyApAravantaM jIvaM hiMsakaM tvaM bhASase tannizcIyate samyaksiddhAntamajAnata evaM pralApaH / nahi siddhAnta yogamAtrapratyayAdeva na hiMsopavarNyata, apramattasaMyatAdInAM sayogikevaliparyantAnAM yogavatAmapi tadabhAvAdityAdi" [gA0 3992 vRttiH ] tathA'tra cAdyabhaMge hiMsAyAM vyApriyamANakAyayogo'pi bhAvata upayuktatayA bhagavadbhirahiMsaka evokta ityAdi" [gA0 3934 vRttiH ] eI karI je ima kahai chai kevalInA yogathI dravyaMhiMsA 1. tatvArthaM 0 0 7, sU0 /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 108 bola saMgraha na hui tehanaI mate i apramattanA yogathI ja dravyahiMsA na hui joi, je mATaiM pahilaI cauthaI bhAgaI karI apramattAdika sayogikevalI tAMiM sarikhA ja gaNyA chaiM tathA apramattanaI ja dravyahiMsA kahI tegaI karI pramattasaMyatanaiM paNi je dravyUhiMsA kahai chuI te siddhAntaviruddha ityAdika ghaNu vicaarbu|| 77 // (78 ) "jAvaM ca NaM esa jIve sayA samiyaM eyaI' veyai jAva tata bhAvaM pariNamai tAvaM ca NaM esa jIve AraMbhai sAraMbhai samAraMbhai" ityAdika bhagavatI maMDiyaputranA AlAvAmAM "iha jIvagrahaNe'pi sayoga evAsau grAhyo'yogasyejanAderasambhavAt" e vRttivacana ullaMghInai sayogi jIva kevalivyatirikta levo ehavu likhyu chaiM te prakaTa haTha jaNAI chaiM // 78 // jihAM tAMi ejanAdi kriyA tihAM tAMi AraMbhAdika 3 no niyama na ghaTaiM, te mATaiM AraMbhAdika zabdaI yogaja kahiiM yoga huI tihAM tAMi aMtakriyA na hui ehavo e sUtrano abhi prAya ehavukahaI chaiM te apUrvaja paMDita, je mATaI e arthavRtti nathI tathA AraMbhAdika anyatara niyamanaiM abhiprAya iM sUtra virodha paNi natho e rItinAM sUtra bIjAMya dIsaiM chaiM tathAhi _ 'jAva NaM esa jIve sayA samiyaM eyai jAva taM taM bhAvaM pariNamai tAva NaM aTThavihaM baMdhae vA sattavihaM baMdhae vA chavihaM bradhara vA emavihaM baMdhae vA to NaM abaMdhae' ityAdika tathA-AraMbhAdikazzabdaI 3 yogano artha e paNi na saMbhavaI ityAdi vicAra // 72 / / 1. anyatra 'ti' pradhAnapAThaH /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 108 bola saMgraha (80) pratyutA'nnikA " tasmAtsAkSAjjIvaghAtalakSaNArambho nAntakriyAyAH pratibandhakaH, tadabhAve'ntakriyAyA abhaNanAt ( anyakA ?) putrAcArya - gajasukumAlAdidRSTAntena satyAmapi jIvavirAdhanAyAM kevalajJAnAntakriyayorjAyamAnatvAt kutastatpratibandhakatvazaGkA'pi " [gA0 29 vRttiH ] eha sarvajJazatakamAM likhyu chaiM te prakaTa svamataviruddha // 80 // ( 81 ) zaizyavasthAyAM kAyasaMsparzana mazakAdInAM prANatyAge'pi paJcadhopAdAnakAraNayogAbhAvAnnAsti bandha:, upazAntakSINamohasayoginAM sthitinimittakaSAyodayAbhAvAt sAmayikakarmabandhaH ityAdi, AcArAMga sUtranI vRtti kahiuM chaiM tathA "selesI paDivannassa je ( sattA sannA ? ) pharisaM pappa uddAyaMti magAdo tattha kammabaMdho Natthi sajogissa kammabaMdho do samayA" ehavu AcArAMgasUtranI cUrNimAM kahiuM chaI tihAM caudamaI guNaThANa yoga nathI te mATaI tihAM kevalika ka mazakAdivadha na huI paNi mazakAdikartR ka ja huI, tadgatopAdAnakarmabandhakAryakAraNabhAvaprapaMcanaI athi e graMtha chaI ehavI kalpanA karai chai te khoTI / je mATaI sAmAnyathI sAdhunaI avazyabhAvI jIvaghAtanaiM adhikAraiM ja e graMtha cAlyo chaiM / tathA cauda (sa) maI guNaThANaiM mazakAdikartRkaja mazakAdighAta kahiI to pahilA paNi tevoja te huI, yukti sarikhI chai te mATai mohanIya karma huI tihAM tAM jIvaghAtakartA kahiI eha vacana paNi pramANika nahIM, je
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha 25 mATaI pramAdo ja prANAtipAtakartA kahio chai ityA dika ihAM ghaNuM vicArakhu N // 81 // ( 82 ); prAyai asaMbhavI kadAcit saMbhavai te 2 avazyabhAvI kahiiM ehavo jIvaghAta anAbhogai chadmastha saMyatanaI huI paNi kevalIiM na huI eha kahaiM chaiM te na ghaTaiM, je mATaiM anabhimatapaNai paNi avarjanIya ta avazyabhAvI kahi te havo dravyavadha anAbhoga viNA paNi saMbhavaI jima tIna nadI utaratAM // 82 // ( 83 ) kevalInA yogaja jIvarakSAnuM kAraNa ehavu kahaI chai~ tehanaiM mataI caudamahaM guNaThANaiM jIvarakSA kAraNayoga gayA te mATaiM hInapaNu thayuM joii / / 83 / / ( 84 ) kevalInaI bAdaravAyukAya lagai ti vAraiM tathA nadI UtaratAM avazyabhAvinI jIvavirAdhanA thAiM tihAM je ehavuM kalpaiM chaI bAdara vAyukAya acittana kevalInaiM lAgaiM tathA nadI UtaratAM kevalInaiM jala acittapaNaI ja pariNamaI tihAM koi pramANa nathI, kevali yogano ja ehavo atizaya kahihUM to ullaMghana-pralaMghana-pratilekhanAdi vyApAranu nirarthakapaNu thAi 11 28 11 * ( 5 ) egaI ja kI e kalpanA viSeSI jo kevalI samavAdi pariNata huI ti vAraiM ApadaM ja kIDhI pramukha jIva losara
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 108 bola saMgraha athavA osariyA ja huI paNi kevalIno kriyAI prarI kriyA na karaI, je mATaI ima kahatAM jIvAkula bhUmi dekhI kevalInaiM ullaMghanAdi vyApAra pannavaNAsUtramAM kahio chaiM te na milaiM tathA vastrapratilekhanA paNi na milai / / 85 / / abhayadayANaM e sarvathA bhaya na Upaja ( 86 ) sUtranI melaiM bhagavaMtanA zarIrathI jIvanaI veM kahaDa chaDa teo na milai, je mATaiM bhagavaMta vastrAdikathI jIva alagA mUkaI tehanaiM bhaya vinA apasaraNa na saMbhavai tathA 'abhayadayANaM' e vacanaiM kevalInA zarIrathI koinai bhaya na Upajai ehavu kalpiiM to 'maMtA matimabhayaM vidittA' ityAdika sUtranI melaiM yatimAtranA zarIrathI jIvanaI bhaya Upajavo na ghaTaiM // 86 // ( 87 ) zrIvardhamAnane dekhI hAlI nATho tihAM koi ima kalpanA karar3a chai je tihAM hAlInA yoga kAraNa paNi bhagavaMtanA yoga kAraNa nahIM to atikhoTu, je mATai 'bhagavaMta daTThUNa dhamadhamei' eha vyavahAracUrNi kahiuM chaI te hanaI anusAra bhagavaMtanA yogaja tihAM kAraNa jaNAIM chaI tathA anyakartRka bhaya teramaI guNaThANaI huI to caudamA guNaThANAnI pari anyakarttI ka hiMsA paNi huI joii to to svamaMta viruddha // 87 // ( 88 ) 'savvijiANamahiMsA' ityAdika sUtranI melaiM je kevalInaI avazyabhAvinI hiMsA UthApaI chaI tehanaI mataha hiMsAi dosa sutA ityAdika sUtranI melaI sAmAnya sAdhuna paNi to UyAcI joII / / 88
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 108 bola saMgraha (89 ) jalacAraNAdika labdhimaMta yatinaiM jalAdikamAM cAlato jalAdika jIvano ghAta jo na huI to sarvalabdhisaMpanna kevalInaI ta kima huI ehavukahaI chaI te na ghaTaiM-je mATaI labdhi phala sarva kevalInaI chaI to paNi labdhiprayoga nathI // 89 // ( 90 ) ghAtikarmakSayathI Upano jIvarakSAhetu labdhi prayujyA vinA ja kevalInaiM huI ehavumAna'I chaI tehanai mataI caudamai guNa 'ThANai mazakAdikattaka mazakAdivadha mAnyA chaI te paNi na milai, nahIM to teramai guNaThANaiM paNi tehavo te mAnyo joiMi // 90 // ( 91 ) dravya hiMsAiM kevalInaI 18 doSarahitapaNuna ghaTaiM ehavu kahai chai tehanAI mataiM dravyaparigraha icchatAM paNi 18 doSarahita paNuna milaI // 91 / / prANAtipAta mRSAvAdAdika chadmastha liMga mohanIya anAbhogamAM ekaI vinA na huI te mATaiM.bAramaI guNaThANaI mRSA bhASA karmagraMthAdikamAM kahI chaiM sa saMbhAvanArUDha jANavI, ehavaM kahaI chaI tehanaiM pUchavuje dravyabhAva vinA saMbhAvanAMrUDha trIjo kihAM kahyo chai kAlazUkarikanaI kalpita hiMsAnI pari e saMbhAvanArUDha mRSAvAda levo ehavu likhyu chaI tehanaiM anusAraiM to aMtaraMga bhAvamRSAvAda ja bAramai guNaThANai Avai 492 // ... pratilepanA pramArjanAdiya kriyA kSudrajaMtu bhayoladakapaNatA
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 108 bola saMgraha apavAdakalpa kahiI te chadmasyanuliMga kevalInaiM na hui, ehatu kahai chaiM te na ghaTaiM, te mATaiM utsarga apavAda TAlI rojo apavAdakalpa kiMhAMi kahio nathI icchAI 3 bheda kalpiI utsargakalpanAmaiM cotho bheda kalpatA paNi kuNa nA kahai, tathA kevali vyavahArAnusAraI pratilekhanAdika kriyA paNi kevalonaI chaI te priichvu|| 93 // ( 94 ) bilavAsI manuSya paNi jAtismaraNAdikaI mAMsabhakSaNa atinidita jANo pariharaI chai, te mATaiM mAMsabhakSaNathI samyaktvano nAzaja huI ehavaM likhyuM chaI te na ghaTai, je gaTaiM mAMsabhakSaNanI pari paradArAgamana paNi mahAnidita chaiM tehathI satyakividyAdharapramukhanai jo samyaktva na gayUM to mAMsabhakSaNathI kRSNAdikanaM samyaktva na jAiM tihAM bAdhaka nthii|| 94 // mAMsAhAra narakAyurbandhasthAnaka chaiM te mATaiM tehanI anivatti samyaktva na huI ehavaM likhyu chai te na ghaTai, je mATaiM mahAraMbha mahAparigrahAdika paNi narakAyubaMdhasthAnaka chaiM tehanI anivRtti paNi jima kRSNAdikanaiM samyaktva chaI tima mAMsa bhakSaNanI anivRtti paNi samyaktva huI tihAM bAdhaka nathI // 15 // "tae Na se duvae rAyA kaMpillapura NaMgaraM aNupvavisai aNupavisittA viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvei uvakkhaDAvittA koDubiya purise saddAvei saddAvittA-evaM vayAsI gacchaha gaM tumhe (tubbhe ?) devANuppiyA ! viulaM asaNaM pANa
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.8 bola saMgraha khAimaM sAimaM suraM majjaM maMsaM pasannaM ca subahupupphaphalavatyagaMdhamallAla kAraM ca vAsudevappAmokkhANaM rAyasahassANaM AvAsesu sAharaha te vi sAharaMti tae NaM te vAsudevappAmokkhA viulaM asaNaM 4 jAvappasaNNaM asAemANaM 4 viharati" [jJA0 sU0 198] e SaSThAMgasUtra' varNanamAtra likhyaM chaiM, ima saddahatAM nAstikapaNuM thAiM, je mATaI svargAdi sUtra paNiM varNanamAtra kahatAM. kuNa nA kahaiM // 96 // ( 97 ) e sUtramA vAsudevanaiM mAMsaparibhoga te AjJA dvArAI jANavo AjJA paNi te te adhikArInI dvArAiM, paNi sAkSAt nahIM ehavo kalpanA karI chaite na ghaTai,-je mATaiM AsvAdanakriyAno anvaya vAsudeba pramukhanaiM kahiyo chai tehamAMthI vAsudevanai AjJAdvArAiM AsvAdanakriyAno anvaya kahii toM vAkyabheda thAi ehavo kalpanA zAstrajJa na karai / / 97 // ( 98 ) vidhipratiSThitaja pratimA juhAravI te tapAgacchanI ja paNi gacchAMtaranI nahIM ehavaM kahaI chaI te na ghaTaiM,--je mATaiM pratiSThAdikano sarva vidhi jotAM havaDAM pratimAvaMdananuM durlabhapaNuM hui tathA zrAddhavidhimAM AkAramAtra sarva pratimA vAMdavAnA akSara paNi cha; avidhi caitya vAMdatAM paNi vidhibahumAnAdika 1. naayaadhmmkhaa|
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha huI to avidhidoSa niranubandha hui ityAdika zrIharibhadrasUrinA graMthanaiM anusAraiM jANavU // 98 // . ( 99 ) gacchAMtarano veSadhArI jima vAMdavA yogya nahIM tima gacchAMtaranI pratimA vAMdavA yogya nahIM ehavaM kahai chai te na ghaTai je mATaiM liMgamAM guNadoSa-vicAraNA kahI chai paNa pratimA sarvazuddha rUpaja kahI yataH "jaiviya paDimAo jaha, muNiguNasaMkappakAraNaM liMgaM / ubhayamavi atthi liMge, Na ya paDimAsUbhayaM asthi // 1 // " -vaMdanakaniyuktau // 99 / / / 100 ) jA jayamANassa bhave, virAhaNA suttavihisamaggassa / sAhI iNijjaraphalA, abhatthavisohijuttassa // 1 // e gAthAmA apavAdapadapratyaya virAdhanA nirjarAhetu hui,. ehavaM piMDaniyuktivRtti vivariuM chaI te kuveSInaiM je ima kalpai chai je ihAM virAdhanApratibaMdhaka nathI jIvaghAtapariNAmajanyapaNAnaiM abhAvai varjanAbhiprAyopAdhinI apekSAI durbala chai te vatI te khoTuM,-je mATaiM e kalpanAI kadAcita anAbhogahiMsA aduSTa Avai paNi apavAdanI hiMsA aduSTa nAvai ti vAraiM malayagiri AcAryanA sAthaiM virodha thAiM te vicaarvu|| 10 //
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bola saMgraha ( 101 ) dRSTamaMDalanaI viSaI je sAdhu dosaI chai tapAgacchanA te TAlI bIjaI kSetra sAdhu nathI ehava kahai chai te na milaI,je mATaiM mahAnizitha duHSamA strotrAdikanaiM anusAra iM kSetrAMtaraI sAdhu sattA saMbhavaiM ehavu paramagurunu vacana chaI / / 101 / / ityAdika ghaNA bola vicAravAnA chai te suvihita gItArthanA vacanathI nirdhArInai samyaktvanI dRDhatA karavI // iti zrI 108 ekaso ATha bola upAdhyAyazrI jasavijayagaNikRtaM saMpUrNa / / ' .... saMvat 1744 varSe caitra vadi 10 vAra ravidine likhitaM zrIrAjanagaramadhye maMgalamastu / gaNi zrI Rdhivimala tata ziSya muni kItivimala lakhAvItaM bhadraM zrIsaMghanaiM / / 1 yaha grantha 101 bola para hI samApta ho jAtA hai| sambhavataH zeSa bola-prArambha ke 5 boloM ke samAna ho mUla prati meM naSTa ho gaye -sampAdaka
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAna-jalpa-paTTakA
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ nyAyavizArada-nyAyAcArya-mahopAdhyAyaH zrImadyazovijayajIgaNikRtaH zraddhAna-jalpa-paTTakaH [le0 saM0 1738] -:0: // 90 // saMvat 1738 varSe vaizAkhasita 7 gurau mahopAdhyAyazrIyazovijayagaNibhiH .. - 'zraddhAna-jalpapaTTako' likhyate smstprinntsmvaayyogym|| aparaM sAdhune gurugacchavAsa pramukha sthiti zuddhapaNe sAcavavo paNi aNasarateM nAmamAtrane'valaMbanaiM na rahavaM jemAhiM gurupAratantrya tehaja jJAnAdirUpa kahiuM chai / ____ tadukta "paJcAzake" - . ( 35 )
