________________
શી સંબધ સહતિકા ભાષાંતર એ પુરૂષાર્થને ઉપકારક અભિધેય (ગ્રંથમાં આવતા વિષય) ને સાંભળીને તેને જાણવાની ઈચ્છા વગેરે કારણે વડે પ્રેરાયેલા મનુષ્યો સાંભળવા વગેરેમાં પ્રવૃત્તિ કરે એ માટે અભિધેય પણ કહેવું જોઈએ, તથા અભિધેય કહેવા છતાં અને વિવિધ કર્તવ્યો સાંભળવા લાયક હોવા છતાં પણ નાનામાં નાના કાર્યમાં મન્દ મનુષ્ય પણ વિના પ્રયજન પ્રવૃત્તિ કરતા નથી, માટે પ્રયાજન બતાવવાની પણ જરૂર છે. તથા મંગલ, અભિધેય અને પ્રયોજન બતાવેલાં હોય છતાં પણ “શાસ્ત્રના સંબંધને સાંભળીને શ્રોતાઓને તે તે ગ્રંથો પ્રત્યે આદર થાય છે, આ કારણને લઈને શાસ્ત્રની શરૂઆતમાં તે સંબંધ અનેક પ્રકારે કહેવાય એટલે સંબંધ પણ જણાવવાની આવશ્યકતા છે એવું વિચારી એ ચારેને પ્રતિપાદન કરવાને ઈચ્છતા શાસ્ત્રકાર (જયશેખરસૂરિ) પ્રથમ ગાથા કહે છે.
नमिऊण तिलोयगुरुं, लोयालोयप्पयासगं वीरं । संबोहसत्तरिमहं, रएमि उद्धारगाहाहिं ॥१॥
મૂળગાથાને અર્થ–ત્રણ લેકના ગુરૂ, લોક અને અલકના પ્રકાશક વીર પરમાત્માને નમસ્કાર કરીને હું (જયશેખરસૂરિ) ઉદ્ધાર ગાથાઓ વડે સંબોધ સપ્તતિકા નામના ગ્રંથને રચું છું. ૧ - વ્યાખ્યાર્થી–આ ગાથામાં પહેલાં બે પદવડે ઈષ્ટદેવની સ્તુતિ તથા પાછળનાં બે પદે વડે અભિધેય જણાવેલ છે. સંબંધ અને પ્રજન તે સામર્થ્યથી જાણી શકાય છે. તે આવી રીતે– સંબંધ તે “ઉપાયોપેય ” અથવા “સાધ્ય સાધન” નામને છે. તેમાં આ શાસ્ત્ર ઉપાય અથવા સાધન છે અને શાસ્ત્રના અર્થનું સભ્ય જ્ઞાન એ સાધ્ય અથવા ઉપય છે. પ્રયોજન કર્તાનું અને શ્રેતાનું, તે એકેક અનન્તર અને પરંપર એવા બે ભેદેવાળું છે. તેમાં કર્તાનું અનન્તર પ્રયજન જીવના ઉપર ઉપકાર અને પરંપર પ્રયજન મોક્ષની પ્રાપ્તિ છે. તથા શ્રેતાનું અનન્તર પ્રયોજન શાના અર્થનું પરિજ્ઞાન અને પરંપર પ્રયજન તેને પણ માણની પ્રાપ્તિ છે; એ સંક્ષેપાર્થ કો.
