________________
પ્રમાદનું સ્વરૂપ દારૂડીને સર્વ મનુષ્ય તરફથી ઉપહાસ કરે છે, તેનાં વસોને ચાર લેકે હરી જાય છે, જ્યાં ત્યાં પડેલા તે છાકટાના પહોળા થઈ ગયેલા મહેમાં કૂતરાઓ ખાડે ધારી મૂતરે છે. ' મદિરાથી વ્યાકુળ મતિવાળે થઈ મનુષ્ય જલ્દી મૂર્શિત થાય , છે, ડરે છે, કંપે છે, પોકારે છે, બળે છે, વમન કરે છે, છે, અલના પામે છે, દિશાઓ તરફ જુએ છે, રડે છે, શ્વાસ લે છે, હાંફે છે, હસે છે, ખાય છે, ઈર્ષા કરે છે, ગાય છે, ભમે છે, ગ૬ગદ બેલે છે, પોક મૂકે છે, દેડે છે. ગ્લાનિયુક્ત બને છે, હણે છે, હર્ષિત થાય છે, હિત સમજતું નથી અને વિષાદ પામે છે. તે - મદિરાના મદથી મત્ત થયેલા શાંબ વિગેરે કૃષ્ણના કુમારેએ બિચારા દ્વૈપાયન ઋષિને તે કદર્શિત કર્યો કે–જેથી તે દ્વારકાનાં જાદવ જનની ૧૩૨ કુલકેટિના ક્ષયને હેતુ બની મહાપાપને પર્વત થયા..
મદિરા પીવાથી ચિત્તની બ્રાંતિ થાય છે, ચિત્તના ભ્રમિતપણાથી મનુષ્ય પાપજનક આચરણે આચરે છે, મદિરાથી મૂઢ બની ગયેલા–વિહલ થયેલા માણસો પાપ કરી દુર્ગતિને પામે છે. તેથી મદિરા કેઈને દેવી નહિ અને પીવી પણ નહિ. તથા વિષયે શબ્દ વિગેરે પાંચ છે એ વિષયનું સ્વરૂપ આવું છે.
કામ ક્ષણ માત્ર સુખ આપે છે અને ઘણું કાળ સુધી દુઃખ આપનાર છે. ખરી રીતે જોઈએ તે અત્યંત દુ:ખદાયક છે. સુખ આપનાર છેજ નહિ. સંસાર સંબંધિ સુખના પણ વિપક્ષ રૂપ કામગો અનર્થોની ખાણ રૂપ જ છે.
વિષયમાં વાસ્તવિક રીતે સુખ નથી, પરંતુ ધતૂરા વગેરેનું પાન કરવાથી ભ્રમિત નેત્રવાળા મનુષ્યોને જેમ પત્થરાને વિષે પણ આ સુવર્ણ છે એવી બુદ્ધિ થાય છે, તેમ જીવોને પણ આ સુખ છે એવું અભિમાન થાય છે. તેમજ કહ્યું છે કે આ ભેગે ભગવતી વખતે મધુર જણાય છે, પરંતુ પરિણામે વિષ હોવાથી કિંપાક ફળ જેવા છે, ખુજલી ખણવાની જેમ દુઃખ આપનાર હોવા છતાં “સુખકારક ૧૩