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAna-jalpa-paTTakaH gurupArataMtanANaM saddahaNaM eyasaMgaya ceva / itto u carittINaM mAsantusAdINaM' niddiDhaM // 1 // [paM0 110, 7] guru te 36 guNa saMyukta kAlocita mUlaguNa sahita athavA zuddha prarUpaka te mokSArAdhaka tIrthakara samAna jANavo / yataH guruguNarahio vi iha daDhavyo mUlaguNaviutto jo| Nau guNamatta vihINotti caMruddo udAharaNaM // 1 // titthayarasamo sUrI zuddhaM jo jiNamayaM payAsei / ANaM ca aikaMto so kAuriso na sppuriso||2|| jaiNA visakkaM kAuM samma jiNa bhAsiaM alu nnN| to samma bhAsijjA jahabhaNiyaM khINarAgehiM // 3 // tathA gItArtha nizrA vinA'gItArtha naI kriyA vyavahAra] gacchasthiti pravartAvatAM mahAdoSa kahyo ch| yata 'upadezamAlAyAm' jaM jayai agIyaccho jaM ca agoyaccha tissi u jyii| vaTTAvei gacchaM aNaMta saMsArio hoi // 1 // gItArtha te je jaghanyathI paNi [nizIthasUtracUNi paryanta) sakala sUtrano nirbAha karai / anaiM mAyI maSAvAdI na hoi, pakSapAto na hoI, niHzalyapaNaiM pravacana prruupi| ehavA guru 1. mAsatusAhINamuddiTha iti pAThAntaram /
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 zraddhAna-jalpa-paTTakaH gItArthanI nizrA vinA je ekAkI malinaveSa mAtraiM vicaraiM chaiM, potaiM loka melavI dezanA dii chai ane gItArthanI dezanAiM nAve, sajhAya mAMDali pramukha na sAcavai chai, gItArthanaI nityaiM, khAmaNAM vAMdaNAM AhAra nimantraNa pramukha vyavahAra na sAcavai, teha gItArthanA kIdhA zayyAtara pramukha na sAcavai, agotArtha thakA mahAnizIthAdikanA artha prakAzai, tathA vAMcai, tathA tattvArthAdika mahAzAstra vAMcI samA melavai, vAMdaNA devarAve teha paramArthai gItArtha pratyanIkaja hoi aNa saratai nizrApaNuM kahai te sarva samyaktva rahita jaannvaa| je mArTi liMgAcAra jJAna mAtra jJAna nahI malina beSa mAtraiM, kriyAvaMta nahI te bahu mAI musAvAI vyavahArAdika graMthaiM kahyA cha, ehavA je bAhya AcaraNa prazaMsai tehanI dezanA sAMbhalai chai / tenai guNavaMta paNuM saddahai tehanaiM mAThAM phala chai / yadukta "paJcAzake".. tesi bahumAraNeNaM ummggaannumoannaaannitthphlaa| tahA titthayarANAThiesu jutto ttha bahumANo // 1 // etale pAMca bolanA svAmI guru gaccha gItArtha nipekSa pravarte chai te jANivA iti bhAvaH / /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhAra sahasa zIlAMga ratha
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ nyAyAcArya nyAyavizArada mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI gaNivarya vircitaDhArasahasa zIlAMga ratha saMgraha-sAthe noMdha:- 17 mI 18 mI zatAbdimAM janatA gujarAtI je belI belatI hatI teja bolImAM gAthAonA artho lakhyA che. e vAMcavAthI e samaye zabda, kriyApada kevA sAnusvAra hRkSArAta, 3chArAnta pradhAna bolAtA hatA tenI jhAMkhI thaze. A kRtimAM je mUla gAthAo che te sAmAnya pheraphAra sAthe anyatra upalabdha hovAthI saMpUrNa racanA upAdhyAyajInI che ema kahevA karatAM upAdhyAyajI bhagavaMtanI agAdha buddhine sparza pAmelI che ema kahevuM vadhu yogya raheze. upAdhyAyajInI keTalIka kRtiomAM thoDuM ghaNuM AvuM darzana jevA maLe che. A kavi upAdhyAyajInI ja che evuM cekasa kahevA mATe upAdhyAyajInI bIjI kRtiomAM je purAvAo maLe che te AmAM nathI eTale ke nathI AmAM maMgalAcaraNa ke nathI emane mana khAsa upAsya evA bIja maMtrano ullekha, nathI antamAM prazasti ke nathI emanI khAsIyata mujaba granthAntaranA keI sAkSIbhUta pATho. - je prati uparathI presa kopI karIne chApI e prati upAdhyAyajInA svargagamana pachI 50 varasabAda lakhAyelI che. A badhA kAraNe AkharI satya zodhavuM rahyuM. ema savAla uThAvI zakAya ke te pachI zuM kAma chapAvI ? to ekaja kAraNe, pratinA antamAM yazovirga) nAmanI AgaLa mahopAdhyAya e zabda hato. sAmAnya rIte AvuM vizeSaNa nyAyavizAradathI oLakhAtA yaza vijayajI mATe ja vaparAya che evI janasamUhamAM prasiddhi che. -saMpAdaka,
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ upA.. zrI yazovijayajI viracita adAra sahasa zIlAMga rathanI gAthAno artha saMkSepa likhiI chaiM gAhA / / je no karaMti maNasA, Nijiya AhArasanA soiMdI / puDhavIkAyArambhe, khatijuA te muNi vaMde // 1 // ___ artha-'je no karaMti maNasA' kahitAM je na karaI marne karI, 'nijiyaM kahitAM jItyA chaI AhAra saMjJA anaI zrotre. driya kahatA kaNeMdriya jehaNe ehavA thakA pRthavIkAyanA AraMbha pratiiM, 'khaMtijuA' kahitA kSamA sahita te muni sAdhu prati hu~ vAMdauM // 1 // ___khaMti pramukha 10 padaI 10 gAthA thAiM khaMti juA pa pada vaSANyu / 'sa maddavA' kahatAM komalatA guNe karIne sahita // 2 // 'saajavA' kahatAM saralapaNA naI guNaI karIne sahita // 3 // 'mutti juA' ka0 vilobhtaa guNe karIneI sahita // 4 // 'tava juA' ka0 tapane guNaI karIne sahita // 5 // sasaMjamA' ka. saMyama ne guNaI karIne sahita // 6 // 'saJcajuA' ka0 satyaguNaiM karIne sahita // 7 // 'soajuA' ka0 zaucanaI guNeI karI sahita zauca tesyuM mana nirmalapaNuM bhAvazauca levu // 8 // akiMcaNa ka0 niHparigraha guNai karInaiM sahita // 9 // baMbhajuA ka0 brahmanaI guNe karIne sahita // 10 // e dasa pada pRthavIkAyanA AraMbhAdika 10 padasyuM guNatAM 100 gAthA thaaii|
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha pRthavIkAyano AraMbha pratiM na karaI e kahi // 1 // ima AukAyAraMbha ka0 apakAyanA AraMbha pratiM na karaI // 2 // te0 kahatAM teukAyanA AraMbha pratiM na karaI // 3 // vA0 ka. vAyukAyanA AraMbha prati na karaI // 4 // va0 ka0 vanaspatikAyanA AraMbha prati na karaI // 5 // beI0 ka0 beiMdriya AraMbha prati na karaI // 6 // te0ka0 teiMdrIyanA AraMbha prati na karai // 7 // cau0 ka0 cauriMdrInA AraMbhAdika pratiM na kareM // 8 // paM0 ka0 paMcedrIyanA AraMbha pratiM na kareM // 9 // ajIvakAyAraMbha kahetAM ajIvakAya je vastra-pAtra-pustakAdika. tehano je ajayaNAIletAM mUkatAM AraMbha te pratiM na karaI / / 10 // 'ninjiya soIdI naI ThAmai. nijiyaca khuMdI' ityAdika pATha kahatAM 500 gAthA hoI / te nijaya AhArasanna naI ThAmaI, nijia bhayasanna ityAdika kahatAM 2 hajAra (2000) gAthA thaaii| idriya 5 saMjJA 4 no artha prakaTa chii| e 2 hajAra (2000) gAthA, manaI na karaI, e pada aNa. mukatAM aavii| ima vayasA ka0 vacanaI kareM te padeM 2 hajAra (2000), taNuNA kahatAM kAyAi na kareM, padai paNi 2 hajAra (2000) milI chaha hajAra (6000) thAi' / jeno karati e padaI enI rIti (6000) chahajAra gAthA thaaii| ima je kAraMti na maNasA ityAdi 6 hajAra (6000) thaaii| kAraMti na kahatAM na karAvaha ima.je NumannaMti na maNasA ityAdi 6 hajAra (6000) thAI /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha . - 'naNumannaMti' kahatAM na annumodii| sarva milIne 18 hajAra gAthA zIlAMgarathanI guNavI [1] - [iti prathamaH zIlAMgarathagAthArthasaMkSepaH ] havaI AlocanAMgaratha (grantha)no artha saMkSepaI likhiye chaI gAhA // kayacausaraNo NANI, niyamiyaasaNoa nANaaiAraM / ' Aloisa puDhavijie, arihasamakkhaM khamAvemi // 1 // __ artha-kariyAM chaI 4-arihaMta 1, siddha 2, sAdhu 3, dharmakevalIno bhASyo 4 nAM zaraNa jehaNe ehavo thako-nANI ka. jJAnavaMta niyamita ka0 niyamamAMhiM ANyu chai / azana jeNaI ehavo thako jJAnanA aticAra prati AloiM naI pRthavIkAyanA jIva prati arihaMtamI sAkhi khamA chu // 1 // arihaMta sArSi. 1, siddha sArSi. 2. gaNadhara sArSi. 3, kevalInI sArSi. avadhijina sArSi, 5, manaH paryAya jina sASi. 6, zrutajina sArSi, 7. avadhijJAnI pramukha 3 te atizayavaMta mATaI sUtre jina kahI bolAvyA chaI, sAdhu sArSi.8, zrAvaka sArSi. 9, Atma sArSi. 10, // ___e (dasa) 10 padanI saMvAraNAyeM 10 gAthA te pRthavIkAyanA jIvanaiM ThAmaiM Au jIe ityAdika kahatAM 100 gAthAI / ihAM 10 iM ThAmaI jaNa saMghe ka0 sarvaloka saMghanaI khamAvInaiM / e artha kahavo / e so (100) gAthA jJAnAticAranA AloyaNa sAthiI AvA ima darzanAticAra, cAritrAcAra, tapAticAra vIryAticArasuM guNatAM 500 gAthA thAI /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha e 'niyamia asaNo' padasyuM te ThAmaI "niyamia pANo niyamia khAiyo niyamia sAimo" e pada pheravatAM) 2 hajAra (2000) gAthA nANI pada rASatAM thAI / nANI padane ThAma 'sammI' pada kahatAM valI 2 hajAra (2000) thAI | sammI kahatAM samyaktva sahita thako valI te ThAmaI caraNI kahatAM 2 hajAra (2000) gAthA thAi / caraNI kahatAM cAritravaMta thako sarva milIne 6 hajAra (6000 ) gAthA thAi / 8 'e kaya causaraNoM' e pada aNamukatAM te padana ThAmai' 'dukkaDa garahI' e pada kahatAM valI 6 hajAra gAthA thAi N / dukkaDa garahI kahatAM potAnAM pApanI niMdA karato thako / valI te pada mukI, te ThAmai' 'sukaDANumoi' e pada kahatAM 6 hajAra (6000) gAthA thAI / mukaDANumoI kahatAM potai sukRta kariyAM huI tehanI anumodanA karatA thako sarva milInai (18000) gAthA thaI / [ 2 ] [ iti dvitIya AlocanAMgarathagAthArthasaMkSepaH ] havas tapanA aMgano ratha vivarIi chai gAhA // avirayANa Na saNamaNo, maNasaMlINA sudavvataNukoso | appAhAroNudario, sitthatavo khIramavije // 1 // artha - upavAsAdika tapa vinA avirati chai / ( anazana) mana chai, jehanuM ehavo thako mana chai / saMlIna gupta jehanuM pahavo thako sudavva kahatAM bhalai dravyaI taNukoso kahatAM dehadamana karato / appA kahatAM - alpAhAra uNodarIno tapa karanAra thako, SIra vigai N nai varju chaM, ima SIra vigainai' ThAmai dahi vigai pramukha pada pheravatAM 10 gAthA // 1 //
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ - upA. zrI yazovijayajI viracita havaI sodha tapanaI ThAmi kavala tapa pramukha kahatAM 100 gAthA thAi', te 100 gAthA 5 uNodarIsyuM pheravatAM 500 gAthA thAi / e sudadha taNukoso e pada aNamukatAM / ima sukSetrasukAla subhASa saMyogai 2 hajAra (2000) / maNasaMlINo e pada sAthai, ima vayasaMlINo 2 hajAra (2000) / taNusaMlINo 2 hajAra / e pada pheravatAM 6 hajAra (6000) thAI / e avirayANasaNamaNo e pada sAthaI valI desaaNasaNamaNo e pada sAthii 6 hajAra dhAI-deza annanuM je anazana upavAsAdika te viSada mana che jehana ehavo e artha / valI savvaaNasaNamaNI e pada sAthai 6 hajAra (6000) sarva milI 18 hajAra (18000) // cha // [3] [ iti tRtIyaH tapoMgarathagAthArthasaMkSepaH ] uNodarI 5 jANavAnai gAthA likhai chai.--. gAhA // appAhAra (1) avaDhDhA (2), dubhAga (3) pattA (4) / tehava kiMcUNA (5) aTTha duvAlasa solasa cauvIsatahikatIsA ya // 2 // ATha kavala tAi alpAhAra 8, uNodarI 12, (tAi appArddha) uNodarI 16, tAi dubhAga uNodarI 24, tAi prApta uNodarI 31, tAi kiMcUNA uNodarI e puruSanai', stronai 27 kavala tAi jANavu // 2 //
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMNaratha ov 9 o // uNodarI tapa yantra // 3 11 12 15 16 4 10 14 17 28 19 25 26 27 28 21 22 29 30 7 8 23 24 31 .0 - alpAhAra uNodarI / apArddha uNodarI / dvibhAga uNodarI / prApta TaNodarI ! kiMciduNA uNodarI / havai' dazavidha cakravAla sAmAcArI rathanI gAthAno artha likhii' cheM- gAhA // maNagutto sannANI, pasamiya koho a iriyasamioa a / puDhavijie rakkhaMto, icchAkArI namo tassa / / 1 / / artha - mana guptivaMta, bhalA jJAnavaMta, prazamita kahitAM upazamAdi AMche krodha jeNai, pahavI pRthavIkAyanA jIvana rASato icchAkAra sAmAcArI sAcavato je sAdhu tehanai mAro namaskAra ho // 1 // icchAkArI nai ThAmi micchAkArI pramukha 10 pada saMcArai 10 gAthA | icchAkArA sAmAcArI te je icchAi kArya karavuM 1 | micchAkAra te je doSa lAgAi micchAmi dukkaDaM devuM, 2 / tathAkAra te je gItArthanuM vacana tahasi kara, 3 / Avassai jAtAM 4 | nisIhI AvatAM 5 / ApucchaNA koi kArya jAtA gurunai' pUchavuM 6 | prati pRcchati je vAravAra pUcha 7 / pUrva
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha gRhIta AhAra pANI pramukhaI sAdhuvaI nimaMtraQ te chaMdanA 8 / aNagrahii pahilA ja nimaMtra te nimaMtraNA 9 / upasaMpadA te je jJAnAdikanaI arthai nizrA karavI. 10 / e 10 gAthA puDhavi jie e pada rAkhatAM thaI 10 / ima Au jie ityAdika 10 padaI 100 gAthAI thAiM / e iriyAsamioe padasyuM, ima bhAsA samio ityAdika padasyuM guNatAM 500 / ee samiya koho e pada sAthai ima pasamiyamANo ityAdika 4 pada parAvRtti 2 hajAra (2000) e sannANI pada sAthi, ima samaddiTThI saccaraNI sAthai guNatAM 6 hajAra (6000) thaaii| saddiTTha kahatAM samyagdRSTI saJcaraNI kahatAM bhalA cAritravata e 6 hajAra (6000) maNagutto e pada sAthi, ima vayagutto e padasyuM guNatAM 18 hajAra (18000) gAthA thaaii| e sAmAcArI rathano artha sammattaM // cha / [4] [ iti caturthaH dazavidhacakravAlasAmAvArIrathagAthAthasaMkSepaH ] havai saMyama rathAMgano vivaro likhii chai - gAhA // hisai na sayaM maNasA, pehAsaMjamajuo suhariyAi / icchAkAreNa juo, jAvajIvaM puDhavIkArya pi // 1 // artha-hiMsai na sayaM ka0 potaI maNasAhiMsAnai karInai', pahA saMyama juo kahitAM prekSA saMyamaI sahita su, iriyA e ka.. bhalI IryA samiti, icchAkAreNa juo ka0 icchAkAra sAmAcArIi karIne sahita jAvajIvatAMI pRthivIkAyanaI ehavA sAdhuna namaskArai ho // 1 // puDhavikAya e ThAmai AukAyaM ityAdi parAvRtti karatAM 10 gAthA thaaii| ..
