________________
૧૩૮
શ્રી સંધ સપ્તતિકાભાષાંતર દતે હતે. કૃષ્ણને પરસેવે થઈ ગયે. ભટ્ટારકને પૂછયું-“હે ભગ વન!ત્રણસેં ને સાઠ સંગ્રામ કરવાવડે હું આ થાક ન હતે.” ભગવંતે કહ્યું-કૃષ્ણ! ક્ષાયિક સમ્યકત્વ અને તીર્થકર નામગોત્ર હું ઉપાર્જન કર્યું છે. જ્યારે કૃષ્ણ પગે વિંધાયે ત્યારે નિંદા, ગવડે સાતમી નારકીનું બાંધેલું આયુષ્ય છોડતાં ત્રીજી નારકીએ આપ્યું. જે આયુષ્ય ધારણ કરતા તે પહેલી નારકીએ આ ણત. અન્ય આચાર્યો કહે છે –“અહિં વાંદતાંજ સાતમીથી ત્રીજી નારકીએ આયુષ્ય આપ્યું હતું. એમાં વાસુદેવનું ભાવવંદન અને વીરકનું દ્રવ્યવંદન જાણવું. આવશ્યકવૃત્તિની અપેક્ષાએ આ
વાસુદેવના ભવમાં તીર્થકરપણું બાંધ્યું.' એમ કહ્યું. વસુદેવહિંડિમાં તે આવું જોવામાં આવે છે-“કૃષ્ણ ત્રીજી નારકમાંથી નીકળી આજ ભારતવર્ષમાં શતદ્વાર નગરમાં જિતશત્રુરાજાના પુત્ર તરીકે ઉત્પન્ન થઈ માંડલિકપણું પામી, પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરી, તીર્થકર નામકર્મ ઉપાર્જન કરી, બ્રહ્મ દેવલોકમાં દશ સાગરેપમના આયુષ્યવાળો દેવ થઈ, ત્યાંથી એવી બારમા અમમનામના અહંન થશે.” આ કથનથી તે ભવથી ત્રીજા ભવમાં તીર્થકર નામકર્મ બાંધ્યું જણાય છે. તથા શ્રી રત્નસંચય પ્રકરણમાં પણ કહ્યું છે કે--
0 નરકના આયુષ્ય પછી, નરભવ પામ્યા પછી, પાંચમા દેવલેકમાં દેવ થઈ ત્યાંથી આવીને બારમા અમમ તીર્થકર થશે. આ રીતે વિસંવાદ પ્રાપ્ત થતાં તત્ત્વ તે બહુશ્રુત અથવા કેવળજ્ઞાનીઓ જાણે, ૭૩ - સાધુઓ વાંદવામાં આવ્યા છતા શ્રોતાઓનું ભવ્યપણું વિચારી, આશુત્રત વિગેરેના ફળ પ્રતિપાદન કરતા પિષધના ફળને પણ દર્શાવે છે, એથી તેજ કહે છે. - पोसेइ सुहे भावे, असुहाइ खवेइ नत्थि संदेहो। ..
छिदइ तिरि--नरयगई, पोसहविहिअप्पमत्तो य ॥ ७४ ।। ૧ પગ વિંધાવાની વાત બીજે જણાતી નથી. ૨ આયુષ્ય તે ભવમાં એકજ . વાર બંધાય છે. બાંધ્યા પછી ફરતું નથી. તેથી તે ગતિના દળ મેળવ્યા સમજવા.
