________________
૧૧૬ શ્રી સંધ સપ્તતિકા-ભાષાંતર. સેવન સ્વભાવવાળું સામાયિક કરનાર. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે–પિષધ ન સ્વીકારનાર, દર્શનવ્રતથી યુક્ત શ્રાવકે પ્રતિદિન બને સંધ્યાએ સામાયિક કરવું એ ત્રીજી પ્રતિમા. તથા ૪ થી પોષધ પ્રતિમા–જેમાં ચાદશ, આઠમ વિગેરે દિવસમાં ચૌદશ, આઠમ, અમાવાસ્યા, પુનમ અને પર્વતિથિમાં આહાર વર્જન ૧, શરીરસત્કાર ત્યાગ ૨, અબ્રાચર્ય ત્યાગ ૩, વ્યાપાર પરિવર્જન ૪, રૂપ ચારે પ્રકારના પરિપૂર્ણ કોઈપણ પ્રકારથી ન્યૂનતા વિનાના પિષધ સમ્યમ્ આગમમાં કહેલ વિધિપૂર્વક પ્રતિમા અંગીકાર કરનાર અનુપાલન કરે-સેવે. આ ચારે વ્રત વિગેરે પ્રતિમાઓમાં અન્ય વિગેરે_બંધ, વધ, છવિચ્છેદ વિગેરે બારદ્રત સંબંધી અતિચારેને પ્રયત્નથી મોટા--પત્નથી વજે.પરિહરે.
હવે પ્રતિમાપ્રતિમાના સ્વરૂપને કહે છે– સમ્મસમ્યકત્વ, (મકાર અલાક્ષણિક છે.) અણુવ્રત, ગુણવ્રત અને શિક્ષાવ્રતવાળો-પૂર્વમાં કહેલી ચારે પ્રતિમાથી યુક્ત, સ્થિર-સત્વથી ચલિત ન થાય તે, કેમકે અસ્થિર મનુષ્ય પ્રતિમાને વિરાધક બને છે, કારણકે–આ પ્રતિમામાં રાત્રે ચોટા વગેરેમાં કાર્યો
સર્ગ કરવામાં આવે છે, તેમાં ઘણા ઉપસર્ગો સંભવે છે. જ્ઞાનીપ્રતિમાના આચાર વિગેરેના પરિજ્ઞાનમાં કુશળ, કેમકે અજ્ઞાની સર્વત્ર અગ્ય છે, તે આ પ્રતિમા સ્વીકારવામાં તે શું કહેવું ? અષ્ટમી, ચતુર્દશીનું ઉપલક્ષણ હોવાથી અષ્ટમી, ચતુર્દશી, અમાવાસ્યા, પૂર્ણિમારૂપ પિષધ દિવસોમાં પણ પ્રતિમા–કાયેત્સર્ગ કરે. કેટલા વખતના પ્રમાણવાળી ? ઉત્તર–એક રાત્રિ પ્રમાણવાળી–સર્વ રાત્રિકી. તેને પ્રતિમા થાય છે. એ સિવાયના દિવસોમાં જે એ હોય, તે દર્શાવવા કહે છે--
અસ્નાન-સ્નાન વર્જનાર, વિકટ -પ્રકટ-પ્રકાશમાં દિવસે–રાત્રે નહિ-દિવસે પણ પ્રકાશવાળા પ્રદેશમાં અશન વિગેરે ભજન કરનાર, પહેલાં રાત્રિભેજનને નિયમ ન હતું તેથી આ કહ્યું છે, મઉલિય-પહેરવાને કચ્છ ન બાંધનાર, દિવસ બ્રહ્મચારી-દિવસે બ્રહ્મચર્ય પાળનાર, fસ રાતે. શું ? ઉત્તર-સ્ત્રીઓનું