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha 48 icchAkAreNa juo e pada sAthaI ima micchAkAreNa juo ityAdika 10 padasyuM guNatAM 100 gAthA thAI / e su iriyA pada sAthaI bheda thayA / ima subhAsAe ityAdika 5 padasyu pheravatAM 500 gAtha thaaii| ___e bheda pehA saMyama juo e pada sAthaI, ima uvehA saMyama juo ityAdika 4 pada sAthai guNatAM 2 hajAra (2000) gAthA thaaii| pehA saMyaNa te je AMkhi joinaI bIjaharitAdika rahita sthanakaI hIDavu raheQ kriii| upekSAsaMyama ka0 gRhastha pApavyApAra karato hoI tehanI upekSA karavI, athavA sAdhusaMyamai sIdAtA hoI tehanI preraNA te prekSA, pAsatthAdika niddhaMsa vyApAra karatAM hoI tehageM uveSaq te upekSA saMyama, pagapramukhay rajoharaNai puMjavU, te pramArjanA saMyama, paraThavavu vidhi karavU, te pariSThApanA saMyama e 2 hajAra (2000) bheda maNasAe pada sAtheM, - ima vayasA, taNuNA e pada sAthiM guNatAM 6 hajAra (6000) gAthA thAI / e hiMsai Na sayaM e pada sAthaI, ima hiMsAvaI no maNasA me pada sAthaI 6 hajAra (6000), hisaMtaMNaNumannai e pada sAthai 6 hajAra sarva milI 18 hajAra (18000) gAthA thaaii| [5] iti saMyamarathAMga sammattaM // cha / [iti paJcamaH saMyamarathAMgagAthArthasaMkSepaH] havaI dharbharathano vicAra likhiI chaI
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 upA. zrI yazovijayajI viracita gAhA || udadisi nArijIvo, dANaM viaraha visAyavisayamaNo / puDhavI jie rakkhato, khaMtikhamo jAvajIvapi // 1 // artha - urddha disiM nAri jIvo ka0 strIno jIva dAnaprati viara kahatAM dii, visoya ka0 vigata gayA, soya kahatAM zroteMdriyanA viSaya jehathI ahavuM mana chai jehanuM pahavI thako pRthavIkAyanA jIvanai rAkhato / khaMti ka0 kSamAi karI parI - sahAdikano khamanAro jAva0 kahitAM jAvajIvatAMi tehanai namaskAra ho, ehavuM arthathI jANavuM // 1 // ima samaddavo sajato ityAdika pheravatAM 10 gAthA thAi / pa puDhavi jie e pada sAthi te ThAma Aujie ityAdika pada pheravatAM 100 gAthA thAi / evisoya visayamaNo e pada sAthi ima vicakkhu visayamaNo ityAdika padasyuM guNatAM 500 gAthA thAI / pa dANa thiM ima sIla pAlei tava maNutappai bhAvaM bhAvei e 4 syuM guNatAM 2 hajAra (2000) sIla pAlei kahatAM sIla pAlai / tavamaNutappa ka0 tapa tapa bhAvaM bhavii ka0 bhAvanA bhAva e 2 hajAra (2000) bheda nArI jIvo e pada sAtha AjyA ima purisa jIvo e pada sAthai 2 hajAra (2000) klIva jIvo e pada sAthe paNi 2 hajAra (2000) gAthA jANavI / sarva milI 6 hajAra (6000 ) thaI / e uThThadisie pada sAthai' ima aho disie pada sArthe 6 6 hajAra ( 6000) gAthA kahavI / imaja tiriya disi e T
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha pada sAthai 6 hajAra (6000) ima sarva milI 18 hajAra (18000) gAthA thAi // cha / / iti e dharmarathano vicAra sammattaM // [6] [ iti SaSThaH dharmarathagAthArthasaMkSepaH ] havaI zramaNa rathay vivaraNa kariI chaI gAhA // na haNei sayaM sAhU, maNasA AhAra sanna suMvuDao / soiMdi saMvaraNo, puDhavIjie khaMti saMpuNNo // 1 // ____ artha-etalai prakAraiM zramaNanA guNa saMpUrNa thAI / te gAthAiM guNiiM / na haNei kahatAM na haNaI sayaM ka. ApaNa sAhU ka0 mokSamArgano sAdhaNahAra yati, maNasA ka0 manai karInaI, AhAra sanna0 ka0............AhAra saMjJA jehathI ehavo etAvatA AhAra saMjJA saM0 rahita thako soiMdI ka0 zrotraMdriyano saMvaraNahAra, puDhavi jie ka0 pRthavikAyanA jIva pratiiM, khaMti saMpunno kaSi (khi) mAneM guNeM karIne pUrI chaiM // 1 // _khaMti saMpanno e ThAmaI maddavejutto ajjavejutto ityAdika pada pheravatAM 10 gAthA thaaii| te puDhavi jie 8 pada sAthaitihAM Aujie ityAdi 10 pada pheravatAM 100 gAthA thAiM / te soIdiya saMvaraNo e pada sAthai ima cakkhidiya saMvaraNo ityAdi 5 padasyuM guNatAM 5 zata (500) gAthA thAi / e AhAra sanna sAthe, ima bhaya sata sanna saMvaDio ityAdika 4 padasyuM guNatAM 2 hajAra (2000) gAthA thAI, pa bheda maNamA e padasyu thayA, ima vayasA taNuNA e padasyuM guNatAM 6 hajAra (6000) gAthA thaI /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ upA. zrI yazovijayajI viracita te na haNei sayaM sAhU e pada sAthaI', ima na haNaI, ima na haNAvei, haNaMta na samaNu manaI e padasyuM guNatAM 6 hajAra (6000) triguNA karatAM 18 hajAra (18000) gAthA thAI // cha i iti zramaNa ratha sammattaM // [7] [iti saptamaH zramaNarathagAthArthasaMkSepaH ] - havaI niMdA ratha vivarIi chaI gAhA // mohavaseNaM maNasA, deva bhave sadda asaNasannAe / jaM me baddhaM pAvaM, akhaMtimaMteNa taM nide // 1 // [8] ___ artha-moha vaseNaM maNasA ka0 mohanaI vasiM manaI karInai', devabhavanai viSaI zabda viSayathI, azana saMjJA ka0 AhArasaMjJA teNaI karInaI je maI bAMdhyu che pApa akhaMtima teNa ka. khimArahita thakaI taM niMde ka* te pApane huM niMdu chu / ima asaNasannAe e ThAmaI, bhae sannAe ityAdika pATha parAvRtti karatAM 100 gAthA thAi / pache saddanaI ThAmaiM rUpa pramukha pada detAM 100 paMca guNatAM 500 gAthA thAiM / eTalA bheda devabhave e padasyuM lAdhA / ima maNu abhave, ima tiriya bhave, ima narayabhave e pada e pAlarTi 2000 bheda thayA / e maNasAe padasyu ima vayasAkAyasA e pada 3 pheravatAM 6 hajAra (6000) bheda thayAM / e mohavaseNaM e padasyuM ima rAgavaseNaM, ima dosavaseNaM e pada prakSepaI 18 hajAra (18000) bheda thayA / moha kahitAM ajJAnarAga kahitAM icchAdosa ka. dveSa e pApa niMdAnA bheda jANavA / etalai niMdAratha sammattaM // cha // [8] . .. [ iti aSTamaH nindArathagAthArthasaMkSepaH ] .....
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhAra sahasa zITAMga ratha havai sAmAcArI rathay vivaraNa kIjaI chaI gAhA // bhadaM nANajuANaM, jaINa jiNavayaNa jiNathuIkarANaM / pANivahaNiyattANaM, icchAkoraM bhaNaMtANaM // 1 // [ 9 ] ___ artha -bhaI kA maMgalIka thAo, nANa0 ka0 jJAna sahita, jaINa ka0 yatinai, te yati kahevA chai jinavacananI stutinAM karaNahAra che, tathA jinanI stutinA karaNahAra chaI, tathA pANivahaNipattANaM kahatAM prANivadhathI nivA chai tathA icchAkAraM ka0 icchAkAra sAmAcArI prati bhaNatAM chaiM, icchAkAra sAmAcArInAM aMgIkaraNa karaNahAra cha, tehavAM yatInaI maMgalIka thAo // 7 // icchAkAraM bhaNaMtANaM e ThAmaI micchAkAraM bhaNatANaM ityAdika 10 pada pheravatAM 10 gAthA thAi / e pANivahANiyannANaM e pada sAthai tihAM aliyavayaNiyattANaM ityAdi 10 pada pheravatAM 100 gAthA thAI, te jiNathuIkarANaM e pada sAthai ima siddhathuikarANaM ityAdika pada pheravatAM 100 pada thAI ima 5 guNA karatAM 500 gAthA thAiM / te jiNaM vayaNa pada thAI ima pavayaNa ityAdika pada sAthaI 4 guNA karatAM 2 hajAra (2000), te nANa juANaM e pada sAthai, ima diTThI junnANa caraNa juANaM e pada sAthai guNatAM 6 hajAra (6000) thAI / e bhadaM e pada sAthai ima vuDI kittI e pada sArthi guNatAM 6 hajAra (6000) thAi / 3 ima guNA karatAM 18 hajAra (18000) gAthA thaai|| icchAkAra-te sarvatra kAya icchaM kahatAM / 1 / micchAkAraaparAdhaI micchAmi dukkaDaM detAM / 2 / tahakAra-te guruvacana 1 bhadraM nANajUvANaM jaINaM / itipAThAM.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 upA. zrI yazovijayajI viracita tahatti karatAM | 3| jAtAM - AvasiyA |4| AvatAM - nisIhiyA |5| ekavAra pUchatAM - ApUchaNA | 6 | vAraMvAra pUchatAM paDipUchanA || pUrva gRhIta azanAdikai nimaMtraNa karatAM chaMdaNA |8| pahalAM ja baharavA nimaMtraNA sAdhuna asanAdika nimaMtrai tihAM jAtA |9| jJAna-darzana- cAritrAdi karai arthe gacchAdinizrA teupasaMpadA || 10 // etale sAmAcArI ratha sampUrNaH // cha // 9 // [ iti navamaH sAmAcArIrathagAthArthasaMkSepa: ] haveM sajjhAya ratha vivaraNa kIjai chai - gAhA // nAruI dehavivegI aDDa vivajia suvAyaNio / guru-veyAvaccakaro, sujjhai AloiuM koi // 1 // [ 10 ] arthaH- nANaruI -kahitAM jJAnana viSe ruci che tehanI ehavo, dehavivegI ka0 dehavivekavaMta che jeha ehavo, aTTa vivajjia ka0 ArttadhyAna ane rodradhyAna karI vivarjita rahita cha', suvAyaNio kahatAM bhalI chaha vAcanA jehanai', guruve0 kahatAM gurunI veyAvaccano karaNahAra chaI, sujjhai0 ka0 zuddha thAi jIva AloyaNa prAyacchitta karInaiM koika // 1 // subbhai Aloiu e ThAmai' subbha paDikamaNao koI ityAdika 10 pada parAvRtiM 10 gAthA thAi / e gurunI veyAvacca karo e pada aNamukatAM vAyaga sussuma karo ityAdi 10 padasyuM guNatAM 100 gAthAthAi / te suvAyaNio e pada aNa chAMDatAM tihAM supucchaNio ityAdika 5 pada pheravatAM 500 gAthA thAi / te adR vivajjiya e pada sAthi, ima rudda vivajjiya ityAdika 4 padasyuM guNatAM 2 hajAra (2000) te dehavivegI e pada sAtha
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ upA. zrI yazovijayajI viracitA ima uvahivivegI sammatakasAI me 2 padasyuM pheravatAM 6 hajAra (6000) gAthA thaai| te nANaruI se pada sAthai', ima ja sammarUI, caraNa ruI, o pada 2 naI saMcAraI 6 trIguNe 18 hajAra (18000) gAthA thAI / / etale sajjhAya ratha saMpUrNa havau // 10 // [ iti dazamaH sajjhAyaratha (apara nAma 'taporatha') gAthArthasaMkSepaH] havaI saMsAra paribhramaNa rathanuM vivaraNa karIba chaha gAhA // uDDhadisi purisajIvo, kohI soiMdiyassa suhaheo / jo haNai puDhavIjIve, so saMsAraM paribhamai // 1 // [11] artha :- u8 disi parisa jIvo ka0 urvadisi puruSano jIva, kohI ka0 krodhI thako, soi diyassa ka0 zrotrendriyanA sukhanaI hetaI, jo haNai puDhavI jIve ka0 je haNaIpRthavIkAyanA jIvanaI', so saMsAra paribhamaIka0 te saMsAranai viSaI paribhramaNa kareM // 11 // so saMsAraM pavattei a ThAmi bhavATavI so na laMghe ityAdika kahatAM 10 gAthA hoi, te 10 no artha : 1, te saMsAra pratiM paribhramai / 2, te bhavATavI na ullaMghai / 3, te karma samagra pravartAvaI / 4, te dIrghasthiti pravAveM / 5, te tIvra rasa prvrtaavii| 6, te bahu pAsa pravartAvaI / 7, du.kha samudAyane vahaI (ahavo thayo jIva tinano aMta na karai / 8 sugatine na pAvaI / 9 bhAva ari kahitAM ataraMga bArI tehanaite pravartAvaI / 10, te jIva siddhinA sukha pratiM na pAmeM / __ dasa gAthA jo haNai puDhavI jio pada sAthai', ima jo haNai Aujia ityAdika sAthaI guNatAM 100 gAthA thAI / te
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ upA. zrI yazovijayajI viracita soi diassa he e pada sAtheM te ima cakkhidIyasya suhahereM, ityAdika pada sAtheM guNatAM so pAMce guNAM karatAM 500, te kohIe pada sAthai', ima mANI, ima mAI, ima lobhI, e pada sAthai guNatAM 2 hajAra (2000), e purisa jIvo e pada sAthaI, ima kIva jIvo nAri jIvo a pada sAthaIguNatAM 6 hajAra (6000) thAya, te uTThAdisi e pada sAthaI, ima tiriya disi, aho disi, o pada sAthai guNatAM 18 hajAra (18000) thAi ||ch|| etale saMsAra paribhramaNa ratha sammattaM |ch|| [ 12 ] [ iti ekAdazaH saMsAraparibhramaNarathagAthArthasaMkSepaH ] gAhA // havaI zubha lezyArathay vivaraNa kIjii chaijo teulesa maNasA, ubakkame upasamiya sammattA / nisaggarUI dharato, AgamadhAriM NamasAmi // 1 // [12] artha :- jo teulesa maNasA ka0 je tejolezyAnaI manaI upakrama anuyogadvAraI upazama samyaktvai nisarga ruci prati dharato hoI ehavA AgamadhAra pratiM namaskAra karUM chaM // 1 // __ Agamadhare ThAmi suagaNadhare ityAdika pada pheravatAM 10 gAthA thAiM, te nisaggarui pada aNamukatAM te ThAma uvosa ruiM dharaMto ityAdika 10 pada letAM 10, 10 guNA karii 100 gAthA thAi', te uvasa miyasammate me pada sAthaI', ima sAsANe sammate ityAdi 5 samyaktvasyUM guNatAM 500 gAthA thAI, te uvakkama anuyogadvAraI ima Nikkheve aNugame Naye (ye) pada pheravatAM 500 4 guNA karatAM 2 hajAra (2000), vayasA maNasA a ThAmi vayasA taNuNA me pada pheravatAM 6 hajAra (6000) te jo
