________________
સૂરિ ગુણ વન.
વ્યાખ્યા સૂરિના આ ૩૬ ગુણા છે. તે આવી રીતે—પ્રતિરૂપ વિગેરે ૧૪ ગુણા. (પ્રાકૃત હેાવાથી મૂળમાં એકવચન મૂક્યુ છે.)તેમાં “ડિયો તૈયરીી, જીનપ્પટોળામો મહુવધો ।
गंभीरो धीमंतो, उवएसपरो य आयरिओ ॥ १ ॥ अप्परिसावी सोमो, संगहसीलो अभिग्गहमई य । વિથળો અચવજો, પતંઢિયો ગુરુ હોર્ ॥ ૨ ॥” પ્રતિરૂપ ૧, તેજસ્વી ૨, યુગપ્રધાનાગમ ૩, માક્ય ૪, ગંભીર ૫, ધીમાન ૬, ઉપદેશતત્પર છ, અપરિશ્રાવી ૮, સામ્ય ૯, સંગ્રહશીલ ૧૦, અભિગ્રહમતિ ૧૧, અવિત્થન ૧૨, અચપલ ૧૩ પ્રશાંતભૃદય ૧૪. એ ૧૪ ગુણયુક્ત ગુરૂ તે આચાર્ય કહેવાય છે.
66
વિવેચન—વિશેષ પ્રકારની અવયવાની રચનાવડે જેનુ` રૂપશરીરની આકૃતિ સુંદર–સુયેાગ્ય હાય તે પ્રતિરૂપ (આ વિશેષણવš શરીર સંપત્તિ કહી ) અથવા પ્રધાનગુણ સહિત હૈાવાથી, તીર્થકર વિગેરે તરફની બુદ્ધિ ઉત્પન્ન કરનાર હાવાથી તીર્થંકરાદિના પ્રતિબિંબરૂપ જેના આકાર હાય તે પ્રતિરૂપ ૧, તેજસ્વી તેજવાળા દેદીપ્યમાન ૨, વર્તમાનકાળમાં બીજા જનાની અપેક્ષાએ અહુ હાવાથી જેનુ શ્રુતજ્ઞાન ઉત્કૃષ્ટ હાય તે યુગપ્રધાનાગમ ૩, મધુરવાક્ય=પ્રય હિતકર વચન મેલનાર૪, ગંભીર=તુચ્છ ન હોય તે, ખીજાએથી જેના હૃદયની ગુહ્ય બીનાએ લઇ ન શકાય તેવા ૫, ધૃતિમાન=૪ના ચિત્તમાં કપ ન હાય તે ધીરજવાળા ૬, સઢુંચનાવડે માગ માં પ્રવર્તાવનાર તે ઉપદેશતત્પર ૭, છિદ્ર વિનાના શિલાના પાત્રની જેમ બીજાએ કહેલ નિજગુહ્મરૂપી પાણીને ન ઝરે તેવા તે અપ્રતિશ્રાવી ૮, પેાતાની આકૃતિવડેજ આલ્હાદ ઉપજા· · વનાર તે સામ્ય ૯, તે તે પ્રકારના ગુણા વિચારી શિષ્ય, વસ્ત્ર, પાત્ર વિગેરેને ગ્રહણ કરવામાં તત્પર; કારણકે તેવા પ્રકારના ગુણુ ગણુની વૃદ્ધિ કરવામાં હેતુભૂત છે. તેવા ગુણવાળા એટલે સ ંગ્રહુશીલ ૧૦, દ્રબ્યાદિમાં વિવિધ પ્રકારના નિયમા તે અભિગ્રહ, તેવા અભિગ્રહ પોતે ગ્રહણ કરવામાં અને અન્યને ગ્રહણ કરાવવામાં જેની મતિ હાય તે અભિગ્રહમતિક ૧૧, અવિકર્ત્યન=મહું ન ખેલનાર અથવા