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha 56 teU lesamaNA e pada sAthi, ima jo paulesa jo sukkalesa e padasyu 6 hajAra (6000) triguNA karatAM 18 hajAra (18000) thAi // e etale zubha lezyAruci ratha sammattaM // cha [12] [ iti dvAdazaH zubhalezyArucirathagAthArthasaMkSepaH ] have paJcakkhANarathay vivaraNa kIjaI chaI ___ gAhA // nANaviUviya maNasA piMDatthAjjJANa samAiyavayalIno / NavakArasahimaNAgayaM kayA karissAmi bhAveNaM // 1 // [13] artha-nANa viUviya maNasA kahitAM jJAnano jANanAra thako paNi piMDattha ka0 piMDastha dhyAna AnaI sAmAyika cAritra e bihumAM lIna thako navakAra sahita anAgata paJcakkhANa kivAraI karIsiM bhAvaIkarInaI ehavaM sAdhu ciMtavaI te jayapaMtI pattoM // 1 // e gAthA atikrAntAdika pada sAthiM guNatAM 10 gAthA thAI / nokArasI pramukha mAMhi paNi apekSAI 10 bheda anAgatAdi kahavAI jima navakAra sahisyu 10 bheda tima pauraSI pramukhasyu piNa 10 bheda, te dasa dasa guNita karatAM 100 gAthA thAi', te sAmAyika pramukha 5 cAritrasyuM guNatAM 500 gAthA thaaii| ima piMDasthAdika 4 dhyAnasyuM guNatAM 2 hajAra gAthA thAI', te maNasA e pada sAthai ima vayasA ima taNuNA 2 e pada sAthai guNatAM 2 hajAra (2000), triguNA karatAM 6 hajAra (6000) gAthA thAI / te nANa viUe pada sAthe, ima Agama viUya yutta viU e pada sAtheM guNatAM 18 hajAra gAthA thaaii| ihAM jJAna te avadhijJAnAdika, Agama te 10 pUrghAdika, sutta te bIju zrutajJAna levU / 3
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ upA. zrI yazovijayajI viracita athavA jJAna te arthajJAna, AgamasUtra te 2 sUtranA bheda jANavA // iti / etalaI paJcakkhANaratha saMpUrNa haba u / / 13 // [ iti trayodazaH pacakkhAgarathagAthasaMkSepaH / ] azubha lezyAtrikaratharnu vivaraNa kIjaI chaI gAhA // jo kiNhalesa maNasA, itthakahAI ya abhiggahavivajaM / / puDhavijie rakkheto, khaMtijue sAhU vaMdAmi // 1 // [14] artha-je kRSNa lezyAnai vazai strIkathA pramukha pramAda karavo, anai abhigraha mithyAtva dharavU te vivajonaI pRthavIkAyanA jIvanaI rAkhai, khimA sahita cha te sAdhunaI hU~ yAM, chu / namaskAra karUM chu // 1 // ihAM khimAdika dasa yatidharmasyu 10 gAthA thAi te pRthavIkAyAdika 10 nI rakSAnA pariNAmanAM 10 e pada sAthai guNatAM 100 gAthA thAi te 5 mithyAtvanAM TAlavAnAMje 5 pada te sAthe guNatAM 500 gAthA thaaii| te svIkathAdika 4 kathA varjavAnAM pariNAmanI 4 padasyuM guNatAM 2 hajAra (2000) gAthA thAiM / te maNasA 1, vayasA 2, kAyasA 3, e traNasyuM guNatAM 6 hajAra (6000) te, kRSNa lezyA sAthe, ima nIla lezyA, kApota lezyA sAthaI guNatAM 18 hajAra (18000) gAthA thAiM // etalei azubha lezyA trikano ratha saMpUrNa havao // 14 // [ iti caturdazaH azubhalezyAtrikarathagAthArthasaMkSepaH ]
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaDhArasahasa zIlAMga ratha haveM 10 kAma avasthA (aparanAma 'rAgatrika') rathanuM vivaraNa kIjaI chaI gAhA // je kAmarAgarahiA, maNasA devesu sadavisayaMmi / / ciMtAvatthaM Na gayA, khaMtiNuAte muNI vaMde // 1 // [15] ___ artha-je kAma rAga rahita thakA devatAmAMhi je zabda viSaya tihAM ciMtAvasthA pratiM na gyaa| khaMti juA kahatAM kSamA sahita munIzvara te prati hU~ vAMduM chu // 1 // khaMti juA e padanaIThAmaisamaddavA te muNI vaMde ityAdika 10 pada parAvRti karatAM 10 gAthA thAi, te ciMtAvasthA sAthaI ima darzanAvasthAdika 10 avasthAsyuM guNatAM 100 gAthA thAI, te 5 viSayasyuM 5 vAra pheravatAM 500 gAthA thAi / te devesu e ThAmaI, ima maNuesu gamaI ityAdika pada pheravatAM 2 hajAra gAthA thAi / yadyapi narakAdika zabdamAM ciMtAdika kAmAvasthA na hoi', rati na UpajaI te mATaI, to paNi te AlaMbana mana pariNAmai,mUDhanaI kAmAvasthocita saMklapa-vikalpano asaMbhava nahIM, te bhaNI e. bhAMgA saMbhavaI / uktaM ca yadasatsvapi jAyeta mUrcchayA cittaviplavaH // te 2 hajAra (2000) gAthA maNasA e pada sAthiM thAi / ima vacasA 2 taNuNAM 3 e pada saMcAraI 6 hajAra (6000) thAI / te je kAmarAgarahiyA e pada sAthai', ima je sneharAgarahiyA je diTThirAgarahiA e pada sAthiM guNatAM 18 hajAra (18000) gAthA thAI // cha / etale 10 kAmAvasthA (rAgatrika) ratha saMpUrNa havo // 15 // [ iti paJcadazaH kAmAvasthArathagAthArthasaMkSepaH]
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 59 upA. zrI yazovijayajI viracita ear iriyAvahI rathanuM vivaraNa kIjaI chaI gAhA // uvasamadhareNa maNasA, kohavimuko a iriyasamio / puDhavikAiajIvA, amiyA te khamAvemi // 1 // [16] artha - ubasamadhareNa ka0 upazamanuM dharaNahAra ehavuM cher3a jehanuM mana tei karInai', koha ka0 krodhaI, vimukta ka0 rahita thako, IryAsamiti thako pRthavIkAyanAM jIvane rakSA karato thako je abhihaNyA te pratiM khamAvuM chaM / / 1 // abhihayA e padane ThAmai vattiyA lesiyA ityAdi pada phera vatAM 10 gAthA thAi / te pRthavIkAyanA jIva sAthai ima apakAyAdikanI virAdhanA khamAvatAM 10 e 10 guNA karatAM 100 gAthA thAi / te pAMcasamitinAM pada saMcAratAM 500 gAthA thAi / te kohavimuko e pada sAthai ima mANa vimukko, mAyA- vimukko, lobha - vimukko e padano saMcAra karatAM 2 hajAra (2000) gAthA thAi / te maNasA e pada aNa mukatAM, ima vayasA taNuNA e pada saMcAra karatAM 6 hajAra ( 6000) gAthA thAi / te ubasamadhareNa maNasA e pada aNamukatAM ima savivegeNa maNasA, saMvaradhareNa maNasA e padanI parAvRtti 6 hajAra triguNA karatAM 18 hajAra gAthA thAi // etale iyavahI rathanuM sammatta havau // cha // 16 // [ iti SoDazaIyavahIrathagAthArthasaMkSepaH / " havai khAmaNA ratha vivarii chai // gAhA // caraNagaDa nANI, vajima asaNo a nANa aiAraM / Aloiya puDhavijie, khamittA jiNavaraM vaMde // 1 // [17 : 1 matAMtare - kaya causaraNo nANI niyamiya asaNo ya NANa aiAraM / aloiya puDhavIjie: arihasamakkhaM khamAvemi // 1 //
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha arthaH-'causaraNa0 cyArazaraNa prati pahuto gyAnI gyAnavaMta vajia asaNo kahatAM vajiTa chaiM, azana AhAra jeNai ehova thako jJAna aticAra prati AlonaI pRthavIkAyanA jIva prati khamAvInaI jinavara bhagavaMta vItarAga deva tIrthakara te prati vAMdUM chaM // 1 // jinavarane ThAmaI zivagata ityAdika pada pheravatAM 10 gAthA thaaii| jinavara kahatAM tIrthakara 1 zivagata kahitAM siddha 2, sUriMka0 AcArya 3, zrutadhara ka0 siddhAntanA dharaNahAra (upAdhyAya) 4, sAdhu ka0 mokSamAraganA sAdhaka munIzvara 5, caitya ka0 jina pratimA 6, vratadhara ka0 vratadhArI 7, dharma ka0 zrutavarma cAritradharma 8, pravacana ka0 jinazAsana 9, darzana ka0 samyaktva 10 e dasa gAthA Aloia puDhavi jie 5 pada sAthaiima Aloa, Au jie ityAdika pada sAthaI guNatAM 100 gAthA thAI / te jJAnAticAra sAtheM ima darzanAticArAdika 5 padanaI sacArai 500 gAthA thaai| te varjita azana pada sAthaI ima vajia pANoa ityAdi pada parAvRttiM 500 e 4 guNA karatAM 2 hajAra (2000) gAthA thaai| te nANI e sAthaIIma saDDhI viTao(?) e padasyuM guNatAM 6 hajAra (6000) gAthA thaai| te causaraNagao e pada sAthe ima garahia dukaDo aNumayaM sukaDo e pada sAthai guNatAM 18 hajAra (18000) gAthA thAi etaleM khAmaNAratha sammattaM // 17 [iti saptadazaH mithyA vimvaprAthAmikSepaH ] 1. dichi caraNI?
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 upA. zrI yazovijaya viracita havi mithyAtvaparihAranu ratha vivaraNa kIje chaI gAhA // dhammasthio vi maNuo, maNasA kohaM jiNinnuM kaMdappaM / / uggamadosamadhamme, dhammasanna pariharei // 1 // [18] artha---dharmArthI manuSyamaI karInai krodha prati jItInai kaMdarSika bhAvanA pariharInaI udgamadoSa pariharIne adharmai dharmasaMjJA pariharInai // 1 // ima dhamme adhammasannA ityAdika 10 pada pherai 10 gAthA thAte uggamadosaM e pada sAthiM, ima upAyaNAdosaM ityAdika / 10 pada guNatAM 100 gAthA thaai| te kaMdI bhAvanA sAtheM / ima kibbisi, AbhiogI, AsurI saMmohabhAvanAsyu guNatAM 500 gAthA thAI / te kohaM jiNinnu e padasAthai / ima mANaM mAya lobhaM parijiNintuM e pado pheravatAM 2 hajAra gAthA thAi / te maNasA e pada sAthai / ima vayasA kAyasA e pada sAthai guNatAM cha hajAra (6000) thaai| te dhammatthia pada sAthai / ima puNNatthI surakhogatthI e pada sAthiM guNatAM 18 hajAra (18000) gAthA thaai|| iti // e aDhAra-sahasa zIlAMgaratha lokabhASAi guNaNuM saMpUrNa hoi // 18 // [iti aSTAdazaH mithyAtvaparihArarathagAthArthasaMkSepaH ] 1mahopAdhyAyazrIyazovijayagaNiviracitAyAM // saMpUrNaH lie paM0 vinIta vijayagaNinA zrI sUryapure / saM0 1802 mAgasara vadi 13 // 1. hasta likhita pratinA anta jevI prazasti hoya che tevI ja mudrita karavAmAM Ave che. te rivAja mujaba ahIM prazasti noMdhI che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArasahasa zIlAMga ratha bAle buDDe naipuse ya, a~DDe teNe rAyAvagArI ya, umatte a adasaNe // kIbe a vAhie~ / 1 // 13 dose duTThe" a muTThe a, a~Natte jue a u baddhae a bhaiyaNa seha niSpheDi - Ai a|| 2 // " sArtha aDhArasahasa - zIlAMga - ratha " granthaH samAptaH // muniyazovijayena vi. saM. 2023 varSe saMzodhitaH sampAditazca // 62 IC
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ kUpadRSTAnta-vizadIkaraNa-prakaraNam
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ kUpadRSTAntavizadIkaraNa-granthasya mUlapAThaH namiUNa mahAvIraM tiryAsaMda - NamaMsiyaM mahAbhAgaM / visaIkaremi sammaM, davvathae kUvadiTTha taM kUva diTThataM // 1 // saparovayArajaNagaM, jaNAMNa jaha kUvakhaNaNamAiTTha / akasiNapavattagANaM, taha davvathao vi vio / / 2 / / Isi duTThatte jaM, eyasya navaMgivittikA reNaM / saMjovaNaM kathaM taM vihivirahe bhattimahikicca // 3 // iharA kaheMci vayaNa, kAyava he kaha Nu hojja pUyAe / na ya tAriso tavassI, jaMpai puvvAvaraviruddhaM // 4 // saMbhAvaraNe visaddo, diTTha toDanaNuguNo payaMsei / sAmaNNANumaIe, sUrI puNa aMsao bAhaM // 5 // duggayanArINAyA, jaivi pamANIkayA havai bhatI / tahavi ajayaNAjaNiA, hiMsA annANao hoi // 6 // suddhAsuddho jogo, eso vabahAradaMsaNAbhimao / NicchayaNao u Nicchai, jogajbhavasANamissattaM // 7 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ jai (a) vihijuyapUyAe, duTTattaM dvvmitthiNsaae| to AhAravihArappamuhaM sAhUNa kimidutttth|| 8 jAvaio AraMbho, tAvaiyaM dUSaNaMti gnnnnaae|| appattaM kaha jujjai, appaMpi visaM ca mArei // 9 / "kakkasavejjamasAyaM, baMdhai pANAivAyao jovo"| iya bhagavaIi bhaNiyaM, tA kaha pUyAi so doso // 10 // AraMbho di hu eso, haMdi aNAraMbhaotti nnaaynvo| bahaviraIe bhaNioM , jamakakkasaveyaNijjaM tu // 11 // dhuvabaMdhipAvaheuttaNa Na dadhvatthayaMmi hisaae| dhukbaMdhA jamasajjhA, tattaM iyareyarAsayayA // 12 /
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM zrInAkoDApArzvanAthAya namaH / nyAyavizArada-nyAyAcArya-zrImadyazovijayagariNa viracitaM // kUpadRSTAnta-vizadIkaraNa-prakaraNam / / -00 maMgalAcaraNam aindrazrIyatpadAbje viluThati satataM rAjahaMsIva yasya, dhyAnaM maktenidAnaM prabhavati ca yataH sarvavidyAvinodaH / zrImantaM vardhamAnaM tribhuvana-bhavanAbhoga-saubhAgya-lIlAvisphUrjatkevalazrIparicayarasikaM taM jinendraM bhajAmaH / / 1 // siddhAntasudhAsvAdI, paricita-cintAmaNi yollaasii| tatvavivekaM kurute nyAyAcAyauM yazovijayaH // 2 // tatreya miSTadevatA-namaskArapUrvakaM pratijJAgarbhA prathamagAthAmAhanamiUNa mahAvIraM, tiyasida-NamaMsiyaM mahAbhAgaM / visaIkaremi sammaM, davvathae kUvadidaitaM // 1 // TIkA-natvA mahAvIraM tridazennai maskRtaM, mahAbhAgaM= mahAnubhAvaM, mahatI AbhA=kevalajJAnazobhA tAM gacchati yaH sa tathA tamiti vaa| vizadIkaromi nizcitaprAmANya kajJAnaviSayatayA pradarzayAmi / samyaka =asambhAvanA-viparItabhAvanAnirAsena / dravyastave, svaparopakArajanakatvAnnirdoSatayA
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 [ kUpadRSTAnta 1 sAdhye iti zeSaH / kRpadRSTAntaM = avaTadRSTAntaM, 'dhUmavattvAdvahnimattayA sAdhye parvate mahAnasaM dRSTAnta' itivadayaM prayogaH / atra ca bhagavatazcatvAro mUlAtizayAH pratipAditAH / tathAhi mahAvIramityanena "vidArayati yatkarma, tapasA ca virAjate / tapovIryeNa yuktazca tasmAdvIra iti smRtaH // 1 // " iti niruktAt sakala pAyamUlabhUtakarmavidAraNakSamatapovIrya virAjamAnatvAbhidhAnAdapAyApagamAtizayaH 1 tridazendra namaskRtamityanena pUjAtizaya: 2, mahAbhAgamityanena jJAnAtizayaH pratipAditaH 3, vacanAtizayazca sAmarthya gamya iti 4 // 1 // , saparovayArajaNagaM, jaNANa jaha kUvakhaNaNamAiTTha // akasiNapavattagANaM, taha davvathao di viSNeo / 2 // TAkA yathAM janAnAM kupakhananaM nirmala jalotpAdanadvArA svaparopakArajanakamAdiSTam, evaM akRtsnapravarttakAnAM = kRtsnasaMyame'pravRttimatAM gRhiNAM dravyastavo'pi snAnapUjAdikaH karaNAnumodanadvAreNa svaparayoH puNyakAraNaM vijJeyaH / dRSTAnte upakAro dravyAtmA, dAntike ca bhAvAtmeti bhAvaH ||2|| nanviyaM yojanA'bhayadevasUriNaiva (caturtha) paJcAzakavRttau dUSitA'nyathAyojanA ca kRtA / tathA hi "nhANAivi jayaNAe, AraMbhavao guNAya niyameNaM / suhabhAva he uo khalu viSNeyaM kUvajAeNaM // 10 // snAnAdyapi dehazaucaprabhRtikamapi AstAM pUjArcAdi, AdizabdAdvilepanAdigrahaH, guNAyeti yoga:, yata1 . ita prArabhya dvitIyagAthArthasya pUrti yAvat paJcAzakavRttipAThaH / -
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 bizadIkaraNa0 gA0 2] nayA = rakSayituM zakyajovarakSaNa rUpayA / tatkiM sAdhorapItyAza yAha-ArambhavataH svajanadhanagehAdinimittaM kRSyAdikarmabhiH pRthivyAdijIvApamardayuktasya gRhiNa ityarthaH / na punaH sAdhoH, tasya sarvasAvadyayogaviratatvAdbhAvastavA rUDhatvAcca / bhAvastavArUDhasya hi snAnAdipUrvakadravyasta vo'nAdeya eva, bhAvastavArthameva tasyAzrayaNIyatvAttasya ca svata eva siddhatvAt / imaM cArtha prakaraNAntare svayameva vakSyatIti / guNAya =puNyabandha-lakSaNopakArAya, niyamena == avazyambhAvena / atha kathaM svarUpeNa sadoSamapyArambhiNo guNAyetyAha - 'suhabhAvahe uo' tti luptabhAvapratyayatvena nirdazasya, zubhabhAvahetutvAt ==prazastabhAvanibandhanatvAjjinapUjArthasnAnAdeH, anubhavanti ca kecitsna!napUrvaka jinArcanaM vidadhAnAH zubhabhAvamiti / khalukyiAlaGkAre, vijJeyaM =jJAtavyam / atha guNakaratvamasya zubhabhAvahetutvAtkathamiva jJeyamityAha-kUpajJAtena =avaTodAharaNena / iha caivaM sAdhanaprayogaH 'guNa kara madhikAriNaH kiJcitsadoSamapi snAnAdi, viziSTazubhabhAvahetutvAd, yad viziSTazubhabhAvahetubhUtaM tad guNakaraM dRSTaM yathA kUpakhananaM, viziSTa zubhabhAva hetuzca yatanayA snAnAdi, tato guNakaramiti' / kUpavananapakSe zubhabhAvaH tRSNA. divyudAsenA''nandAdya vaaptiriti| idamuktaM bhavati, yathA kUpakhananaM zramatRSNAkardamopalepAdidoSaduSTamapi jalotpattAvanantaroktadoSAnapohya svopakArAya ca bhavatyevaM snAnAdikamapyArambhadoSamapohya zubhAdhyavasAyotpAdanena viziSTAzubhakarma nirjara
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ [kUpadRSTAntaNapuNyabandhakAraNaM bhavatIti / ___ iha kecinmanyante- pUjArthasnAnAdikaraNakAle'pi nirmalajalakalpazubhAdhyavasAyasya vidyamAnatvena kardamalepAdikalpapApAbhAvAdviSamamidamudAharaNam, tataH kiledamitthaM yojanIyaM yathA kUpakhananaM svaparopakArAya bhavatyevaM snAnapUjAdikaM karaNAnumodanadvAreNa svaparayoH puNya kAraNaM syAditi / na caitadAgamAnupAti, yato dharmArthapravRttAvapyArambhajanitasyAlpasya pApasyeSTatvAt , kathamanyathA bhagavatyAmuktaM "tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA paDihayapaccakkhAyapAvakammaM aphAsueNa aNesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAbhemANe bhaMte ! kiM kajjai ? goyamA ! appe pAve kamme bahuta rayA se NijjarA kjji'| tathA glAnapraticaraNAnantaraM paJcakalyANaka prAyazcittapratipatti. rapi kayaM syAt ? ityalaM prasaGgeneti gAthArtha iti" // 2 // tadetanniha nuvatAM kUpadRSTAntavizadIkaraNaM kAkapakSavizadIkaraNavadupahAsapAtratAmabhivyanakti, svasammatAbhiyuktavacanaviruddhatvAdityAzaGkAyAM nAbhiyuktavacana virodho bodhonmukhAnAmavabhAsate, tasya bhinnatAtparyakatvAdityAzayavAnAha Isi duTutte jaM, eyassa navaMgivittikAreNaM / saMjoyaNaM kayaM taM, vihivirahe bhattimahikica // 3 // TokA-ISaduSTatve=alpapApabahunirjarAkAraNatve, yad etasya-kUpadRSTAntasya, navAGgIvRttikAreNa zrIabhayadevasUriNA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa0 gA0 3-4 ] 71 paJcAzakASTakavRttyAdau ( saMyojanaM kRtaM), tadvidhivirahe = yatanAdivaikalye, bhaktimAtramadhikRtya / vidhibhaktyAdisAkalye tu svarUpamapi pApaM vaktumazakyameveti bhAvaH // 3 // kathamayamAzayaH sUrerjJAta iti cet ?, tatrAha - iharA 'ka' haMci' vayaNaM, kAyavahe kaha gu hojja pUyAe / na ya tArisI tavassI, jaMpai puNvAvaraviruddhaM // 4 // TIkA - itarathA sUreruktAzayAbhAve, pUjAyAM kAyavadhe 'kathaJcid' vacanaM kathaM nu bhavet ? na kathaJcidityarthaH / na ca tAdRzastapasvI pUrvAparaviruddhaM vacanaM jalpati / tasmAdISaddoSaduSTaM jinapUjAdikaM vidhivirabhaktikAlInameva grAhyamityAzaya eva yuktaH / ayaM bhAvaH - pUjApaJcAzake jinAcaMne kAyavadhena pratikruSTena duSTatvAtkathaM parizuddhatvamityAzaGkAyAm " bhaNNai jiNapUjAe, kAyavaho jaivi hoi u kahaMci / tahavi taI parisuddhA, gihINa kutrAharaNajogA / / 42 / / " iti zrIharibhadrasUribhissamAhitam / tatra 'yatanAvizeSeNa pravartamAnasya sarvathApi na bhavatIti darzanArthaM kathaJcidgrahaNamityabhayadevasUribhirvyAkhyAtam tena vidhiviraha eva kAyavadhaH paryavasyati / "pramAdayomena prANavyaparopaNaM hiMse" ti tatvArthokta hiMsAlakSaNasadbhAvAt hiMsArUpasyaiva kAyavadhasyAtra pratiSedhyatvAt / jalapuSpopanayanAdirUpasya ca pUjAbhyantarIbhUtasya / 1. pUjApaJcAzake haribhadrasUrivacanamidam / [ gA0 42 ]
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 . [ kUpadRSTAnta .. "dehAdinimittaM pi hu je kAyavahaM mi taha payaTTanti / jiNapUAkAyavahaMmi tesimapavattaNaM moho' [pU0 45] / ityAdinA upatyakaraNasyApyanujJAnAt , apravRttinindArthavAdasya vidhyAkSepakatvAt / vidhispaSTe ca niSedhAnavakAzAt / yadi ca vidhisAmagrye'pi puSpajalopahArAdirUpahiMsAdoSo'tra parigaNyeta, tadA tasya pUjA nAntarIyakatvena "kAyavaho jaivi hoi u kahaMci" ti nAvakSyadAcAryaH, kintu "kAyavaho hoi jahavi niyameNa mityevA'vakSyat / api ca padArtha-vAkyArtha-mahAvAkyArtha-aidamparthivicAraNAyAM hiMsAsAmAnyasya niSedhasya avidhiniSedhaparatAyA eva vyavasthitatvAt vidhisAmagrye na hiMsAdoSaH, anyathA caityagRha-locakaraNAdau tatsambhavo dunivAra ityaadisuukssmmiikssitmupdeshpdaadau| ___ etena "kahanna bhante jIvA appAuttAe kammaM pagareMti ? pANe aiva ittA, musaM vaittA, tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA aphAsueNaM aNesaNijjeNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM paDilAbhittA evaM khalu jIvA appAuyattAe kammaM pagaranti" ityatra adhyavasAyavizeSAdetattrayaM jaghanyAyuHphala miti vyaakhyaay(tm)| anye tu yo jIvo jinasAdhuguNa pakSapAtitayA tatpUjArtha pRthivyAdyArambheNa svabhANDAsatyotkarSaNAdinA AdhAkarmAdikaraNena ca prANAtipAtAdiSu vartate tasya vadhAdiviratinira1. a0 7, suu08|
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa0 gA0] vadyadAnanimittAyuSkApekSayeyamalpAyuSkatA'vaseyA, avizeSaNatve'pi sUtrasya prANAtipAtAdivizeSasya avazyaM vAcyatvAt, anyathetastRtIyasUtre prANAtipAtAditaH azubhadIrghAyuSkatAvacanAnupapatteH / na hi sAmAnya heto: kAryavaiSamyaM yujyate / api ca alpatarapApabahuta ranirjarAhetutAyA azuddhadAne abhidhAsyamAnatvAd neveyaM kSullakabhavagrahaNarUpA alpAyuSkatA / na hi svalpapApabahunirjarAnibandhanasyAnuSThAnasya kSullakabhavagrahaNanimittatA sambhAvyate jinapUjAdyanuSThAnasyA'pi tathAtvaprasaGgAditi vyAkhyAne'pi vidhivaikalyavatyeva jinapUjA grAhya ti drssttvym| azuddhadAnAdidRSTAntaiH kriyamANAyA jinapUjAyA vidhizuddhAyA grahaNAnaucityAt / 'kAUNa jiNAyaNehi maNDiyaM sayalameiNIvI dANAica ukkeNa vi suThu vi gacchijja accugraM na parao" ti mahAnisIthe sAmAnyato jinapUjAyA dAnAdicatuSkatulyaphalakatvopadezena vizeSe vizeSasyaiva aupamyaucityAt / kiJca"saMviggabhAviyANaM, luddhydidvaitbhaaviyaannNc| muttUNakhittakAlaM, bhAvaM ca kahaMti suddha cha / ' tyetatparyAlocanayA lubdhakadRSTAntabhAvitAnAmAgamArthA'vyu 1. bR0 ka0 bhA0 gA0 1607 /
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kUpadRSTAntatpannAnAmeva azuddhadAnasambhavastAdRzAnAmeva ca jinapUjAsambhavo'pi vidhivaikalyavAneva sambhavatIti / ___ yattu-'guNavate pAtrAya (yA)'prAsukAdidravyadAne cAritrakAyopaSTambhAnnirjarA, vyavahArato jIvaghAtena cAritrabAdhanAcca pApaM karma, tatra svahetusAmarthyA(tyA)pekSayA bahutarA (nirjarA) nirjarApekSayA ca alpataraM pApaM bhavati tacca kAraNa eva, yata uktaM "saMtharaNaMmi asuddhaM dunna vi giha gaMtadaM (?di) tayANa'hiyaM / AuradiTThateNaM taM ceva hiyaM asaMtharaNe"1 tadgItArthAnyatarapadabaikalya eva yujyate, tatsAkalye svalpasyApi pApasyA'sambhavAt, vyavahArato bAdhakasyAbAdhakatvAt / svahetusAmarthyasya dravyabhAvAbhyAmupapatteH / ayamevAtidezo vidhizuddhajinapUjAyAM draSTavyaH / anyastvakAraNe'pi guNavatpAtrAyAprAsukAdidAne pariNAmavazAt bahutarA nirjarA alpataraM ca pApakarmeti ca pratipAditam, pariNAmaprAmANyAt / "saMtharaNaMmI." tyAdI azuddhaM dvayorapi dAtRgRhItrorahitAyeti ca vyavahArataH saMyamavirAdhakatvAt / dAyakasya lubdhakadRSTAntabhAvitatvenAvyutpannatvena ca devagato zubhAlpA''yuSkatAnimittatvAditi yojitam / ayamatidezo'vyuttyu(tpa)nnIyapUjAyAM dRSTavya iti // 4 // tadidamakhilammanasikRtyAha1. nizIthabhASya0 gA0 1650 /
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa0 gA0 5-6] sambhAvaNe visaddo, vidruto'naNuguNo payaMsei / sAmaNNANumaIe, sUrI puNa aMsao bAhaM // 5 // TokA-sadoSamapi snAnAdi (dI)tyatrApizabdaH sambhAvane, tena (na) sarva sadoSameva, yatanAdisattve bhAvotkarSe doSAbhAvAt / dRSTAnto'zuddhadAnarUpaH zuddhajinapUjAyAmananuguNo'nanukUlaH / sUriH =abhayadevasUriH punaH, sAmAnyAnumitau-snAnatvapUjAtvAdyabacchedena nirdoSatvAnumatau "na caitadA''gamAnupAtI" tyAdinA aMzato bAdhaM pradarzayati / vidhivirahitAyAH pUjAyAH kardamopalepAditulyo'lpadoSo duSTatvAt / bhavati cAMzato bAdhapratisandhAne'vacchedakAvacchedenA'numitipratibandhaH / sAmAnAdhikaraNyenAnumitau tu nAyamapi doSa iti vibhAvanIyaM sudhobhiH // 5 // nanu parimANa (NAma)prAmANye vidhigaiguNye'pi ko doSa ityAzaGkyAha duggayanArINAyA, jaivi pamANIkayA havai bhttii| tahavi ajayaNAjaNiA, hiMsA annANo hoI // 6 // TIkA-durgatanArIjJAtAd yadyapi pramANIkRtA bhavati bhaktiH, tathApi ayatanAjanitA hiMsA'jJAnato bhavati, 'pramAdAnAbhogAbhyAM prANabhUtAni hinastIti vacanAt / tathA ca tatra AcAryoktiH kUpadRSTAnta upatiSThata eva / avyutpattyayatanAjanitasya doSasyottarazubhabhAvadRSTaya va zodhayituM zakyatvAt / bhaktyanuSThAnamapi avidhidoSaM niranubandhIkRtya paramparayA muktijanaka
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ - [kUpaSTAntamiti kecid avte| haribhadrAcAryAstu "abhyudayaphale cAye nizreyasasAdhane tathA carame" [So0 10] ityAhuH / Aye = protibhaktyanuSThAne, carame= vacanA'saGgAnuSThAne / ___ durgatanArIjJAtaM caivaM-zrImanmahAvIravarddhamAnasvAmI ikSvAkukulanandanaH prasiddha siddhArthapArthivaputraH putrIyitanikhilabhuvanajano janita janamanazcamatkAraguNagrAmo grAmAka ranagarapRthu pRthivIM viharannanyadA kadAcitkAkandInAmikAyAM puri samAjagAma / tatra cA'maracaravisaraviracitasamavasaraNamadhyamavartini bhagavati dharmadezanAM vidadhati nAnAvidhayAnavAhanasamArUDhaprauDhapattiparigate sindhuraskandhamadhiSThite chatracchannanabhaHsthale mAgadhodgItaguNagaNe bherIbhAGkArabharitAmbaratale narapatau tathA tadvidhavaravaizyAdikapurajane tathA gandhadhUpapaTala prabhRtipUjApadArthavya grakarakiGkarInikaraparigate vividhavasanAbharaNaramaNIyatarazarIre nagaranArInikare bhagavato vandanAthaM vrajati sati ekayA vRddhadaridrayoSitA jalendhanAdyarthaM bahinirgatayA kazcinnaraH pRSTaH kvA'yaM loka ekamukhastvaritaM yAti ? tenoktaM jagadekabAndhavasya dehinAM jarAmaraNarogazokadaurgatyAdiduHkha chidurasya zrImanmahAvIrasya vandanapUjanAdyartham / tatastacchravaNAt tasyA bhagavati bhaktirabhavat / acintayacca, ahamapi bhagavataH pUjArthaM yatnaM karomi, kevalamahamatidurgatA puNyarahitA vihitapUjAGgavajiteti / tato'raNyA''dRSTAni mudhA labhyAni sinduvArakusumAni svayameva gRhItvA bhaktibharanirbharAGgI 'aho ! dhanyA puNyA kRtArthA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa0 gA06 ]] 77 kRtalakSaNA, sulabdhaM mama janma, jIvitaphalaM cAhamavApam' iti bhAvanayA pulakakaNTakitakAyA pramodajalaplAvitakapolA bhagavantaM prati prayAntI samavasaraNakAnanayorantarAla eva vRddhatayA kSINAyuSkatayA ca jhagiti paJcatvamupagatA / tataH sA vihitapUjApraNidhAnollasitamAnasatayA devatvamavAptavatI / tatastasyAH kalevaramavanipoThaloThitamavalokyA'nukampAparItAnta:karaNo loko mUchiteyamiti manyamAno'mbhasA sissec| tatastAmaparispandAmavalokya loko bhagavantaM papraccha, "bhagavan ! asau vRddhA kiM mRtota jIvatIti ?" bhagavAMstu vyAjahAra yathA"mRtA'sau devatvaM caavaaptaa"| tataH paryAptibhAvamupAgatya prayuktAvadhi: pUrvabhavAnubhUtamavagamya madvandanArthamAgataH, sa cAyaM matpurovartI deva iti / tato bhagavadabhihitamidamanuzrutya samastaH sa samavasaraNadharaNIgato janaH paramaM vismayamagamat / yathA-- "aho pUjApraNidhAnamAtreNApi kathamamaratAmavAptAsAviti" tato bhagavAngambhIrAM dharmakathAmakathayat, yathA-stoko'pi zubhAdhyavasAyo viziSTaguNapAtraviSayo mahAphalo bhavati / ytH| "ikkaMpi udagabindu, jaha pakkhittaM mahAsamuiMmi / jAe akkhayamevaM, pUyAvi jiNesu vinneyA / / uttamaguNabahumANo, payamuttamasattamajjhayAraMmi / uttamadhammapasiddho, pUyAe jiNavariMdANaM / / [pUjA-paJcA0 gA0 47-48] iti /
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 [ kUpahaSTAntatato bhagavAMstatsambandhinaM bhAvibhavavyatikaramakathayat / yathA= ayaM durgatanArIjIvo devasukhAnyanubhUya tatazcyutaH san kanakapure nagare kanakadhvajo nAma na po bhaviSyati / sa ca kadAcitprAjya rAjyasukhamanubhavan maNDUkaM sarpaNa, sapaM kurareNa, kuraramajagareNa, tamapi mahAhinA grasyamAnamavalokya bhAvayiSyati, yathA-"ete maNDUkAdayaH parasparaM asamAnA mahAhermu khamavazA vizanti, eva. mete'pi janA balavanto durbalAn yathAbalaM bAdhayanto yamarAjamukhaM vizanti" iti bhAvayaMzca pratyekabuddho bhaviSyati / tato rAjyasampadamavadhUya zramaNatvamupagamya devatvamavApsyati / evaM bhavaparamparayA'yodhyAyA nagaryAH zakrAvatAranAmni caitye kevalazriyamavApya setsyati" iti gAthArthaH // 6 // . yatanAM cAtra snAnapUjAdigatAmitthamAdizanti"bhUmIpehaNajala-cchANaNAi jayaNA u hoi nhaannaado| etto visuddhabhAvo, aNuhavasiddhoccia buhANaM" / tathA "eso ceva ihaM vihi-visesao sabvameva jatteNaM / jaha rehaMti taha samma, kAyavyamaNaNNaciTheNaM / / vattheNa baMdhiLaNaM, NAsaM ahavA jahA samAhIe / vajjeyavvaM tu tahA, dehammi bi kaMDuyaNamAi // " [pUjApaJcAzake gA. 11-19-20] // ityAdi /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa0 gA.] 76 nanvevaM vidhyaMze'zuddho bhaktyaMze ca zuddho yogaH prAptaH, tathA ca kathaM na tata ekavidhakarmabandhaH ? na ca mizraM karma zAstra proktaM yena mizrAttato mizraM kama badhyetetyAzaGkAyAmAha suddhAsuddho jogo, eso vvhaardNsnnaabhimo| NicchayaNao u riNacchaI, jogajjhavasANamissattaM // 7 // TIkA-eSa durgatanArIsadRzAnAM jIvAnAM vidhivaidhurye'pi bhaktikAlono jinapUjAyogaH azuddhadAnAdivacchuddhAzuddhaH= AMzikazuddhayazuddhivAn vyavahAradarzanasya vyavahAranayasya abhimataH / tatazca vAgvyavahAramAtrasiddharnAnyatphalam / nizcayanayastu yogA(gena)dhyavasAyasthAnAnAM mizratvaM necchati, azubharUpANAM zubharUpANAM ca zAstre pratipAdanAta tRtIyarAzerakathanAditi spaSTaM mahAbhASye / nanu(na ca)samUhAlambanopayogarUpasyAdhyavasAyasya sambhavAt kathaM tadapratipAdana miti vAcyam, samUhAlambanajJAnasya vizeSaNIyatvAd, vidhyopayikasya viziSTopayogasyaivamadhikRtatvAditi yuktamutpazyAmaH / tathA cAvidhyaMze utkaTatve'zuddha eva, bhaktyaMze punarutkaTatve zuddha eva yoga ityetanmate ekasmAdyogAdekadaika eva bandhaH bandhakAlasya pradIrghatvAt pariNAmaparAvRttyA ca mizratvaM bhAvanIyam / ekadhArArUDhe tu bhaktibhAve'vidhi doSo'pi niranubandhatayA davyarUpatAmaznuvaMstatra bhagna ivAvatiSThate / ekadhArArUDhe'vidhi
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 [ kUpadRSTAntabhAve'pavidhibhaktiparyavasAyini vidhipakSAduSakatAmapya sahamAne bhaktibhAvas ?sya) tathA avidhiyutasya viSaye'pyarcanAderbhAvasta. vAhetutvena na dravyastavatvamiti prati danAditi viveckaaH||7|| ___ nanu kimityevamavidhiyutabhaktikarmaNo vyavahArato nizcayato vA bandhapradIrgha kAlApekSayA mitratvamucyate, yAvatA dravyahiMsayaiva jalapuSpAdijovopamardarUpayA mizratva mucyatAm, uttarakAlikacaityavandanAdibhAvastavena tadoSApanayanA kUpa dRSTAntopapaneH ? ityAzaGkAyAmAha--- jai (a) vihijuyapUyAe, daTTattaM ddhvmitthiNsaae| to AhAravihArappamuhaM sAhUNa kimaDheM // 8 // TIkA-yadi (dya) vidhiyutapUjAyAM - vidhiyutabhaktikarmaNi, dravyamA hiMsayA duSTatvaM syAt, 'to' titahi-sAdhUnAmAhAravihArapramukhaM kima duSTa mucyate ? tadapi dRSTameva vaktumucitam , tatrApi dravyAhiMsAdoSasyAvaja nIyatvAt / yatanayA tatra na doSa iti cet ? atrApi kiM na tathA ! jinapUjAdI dravyahiMsAyA asadArambhapravRttinivRttiphalatvenAhiMsA rUpatvAt / taduktam "asadAraMbhapavattA, jaM ca gihI teNa tesi vinnnneyaa| taNNivvitiphalacciya, esA paribhAvaNIya miNaM // 1 // " (pU0paJcA0 43) vyAkhyA-asadArambhapravRtAH=prANyupamardana hetutvenAzobhana kRSyAdivyApAraprasaktAH, yadyasmAddhetoH, cazabdaH samuccaye,
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadokaraNa0 gA0] gRhiNaH = gRhasthAH, tena hetunA, teSAM gRhiNAM, vijJeyAH= jJAtavyAH, tannivRtti phalaiva dehagehAdinimittajIvopamardanarUpAzubhArambha nivRtiprayojanaiva / bhavati hi jinapUjA janitabhAvavizuddhiprakarSeNa cAritramohanIyakSayopazamasadbhAvAtkAlenAsadArambhebhyo nivRttiH| tathA jinapUjApravRttikAle cA'sadArambhANAmasambhavAt zubhabhAvasambhavAcca tannivRttiphalA'sau bhavatItyucyate / eSA = jina pUjA, paribhAvanIyaM = paryAlocanIyam, idaM jinapUjAyA asadArambhanivartanaphalatvaM bhavadbhirapi, yenAvabudhya tathaiva pratipadyate, iti gAthArthaH" iti paJcAzaka vRttii| 'yatanAto na ca hiMsA, yasmAdeSeva tnnivRttiphlaa| tadadhika nivRttibhAvAdvihitamato'duSTametaditi // 16 // " [SoDa0 6] ata evA''pekSikAlpAyuSkatAdhikAre "nanvevaM prANAtipAtamRSAvAdAvaprAsukadAnaM ca kartavyatAmApannamiti cet ? ApadyatAM nAma bhUmikAvizeSApekSayA, ko doSaH ? ata eva yatidharmA'zaktAnAM dravyastavadvAreNa prANAtipAtAdau pravRttiH pravacane prokte'' ti bhagavatIvRttAvuktam / atra yatidharmAzaktatvam asadArambhapravRttatvam adhikArivizeSaNaM draSTavyam / kUpajJAtAnyathAnupapattyA pUjAdikAle dravyAhiMsAjanitaM pApamavarjanIyameva, AjJAyogAdAhAravihArAdikaM sAdhUnAM na duSTamiti cet ?
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 [ kUpadRSTAntaatrApi parimitasaM bAra phala kasvArthavAdenAnukampAdavivAjJAyogaH kiM na kalpyate ? uktaM hi-saMsArapratanutAkAraNatvaM dravyastavasya, tatra dAnAdicatuSkatulya phalatvapadorNanamapyatropaSTambhakameva // 8 // atha 'dravyasto yAvAnArambhamtAvatyApami'tyatra sthUlAnpapattimAha jAvaio AraMbho, tAvaiyaM dUSaNaMti gnnnnaae| appattaM kaha jujjai, appapi visaM ca mArei // 9 // TIkA-dravya stave yAvAnArambhastAvadUSaNamiti gaNanAyAM kriyamANAyAM, RjusUtranaye pratijIvaM bhinnabhinna hiMsA''zrayaNA dasaGa khyajIvaviSaya ArambhaH eka bhagavadviSayA ca bhaktiriti alpapApabahutaranirjarAkAraNatvaM sarvathA'nupapannam / AtmarUpahiMsA'hiMsAvAdizabdAdinayamate tvAha-alpamapi viSaM ca hAlAhalaM mArayati / AdhyAtmika Arambho yadyalpo'pi syAttadApuNyAnubandhipuNyaprAptirna syAdeva, vyAdhyAdya (?dhA) pekSayA 'karNajIvinAmivAlparasasyApi tasya zubhakarmavirodhitvAditi bhAvaH // 9 // sUkSmAnupapattimAha"kakkasavejjamasAyaM bandhai pANAivAyao jiivo"| iya bhagavaIi bhaNiyaM tA kaha pUyAi so doso // 10 // 1. karNajIvinA 'nAvikaH' boddhayaH /
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa. gA0 4] 83 ___TIkA-"karkazavedanIyamasAtaM badhnAti prANAtipAtato jIvaH" iti bhaNitaM bhagavatyAM tatkathaM pUjAyAM = bhagavaccaraNArcAyAM sa prANAtipAtAkhyo doSaH alpo'pi hi ? tasmin sati karkazavedanIyaM karma badhyetA'sAtavedanIyaM ca, iSyate ca bhagavatpUjayA karkazavedanIyakarmA'bandhaH svalpasAtavedanIyabandhazceti viparItamApannamAyUSmataH / / 10 / tasmAdayamArambho'pyanArambha eva zraddheya ityAha Arambho vi hu eso haMdi aNArambhaotti nnaayvyo| bhagavaIe bhaNi jamakakkasaveyaNijjaMtu // 11 // TokA-Arambho'pyeSa dravyastavabhAvo, haMdItyAmantraNe, anArambha iti jJAtavyaH, asadArambhanivRttyaMzaprAdhAnyAt / yad =yasmAdakarkazavedanIya karma vadhaviratyaiva badhyata iti bhaNitaM bhagavatyAm / upalakSaNamidaM sAtavedanIyabandhasya / atrAlApakAyAm- 'atthi NaM bhaMte ! jovANaM kakkasaveyaNijjA kammA kajjati ? haMtA asthi / kahaNNaM bhaMte ! jIvANaM kakkasaveyaNijjA kammA kajjati ? goyamA ! pANAivAeNaM jAva micchAdasaNasalleNaM, evaM khalu go0 jIvANaM kakkasaveyaNijjA kammA kajjati / atthi NaM bhaMte ! NeraiyANaM kakkasa0 evaM ceva, evaM jAva vemANi ANaM / atthi NaM bhaMte ! jIvANaM akakkasaveyaNijjA kammA kajjati ? haMtA atthi / kahaNNaM bhaMte ! jIvANaM akakkasaveyaNijjA kammA kajjati ? go.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 [ kUpadRSTAnta pANAivAyaveramaNeNaM jAva pariggahaveramaNeNaM, kohavivegeNaM jAva micchaadsnnsllvivegennN| evaM khalu goyamA ! jIvANaM akakkasaveyaNijja kamma kajja i| atthi NaM bhaMte ! NeraiANaM aphasaveya NijjA kammA kajjati ! No iNaThe samaThe / evaM jAva vemANiyANaM NavaraM maNussANaM jahA jIvANaM / atthi NaM bhaMte ! jIvANaM' sAtattvedaNijjA kammA kajjati ?.haMtA atthi kahaNNaM bhaMte ! jIvANaM sAtAvedaNijjA kammA kajjati ? go0 pANANukaMpayAe, bhU0 jI0 sa taannukNpyaae| bahUNaM pANANaM jAva sattANaM adukkhaNayAe, asoaNayAe, ajUraNayAe, atippaNayAe apoDaNayAe apariyAvaNayAe evaM khalu go0 jIvANaM sAtAvedaNijjA kammA kajjati / evaM geraiANa vi evaM jAva vemaanniaannN| atthi NaM bhaMte ! jIvANaM assAyAveaNijjA kammA kajjati? haMtA asthi / kahaNNaM bhaMte ! jIvANaM assAyAveaNijjA kammA kajjati? go0 paradukkhaNayAe, parasoaNayAe, parajUraNayAe, paratippaNayAe, paraparitAvaNayAe, bahUNaM pANANaM jAva sattANaM dukkhaNayAe jAva paritAvaNayAe evaM khalu go0 jIvANaM assAyAveaNijjA kammA kajjati / evaM rai. ANa vi jAva vemANiyANaM / / '' [bhaga0 za0, u0 6] karkaza raudraduHkhairvedyante yAni tAni karkazavedanIyAni / skandakA''cAryasAdhUnAmiva / akarkazena sukhena vedyante yAni 1. sAtAveya0 ityapi pAThaH / 2. pANANaM-bhUyANaM jIvANaM / 3. apa.. riyaTTaNAe / 4. parapiTTaNAha / 5. bhUyANaM jIvANaM / /
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa. gA0] tAnyakarkazavedanIyAni bharatAdInAmiva / duHkhasya karaNaM duHkhanaM tad (na) vidyate yasya tadbhAvo'duHkha natA tyaa| etadeva prapaucyate-asoyaNayAe tti denyAnutpAdena, ajUraNayAe - zarIrApacayakAri-zokAnutpAdanena, 'atippaNayAe tti azrulAlAdikSaraNakArizokAnutpAdanena; apiTTaNayAetti yaSTyAdipIDanaparihAreNa, astiAvaNayAe zarIrapoDAnutpAdaneneti vRttiH| vastuto anivartanIyAzubhAnubandhaM karkazavedanIyam, atAdRzama karkazavedano pam / vaimAnikAdiSu tanniSedhazca prauDhivAdaH viziSTa viratipariNAmajanitA'zubhAnubandhApanayApekSA yA / anyathA mithyAdarzanazalyaviramaNasyA'pi tatra naiSphalyApatteH; sarvasaMvarasya ca zailezyAmeva sambhavAditi draSTavyam / etena "deveSvakarkazavedanIya karma karaNaniSedhAdeva dravyastavasya na taddhetutvamiti" durvAdimatamapAstaM, 'jJeyA sakAmA yaminAmi' ( yogazAstre)tyAdivadIdRza-prauDhivAdAnAmutkRSTa- niSedhaparatvAdanyathA tadIyabhagavadvandanaguNotkIrtanAdInAmapyatAzatvA''patteriti vibhAvanIyaM sudhobhiH / / 11 / / - nanu dravyastave bhaktijanyasAtAvedyabandhena virudhyannasAtabandho mA bhUt, pRthivyAdhupamardAt jJAnAvaraNoyAdibandhahetutvAdeva tasya hiMsAtvamakSatamityAzaGkAyAmAha dhuvabandhipAvaheuttaNaM Na davvatthayaMmi hisAe / dhuvabandhA jamasajjhA, tatte iyareyarAsayayA // 12 //
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kUpadRSTAnta____TIkA-dhruvabandhipApasya jJAnAvaraNAdiprakRtikadambakarUpasya hetutvaM na dravyastavIya hiMsApAM vaktuM yuktam / yad= yasmAt dhruvabandhA asAdhyAH / prakramAd dravyastavabhAvihiMsAyAH sAmAnyahetutvasadbhAve hyavazyaM sambhavibandhAH / ata eva yatra guNasthAne tAsAM vyavacchedastato'ki satatabandha eveti sAdisAntAdibhaGgagranthe vyavasthitam / athA'sAtaprakRtitvAvacchinna iva pApaprakRtitvAvacchinne'pi hiMsAyA hetutvasya zAstre vyavasthitatvAt "yatsAmAnye yatsAmAnyaM hetustadvizeSe tadvizeSa" iti nyAyAt dravyastavasthaloyahiMsAyA jJAnAvaraNoyAdi-prakRtivizeSe hetutvam, bhaktirAgopanIyamAnaprakRtivizeSeSu bahubhAgapAtAcca tatrA'lpatarabhAgopa nipAtenAlpatvamiti cet ? tatrAha-tattve=dravyasthalIya hiMsAyAH dhruvabandhipApaprakRtivizeSahetutve itaretarAzrayatA = anyonyaashrydossH| draastavoyadravyahiMsAyA bhAva[stava]hiMsAtva. siddhau uktahetutvasiddhau uktahetutvasiddhiH, tatsiddhau ca bhAvahiMsAtvamiti / dravya hiMsA tvA''sayogikevalinamavarjanIyA evaM vidhe cArthasamAja siddhe cArthe niyatoktahetutvAzrayaNe pauSadhAdAvatiprasaGgastadAppalpajJAnAvaraNIyAdibandhAnuparamAditi dik // atreyaM dhra vabandhAdiprakriyA-nijahetusadbhAve yAsAmavazyaM bhAvI bandhastA dhruvabandhinyastAzca varNacatuSka, tejasaM, kArmaNamagurulaghu, nirmANopaghAtabhayakutsAmithyAtvaM, kaSAyAH jJAnA
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa gA01 varaNapaJcakaM, darzanAvaraNanavakaM, vighnapaJcakamiti saptacatvAriMzat / yAsAM ca nijahetusadbhAve'pi nAvazyambhAvI bandhastA adhruvabandhinyastAzcodArikavaikriyAhArakazarIrANi, tadupA. GgAni zroNi, saMhananaSaTakaM, saMsthAnaSaTkaM, gaticatuSkaM, khagatidvikamAnupUrvIcatuSTayaM, jinanAmocchavAsanAmodyotanAmA''tapanAmaparAghAtanAma, trasadazakaM, sthAvaradazakaM, gotradvikaM, vedanIyadvikaM, hAsyAdiyugaladvayaM, jAtipaJcakaM, vedatrayamAyuzcatuSTayamiti trisaptatiH / etAsAM nijahetusadbhAve'pyavazyaMbandhAbhAvAt / ___ tathAhi-parAghAtoccha vAsanAmnoH paryAptanAmnaiva saha bandho nA'paryAptanAmnA'to'dhra vabandhitvam / AtapaM punarekendriyaprAyogya prakRtisahacaritameva badhyate naanydaa| udyotaM tu tiryaggatiprAyogyabandhitava saha / AhArakadvikajinanAmnI api yathAkramaM saMyamasamyaktvapratyayenaiva badhyete nAnyadetyadhruvabandhitvam / zeSazarorAdiSaTSaSTiprakRtInAM savipakSatvAnnijahetusadbhAve'pi nA'vazyaM bandha iti tathAtvaM supratItam / tatra dhruvabandhinISu bhaGgatrayam, anAdyananto bandhaH, anAdisAntaH, sAdisAntazca / tatra prathamabhaGgakaH sarvAsAmapi tAsAmabhavyAzritaH, tadbandhasyAnAdyanatvAditi / dvitIyabhaGgakastu jJAnAvaraNapaJcakadarzanAvaraNacatuSkAntarAya-paJcakalakSaNAnAM caturdazaprakRtInAm, anAdikAlAt santAnabhAve pravRttasya bandhasya sUkSmasamparAyacaramasamaye yadA vyavacchedaH tadA / AsAmeva catu
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ rari [] kUpadRSTAnta dezaprakRtInAmupazAntamohe yadA'bandhakatvamAsAdyA''yuHkSayeNAddhAkSayeNa vA pratipatitaH san punarbandhena sAdibandhaM vidhAya bhUyo'pi sUkSma samparAya caramasamaye yadA bandhavicchedaM vidhatte tadA tRtIyaH / saMjvalana kaSAyacatuSkasya tu sadaiva pravattabandhabhAvasya yadA'nivRttibAdarAdibandhavicchedaM vidhatte tadA dvitIyaH / tataH pratipatitasya punarbandhena saMjvalanabandhaM sAdi kRtvA kAlAntarenivRtibAdarAdibhAva prAptau tadbandhaviccheda samaye tRtIyaH / nidrApracalAtaijasa- kArmaNa varNacatuSkA'gurulaghUpaghAtanirmANabhayajugupsAsvarUpANAM trayodaza prakRtInAmanAdikAlAdanAdibandhaM vidhAya yadA'pUrvakaraNAdvAyAM yathAsthAnaM bandhoparamaM karoti tadA dvitIyo bhaGgaH / yadA tu tataH pratipatitasya punarbandhena sAditvamAsAdayan bandhaH kAlAntare'pUrvakaraNamArUDhasya nivarttate tadA tRtIyaH / caturNAM pratyAkhyAnAvaraNAnAM bandho dezavirataguNasthAnakaM yAvadanAdistataH pramattAdau bandhoparamAt sAnta iti dvitIyaH / pratipatitabandhApekSayA tRtIyaH / apratyAkhyAnAvaraNAnAM tvavirata samyagdRSTi yAvadanAdibandhaM kRtvA dezaviratAdAvabandhakatvasamaye dvitIyaH / pratipAtApekSayA tRtIyaH / mithyAtvastyAnaddhitrikAnantAnubandhinAM tu mithyAdRSTinAdibandhako yadA samyaktvAvApto bandhoparamaM karoti tadA dvitoyo maGgaH / punamithyAtve gatvA tAn baddhvA yadA bhUyo'pi samyaktvalAbhena badhnAti tadA tRtIyaH / ityevaM dhruvabandhinInAM bhaGgatrayam / sAdyanantabhaGgakastu virodhAdevAnudbhAvyaH / adhruvabandhinInAM A " .
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa0 gA0 1 Z tvadhruvabandhitvAdeva sAdisAntalakSaNa eka eva bhaGgo labhyate / adhikamasmatkRta 'karmaprakativRttyA' deva seyam // praNidhAna pradhAne tu caMtyavandanena tadapanoyate / ata eva praNidhAnAdyAzaya rAhityAt dravya kriyArUpatvena pUjAyA dravyastavatvaM ityatrAha--"davvathao pupphAraNa u paNihANAi virahao ceva, paNihANAI ante bhiNNaM pUvi tu sAmaNNaM / davvathau pupphAI santaguNakittaNA bhAve" iti niyuktivacanAd dravyeNa puSpAdinA stavo dravyastava iti vyutpattijinapUjAyA dravyastavatvamucyate / guNavattayA jJAnajanakaH zabda ityatra varNadhvanisAdhAraNaM tAtvoSThapuTAdijanyavyApAratvaM zabdatvamiti janyAntaparihAreNa vyApAramAtrasyaiva grahaNaucityAt / AlaGkArikamate ceSTAdivyApArasya vyaJjakasya grahaNAvazyakatvenokta parihArasyAvazyakatvAcca / na tu praNidhAnAdivirahAdeva dravyastavatvaM, tathA sati tucchatvenAprAdhAnyarUpadravya padArthatvaprasaGgAt / taduktaM SoDazake "praNidhi pravRtti-vighna jaya-siddhiviniyoga-bhedataH prAyaH / dharmajJairAkhyAtaH, zubhAzayaH paJcadhA'tra vidho // 1 // praNidhAnaM tat samaye, sthitimattadadhaH kRpAnugaM caiva / niravadyavastuviSayaM parArthaniSpattisaraM ca // 2 // tatraiva tu pravRttiH zubhasAropAyasaGgatAtyantam / adhikRtayatnAtizayA dautsukya vivarjitA caiva // 3 // ,
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kUpadRSTAntavighna jayastrividhaH khalu, vijJeyo hInamadhyamotkRSTaH / mArga iha kaNTaka jvara-mohajayasamaH pravRttiphalaH // 4 // siddhistattaddharmasthAnAvAptiriha tAtviko jnyeyaa| adhike vinayAdiyutA, hIne ca dayAdiguNasArA // 5 // siddhezcottarakArya, viniyogo'vandhyametadetasmin / satyanvayasampattyA, sundaramiti tatparaM yAvat // 6 / / AzayabhedA ete, sarve'pi hi tattvato'numantavyAH / bhAvo'yamanena vinA, ceSTA dravyakriyA tucchA" // 7 // iti // na ca sarvApi jina pUjA prAdhAnyeneva dravyarUpA, apUrvatvapratisandhAnavismayabhavabhayAdivRddhibhAvA'bhAvAbhyAM dravyabhAvetaravizeSasya tatra tatra pratipAdanAt // yattu praNidhAnAdi ante caityavandanAnte proktaM, tadbhinnaviziSTataraM, pUrva tu sAmAnyaM, sarvakriyAsAmAnye bhAvatvA''pAdakamiti bhaavH| kathamante praNidhAnAdibhinna miti cedatrAhuH - 'eyassa samattIe kusalaM paNihANamo u kAyavvaM / etto pavittivigdha jayasiddhi tahaya sthirIkaraNaM-" (pU.paM0 29) etasya caityavandanasya samAptau kuzalaM zubhaM, praNidhAnaM =prArthanAgatamekAgryam, u iti nipAtaH pAdapUraNe, kartavyaM = vidheyaM, yasmAditaH
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa0 gA0 ] pravRttiH = saddharmavyApAreSu pravarttanaM jAtamanorathAnAM yathAzakti tadupAye pravRtteH / vighna jayo mokSapathapravRttipratyUhasya jaghanyamadhyamotkRSTasyAszubhabhAvarUpasya praNidhAnajanitazubhabhAvAntareNAbhibhavAt / tathA siddhirvidhnajayAt prastutadharmavyANAM niSpattiH / tathaiva ca sthirIkaraNaM = svagataparamadharmavyApArANAM sthiratvAdhAnaM parayo janAdhyavasAyenAnubandhA'viccheda iti yAvat ! " etto ci Na NiyANaM, paNihANaM bohipatthaNAsarisaM / subhAvahe ubhAvA NeyaM iharA pavittIya // " ( pU0 paM0 30 ), ita eva = kuzalapravRttyAdihetutvAdeva, bodhiprArthanA''rogya bodhilAbhasamAdhivaraprArthanA / itarathA nidAnatve'pravRttirantya praNidhAne syAt, sA cA'niSTA / 1 " evaM tu iTThasiddhi davvapavittI u aNNahA NiyamA / tamhA aviruddhamiNaM NeyamamatyaMtare ucie / / " ( pU0 paM0 31) evaM punaH praNidhAna pravRttAviSTasiddhiH, praNidhAnayuktacaityavandanasya bhAvAnuSThAnatvena sakalakalyANakAritvAt / dravyapravRttistvanyathA = praNidhAnaM vinA niyamAt tasmAddhetoretatpraNidhAnamaviruddham, avasthAntara aprAptaprArthanIyaguNAvasthAyAM tacca 'jayavIarAe'tyAdi / na cedaM nidAnaM mokSAGgaprArthanAtvAd bodhiprArthanAvat / tIrthaMkaratvaprArthanA caudayikabhAvAMze nidAnaM, chatracAmarAdi -- vibhUtiprArthanAyA bhavaprArthanArUpatvAt na tu kSAyikabhAvAMze, " 1
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 tatra tIrtha karatvopalakSita kevalajJAnAdereva sAkSAnmokSAGgatvAt / [ kUpadRSTAnta kAmyatvAttasya ca Aha ca "mokkhaMgapatthaNA iya na niyANaM taduciyassa viSNeyaM / suttANumaIo jaha bohIe patthaNA mANaM / / " ( pU0 paM0 36), i = eSA "jayavIparAe" tyAdikA, taducitasya = praNidhAnocitasya pramattasaMyatAntasya guNasthAnina ityarthaH / sUtrAsumateH, sAbhiSvaGgasya tasya nirabhiSvaGgatAhetutvena sUtre praNidhAnA'bhidhAnAt yathA bodheH prArthanA mAnaM = nidAnatvA'bhAvasAdhakamanumAnaM dRSTAntAvayave'numAnatvoktirUpatvAt / , " evaM ca dasAIsu titthayaraMmi viNiyANapaDiseho / jutto bhavapaDibaddha sAbhissaMgaM tayaM jeNaM ||' (pU0paM0 37 ), bhavapratibaddha 'bhava bhramaNale (to) pyahaM tIrthakaro bhUyAsamiti vikalpena saMsAra- ' prArthanAnupraviSTaM sAbhiSvaGga rAgopetaM, 'tayaM' ti takattIrthakaratvam / - vastutaH audayikabhAva prakAratvAvacchinnatIrtha karabhavanecchAyA eva nidAnaM (natvaM ), tena tIvra saMvegavataH 'katipayabhavabhramaNato'pyahaM siddho bhUyAsami' tyasyevoktasaGkalpasya na nidAnatvamityuktAvapi na kSatiH / tIrthaMkaratva vibhUte rapya kAmyatvamadhikRtyoktamanyaMrapi 'devAgamana bhoyAnacAmarAdivibhUtayaH / mAyAviSvapi dRzyante nAtastvamasi no mahAni" || ti ( Apta0 mI 0 1 )
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizadIkaraNa gA0] jaM puNa NirabhissaMgaM dhammA eso annegstthio| NirUvamasuhasaMjaNao auvvaciMtAmaNIkappo // 1 // to eyANuDhANaM hiyamaNu-(ha) vahayaM pahANabhAvassa / tesi pavittisarUvaM atthAvattIi tamaTTha // 2 // (pU0 paM0 38-39) yatpunastIrthakaratvaprArthanaM nirabhiSvaGga tadaduSTamiti sambandhaH // yathA dharmAtkuzalAnuSThAnAdeva tIrthakaro bhavatIti gamyam / kimbhUtaH ? anekasattva hitaH nirupamasukhasajananaH, apUrvacintAmaNikalpaH / tattasmAdetattIrthakarAnuSThAnaM dharmadezanAdi-hitaM pathyamanupahatamapratighAtaM iti gamyaH / iti pradhAna (ga)bhAvasya evambhUtasundarAdhyavasAyasya, tasmin dharmadezanAdau jinAnuSThAne pravRttisvarUpaM = pravartanasvabhAvaM, arthApattyA nyAyataH sAbhiSvaGgasya tIrthakaratvaprArthanasya duSTatvAnyathAnupapattyA nirabhiSvaGga tadaduSTamiti nyAyaprAptam / na ca vaiyadhikaraNyaM, putrasya brAhmaNatvA'nyathAnupapattyA pitrorbrAhmaNatvaM nyAyya mitivadupapattiriti bhAvaH / ubhayabhAvoparAgavinimuktatIrthakaratvaprArthanA ki rUpeti cet ? audayikabhAvaprArthanAviziSTA nidAna, kSAyikabhAvaprArthanAviziSTA cA'nidAnam / vaiziSTya sAmAnAdhikaraNya-tattayavadhAnAbhAvakUTasambandhAbhyAm / samUhAlambanecchAyAM tu mAnAbhAvo, bhAve vA''stAM nidAnatvA'nidAnatve avyApyavRtti
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 [ kUpadRSTAnta jAto, ityAdi pramANArNava samplavavyasaninAM gocaraH panthAH / tadevamante stavaphalaprArthanArUpaM praNidhAnaM bhinnaM pUrvaM tu kriyamANastavopayogarUpaM bhinnamityanupayogarUpatvena dravyasta ve nA'vadyazaGkA vidheyeti sthitam // // sampUrNa // sampAditaM saMzodhitaM ca muniyazovijayena / vi saM0 2024 /
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAlakezvara maNDana zrIpArzvanAthAya namaH mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI viracita kAryasthitistavana DhAla - 1 samarI sarasati mAyA e rAyA e kevala kamalA kaMto e. taMto e tAta Agali jima bAlaka TAlaka bhava bhamatAM je dukha lahyAM je sahyAM tumhe savi jANo bApa e pApa e syaM tumha karatAM hui nahI te sahI jo tAro to tAro e lAro e praNamI sadaguru pAyA e setuMjagirine vonavaM e. AdIsara bhagavaMto e vAta kahuM savi mUlathI e. 2 mujha Agali jagapAlaka vAta karato navi karUM e. 3 te maiM navi jAIM kahyAM te kahatAM hiyaDuM tharaharai e 4 zodhi diu hivaI Apa e saghalAM mAharAM TAlii e. 5 aMdhakAra vyApita mahI ravikiraNe hui UjalI e. 6 vItaDI avadhAro e avarataNI hu~ navi liu~ e. 7
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahopAdhyAya zrImad ghazovijaya jI kRta bAhubalinaI bahina mokalI bharata ArisA yari valI kevalI kIdhA aThAvana suta tathA e.8 gaja khaMdhaI marudevA e mokalyAM sivasukha levA e devA e mujhanaiM ajara te saikaro e.9 mAharAM tAharAM huM nahI sahuM ADo mAMDI nairahuM je kahuM te saghaluM pramu sAMsaho e. 10 chorU chu mAMlo kAlo e je mAMgu te Alo e jhAlo e sAhiba bAMhi mayAluA e. 11 jaNyA teha ja nahIM beTA e mAnyA te jhAlai pheTA e moTA e mAharU tAharU na karI sakaiM e 12 caraNa cAkarI navi tyajUM ziva sukha prApati tAI bhaju ima saju bhagati sukha 'jasa' guNa dio e DhAla-2 (rAga kedAro) ima nizcayanaya sAMbhalo jI-e desI Adi anAdi nigodamAre avyavahAri nivAsa, pudgala maI parAvartiyA re anaMta anaMta abhyAsa . sobhAgI jina ! vInataDI avadhArI.(e AMcalI) samakabAhAra mohAratyAM re samavali zvAsa uzvAsa,
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyasthitistavana eka zarIra anaMtanaI re vasavaM te saMkaTavAsa. so.2 janama maraNa maI pUriyA re sAsa usAsa ika mAMhi, satara adhika khuDDagabhave re vIsAmo nahi kyAhi so.. avyavahArithI nikalI re pAmo rAsi vyavahAra, tiriya asanni egidiyA jI vasai klIya prakAra. so." utkRSTA pudgala bhamiuMjI Avali bhAga asaMkha, sUkSmapaNai usappiNI jI lokapaesa asaMkha. so.5 pratyekaiM paNi suhumamAMjI tima ja avaMtara saMkha, bAyara vaNasaIjI - aMgula bhAga asaMkha. so0 // parAvarta pudgala aDhIjI maI ju nigodaI kISa, . bAyara cauka nigoamAM jI vaNa pattaya prasiddha. _so0 7 hUM bhamio sAgarataNe jI, sattari koDAkoDi, saMkhyAta vAsa sahasa valI jI, bi ti cariMda joDi. so0 8 paja bAyara egidiiM jI, bhU jala anila paritta, tima ja kAyasthiti maI karI jI, bhavasaMkalata vicitta. so0 9 bAyara pajja agani valI jI, bi ti caridI mAMhiM, divasa varasa dina mAsa te jI, bhamata niraMtara tyAMhiM. so0 10 saMkhyAta varasa adhika trasaI jI, sahasa sAgara vali doi, paMceMdriyamAMhi amaranuM jI, sahasa adhika eka hoi. so011 ayara titIsa sura nArako jI, jaghanya sahasa dasa vAsa, saya puhutta nara sannImA jI, ayara adhika suprakAsa. so0 12
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahopAdhyAya zrImad yazovijaya jI kRta garbhaja tiri nara sAMma (sama?) hui jI, pUrva koDi tiga palla, te Aukha i jAi yugalimA jo, AThamI vAra avalla. so0 13 ithi dazAdhika palya so jI, pUrva koDi puhutta, chaThai AThamai IzAnamA jI, aparigRhatA jutta. so0 14 jaghanya samayatho klIbamAM jI, hui avedaka nija veda, vedI suralokaI jatAM jI, sesa aMtamuhutta bheda, so0 15 labdhi aparyAptataNI jI, utkRSTI paNi eha, - - thUla NaMta paja suhumamAM jo, ehamAM nahIM saMdeha. so0 16 ima kAyasthitimA bhabhio jI, te vInaviu tujjha, 'jasa' prabhu e dukha choDavo jI, jANo cho savi gujja. so0 17 DhAla-3 havai kahasyu jI e bhavathiti jemaI jogavI, ___ saMvedhaI jI bhavanaiM bhavamAMhiM bhogavI, caubhaMgaI jI lahu guru parabhava tabbhavaI, cauvIsamaI jI zatakaI jotAM saMbhavai. saMbhavai jotAM bhagavaI sua vIra goabha saMmati, e dikhAvoM tuhma bhuvananAyaka jeha cAvaM caugati, sanni nara tiri naraya chakkaiM AThabhava egaMtaraiM, bhavaNavaNa joisiya kappa du ATha bhava du jahana phirai. 1 ... saga sattamiiM egaMtara tiryaca e.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyasthitistavana ayara chAsaTThinaiM pUrvakoDicau saMca e, pUrai Aukhaie pAMca jaghanyaI trika bhamyo, narasAtamiiM jAtAM dvidhA doi bhava ramyo. bhava ramyo saga nara graiveyakanaiM ANaya caukaiM tima valI, cauNattaraiM saga tiga jaghanyaI duha carami tima sAMkalI, tiri maNua jugaliya duhA du bhavA bhavaNa vaNa joi sura dugaI, dUha dUbhava pajja asanni tirio bhavaNa vaNa khiti dhuri lagaiM2 paja sannI re tiriya naraiM bhava ATha e, sahasAraMtaraiM deva naraka SaTa pATha e, sattamino re tiriyaiM SaTa bhava pUra e Au pUraba re ca ume karota jhUra e pUra e paja saMni naramAMhi cha bhava praiveyaka surA, ANayAI cauNuttarA cau ca ubhavA du jahana dhurA, bhavaNa vaNa joisa dukappA duha dubhava bhU jala vaNai, sanniyara tiri sanni nara amiAu tiri naramAM bhaNai. 3 bhUjala pavaNAsihi miha vaza puDhavIikaI puDhavAi kare vaNamAM asaMkha bhave Dhukai, puDhavI ikamAM vigala vigalamA saMkhate, iha parabhavamA jaghanya Aukhai bhaMga e, bhaMgae Au ajahannai sesa bhaMga tigaI bhavA, savvattha aDa du jahanna kahiiM teha pUryA nava navA,
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 mahopAdhyAya zrImad yazovijaya jI kRta pavaNa sihi mAMhiM narA dubhavA dvidhA kahii tehathI, nIkalyA jeNi nara na thAi ehu tithi bainaiM kathI. ima bhamatAM jI dInapaNai gayA bahudinA dukha pAmyAM jI te savi tujha darzana binA tujha dIThai re nIThai pApanI rAzi re, tUM choDavai re je paDiyA bhava pAsi re, bhaba pAsi paDiyA moha naDiyA tehanai tUM choDavai, .. sukhasiddhi bimaNI mugatiramaNI joga yugati joDavai, tAharA guNa prabhu kahuM ketA taM trijaga cUDAmaNI, dIjii havai mujha karI karuNA 'sujasa' Rddhi suhAmaNo. DhAla-4 caugatimAM bhamatAM duHkha pAmyA te prabhu kahiyai ketAM, udayAgata AvyAM te chuTai karmanikAcita vetAM, sAte nagare chedana bhedana vedana sahI anaMta, ujjala viula pagADha kaDua aticaMDa dugga pasarato. bhISama grISama kAla karAlita jAla jaTAla hutAzamAhiM nimIlA lIlA hui ihAM uSNavedanA, jAsa zItavedanAvAlI kAlo nArakI jo ihAM Avai, TADhiM gAdi himaghana pavanaiM dukha kaNikA na vi pAvai. zIta uSNa dedana ima ihAMtho amete guNI tihAM pAmI, kSetra anyonya janita valI bIjI karai je paramAdhAmI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___kAyasthitistavana niHkuTapUTa mAMhiyo saMDAsai kADhI nAMkhai bhUmi, deha milai pArApari dukhiyAgADha prahAri ghUmai0 vaitaraNAiM kAhai cAhai tarasyo pouM pANI tAtuM taruuM mukhamAMhiM DArai uccArai ima bANI, Ala je dIdhAM madya je pIdhAM sodhAM phala tasa eha, tapta pUtalI AliMgAvai e paradAra saneha 0 dhAyo Ayo asivanamAMhiM chAyA mAyA heta, chedyo bhedyo patra khaMDa te dhAe khaDga saMketa, daMbhI kuMbhI mAMhi yujyo bhuMjyo caNaka pramANa, dharyo tihAM jihAM agani anidhana jalai sadA jala vANa. 5 saMtatthaNa atthaNa agha pADai phADai tIvra kuhADai, karavata leI paravata tanu dArai mArai dhArai cADai, nAma aNAsiyA pAva siAlA vikarAlA teNai khAdho, sAMkala bAMdhyo vaitAlikagiri zikhari caDhAbyo alAdho0 6 UparithI paDatAM taDaphaDatA voMdhai kuMtanI dhAraiM, jotarItI tapta loha rathi bRSa pari praharaI kaThina prahAraI, grAma nagara pura ghAta taNI pari Arata svara tihAM uThai azaraNa dIna anAtha te vilavai dhAvai koi na pUMThaiM0 7 chedI aMga mAMsa khavarAvai prastAvaI kahai vANI, parabhavi vAlhAM mAMsa hutAM tuja tehalaM phala e prANI, acchinimIlaNa mitta nahIM sukha dukha no tihAM nahIM pAra,
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 102 mahopAdhyAya zrImad yazovijaya jI kRta te savi bhogaviuM mai sAhiba havai tUM eka AdhAra, tiriyamAMhiM paNi kasa aMkuza vadha bhUkha-tRSAdi nirodha. paravazatA aviveka viDaMbana mAyA mada bhara krodha, jaMgala vAsa agAsa te oDhaNa poDhaNa disanA bhAga, roga zoga na vi auSadha vaSadha viruA vyasana vivAga manuSamAMhiM paNi ThAlA bhUlA dukhiyA bahujana dIsai, yAvajIva klezo kunivezI anya sukhiM rada pIsai, nIca nibhraMchana nirddhana ayaza cAraka rodha, vyasana AjIvikA khaMDaNa bhaMDana daMDa muMDa uparodha, citA thakI paNi adhikI citA biMdu adhika je doThI, jIvatAnai paNi bAlai TAlai kuNa tehaNI kaho cIThI, tehamAM paDiyA bahu dukha naDiyA dhanapati paNi avatAra, narano pAmIAM sukha lahasyai balada vahai jima bhAra devalokamAMhiM deva virAjai divyAbharaNa zarIra, divya Rddhi parivAra anopama divyazakti vaDavIra cyavana samaya te choDI jAtAM tehonai je dukha hoi, ridaya na phATai jo tehathI tasa vajra ghaDiuM to joi
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodha mAna mada mAyA macchara IrSyA lobha viSAda, viSayakAku vyAkulatA saMbhrama hRdaya granthi unmAda. ityAdika doSai je dUSita sura sukha paNi sthai lekhAi, mohaI mujhyA te sukha dekhai samakita dRSTI Uvekhai. vastugata sukha-dukha doi sarikhAM kIdhAM karma upAdhi, gatimAM sAhiba maI jANyAM ANyAM citta samAdhi; utkrami guNa kitanA lahii lAgo upazama pyAro, deva dayApara te havai dIjai 'sujasa' hRdaya AdhAro. 103 13 14 DhAla-5 sAhiba suNi re sevaka vInatI tuM mujha hRdaya AdhAra, gharama sAmagrI se tujhathI pAmii tAharA bahu upagAra. brahmadattanaI re vezaiM dvijataNo vAro nAvai re anya, tima nara bhavasai hAryo na vi lahai bIjo vAra apunya. sA0 2 pAsA divya cANakya iM pAmiyA tiNi haravai savi loka, dAyana Avai tihAM anya to tima hAryo bhava phoka. pAtho tilano re khaMDa cha dhAnamAM nAMkhI DosI re jema, phiri navi kADhai re pAtho tehavo hAryo narabhava tema. dyUtaI hAryA rejima jIpai nahI narabhava hAryo re tema, ratana je ApyAM re kRpaNasutaiM jagi phiri te lahavAM re jema. sA05. sA0 3 sA0 1 sA0 4
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 muladevaiM svapanaI nRpatA lahI kApaDii guDa yUpa, . kApaDonai phiri svapana te dohilaM narabhava hAryo te rUpa. sA. 6 rAdhAvedhanuM sAdhana dohilaM narabhava sAdhana tema, . bAvIsa hAryA re eka ja jIpio nirvati kanyA prema. sA. 7 daivaiMdrahamAM re paDala pAchAM thayAM zazi dekhI gayo majjha, kuTuMbanaiM heti re kUrama phiri valyA paDalae narabhava gujjha. sA. pUrava aMtaI re jaladhinaiM dhuMsahaM sammilate pacchima aMta, samila le paisai re yuga chidraI sayaM narabhava lahavo te taMta. sA09 paMcavaraNa maNi yaMbha cUraNa karI phaeNkyA aNa caDhI mera, phiri te aNue re thaMbha te kima huI aihavI narabhava mera. sA. 10 ima dRSTAMte re narabhava dohilo dohilo Araya deza, jAti karaNapaTutA vali dohilI dohilo suThAmaniveza. sA0 11 sadguruyoga atyaMta ja dohilo dIsai jagi bahu dhutta, zravaNa te dohilaM re Avai kAThiyA tera te dAbai re sutta sA0 12 saddahaNA suNatAM vali dohilI hui mithyAtvano jora, achatI kaMkhA re karavA Upajai ApamatI karai sora sA0 13 je sadaguru mukhI re teha sukho thayA ApamatI mati aMgha, dharama misaiM te re phokaiM dhasamasai jagamAM ghAlai re dhaMdha. sA. 14 ima sahahaNA re dharamamA dohilI dohilo cAritra bhAva, cAritramAMhi verAga te dohilo anubhavano anubhAva. sA0 15 ima sAmagrI re dharmanI dohilI sohilI hui jinarAya, tujha karuNAI re je je guNa hui te te tujjha pasAya. sA0 16
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 samakita pAmyaM re maiM prabhu tAharu icchAyoga caritra, pApa AlouM re tujha sAkhi save karavo taI ju pavitra. sA0 17 tUM gati tUM mati tUM mAtA pitA tUM baMdhava tUM re deva, / tujha viNa bIjo re koi na Adaru e mujha moTI re Teva. sA0 10 mAharA manathI re ma huyo vegalA guNa AgalA bhagavaMta, vAcaka 'jasa' kahai re mAharai eTala i sIdhAM kAja anaMta. sA0 19 // iti zrI jasavijaya gaNikRta 'kAyasthiti-stavana' saMpUrNa / sAhA tArAcanda likhAvItaM zrIrAjanagaramadhye maMgalamastu graMthAnaM 132 // [paramapUjyAcArya-zrImadvijayadharmasUrIzvaraziSyamunizrI yazovijayena saMzodhitaM sampAditaM ca / vi0 saM0 2011]
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhansa mahAna jayotirdhara pU. yazovijaya00 upAdhyAya viracita ane pU. munizrI yazovijayajI (vartamAnamAM A. zrI yazodevasUrijI) saMpAdita nAnI-moTI pahelI ja vAra pragaTa thatI covIza kRtio ATha pustaka prazanA / / sa. 2038 sudhAmA naye bhu045 prazita 54 4. 1. pendra caturviMzatikA / 2. vairAgyarati / 3. stotrAvalI / 4. kAvyaprakAza / 5. ASabhIyacarita, vijayollAsamahAkAvya, siddhasahasranAmastotra / 6. AtmakhyAti, vAdamAlA be, nyAyasiddhAntamaJjarI, vicArabindu, yatidinakRtya, terakAThiyA vagaire na timI. 7. syAdavAdarahasya traya ttiim| sAthai prameyamAlA mAhi. 8.108 bolasaMgraha, aDhArasahama zIlAMgaratha, zraddhAna jalpapaTTaka, kUpadRSTAntavizadIkaraNa, kAyasthitistavana ma pAya tiyA. 9. yazodohana-upAdhyAyanI tamAma nisAnA pazyiya. tAna TAITala-bharata prinTarI, dAnApITa pAchaLa, taLAva, pAlitANA